REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przejście z renty na emeryturę

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dariusz Noszczak
Prawnik z ponad 10-letnim doświadczeniem, specjalista w dziedzinie prawa ubezpieczeń społecznych, w tym m.in. świadczeń emerytalno-rentowych. Autor wielu publikacji poświęconych tej tematyce, doświadczony wykładowca i szkoleniowiec.

REKLAMA

Po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego renciście z urzędu jest przyznawana emerytura. Jeśli jednak zgłosi on wniosek o przyznanie emerytury do końca miesiąca, w którym osiągnie wiek emerytalny, zachowa prawo do renty. Wtedy może wybrać, które świadczenie chce pobierać.

Co do zasady przyznanie emerytury jest uzależnione od zgłoszenia wniosku wraz z niezbędną dokumentacją. Wyjątek stanowią osoby uprawnione do renty z tytułu niezdolności do pracy. Po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego ZUS przyznaje im z urzędu emeryturę, nie czekając na wniosek rencisty na podstawie art. 27a ustawy o emeryturach i rentach z FUS (dla osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r.) oraz art. 24a ww. ustawy (dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r.).

REKLAMA

Autopromocja

Warunki przyznania emerytury z urzędu

ZUS przyznaje emeryturę z urzędu osobom pobierającym rentę z tytułu niezdolności do pracy przysługującą na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z FUS (zwanej dalej ustawą emerytalną) lub na podstawie przepisów emerytalnych obowiązujących przed wejściem jej w życie (np. ustawy z 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin). Nie jest więc możliwe uzyskanie emerytury w tym trybie przez osoby pobierające np. rentę wypadkową, z tytułu niezdolności do pracy przysługującą na podstawie ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Kiedy ZUS ponownie przeliczy wysokość emerytury >>

Zarówno dla osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r., jak i po 31 grudnia 1948 r., uprawnionych do renty z tytułu niezdolności do pracy przepisy przewidują dwa warunki przyznania emerytury z urzędu.

Pierwszym z nich jest ukończenie powszechnego wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn). Oznacza to, że emerytura nie zostanie przyznana z urzędu rencistom, którzy ukończyli wiek uprawniający do wcześniejsze emerytury. Drugim warunkiem przyznania emerytury z urzędu jest podleganie przez rencistę ubezpieczeniu społecznemu (przed 1 stycznia 1999 r.) lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (po 31 grudnia 1998 r.). W odróżnieniu od emerytury przyznawanej „na wniosek” osobom urodzonym przed 1 stycznia 1949 r. (gdzie wymagany jest staż wynoszący co najmniej 15 lat dla kobiety i 20 lat dla mężczyzny) w przypadku emerytury „z urzędu” wystarczy nawet jeden dzień podlegania wskazanym ubezpieczeniom.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przykłady

REKLAMA

Ubezpieczona urodzona 15 grudnia 1948 r. była uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy, z ogólnego stanu zdrowia' przyznanej na podstawie ustawy emerytalnej, a jej siostra bliźniaczka – do renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej chorobą zawodową.

Po ukończeniu przez pierwszą z sióstr powszechnego wieku emerytalnego wynoszącego dla kobiet 60 lat ZUS przyznał jej emeryturę z urzędu. Przyznanie uprawnień emerytalnych w tym trybie nie było natomiast możliwe w przypadku drugiej siostry – uprawnionej do renty wypadkowej. Aby uzyskać prawo do emerytury, musiała ona zgłosić wniosek o przyznanie tego świadczenia oraz spełnić warunek posiadania odpowiedniego stażu ubezpieczeniowego.

***

Marian N. od marca 2007 r. był uprawniony do renty z tytułu niezdolności do pracy. 21 sierpnia 2011 r. ukończył 65 lat. Do tego czasu udowodnił tylko 19 lat składkowych i nieskładkowych. Taki staż nie pozwoliłby mu na uzyskanie emerytury w zwykłym trybie, tj. po złożeniu wniosku. W związku z ukończeniem powszechnego wieku emerytalnego ZUS przyznał mu jednak emeryturę z urzędu. Wystarczyło bowiem, że rencista ten podlegał w trakcie swojej kariery zawodowej ubezpieczeniu społecznemu.


Kiedy można zachować uprawnienia do renty

Emerytura przyznawana jest z urzędu zamiast pobieranej dotychczas renty z tytułu niezdolności do pracy. W razie ustalenia uprawnień emerytalnych w tym trybie świadczeniobiorca traci prawo do renty. Może on jednak tego uniknąć, jeśli do końca miesiąca, w którym osiągnął powszechny wiek emerytalny, wystąpi z wnioskiem o emeryturę. W takim przypadku ZUS nie przyznaje emerytury z urzędu, ale rozpatruje zgłoszony wniosek. Jeśli świadczeniobiorca ma stwierdzoną niezdolność do pracy na okres dłuższy niż do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, w razie przyznania na jego wniosek emerytury będzie mógł wybrać, które świadczenie chce pobierać.

Przykład

REKLAMA

Andrzej P. urodzony 18 lipca 1946 r. nabył w 2002 r. na stałe prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. 18 lipca 2011 r. ukończył powszechny wiek emerytalny (65 lat dla mężczyzn). 27 lipca 2011 r. wystąpił do ZUS z wnioskiem o przyznanie emerytury, dołączając dokumenty potwierdzające posiadanie 25 lat składkowych oraz 3-letni okres nieskładkowy.

ZUS przyznał wnioskowane świadczenie, nie odbierając prawa do pobieranej dotychczas renty. Ponieważ okazało się, że jest ona wyższa od przyznanej emerytury, świadczeniobiorca postanowił nadal pobierać rentę.

Ustalenie wysokości emerytury

Sposób obliczenia wysokości emerytury przyznanej z urzędu jest uzależniony od tego, czy świadczenie to przysługuje osobie urodzonej przed 1 stycznia 1949 r., czy też po 31 grudnia 1948 r.

Komu ZUS zawiesi emeryturę >>

W pierwszym przypadku emerytura obliczana jest na tzw. dotychczasowych zasadach, przewidzianych w art. 53 ustawy emerytalnej i stanowi sumę:

  • 24% kwoty bazowej (tzw. części socjalnej świadczenia),
  • po 1,3% podstawy wymiaru emerytury za każdy rok okresów składkowych (tzw. części należnej za okresy składkowe),
  • po 0,7% podstawy wymiaru emerytury za każdy rok okresów nieskładkowych (tzw. części należnej za okresy nieskładkowe).

Zupełnie inaczej ZUS oblicza emeryturę przyznaną z urzędu osobom urodzonym po 31 grudnia 1948 r. Stosuje w tym przypadku zasady przewidziane w art. 25–26 ustawy emerytalnej. Ustalając wysokość świadczenia, ZUS dzieli podstawę jej obliczenia przez tzw. średnie dalsze trwanie życia dla wieku, w którym wnioskodawca przechodzi na emeryturę. Podstawą obliczenia emerytury jest stan konta ubezpieczonego w ZUS, tj. suma zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz zewidencjonowanych składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem ich waloryzacji.

Niezależnie od omówionych zasad przepisy przewidują dla emerytury przyznanej z urzędu minimalną gwarantowaną wysokość. Przede wszystkim emerytura ta nie może być niższa od pobieranej dotychczas renty z tytułu niezdolności do pracy. Ponadto emerytura przyznana z urzędu nie może być niższa od kwoty najniższej emerytury (obecnie 728,18 zł).

Jeśli faktycznie wyliczona wysokość świadczenia jest niższa od wspomnianych gwarantowanych kwot, podlega odpowiedniemu podwyższeniu.

Gwarancja podwyższenia emerytury do kwoty najniższego świadczenia nie dotyczy osób, które posiadają staż ubezpieczeniowy niższy niż 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych w przypadku kobiety lub 25 lat tych okresów w przypadku mężczyzny.

Podstawa prawna:

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

Zmiany w stażu pracy od 2026 roku. Więcej praw dla 5 mln pracowników

Zmiany w stażu pracy, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku to więcej praw dla nawet 5 mln pracowników w Polsce. Nowe przepisy oznaczają też realny wzrost kosztów pracy. Działy kadr i płac już powinny przygotowywać się do zmian.

REKLAMA

Zmiana branży w 2025 – od czego zacząć i gdzie znaleźć ogłoszenia pracy?

Rynek pracy, jaki znaliśmy, właśnie przestaje istnieć. Dzieje się to na naszych oczach i tak naprawdę tempo zmian jest znacznie szybsze, niż przypuszczali eksperci. Choć brzmi to aż nadto dramatycznie, to jednak nie można zaprzeczyć, że wielu pracowników zmaga się aktualnie z poważnymi problemami zawodowymi, a pracodawcy dwoją się i troją, aby stworzyć nowe systemy zarządzania w rzeczywistości AI. Niektóre zawody już przestają istnieć lub przechodzą intensywne zmiany, u podstaw których znajdziemy wdrożenie czata GPT do codziennych obowiązków. Dla niektórych osób jedynym rozwiązaniem okazała się zmiana pracy, dla innych w grę wchodzi tylko zmiana branży. Przebranżowienie to współczesny odpowiednik ucieczki z tonącego statku - tylko w tym wypadku pracownik sam buduje swoją szalupę ratunkową. Zatem jak aktualnie wygląda temat zmiany branży? Jakie są powody? W którą stronę iść i gdzie szukać nowych zawodowych wyzwań?

Składka zdrowotna 2025: ryczałt, karta podatkowa, podatek liniowy, zasady ogólne. Jaka jest podstawa wymiaru? Ile procent?

Jaka jest podstawa wymiaru składki oraz kwota składki zdrowotnej w 2025 roku dla niektórych grup ubezpieczonych? ZUS informuje o wysokości składki na ryczałcie, karcie podatkowej, przy zasadach ogólnych, podatku liniowym, podatku od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz dla osób współpracujących.

Do kiedy jest nabór firm i instytucji do pilotażu skróconego tygodnia pracy?

Pilotaż skróconego tygodnia pracy jest konieczny. Może się okazać, że powszechny zapis o krótszym czasie pracy będzie tragiczny dla polskiej gospodarki, firm i społeczeństwa. Do kiedy trwa nabór firm i instytucji do projektu?

2,5 tys. euro za pracę na magazynie w Szwecji i Norwegii. Ile zarobi pracownik produkcji i operator wózka widłowego?

Szwecja, Norwegia, Niemcy i Czechy to opłacalne kierunki na podjęcie pracy w wakacje. W państwach skandynawskich na magazynie można zarobić 2,5 tys. euro miesięcznie. Ile zarobi pracownik produkcji i operator wózka widłowego? Bardzo dobre zarobki są też w Niemczech i Czechach.

REKLAMA

Zmieniasz adres podczas zwolnienia lekarskiego (tzw. L4)? Masz tylko 3 dni na zgłoszenie. Sprawdź, co grozi za spóźnienie

Planujesz wyjechać do rodziny, będąc na zwolnieniu lekarskim albo zmieniłeś miejsce pobytu w trakcie choroby? Zgodnie z przepisami masz tylko trzy dni na zgłoszenie. W przeciwnym razie możesz stracić prawo do zasiłku chorobowego.

Dłuższe urlopy jednak nie dla wszystkich lecz dla wybranych, czyli dla kogo dodatkowe świadczenia. Nie będzie rewolucji w kodeksie pracy

Czas pracy skrócony do 35 godzin w tygodniu, a urlopy wydłużone z 20 dni i 26 dni do dni 35 – i to dla wszystkich. Takie niedawno były zapowiedzi odnośnie dwóch wielkich reform w kodeksie pracy. Rewolucje odwołane, o dłuższych urlopach należy zapomnieć. A krótszy tydzień pracy?

REKLAMA