REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Monitoring w miejscu pracy

Paweł Barański

REKLAMA

Nierzadko pracownicy wykonują w miejscu pracy czynności zupełnie z nią niezwiązane. Jednak rozwój techniki umożliwia pracodawcy kontrolę efektywnego wykorzystywania czasu pracy przez podwładnych.

Nie jest nowością, że pracodawcy przeglądają skrzynki e-mailowe swoich podwładnych. Równolegle stosują także inne formy kontroli pracowników, chociażby w postaci rejestracji rozmów telefonicznych i przeglądanych stron internetowych czy obserwacji miejsca pracy pracownika przy użyciu kamer. Zjawiska te nie są jednak przedmiotem żadnej kompleksowej regulacji prawnej, co powoduje duże rozbieżności w interpretacji legalności przeprowadzania takich działań przez pracodawcę.

Autopromocja

Kontrola prywatnej i służbowej korespondencji pracowników >>

Czym jest monitoring

Dążenie pracodawców do zwiększania wydajności pracy pociąga za sobą potrzebę eliminacji w ramach zatrudnienia zjawiska tzw. kradzieży czasu. Są to zachowania pracowników, które występują w obrębie czasu pracy, ale są niezwiązane z obowiązkami służbowymi. Z tego też wynika chęć pracodawców do ścisłego kontrolowania poczynań podwładnych. Pracodawcy w tym celu stosują m.in. różne formy monitoringu w miejscu pracy.

W związku z brakiem ustawowej definicji należy w tym zakresie skorzystać z dorobku doktryny. Monitoring definiowany jest jako czynności przedsięwzięte w celu gromadzenia informacji o pracownikach. Może on polegać na obserwacji bezpośredniej podwładnych lub na użyciu w tym celu urządzeń elektronicznych.

Kontrola aktywności zawodowej pracownika przyjmuje postać rejestracji np. rozmów telefonicznych wykonywanych przez pracownika czy analizy zawartości służbowej skrzynki poczty elektronicznej, w tym treści wysyłanych lub odbieranych wiadomości. Nierzadko zbierane są także informacje dotyczące aktywności pracownika w Internecie, takie jak adresy stron, które odwiedza, wpisywane do wyszukiwarek słowa kluczowe lub czas korzystania z sieci. Monitoringiem jest też klasyczna obserwacja pracowników przy użyciu kamer. Do zakresu omawianych zagadnień można także zaliczyć ustalanie miejsca aktualnego pobytu podwładnego przy użyciu jego telefonu komórkowego (tzw. geolokacja) oraz różne sposoby prowadzenia ewidencji czasu pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak kontrolować wykorzystywanie zwolnień lekarskich >>

Monitoring dzielony jest przez doktrynę najczęściej na ciągły i sporadyczny.

Do powyższego podziału zbliżony jest inny, według którego wyróżnia się monitoring:

  • proaktywny – będący działaniem prewencyjnym i podejmowanym w celu oceny wydajności pracy (co siłą rzeczy musi łączyć się z ciągłością jego stosowania),
  • reaktywny – będący wynikiem uzyskania przez pracodawcę informacji o niewłaściwym zachowaniu pracownika (założeniem jest incydentalność obserwacji).

Przykład

Jan K. podejrzewa swojego pracownika o używanie komputera w miejscu pracy do wysyłania prywatnej korespondencji i odwiedzania serwisów społecznościowych. Aby zapobiec takiemu postępowaniu, Jan K. zdecydował się zainstalować na komputerze podwładnego specjalny program monitorujący skrzynkę poczty elektronicznej oraz odwiedzane strony internetowe. Aby tego dokonać, najpierw musi jednak poinformować pracownika na piśmie o zakazie używania sprzętu komputerowego do celów prywatnych i uprzedzić go o możliwości stosowania tego rodzaju monitoringu.

Interes pracodawcy podstawą monitoringu

Należy zwrócić uwagę na to, że w polskim systemie prawnym nie ma regulacji dotyczącej stricte monitoringu miejsca pracy. Wobec braku jednolitej instytucji prawnej w tym zakresie zasadne będzie omówienie zagadnień bezpośrednio z nim powiązanych. Kwestie, których dotyczy monitoring, rozsiane są po całym systemie prawa. Problematyka monitoringu jest poruszana m.in. w prawie pracy, cywilnym, administracyjnym czy karnym.


Jako podstawę zasadności stosowania monitoringu w miejscu pracy wskazuje się przede wszystkim interes pracodawcy, który jest dobrem prawnym uregulowanym i chronionym głównie w przepisach Kodeksu pracy. Kodeks pracy zawiera przykładowe obowiązki pracodawcy. Pracodawca odpowiada m.in. za organizację pracy, ma także dbać o pełne wykorzystanie czasu pracy, z uwzględnieniem jej wydajności i jakości. W związku z tym pracodawca ma naturalną chęć do uzyskania od swoich pracowników potwierdzenia wypełniania przez nich dyspozycji tych przepisów. Potwierdzenie takie może uzyskać właśnie przez kontrolę zachowań pracowników w zakładzie pracy. Ponadto przez zastosowanie monitoringu może zostać wykazane również np. niewypełnianie przez pracowników ich obowiązków, nałożonych przepisami Kodeksu pracy (przede wszystkim sumiennego i starannego wykonywania pracy).

Zainteresowanie pracodawcy uzyskaniem wysokiej efektywności pracy wynika zarówno z jego osobistych pobudek, jak i z samej ustawy. Skoro pracodawca organizuje cały proces pracy, nie sposób odmówić mu prawa do kontroli jego przebiegu.

WAŻNE!

Wyłącznie pracodawca ponosi odpowiedzialność wobec osoby trzeciej za działania swoich podwładnych przy wykonywaniu przez nich obowiązków pracowniczych.

Jakie dobra może naruszać monitoring

Z powyższego wynika, że interes pracodawcy uzasadniający kontrolowanie działalności pracowników można wywodzić z chęci maksymalizacji zysków, jak również z ciążących na pracodawcy obowiązków, włącznie z potencjalną odpowiedzialnością za czyny podwładnych. Jednak z drugiej strony pojawia się realne zagrożenie dla dóbr osobistych, zarówno kontrolowanych pracowników, jak i osób trzecich. Monitoring skrzynki pocztowej i rejestracja rozmów telefonicznych może się wiązać z naruszeniem tajemnicy korespondencji oraz naruszeniem prywatności (pracowników oraz postronnych adresatów/nadawców wiadomości czy rozmówców), która jest chroniona normami rangi konstytucyjnej i ustawowej. Natomiast każda obserwacja pracownika prowadzona przez pracodawcę powoduje ryzyko naruszenia ogólnie pojętej godności pracowniczej, uregulowanej w Kodeksie pracy.

Kontrola osobista pracowników w zakładzie pracy >>

Nie wolno także zapominać o administracyjnoprawnej regulacji ochrony danych osobowych. Zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych monitoring w miejscu pracy spełnia wszelkie warunki, aby był uznany za jedną z form przetwarzania danych osobowych, wraz ze wszystkimi tego konsekwencjami. Natomiast stosowanie czytników biometrycznych (m.in. siatkówki oka czy odcisków palców) w ramach prowadzenia ewidencji czasu pracy uznano za próbę obejścia Kodeksu pracy. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 1 grudnia 2009 r. uznał, że danych biometrycznych do kontroli czasu pracy pracowników jest nieproporcjonalne do zamierzonego celu ich przetwarzania (I OSK 249/09).

Podstawa prawna:

Orzecznictwo:

  • wyrok NSA w Warszawie z 1 grudnia 2009 r. (I OSK 249/09, niepubl.).
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Majówka 2024 – kiedy dni wolne?

    Majówka 2024 – kiedy wypada? Jakie dni wolne wypadają w majówkę? W maju 2024 roku mamy aż 4 święta wolne od pracy. Sprawdź, kiedy wypada długi weekend majowy, a może nawet i dwa długie weekendy!

    Przygotuj się na ograniczenia w handlu w Wielką Sobotę. Sklepy będą pracować krócej!

    Wielkanoc tuż, tuż, więc nic dziwnego, że sklepy są oblężone. W Wielki Piątek wiele z nich przedłużyło godziny handlu. Warto zrobić wcześniej zakupy, bowiem w sobotę handel będzie ograniczony. W jakich godzinach sklepy będą handlować w Wielką Sobotę?

    ZUS: 1431 zł odszkodowania za każdy procent uszczerbku na zdrowiu. Od 1 kwietnia 2024 r. nowe kwoty odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej

    Od 1 kwietnia 2024 r. obowiązują nowe, wyższe kwoty odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Lekarz orzecznik może przyznać 1431 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

    Czy 14 kwietnia 2024 to niedziela handlowa?

    Czy 14 kwietnia 2024 to niedziela handlowa? Czy przed weekendem majowym jest niedziela handlowa? Jak wypadają niedziele handlowe w kwietniu?

    REKLAMA

    Czy 7 kwietnia 2024 to niedziela handlowa?

    Czy 7 kwietnia 2024 to niedziela handlowa? Czy w kwietniu 2024 jest niedziela handlowa? Jakie kary za pracę w dni niehandlowe?

    ZUS odpowiada: Czy po 1 kwietnia składać wniosek o ponowne przeliczenie emerytury [nowe tablice GUS]?

    Od 1 kwietnia, przy obliczaniu przyszłych emerytur, ZUS skorzysta z nowej tablicy dalszego trwania życia GUS, co sprawi, że emerytura osoby w wieku 60 lat będzie niższa o 3,7 proc., a osoby w wieku 65 lat – o 4,1 proc. niż obliczona na podstawie poprzedniej tablicy – poinformował rzecznik ZUS Paweł Żebrowski.

    Dodatki funkcyjne w sądach

    Dodatki funkcyjne w sądach - trwają prace nad przepisami. Mają się zmienić zasady wynagradzania sędziów pełniących funkcje rzeczników dyscyplinarnych. Proponowane zmiany mają charakter przekrojowy, dotyczą modyfikacji wysokości dodatków funkcyjnych przysługujących Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Sędziów Sądów Powszechnych, Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego działającemu przy sądach apelacyjnych, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego działającemu przy sądach okręgowych oraz Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Ministra Sprawiedliwości, i służą dostosowaniu wysokości dodatków do rzeczywistego obciążenia zadaniami związanymi z pełnieniem tych funkcji. 

    Jak zarządzać zespołem? Liderem nie trzeba się urodzić. Liczy się cel i chęć współpracy z innymi

    Osoby zarządzające zespołem mają kluczowe znaczenie dla firmy. Prawie co czwarty pracownik chciałby, by jego przełożony częściej go doceniał. Blisko połowa jest gotowa odejść z pracy z powodu szefa.

    REKLAMA

    Odmienne poglądy polityczne pracownika a dyskryminacja

    Zbliżają się wybory samorządowe. W wielu miejscach, w tym w pracy, trwają rozmowy, spory i wymiana myśli politycznych co do programów i kandydatów. Trzeba jednak wiedzieć, że pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, m.in. bez względu na przekonania polityczne. Nie można więc ponosić negatywnych konsekwencji w miejscu pracy, szczególnie jeżeli ma się odmienne poglądy od pracodawcy. Nawet jeżeli jest się zatrudnionym w jednotach samorządu terytorialnego, gdzie niestety często ma miejsce rotacja pracowników ze względu na tzw. układy polityczne - powinna obowiązywać zasada wolności słowa i własnych poglądów politycznych.

    Urlop bezpłatny - zastanów się czy chcesz iść, możesz być wytypowany do zwolnienia

    Urlop bezpłatny - zastanów się czy chcesz iść, możesz być wytypowany do zwolnienia. Dal pracodawcy liczy się dyspozycyjność pracownika. Wytypowanie do zwolnienia pracownika, przebywającego na długotrwałym urlopie bezpłatnym i korzystającego w tym czasie z innego źródła utrzymania, stanowi obiektywne i racjonalne kryterium doboru do wypowiedzenia umowy o pracę, co nie świadczy o charakterze dyskryminacyjnym zwolnienia. Zgodne z zasadami współżycia społecznego jest przyjęcie przez pracodawcę jako kryterium doboru pracowników do zwolnienia ich dyspozycyjności, rozumianej jako możliwość liczenia na obecność pracownika w pracy, w czasie na nią przeznaczonym, gdy przeciwieństwem tak rozumianej dyspozycyjności są częste absencje pracownika, spowodowane złym stanem zdrowia, jak również inne przypadki usprawiedliwionej nieobecności.

    REKLAMA