REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Monitoring w miejscu pracy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Paweł Barański

REKLAMA

Nierzadko pracownicy wykonują w miejscu pracy czynności zupełnie z nią niezwiązane. Jednak rozwój techniki umożliwia pracodawcy kontrolę efektywnego wykorzystywania czasu pracy przez podwładnych.

Nie jest nowością, że pracodawcy przeglądają skrzynki e-mailowe swoich podwładnych. Równolegle stosują także inne formy kontroli pracowników, chociażby w postaci rejestracji rozmów telefonicznych i przeglądanych stron internetowych czy obserwacji miejsca pracy pracownika przy użyciu kamer. Zjawiska te nie są jednak przedmiotem żadnej kompleksowej regulacji prawnej, co powoduje duże rozbieżności w interpretacji legalności przeprowadzania takich działań przez pracodawcę.

REKLAMA

Autopromocja

Kontrola prywatnej i służbowej korespondencji pracowników >>

Czym jest monitoring

REKLAMA

Dążenie pracodawców do zwiększania wydajności pracy pociąga za sobą potrzebę eliminacji w ramach zatrudnienia zjawiska tzw. kradzieży czasu. Są to zachowania pracowników, które występują w obrębie czasu pracy, ale są niezwiązane z obowiązkami służbowymi. Z tego też wynika chęć pracodawców do ścisłego kontrolowania poczynań podwładnych. Pracodawcy w tym celu stosują m.in. różne formy monitoringu w miejscu pracy.

W związku z brakiem ustawowej definicji należy w tym zakresie skorzystać z dorobku doktryny. Monitoring definiowany jest jako czynności przedsięwzięte w celu gromadzenia informacji o pracownikach. Może on polegać na obserwacji bezpośredniej podwładnych lub na użyciu w tym celu urządzeń elektronicznych.

Kontrola aktywności zawodowej pracownika przyjmuje postać rejestracji np. rozmów telefonicznych wykonywanych przez pracownika czy analizy zawartości służbowej skrzynki poczty elektronicznej, w tym treści wysyłanych lub odbieranych wiadomości. Nierzadko zbierane są także informacje dotyczące aktywności pracownika w Internecie, takie jak adresy stron, które odwiedza, wpisywane do wyszukiwarek słowa kluczowe lub czas korzystania z sieci. Monitoringiem jest też klasyczna obserwacja pracowników przy użyciu kamer. Do zakresu omawianych zagadnień można także zaliczyć ustalanie miejsca aktualnego pobytu podwładnego przy użyciu jego telefonu komórkowego (tzw. geolokacja) oraz różne sposoby prowadzenia ewidencji czasu pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak kontrolować wykorzystywanie zwolnień lekarskich >>

Monitoring dzielony jest przez doktrynę najczęściej na ciągły i sporadyczny.

Do powyższego podziału zbliżony jest inny, według którego wyróżnia się monitoring:

  • proaktywny – będący działaniem prewencyjnym i podejmowanym w celu oceny wydajności pracy (co siłą rzeczy musi łączyć się z ciągłością jego stosowania),
  • reaktywny – będący wynikiem uzyskania przez pracodawcę informacji o niewłaściwym zachowaniu pracownika (założeniem jest incydentalność obserwacji).

Przykład

Jan K. podejrzewa swojego pracownika o używanie komputera w miejscu pracy do wysyłania prywatnej korespondencji i odwiedzania serwisów społecznościowych. Aby zapobiec takiemu postępowaniu, Jan K. zdecydował się zainstalować na komputerze podwładnego specjalny program monitorujący skrzynkę poczty elektronicznej oraz odwiedzane strony internetowe. Aby tego dokonać, najpierw musi jednak poinformować pracownika na piśmie o zakazie używania sprzętu komputerowego do celów prywatnych i uprzedzić go o możliwości stosowania tego rodzaju monitoringu.

Interes pracodawcy podstawą monitoringu

Należy zwrócić uwagę na to, że w polskim systemie prawnym nie ma regulacji dotyczącej stricte monitoringu miejsca pracy. Wobec braku jednolitej instytucji prawnej w tym zakresie zasadne będzie omówienie zagadnień bezpośrednio z nim powiązanych. Kwestie, których dotyczy monitoring, rozsiane są po całym systemie prawa. Problematyka monitoringu jest poruszana m.in. w prawie pracy, cywilnym, administracyjnym czy karnym.


REKLAMA

Jako podstawę zasadności stosowania monitoringu w miejscu pracy wskazuje się przede wszystkim interes pracodawcy, który jest dobrem prawnym uregulowanym i chronionym głównie w przepisach Kodeksu pracy. Kodeks pracy zawiera przykładowe obowiązki pracodawcy. Pracodawca odpowiada m.in. za organizację pracy, ma także dbać o pełne wykorzystanie czasu pracy, z uwzględnieniem jej wydajności i jakości. W związku z tym pracodawca ma naturalną chęć do uzyskania od swoich pracowników potwierdzenia wypełniania przez nich dyspozycji tych przepisów. Potwierdzenie takie może uzyskać właśnie przez kontrolę zachowań pracowników w zakładzie pracy. Ponadto przez zastosowanie monitoringu może zostać wykazane również np. niewypełnianie przez pracowników ich obowiązków, nałożonych przepisami Kodeksu pracy (przede wszystkim sumiennego i starannego wykonywania pracy).

Zainteresowanie pracodawcy uzyskaniem wysokiej efektywności pracy wynika zarówno z jego osobistych pobudek, jak i z samej ustawy. Skoro pracodawca organizuje cały proces pracy, nie sposób odmówić mu prawa do kontroli jego przebiegu.

WAŻNE!

Wyłącznie pracodawca ponosi odpowiedzialność wobec osoby trzeciej za działania swoich podwładnych przy wykonywaniu przez nich obowiązków pracowniczych.

Jakie dobra może naruszać monitoring

Z powyższego wynika, że interes pracodawcy uzasadniający kontrolowanie działalności pracowników można wywodzić z chęci maksymalizacji zysków, jak również z ciążących na pracodawcy obowiązków, włącznie z potencjalną odpowiedzialnością za czyny podwładnych. Jednak z drugiej strony pojawia się realne zagrożenie dla dóbr osobistych, zarówno kontrolowanych pracowników, jak i osób trzecich. Monitoring skrzynki pocztowej i rejestracja rozmów telefonicznych może się wiązać z naruszeniem tajemnicy korespondencji oraz naruszeniem prywatności (pracowników oraz postronnych adresatów/nadawców wiadomości czy rozmówców), która jest chroniona normami rangi konstytucyjnej i ustawowej. Natomiast każda obserwacja pracownika prowadzona przez pracodawcę powoduje ryzyko naruszenia ogólnie pojętej godności pracowniczej, uregulowanej w Kodeksie pracy.

Kontrola osobista pracowników w zakładzie pracy >>

Nie wolno także zapominać o administracyjnoprawnej regulacji ochrony danych osobowych. Zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych monitoring w miejscu pracy spełnia wszelkie warunki, aby był uznany za jedną z form przetwarzania danych osobowych, wraz ze wszystkimi tego konsekwencjami. Natomiast stosowanie czytników biometrycznych (m.in. siatkówki oka czy odcisków palców) w ramach prowadzenia ewidencji czasu pracy uznano za próbę obejścia Kodeksu pracy. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 1 grudnia 2009 r. uznał, że danych biometrycznych do kontroli czasu pracy pracowników jest nieproporcjonalne do zamierzonego celu ich przetwarzania (I OSK 249/09).

Podstawa prawna:

Orzecznictwo:

  • wyrok NSA w Warszawie z 1 grudnia 2009 r. (I OSK 249/09, niepubl.).
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Będzie łatwiej o ten zasiłek. Skorzystają ubezpieczeni, płatnicy składek, biura księgowo-rachunkowe

Będzie łatwiej o ten zasiłek. Skorzystają ubezpieczeni, płatnicy składek, biura księgowo-rachunkowe. Dlaczego? Bo planowane są spore zmiany w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 501) w zakresie ubiegania się o zasiłek.

Na ile oszacowano miesięczną wartość nieodpłatnej pracy domowej? Wartość „ukrytej” pracy kobiet była znacznie wyższa niż mężczyzn

Ile wynosi średnia miesięczna wartość nieodpłatnej pracy domowej? Kobiety, zwłaszcza matki małych dzieci, wykonują znacząco więcej nieodpłatnej pracy domowej niż mężczyźni. Różnice te są widoczne we wszystkich obszarach codziennych obowiązków. Ocenia Polski Instytut Ekonomiczny, powołując się na badania GUS.

Nowe zawody w klasyfikacji od 2026 roku. MRPiPS opublikowało projekt rozporządzenia [Projekt z 9 lipca 2025 r.]

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opublikowało projekt nowego rozporządzenia dotyczącego klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy. Dokument trafił 14 lipca 2025 r. do konsultacji publicznych i opiniowania. Nowe przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2026 roku.

Wyższe wynagrodzenia w budżetówce od 2026 r. Pracodawcy chcą większej podwyżki dla pracowników

Płaca minimalna w 2026 r. wzrośnie o 3%, ale w budżetówce podwyżka powinna być wyższa. Pracodawcy chcą wyższych wynagrodzeń w sferze budżetowej, aby jakość usług publicznych również rosła.

REKLAMA

Nie będzie w tym roku niższego dodatku za pracę w nocy niż w lipcu

W lipcu 2025 r. mamy najniższy dodatek za pracę w nocy. Taka sama kwota będzie obowiązywała w październiku. To miesiące z największą liczbą godzin pracy. Ile wynosi dodatek nocny w tym miesiącu?

Opieka nad małym dzieckiem podczas pracy zdalnej. Co z kontrolą pracodawcy?

Jak pracodawca może skontrolować pracę zdalną pracownika, który w czasie godzin pracy sprawuje bezpośrednią opiekę nad małoletnim dzieckiem (do 4. roku życia), szczególnie gdy dziecko nie ma zapewnionej w tym czasie opieki przez inną osobę (np. nianię, innego członka rodziny, żłobek, przedszkole)?

PPK: od jakiej kwoty nalicza się wpłaty? Czy wczasy pod gruszą, świadczenia urlopowe, nagroda jubileuszowa i zasiłki liczą się do podstawy wymiaru wpłat?

Od jakiej kwoty liczy się wpłaty na PPK? Nie od każdego świadczenia na rzecz uczestnika PPK należy naliczać wpłaty do PPK. To, czy dane świadczenie stanowi podstawę wpłat do PPK, zależy od tego, czy jest ono podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Co z wczasami pod gruszą, świadczeniem urlopowym, nagrodą jubileuszową, zasiłkami i urlopem wychowawczym?

Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

REKLAMA

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

REKLAMA