REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ochrona pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dorota Wołoszyn

REKLAMA

W okresie przebywania na urlopie wychowawczym oraz podczas pracy w zmniejszonym wymiarze czasu pracy połączonym z opieką nad dzieckiem pracownik jest chroniony przed zwolnieniem. Ochrona nie przysługuje np. w razie ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych.

Prawo do urlopu wychowawczego posiada pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy, przy czym do okresu tego wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia. Urlop wychowawczy może być udzielony maksymalnie na okres 3 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 4 lat życia. W okresie korzystania z tego urlopu pracownikowi przysługuje ochrona przed rozwiązaniem albo wypowiedzeniem umowy o pracę (art. 1861 § 1 k.p.). Ochrona wskazana w ww. przepisie nie jest jednak bezwzględna.

REKLAMA

Rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę w czasie korzystania przez pracownika z urlopu wychowawczego jest jednak możliwe w razie:

  • ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy,
  • zaistnienia przyczyn uzasadniających rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Upadłość lub likwidacja

W przypadku wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę w trakcie urlopu wychowawczego z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy może on, w celu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę, skrócić okres 3-miesięcznego wypowiedzenia najwyżej jednak do 1 miesiąca (art. 361 § 1 k.p.). Likwidacja oddziału jako jednostki organizacyjnej niebędącej zakładem pracy nie jest likwidacją (wyrok SN z 18 stycznia 1989 r., I PRN 62/88). Natomiast w wyroku z 11 lutego 1992 r. Sąd Najwyższy orzekł, że pracownikowi przebywającemu na urlopie wychowawczym do rozwiązania umowy wskutek upływu skróconego okresu wypowiedzenia nie przysługuje ani wynagrodzenie za pracę (w 1 miesiącu okresu wypowiedzenia), ani też odszkodowanie za pozostałe 2 miesiące (I PZP 7/92).

Zasiłek opiekuńczy >>

Przykład
Anna M., przebywając na urlopie wychowawczym, dowiedziała się o zamiarze zwolnień pracowników z uwagi na likwidację zakładu pracy. Złożyła wniosek o skrócenie urlopu i powrót do pracy. Pracodawca będzie zobowiązany przyjąć pracownicę do pracy, a następnie wypowie jej umowę w związku z likwidacją i w wypowiedzeniu skróci okres wypowiedzenia. Dopiero wówczas pracownicy będzie przysługiwało odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zwolnienia grupowe i indywidualne

REKLAMA

Upadłość lub likwidacja pracodawcy nie zawsze będzie przesłanką do tzw. zwolnień grupowych albo indywidualnych w trybie ustawy o zwolnieniach grupowych. O możliwości rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem przebywającym na urlopie wychowawczym z powodów wskazanych w tej ustawie orzekł Sąd Najwyższy. Uznał on, że przepisy art. 10 ust. 1 i 2 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami sto-sunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników mogą stanowić podstawę rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem w okresie urlopu wychowawczego także w sytuacjach, gdy nie zachodzą przesłanki wskazane w art. 1861 § 1 zd. 2 k.p. (uchwała SN z 15 lutego 2006 r., II PZP 13/05).

Przykład
Pracownikowi przebywającemu na urlopie wychowawczym wypowiedziano umowę o pracę w ramach zwolnień grupowych. Pracodawca nie wypłacił temu pracownikowi odprawy z art. 8 tej ustawy. Działanie pracodawcy jest nieprawidłowe, ponieważ ma on obowiązek wypłaty odprawy każdej osobie, która jest zwalniania z przyczyn niedotyczących pracowników, a więc także osobie przebywającej na urlopie wychowawczym.


Wina pracownika

Ostatnią grupą przyczyn wskazanych w kodeksie, z powodu których możliwe jest rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem przebywającym na urlopie wychowawczym, są przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Przyczynami, których podstawę stanowi wina pracownika, są:

  • ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych,
  • popełnienie w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa uniemożliwiającego zatrudnianie go na dotychczasowym stanowisku, jeżeli jest ono oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,
  • zawiniona utrata uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na danym stanowisku.

Przykład
Pracownica, przebywając na urlopie wychowawczym, podeszła do egzaminu radcowskiego. Pracodawca nie może zwolnić pracownika z uwagi na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, gdyż art. 1862 § 1 k.p. umożliwia podjęcie w czasie urlopu wychowawczego pracy zarobkowej, innej działalności, nauki czy szkolenia, jeżeli nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

Obniżony wymiar czasu pracy

Od 1 styczniu 2009 r. na podstawie art. 1868 k.p. ochrona przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę obowiązuje również pracowników, którzy, będąc uprawnionymi do urlopu wychowawczego, podjęli decyzję o niekorzystaniu z urlopu wychowawczego, lecz świadczeniu pracy w zmniejszonym wymiarze czasu pracy (art. 1867 k.p.). Wskazana ochrona przysługuje pracownikowi od chwili złożenia pisemnego wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy i trwa do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy. Ochrona nie może trwać jednak dłużej niż 12 miesięcy.

Dokumentowanie prawa do zasiłku macierzyńskiego >>

REKLAMA

Przykład
Pracownica, chcąc skorzystać z ochrony przed zwolnieniem, złożyła wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy do 9/10 etatu. Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek pracownika. Ze względu na obniżenie wymiaru w powyższy sposób pracodawca może uznać, że praca wykonywana w takim wymiarze wyłącza możliwość sprawowania przez pracownika osobistej opieki nad dzieckiem. Jednak nawet w takiej sytuacji pracodawca nie może powoływać się w tym przypadku na art. 1862 § 2 k.p. i nie może wezwać pracownika do stawienia się do pracy w normalnym wymiarze.

WAŻNE!
Ochrona pracownika w trakcie korzystania z urlopu wychowawczego bądź uprawnienia do obniżenia wymiaru czasu pracy dotyczy nie tylko wypowiedzeń definitywnych, lecz także wypowiedzeń zmieniających.

Podstawa prawna:

  • art. 361 § 1, art. 186, art. 1861, art. 1867, art. 1868 Kodeksu pracy,
  • orzecznictwo Sądu Najwyższego:
    – uchwała z 15 lutego 2006 r. (II PZP 13/05, OSNP 2006/21–22/315),
    – wyrok z 18 stycznia 1989 r. (I PRN 62/88, OSP 1990/4/204),
    – wyrok z 11 lutego 1992 r. (I PZP 7/92, OSNC 1992/9/151).
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Od 1 lipca 2025 r. farmaceuci zarobią nawet 10 554 zł brutto. Nowa siatka płac w ochronie zdrowia

Od 1 lipca 2025 r. obowiązywać będą nowe minimalne wynagrodzenia dla farmaceutów zatrudnionych w placówkach ochrony zdrowia. Wzrost płac wyniesie nawet 1 300 zł brutto miesięcznie. To efekt corocznej waloryzacji stawek wynikającej z ustawy o minimalnych wynagrodzeniach w ochronie zdrowia, powiązanej ze wzrostem przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

4 dni pracy i 35 dni urlopu? Tak może wyglądać 2026 rok!

Rząd zapowiada gruntowną reformę Kodeksu pracy. W centrum zmian są: skrócenie tygodnia pracy do czterech dni lub 35 godzin oraz wydłużenie urlopu wypoczynkowego do 35 dni. Nowe przepisy mogą wejść w życie już od 2026 roku. Choć projekt budzi entuzjazm wielu pracowników, jego wdrożenie wymaga kompromisów z pracodawcami i szczegółowych analiz kosztów.

Jaki stopień niepełnosprawności uprawnia do... ? [Przykłady 2025]

To pytanie często zadają osoby z niepełnosprawnościami. Z jakim stopniem można ubiegać się o określone ulgi i świadczenia? Co przysługuje ze stopniem lekkim, umiarkowanym, a co ze znacznym? Prezentujemy kilka ważnych przykładów.

Zatrudniasz Ukraińców w 2025? Sprawdź nowe obowiązki, kary do 30 tys. zł i możliwe dofinansowania

Zatrudnianie obywateli Ukrainy w Polsce to temat, który nie traci na aktualności. W 2025 roku, po wejściu w życie nowych przepisów z 1 czerwca, pracodawcy muszą szczególnie uważać na formalności, terminy i obowiązki. Jednocześnie mogą skorzystać z atrakcyjnych form wsparcia finansowego. Sprawdź, jak legalnie zatrudnić obywatela Ukrainy i jakie dokumenty są potrzebne.

REKLAMA

Autyzm lub ADHD przemilczany w rekrutacji. Dlaczego kandydaci o tym nie mówią

Osoby z autyzmem, ADHD czy inną formą neuroatypową nie mówią o tym fakcie podczas procesu rekrutacyjnego. Dlaczego? Okazuje się, że większy odsetek osób neuroatypowych częściej szuka pracy niż osób neuronormatywnych.

Working and living in Poland: nowa platforma dla cudzoziemców i pracodawców

„Working and living in Poland” to miejsce, w którym cudzoziemcy z całego świata będą mogli znaleźć sprawdzone i kompleksowe informacje na temat życia i pracy w Polsce. Ponadto możliwe będzie zadawanie pytań konsultantom w trakcie rozmowy telefonicznej lub rozmowy na czacie. Można będzie również napisać mail z pytaniem.

Dodatkowy urlop pracownika z niepełnosprawnością do zmiany

Czy pracownicy ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności będą mogli korzystać z dodatkowego urlopu już w pierwszym roku, w którym wydano orzeczenie? Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie wyklucza wprowadzenia zmian. Chce jednak, by taki dodatkowy urlop był przyznawany proporcjonalnie, na podobnych zasadach jak „zwykły” urlop wypoczynkowy.

Czerwiec 2025: dni wolne, godziny pracy

Czerwiec w 2025 roku – dni wolne i godziny pracy w szóstym miesiącu roku. Jaki jest wymiar czasu pracy w czerwcu? Kalendarz czerwca w 2024 roku nie zawiera ani jednego święta ustawowo wolnego od pracy. Sprawdź, kiedy wypada najbliższe święto.

REKLAMA

Controlling personalny a prawo – gdzie kończy się analiza, a zaczyna odpowiedzialność

W epoce cyfrowej, gdzie dane pracownicze są coraz bardziej dostępne i kuszące do analizy, controlling personalny staje przed zadaniem nie tylko liczenia, ale także… rozumienia granic, których nie wolno przekroczyć. Odpowiednie systemy controllingowe (BI i EPM/CPM) mogą tu być nie tylko narzędziem, ale też gwarantem zgodności z prawem – o ile są mądrze skonfigurowane i używane.

Wyrok NSA: e-mail pracodawcy o zakończeniu pracy przez pracownika - czy to dozwolone?

Czy pracodawca może powiadomić o zakończeniu współpracy przez pracownika, czy nie narusza to jego danych osobowych? Czy jest to zgodne z RODO, z Kodeksem Pracy oraz z ustawą o ochronie danych osobowych? Sprawa trafiła na tle niniejszego zagadnienia aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

REKLAMA