REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Monitoring w miejscu pracy

Paweł Barański

REKLAMA

Nierzadko pracownicy wykonują w miejscu pracy czynności zupełnie z nią niezwiązane. Jednak rozwój techniki umożliwia pracodawcy kontrolę efektywnego wykorzystywania czasu pracy przez podwładnych.

Nie jest nowością, że pracodawcy przeglądają skrzynki e-mailowe swoich podwładnych. Równolegle stosują także inne formy kontroli pracowników, chociażby w postaci rejestracji rozmów telefonicznych i przeglądanych stron internetowych czy obserwacji miejsca pracy pracownika przy użyciu kamer. Zjawiska te nie są jednak przedmiotem żadnej kompleksowej regulacji prawnej, co powoduje duże rozbieżności w interpretacji legalności przeprowadzania takich działań przez pracodawcę.

REKLAMA

Autopromocja

Kontrola prywatnej i służbowej korespondencji pracowników >>

Czym jest monitoring

Dążenie pracodawców do zwiększania wydajności pracy pociąga za sobą potrzebę eliminacji w ramach zatrudnienia zjawiska tzw. kradzieży czasu. Są to zachowania pracowników, które występują w obrębie czasu pracy, ale są niezwiązane z obowiązkami służbowymi. Z tego też wynika chęć pracodawców do ścisłego kontrolowania poczynań podwładnych. Pracodawcy w tym celu stosują m.in. różne formy monitoringu w miejscu pracy.

W związku z brakiem ustawowej definicji należy w tym zakresie skorzystać z dorobku doktryny. Monitoring definiowany jest jako czynności przedsięwzięte w celu gromadzenia informacji o pracownikach. Może on polegać na obserwacji bezpośredniej podwładnych lub na użyciu w tym celu urządzeń elektronicznych.

Kontrola aktywności zawodowej pracownika przyjmuje postać rejestracji np. rozmów telefonicznych wykonywanych przez pracownika czy analizy zawartości służbowej skrzynki poczty elektronicznej, w tym treści wysyłanych lub odbieranych wiadomości. Nierzadko zbierane są także informacje dotyczące aktywności pracownika w Internecie, takie jak adresy stron, które odwiedza, wpisywane do wyszukiwarek słowa kluczowe lub czas korzystania z sieci. Monitoringiem jest też klasyczna obserwacja pracowników przy użyciu kamer. Do zakresu omawianych zagadnień można także zaliczyć ustalanie miejsca aktualnego pobytu podwładnego przy użyciu jego telefonu komórkowego (tzw. geolokacja) oraz różne sposoby prowadzenia ewidencji czasu pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak kontrolować wykorzystywanie zwolnień lekarskich >>

Monitoring dzielony jest przez doktrynę najczęściej na ciągły i sporadyczny.

Do powyższego podziału zbliżony jest inny, według którego wyróżnia się monitoring:

  • proaktywny – będący działaniem prewencyjnym i podejmowanym w celu oceny wydajności pracy (co siłą rzeczy musi łączyć się z ciągłością jego stosowania),
  • reaktywny – będący wynikiem uzyskania przez pracodawcę informacji o niewłaściwym zachowaniu pracownika (założeniem jest incydentalność obserwacji).

Przykład

Jan K. podejrzewa swojego pracownika o używanie komputera w miejscu pracy do wysyłania prywatnej korespondencji i odwiedzania serwisów społecznościowych. Aby zapobiec takiemu postępowaniu, Jan K. zdecydował się zainstalować na komputerze podwładnego specjalny program monitorujący skrzynkę poczty elektronicznej oraz odwiedzane strony internetowe. Aby tego dokonać, najpierw musi jednak poinformować pracownika na piśmie o zakazie używania sprzętu komputerowego do celów prywatnych i uprzedzić go o możliwości stosowania tego rodzaju monitoringu.

Interes pracodawcy podstawą monitoringu

Należy zwrócić uwagę na to, że w polskim systemie prawnym nie ma regulacji dotyczącej stricte monitoringu miejsca pracy. Wobec braku jednolitej instytucji prawnej w tym zakresie zasadne będzie omówienie zagadnień bezpośrednio z nim powiązanych. Kwestie, których dotyczy monitoring, rozsiane są po całym systemie prawa. Problematyka monitoringu jest poruszana m.in. w prawie pracy, cywilnym, administracyjnym czy karnym.


REKLAMA

Jako podstawę zasadności stosowania monitoringu w miejscu pracy wskazuje się przede wszystkim interes pracodawcy, który jest dobrem prawnym uregulowanym i chronionym głównie w przepisach Kodeksu pracy. Kodeks pracy zawiera przykładowe obowiązki pracodawcy. Pracodawca odpowiada m.in. za organizację pracy, ma także dbać o pełne wykorzystanie czasu pracy, z uwzględnieniem jej wydajności i jakości. W związku z tym pracodawca ma naturalną chęć do uzyskania od swoich pracowników potwierdzenia wypełniania przez nich dyspozycji tych przepisów. Potwierdzenie takie może uzyskać właśnie przez kontrolę zachowań pracowników w zakładzie pracy. Ponadto przez zastosowanie monitoringu może zostać wykazane również np. niewypełnianie przez pracowników ich obowiązków, nałożonych przepisami Kodeksu pracy (przede wszystkim sumiennego i starannego wykonywania pracy).

Zainteresowanie pracodawcy uzyskaniem wysokiej efektywności pracy wynika zarówno z jego osobistych pobudek, jak i z samej ustawy. Skoro pracodawca organizuje cały proces pracy, nie sposób odmówić mu prawa do kontroli jego przebiegu.

WAŻNE!

Wyłącznie pracodawca ponosi odpowiedzialność wobec osoby trzeciej za działania swoich podwładnych przy wykonywaniu przez nich obowiązków pracowniczych.

Jakie dobra może naruszać monitoring

Z powyższego wynika, że interes pracodawcy uzasadniający kontrolowanie działalności pracowników można wywodzić z chęci maksymalizacji zysków, jak również z ciążących na pracodawcy obowiązków, włącznie z potencjalną odpowiedzialnością za czyny podwładnych. Jednak z drugiej strony pojawia się realne zagrożenie dla dóbr osobistych, zarówno kontrolowanych pracowników, jak i osób trzecich. Monitoring skrzynki pocztowej i rejestracja rozmów telefonicznych może się wiązać z naruszeniem tajemnicy korespondencji oraz naruszeniem prywatności (pracowników oraz postronnych adresatów/nadawców wiadomości czy rozmówców), która jest chroniona normami rangi konstytucyjnej i ustawowej. Natomiast każda obserwacja pracownika prowadzona przez pracodawcę powoduje ryzyko naruszenia ogólnie pojętej godności pracowniczej, uregulowanej w Kodeksie pracy.

Kontrola osobista pracowników w zakładzie pracy >>

Nie wolno także zapominać o administracyjnoprawnej regulacji ochrony danych osobowych. Zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych monitoring w miejscu pracy spełnia wszelkie warunki, aby był uznany za jedną z form przetwarzania danych osobowych, wraz ze wszystkimi tego konsekwencjami. Natomiast stosowanie czytników biometrycznych (m.in. siatkówki oka czy odcisków palców) w ramach prowadzenia ewidencji czasu pracy uznano za próbę obejścia Kodeksu pracy. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 1 grudnia 2009 r. uznał, że danych biometrycznych do kontroli czasu pracy pracowników jest nieproporcjonalne do zamierzonego celu ich przetwarzania (I OSK 249/09).

Podstawa prawna:

Orzecznictwo:

  • wyrok NSA w Warszawie z 1 grudnia 2009 r. (I OSK 249/09, niepubl.).
Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jak prawidłowo określać wynagrodzenie w umowie o pracę

Prawidłowo sporządzona umowa o pracę powinna określać wynagrodzenie odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia. Wskazane przez strony wynagrodzenie jest jednym z obligatoryjnych elementów umowy o pracę.

Przerwy w pracy dla osób niepełnosprawnych w 2025 r.

Przerwy w pracy dla osób niepełnosprawnych w 2025 r. Jakie przerwy należą się pracownikom posiadającym orzeczenie o niepełnosprawności? Co w przypadku obsługi komputera? Czy przerwy wliczają się do czasu pracy?

Komu można nie płacić za godziny nadliczbowe?

Przepisy prawa pracy dopuszczają, aby niektórzy pracownicy nie mieli prawa do rekompensaty za pracę w godzinach nadliczbowych. Są jednak sytuacje, gdy z winy pracodawcy taka rekompensata jednak im przysługuje. O jakich pracowników chodzi?

Co daje II stopień niepełnosprawności w 2025 r.?

Zgodnie z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych wyróżnia się trzy stopnie niepełnosprawności: znaczny, umiarkowany i lekki stopień niepełnosprawności. Kiedyś używało się określeń I,II i III grupa inwalidzka.

REKLAMA

1550 zł dofinansowania do zatrudnienia osób niepełnosprawnych z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Trzeba wypełnić Wn-D i dołączyć INF-D-P

1550 zł dofinansowania do zatrudnienia osób niepełnosprawnych z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Trzeba wypełnić Wn-D i dołączyć INF-D-P. Można wystąpić z korektą wniosku i otrzymać wyższe dofinansowanie z wyrównaniem od lipca 2024 r.

Webinar: Rodzicielstwo po nowemu, czyli zmiany w Kodeksie pracy 2025 + certyfikat gwarantowany

Praktyczny webinar „Rodzicielstwo po nowemu, czyli zmiany w Kodeksie pracy 2025” poprowadzi Aleksander Kuźniar, prawnik, specjalista z zakresu prawa pracy oraz ochrony danych osobowych, ekspert INFORAKADEMII. Uczestnicy dowiedzą się, kiedy i na jakich warunkach pracownicy mogą skorzystać z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego oraz co musi się znaleźć we wniosku o jego udzielenie. Każdy z uczestników otrzyma imienny certyfikat i dostęp do retransmisji webinaru wraz z materiałami dodatkowymi.

Wzrosną wynagrodzenia pracowników samorządowych. Podwyżki z wyrównaniem od 1 stycznia 2025 r.

W 2025 r. wzrosną wynagrodzenia osób zatrudnionych w samorządach na podstawie wyboru oraz powołania. Zwiększą się także stawki minimalnego poziomu wynagrodzenia zasadniczego pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.

Do 28 lutego 2025 r. emeryci i renciści muszą rozliczyć dodatkowe przychody

ZUS przypomina o obowiązku rozliczenia dodatkowych przychodów przez osoby, które pobierają emeryturę lub rentę, mimo że nie osiągnęły wieku emerytalnego, a w zeszłym roku dorabiały do swojego świadczenia. Termin mija 28 lutego 2025 r.

REKLAMA

Najniższa emerytura, renta rodzinna i socjalna: 1878,91 zł brutto od 1 marca. Waloryzacja 2025 - emerytury i renty wzrosną o 5,5 proc.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowało 12 lutego 2025 r., że od 1 marca 2025 roku emerytury i renty zostaną zwaloryzowane o wskaźnik 105,5%. Oznacza to, że renty i emerytury wzrosną o 5,5 procent.

Od 1 marca 2025 r. zwiększy się wynagrodzenie pracowników młodocianych

Od 1 marca 2025 r. zwiększy się wynagrodzenie pracowników młodocianych. To efekt wzrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w czwartym kwartale 2024 r.

REKLAMA