Obowiązki pracodawcy wobec komornika

Pracodawca jest zobowiązany do udzielenia informacji o wysokości otrzymywanego przez pracownika wynagrodzenia uprawnionym do tego podmiotom. Organem, który może żądać informacji o wysokości wynagrodzenia, jest m.in. komornik sądowy, który prowadzi egzekucję na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu. W tym przypadku ochrona wynikająca z przepisów ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (zwanej dalej ustawą) jest wyłączona.

Autopromocja

Uprawnienia komornika

Komornik sądowy jest funkcjonariuszem publicznym działającym przy sądzie rejonowym. W związku z tym wszystkie organy administracji publicznej, urzędy skarbowe, organy rentowe (np. jednostki ZUS), a także m.in. banki, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, podmioty prowadzące działalność maklerską, organy spółdzielni mieszkaniowych, zarządy wspólnot mieszkaniowych, jak również inne instytucje są zobowiązane na pisemne żądanie komornika udzielić mu informacji niezbędnych do prawidłowego prowadzenia postępowania egzekucyjnego. W szczególności komornik ma prawo do informacji dotyczących stanu majątkowego dłużnika oraz umożliwiających identyfikację składników jego majątku.

Jak potrącać z wynagrodzenia kary i odszkodowania >>

Obowiązek udzielenia powyższych informacji dotyczy także pracodawców, którzy na pisemne wezwanie komornika są zobowiązani do udzielenia niezbędnych informacji i dokonania potrąceń z wynagrodzenia pracownika.

Należy zauważyć, że komornik może żądać informacji dotyczących nie tylko wysokości otrzymywanego przez pracownika wynagrodzenia, ale także informacji dotyczących posiadanych przez pracownika rachunków bankowych, wiadomych pracodawcy innych źródeł dochodu pracownika. Obowiązek udzielenia informacji nie ogranicza się tylko do obecnie zatrudnionych, pracodawca na wezwanie komornika powinien również udzielić informacji na temat byłych pracowników.

Należy pamiętać, że dokonując zajęcia wynagrodzenia za pracę, komornik wzywa pracodawcę, aby w ciągu tygodnia:

• przedstawił za okres 3 miesięcy poprzedzających zajęcie, za każdy miesiąc oddzielnie zestawienie periodycznego wynagrodzenia za pracę oraz oddzielnie dochodu z wszelkich innych tytułów,
• podał, w jakiej kwocie i w jakich terminach zajęte wynagrodzenie będzie przekazywane wierzycielowi,
• w razie istnienia przeszkód do wypłacenia wynagrodzenia za pracę złożył oświadczenie o rodzaju tych przeszkód, a w szczególności podał, czy inne osoby roszczą sobie prawa, czy i w jakim sądzie toczy się sprawa o zajęte wynagrodzenie i czy oraz o jakie roszczenia została skierowana do zajętego wynagrodzenia egzekucja przez innych wierzycieli.

Przykład

Komornik wystąpił do pracodawcy o udzielenie informacji na temat wysokości wynagrodzenia pracownika i czy jest ono obciążone tytułami egzekucyjnymi. Pracodawca udzielił żądanych informacji, nie informując o całym zdarzeniu pracownika. Pracodawca mógł tak zrobić, gdyż jako administrator danych nie ma obowiązku informowania pracownika, przeciwko któremu toczy się postępowanie egzekucyjne, o przekazaniu jego danych komornikowi.

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Inne podmioty uprawnione do egzekucji

Nie tylko komornik jest uprawniony do prowadzenia postępowania egzekucyjnego. Na podstawie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji do prowadzenia egzekucji z wynagrodzenia pracownika uprawnione są również inne organy.

Postępowanie egzekucyjne może prowadzić m.in.:

• naczelnik urzędu skarbowego,
• dyrektor oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
• dyrektor izby celnej.

Na pisemny wniosek organów wymienionych powyżej pracodawca powinien udzielić niezbędnych informacji na temat wynagrodzenia pracownika, a także dokonać zajęcia jego części, jeśli jest to niezbędne. Podstawą takiego działania jest art. 36 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, który zobowiązuje uczestników postępowania do udzielenia informacji i wyjaśnień w zakresie niezbędnym do prowadzenia egzekucji.

Dodatkowo organ prowadzący egzekucję może zwrócić się o udzielenie informacji do organów administracji publicznej oraz jednostek organizacyjnych im podległych lub podporządkowanych, a także innych podmiotów, np. pracodawców.

Egzekucja z wynagrodzenia należności niealimentacyjnych >>

Organ prowadzący egzekucję administracyjną może żądać udostępnienia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych danych o miejscu zatrudnienia ubezpieczonych będących dłużnikami (wyrok NSA w Warszawie z 21 marca 2002 r., II SA 1854/01), a od pracodawców informacji o otrzymywanym wynagrodzeniu.

Sąd w powołanym wyroku podkreśla, że w myśl art. 23 ust. 1 pkt 2 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych przetwarzanie danych jest dopuszczalne, gdy zezwalają na to przepisy prawa lub jest to niezbędne do wykonania określonych prawem zadań realizowanych dla dobra publicznego. Dlatego art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy o ochronie danych osobowych w zw. z art. 36 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji stanowi podstawę udostępniania danych.

Przykład

Pracodawca otrzymał z urzędu skarbowego pismo nakazujące dokonania potrącenia z wynagrodzenia pracownika kwoty 200 zł z tytułu niezapłaconych mandatów za przekroczenie prędkości. W razie niemożliwości dokonania potrącenia pracodawca został zobowiązany do wskazania innych źródeł utrzymania pracownika. W takiej sytuacji pracodawca musi dokonać potrącenia, a jeśli jest to niemożliwe, udzielić informacji o innych znanych mu źródłach dochodu pracownika.

Ochrona danych osobowych

Ustawa o ochronie danych osobowych nakłada na pracodawcę obowiązek zabezpieczenia danych osobowych pracownika. Ich przetwarzanie jest dopuszczalne tylko w ściśle określonych przypadkach.

Przetwarzanie danych jest dopuszczalne m.in. wtedy, gdy:

Autopromocja

Zatrudnianie cudzoziemców. Procedury i rozliczenia

Sprawdź

• osoba, której dane dotyczą, wyrazi na to zgodę, chyba że chodzi o usunięcie dotyczących jej danych,
• jest to niezbędne do zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa,
• jest to niezbędne do wykonania określonych prawem zadań realizowanych dla dobra publicznego.

Zgodnie z powyższym pracodawca będzie zobowiązany do podania danych osobowych w celu przeprowadzenia egzekucji z wynagrodzenia.

Podstawa prawna:

• art. 762, 882 Kodeksu postępowania cywilnego,
• art. 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (DzU z 2006 r. nr 167, poz. 1191 ze zm.),
• art. 23 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (DzU z 2002 r. nr 101, poz. 926 ze zm.),
• art. 36 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (DzU z 2005 r. nr 229, poz. 1954 ze zm.).

Orzecznictwo:

• wyrok NSA w Warszawie z 21 marca 2002 r. (II SA 1854/01, „Wokanda” 2002/9/30).