Jak kontrolować wykorzystywanie zwolnień lekarskich

ZUS oraz płatnicy składek (pracodawcy i zleceniodawcy) są uprawnieni do kontrolowania ubezpieczonych co do prawidłowości wykorzystywania przez nich zwolnień lekarskich oraz do formalnej kontroli tych zaświadczeń (art. 68 ustawy zasiłkowej).

Kontrolę zwolnień lekarskich można podzielić na:

• kontrolę formalną, polegającą na sprawdzeniu, czy zaświadczenie nie zostało sfałszowane i czy zostało wydane zgodnie z przepisami w sprawie zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich,
• kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich (tzw. merytoryczną), polegającą na ustaleniu, czy ubezpieczony w okresie orzeczonej niezdolności do pracy nie wykonuje pracy zarobkowej lub nie wykorzystuje zwolnienia lekarskiego w sposób niezgodny z jego przeznaczeniem.

Kontroli formalnej zwolnień lekarskich z powodu choroby lub konieczności sprawowania przez ubezpieczonego opieki nad członkiem rodziny dokonują wszyscy płatnicy składek. Natomiast kontroli merytorycznej dokonują tylko płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych (§ 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli...).

Czy można przebywać na zwolnieniu lekarskim u jednego pracodawcy i w tym czasie pracować u innego >>

PRZYKŁAD

Pracodawca zatrudnia 8 pracowników. Nie jest uprawniony do wypłaty zasiłków swoim pracownikom. Po otrzymaniu zwolnienia lekarskiego przekazuje je do ZUS. Wiąże się to z tym, że nie może samodzielnie skontrolować wykorzystywania przez pracownika zwolnienia lekarskiego w miejscu jego zamieszkania. Może natomiast zwrócić się do właściwego oddziału ZUS o przeprowadzenie takiej kontroli.

Kontrola formalna zwolnień lekarskich

Każdy płatnik składek ma obowiązek przeprowadzać formalną kontrolę zaświadczeń lekarskich. W razie stwierdzenia, że zaświadczenie lekarskie zostało wydane niezgodnie z przepisami w sprawie zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich, płatnik oddaje zaświadczenie lekarskie ubezpieczonemu, a ubezpieczony lekarzowi, który je wystawił, aby ten naniósł konieczne poprawki. W innym przypadku płatnik występuje o wyjaśnienie sprawy bezpośrednio do terenowej jednostki organizacyjnej ZUS.

PRZYKŁAD

Ubezpieczony przedłożył zaświadczenie lekarskie na okres od 2 do 6 sierpnia 2010 r., na którym lekarz błędnie wpisał liczbę dni (7 zamiast 6). Brakowało także pieczątki zakładu opieki zdrowotnej. Taki dokument uznaje się za błędnie wypełniony i na jego podstawie pracodawca nie może wypłacić wynagrodzenia chorobowego. Zaświadczenie lekarskie należy przekazać ubezpieczonemu, aby ten zobowiązał lekarza, który je wystawił, do jego uzupełnienia. Kserokopię pierwotnie otrzymanego zaświadczenia należy włączyć do dokumentacji zasiłkowej (do celów dowodowych).

Kontrola formalna to również sprawdzenie, czy zwolnienie jest autentyczne. Jeżeli w wyniku kontroli formalnej zachodzi podejrzenie, że zaświadczenie lekarskie zostało sfałszowane, płatnik występuje o wyjaśnienie sprawy do lekarza leczącego.

Skutki podpisywania dokumentów w czasie zwolnienia lekarskiego >>

WAŻNE!

W przypadku podejrzeń co do sfałszowania zwolnienia lekarskiego, płatnik ma obowiązek wystąpić o wyjaśnienie do lekarza, który wystawił zaświadczenie, lub do ZUS.