REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Biometryczne sposoby ewidencji czasu pracy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Przemysław Ciszek
Przemysław Ciszek

REKLAMA

Potwierdzenie przybycia do pracy np. przez dotknięcie czytnika kartą zbliżeniową jest powszechnie uznawane za dopuszczalne. Natomiast stosowanie w tym samym celu skanowania linii papilarnych palca budzi wątpliwości głównie z powodu braku uregulowań prawnych w tym zakresie.

Z uwagi na rozwój technologii i oprogramowania w zakresie różnego rodzaju tzw. metod biometrycznych wielu pracodawców wykorzystuje je w praktyce do bieżącego kontrolowania czasu pracy pracowników. Chodzi tu o wszelkiego rodzaju automatyczne metody służące do identyfikacji czy też potwierdzania tożsamości osób, np. za pomocą linii papilarnych, siatkówki oka itp. Powstaje jednak zasadnicze pytanie, czy te wszystkie możliwości techniczne są legalne z punktu widzenia prawa.

REKLAMA

Monitoring w miejscu pracy >>

Biorąc pod uwagę jedno z możliwych zastosowań tego typu systemów, a więc kontrolowanie czasu pracy pracowników, trzeba zauważyć, że sposób potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy powinien być określony w obowiązującym w firmie układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy. A zatem, co do zasady pracodawcy wskazują, że obecność potwierdza się np. przez podpis na liście obecności, dotknięcie czytnika kartą zbliżeniową, zalogowanie się do systemu komputerowego itp. Te formy potwierdzania obecności w pracy są powszechnie uznawane za dopuszczalne, a ich stosowanie nie budzi żadnych wątpliwości.

Przykład

REKLAMA

Pracodawca wymaga, aby pracownicy przy wchodzeniu na teren firmy składali swój podpis na liście obecności wyłożonej przy wejściu. Po 15 minutach od rozpoczęcia zmiany lista jest zabierana, a spóźnieni pracownicy muszą zgłosić się do działu kadr.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Tradycyjne systemy mają jednak wiele wad. Pracownik może bowiem nie wypełnić obowiązku potwierdzenia obecności przez nieuwagę, zgubić kartę, wykorzystać cudzy identyfikator lub hasło itp. Nie można więc w ich przypadku całkowicie wyeliminować ryzyka błędnego rozliczenia czasu pracy.

Potwierdzenie przybycia do pracy - karty zegarowe i magnetyczne >>

Konsekwencje mogą być niekiedy kosztowne. Pracownicy, którym system czasu pracy „zaliczył” więcej godzin pracy niż rzeczywiście przepracowali, otrzymają zawyżone wynagrodzenie. Z kolei pokrzywdzeni będą ci, którzy pracowali w dniach teoretycznie wolnych od pracy lub w godzinach nadliczbowych i nic z tego tytułu nie otrzymali z uwagi na to, że system obowiązujący u pracodawcy został ominięty.

Zalety i wady biometrii

Teoretycznie rzecz biorąc nowoczesne systemy oparte na kontroli linii papilarnych lub siatkówki oka wydają się doskonałą alternatywą.

Przykład

REKLAMA

Pracodawca zainstalował przy każdych drzwiach wejściowych w firmie czytniki linii papilarnych. System, który je obsługuje, korzysta z zapisanych w nim odcisków palców pracowników. Wszyscy pracownicy zgodzili się na piśmie na mierzenie w ten sposób ich czasu pracy.

Czy jednak zbieranie danych pracownika, takich jak kształt linii papilarnych czy też wygląd siatkówki oka może zostać uznane za dopuszczalny sposób potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy. Teoretycznie wystarczy wpisać odpowiednie postanowienie do regulaminu pracy lub układu zbiorowego pracy.


Należy jednak spojrzeć na ten problem z szerszej perspektywy. Pracodawca oprócz realizowania swoich uprawnień powinien szanować dobra osobiste pracowników, a także chronić ich dane osobowe. Oznacza to, że nie zawsze wszelkie dane o pracowniku mogą być do jego dyspozycji.

Należy zauważyć, że pracodawca może żądać podania od pracownika innych danych osobowych niż standardowe wykorzystywane w zatrudnieniu jedynie wtedy, gdy obowiązek ich podania wynika z odrębnych przepisów (art. 221 § 4 k.p.).

WAŻNE!

Aktualnie nie istnieją w polskim prawie przepisy, które wprost pozwalałyby pracodawcy na stosowanie rozwiązań biometrycznych do mierzenia czasu pracy pracowników.

Czy zgoda pracownika coś zmienia

Powstaje pytanie, co sie dzieje w sytuacji, gdy pracownik dobrowolnie zgodzi się na udział w takim systemie.

Przykład

Pracodawca dał do wyboru pracownikowi kartę magnetyczną lub czytnik linii papilarnych jako metodę potwierdzania wejścia i wyjścia z firmy. Czytniki zamontowane przy wejściu obsługują obie możliwości. Pracownik wybrał opcję z możliwością skanowania linii papilarnych i podpisał odpowiednie oświadczenie.

Przetwarzanie danych jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy osoba, której dane dotyczą, wyrazi na to zgodę, chyba że chodzi o usunięcie dotyczących niej danych lub gdy jest to niezbędne do zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa. Świadoma zgoda pracownika powinna więc otwierać pracodawcy taką możliwość. Poglądu tego nie podzielił jednak Naczelny Sąd Administracyjny. W wyroku z 1 grudnia 2009 r. stwierdził, że brak równowagi w relacji pracodawca–pracownik stawia pod znakiem zapytania dobrowolność wyrażenia zgody na pobieranie i przetworzenie danych osobowych (biometrycznych). Z tego względu ustawodawca ograniczył przepisem art. 22 k.p. katalog danych, których pracodawca może żądać od pracownika. Uznanie faktu wyrażenia zgody na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie danych osobowych jako okoliczności legalizującej pobranie od pracownika innych danych niż wskazane w art. 22 k.p., stanowiłoby obejście tego przepisu. NSA uznał, że skoro pracodawca dysponuje innymi, skutecznymi metodami potwierdzania i kontroli czasu pracy, nie ma potrzeby, aby w tym celu uciekać się do metod polegających na sczytywaniu danych biometrycznych (I OSK 249/09).

Kontrola osobista pracowników w zakładzie pracy >>

W cytowanym wyroku NSA wskazał także, że ryzyko naruszenia swobód i fundamentalnych praw obywatelskich musi być proporcjonalne do celu, któremu służy. Skoro zasada proporcjonalności wyrażona w art. 26 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie danych osobowych jest głównym kryterium przy podejmowaniu decyzji dotyczących przetwarzania danych biometrycznych, to należy stwierdzić, że wykorzystanie danych biometrycznych do kontroli czasu pracy pracowników jest nieproporcjonalne do zamierzonego celu ich przetwarzania.

W uzasadnieniu powyższego wyroku znalazło się także stwierdzenie, że wyrażona na prośbę pracodawcy pisemna zgoda pracownika na pobranie i przetworzenie jego danych osobowych narusza prawa pracownika i swobodę wyrażenia przez niego woli. Za tak sformułowanym stanowiskiem przemawia zależność pracownika od pracodawcy.

Podstawa prawna:

Orzecznictwo:

  • wyrok NSA z 1 grudnia 2009 r. (I OSK 249/09, niepubl.).
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy będą zmiany dla osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności?

Osoby niepełnosprawne ruchowo w stopniu umiarkowanym czują się dyskryminowane. Z tego powodu do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej skierowano kilka ważnych pytań. Wątpliwości na temat ewentualnych zmian w obowiązujących przepisach rozwiewa Pełnomocnik Rządu do spraw Osób Niepełnosprawnych Łukasz Krasoń.

Czas pracy kadry zarządzającej (kierownicy, dyrektorzy i inni). Czy wszyscy menadżerowie nie mają prawa do nadgodzin? Co wynika z kodeksu pracy i orzecznictwa?

Czas pracy kadry zarządzającej w Polsce podlega szczególnym regulacjom prawnym, które różnią się od zasad obowiązujących pracowników wykonujących zadania operacyjne. Przepisy kodeksu pracy wskazują możliwość wyłączenia menadżerów pełniących funkcje kierownicze z norm dotyczących limitów czasu pracy i rozliczania nadgodzin. W praktyce pojawiają się liczne pytania, jak te zasady stosować, a orzecznictwo sądowe dostarcza cennych wskazówek.

Od 19 czerwca 2025 r. kolosalne podwyżki dla tych pracowników. Rozporządzenie w mocy, po nowemu zarabiają do 23 000 zł a dodatki do 3 400 zł

W wielu tekstach skupiamy się na podwyżkach dla pracowników samorządowych, dla pracowników w budżetówce, w tym nauczycieli, policjantów czy w służbie zdrowia, a warto też pamiętać o innych grupach zawodowych, może bardziej niszowych, ale jednak istniejących od dawna na polskim rynku pracy. Już od 19 czerwca 2025 r. kolosalne podwyżki dla tych pracowników. Rozporządzenie jest w mocy i po nowemu pracownicy zarabiają do 23 000 zł a dodatki do wynagrodzenia to nawet do 3 400 zł. Dla wielu takie stawki to tylko marzenie.

Niedoszacowane ryzyko w branży budowlanej. Blisko 3,5 tys. wypadków w 2024 r.

W branży budowlanej co roku dochodzi do tysięcy wypadków – w 2024 r. odnotowano 3442 zdarzenia, 78 osób zginęło, a 57 zostało ciężko rannych (dane GUS). Choć główną przyczyną jest błąd ludzki, finansową odpowiedzialność ponoszą pracodawcy. Dzięki rozszerzonej polisie OC możliwe jest przeniesienie roszczeń na ubezpieczyciela, jednak pośrednicy ubezpieczeniowi ostrzegają: firmy często zaniżają sumy gwarancyjne i bagatelizują ryzyko.

REKLAMA

Wakacyjna praca nastolatków 2025 [Co mówią przepisy i na co muszą uważać rodzice oraz pracodawcy]

Sezon letni to czas, gdy młodzież chętnie podejmuje się pierwszych zawodowych wyzwań. Jednak zanim nastolatek trafi do pracy w gastronomii, biurze czy przy zbiorach owoców, warto upewnić się, że jego zatrudnienie jest zgodne z prawem. Eksperci Job Impulse przypominają, że przepisy jasno określają, kto, kiedy i w jakich warunkach może pracować w czasie wakacji.

Dodatkowa praca: co teraz motywuje do szukania drugiego etatu lub innej możliwości dorobienia

Powody podejmowania dodatkowej pracy nie zawsze mają wymiar dochodowy. Owszem, najwięcej osób szuka pracy na drugi etat, bo nie wystarcza im pieniędzy na utrzymanie. Jednak wśród motywów znajdują się zgoła inne, na przykład chęć zdobycia dodatkowych doświadczeń zawodowych.

Pracujesz na własnym laptopie? Co to oznacza dla ciebie i dla twojego pracodawcy

Jeszcze kilka lat temu strategia Bring Your Own Device - BYOD, polegająca na tym, że pracownik wykonuje swoje zadania na prywatnym komputerze, laptopie lub telefonie, była postrzegana jako nowoczesne podejście do organizacji pracy. Cyberzagrożenia w ostatnim czasie zasadniczo zmieniają tę optykę.

Od 1 lipca 2025 r. farmaceuci zarobią nawet 10 554 zł brutto. Nowa siatka płac w ochronie zdrowia

Od 1 lipca 2025 r. obowiązywać będą nowe minimalne wynagrodzenia dla farmaceutów zatrudnionych w placówkach ochrony zdrowia. Wzrost płac wyniesie nawet 1 300 zł brutto miesięcznie. To efekt corocznej waloryzacji stawek wynikającej z ustawy o minimalnych wynagrodzeniach w ochronie zdrowia, powiązanej ze wzrostem przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

REKLAMA

4 dni pracy i 35 dni urlopu? Tak może wyglądać 2026 rok!

Rząd zapowiada gruntowną reformę Kodeksu pracy. W centrum zmian są: skrócenie tygodnia pracy do czterech dni lub 35 godzin oraz wydłużenie urlopu wypoczynkowego do 35 dni. Nowe przepisy mogą wejść w życie już od 2026 roku. Choć projekt budzi entuzjazm wielu pracowników, jego wdrożenie wymaga kompromisów z pracodawcami i szczegółowych analiz kosztów.

Jaki stopień niepełnosprawności uprawnia do... ? [Przykłady 2025]

To pytanie często zadają osoby z niepełnosprawnościami. Z jakim stopniem można ubiegać się o określone ulgi i świadczenia? Co przysługuje ze stopniem lekkim, umiarkowanym, a co ze znacznym? Prezentujemy kilka ważnych przykładów.

REKLAMA