REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ochrona pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dorota Wołoszyn

REKLAMA

W okresie przebywania na urlopie wychowawczym oraz podczas pracy w zmniejszonym wymiarze czasu pracy połączonym z opieką nad dzieckiem pracownik jest chroniony przed zwolnieniem. Ochrona nie przysługuje np. w razie ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych.

Prawo do urlopu wychowawczego posiada pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy, przy czym do okresu tego wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia. Urlop wychowawczy może być udzielony maksymalnie na okres 3 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 4 lat życia. W okresie korzystania z tego urlopu pracownikowi przysługuje ochrona przed rozwiązaniem albo wypowiedzeniem umowy o pracę (art. 1861 § 1 k.p.). Ochrona wskazana w ww. przepisie nie jest jednak bezwzględna.

REKLAMA

Autopromocja

Rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę w czasie korzystania przez pracownika z urlopu wychowawczego jest jednak możliwe w razie:

  • ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy,
  • zaistnienia przyczyn uzasadniających rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Upadłość lub likwidacja

W przypadku wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę w trakcie urlopu wychowawczego z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy może on, w celu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę, skrócić okres 3-miesięcznego wypowiedzenia najwyżej jednak do 1 miesiąca (art. 361 § 1 k.p.). Likwidacja oddziału jako jednostki organizacyjnej niebędącej zakładem pracy nie jest likwidacją (wyrok SN z 18 stycznia 1989 r., I PRN 62/88). Natomiast w wyroku z 11 lutego 1992 r. Sąd Najwyższy orzekł, że pracownikowi przebywającemu na urlopie wychowawczym do rozwiązania umowy wskutek upływu skróconego okresu wypowiedzenia nie przysługuje ani wynagrodzenie za pracę (w 1 miesiącu okresu wypowiedzenia), ani też odszkodowanie za pozostałe 2 miesiące (I PZP 7/92).

Zasiłek opiekuńczy >>

Przykład
Anna M., przebywając na urlopie wychowawczym, dowiedziała się o zamiarze zwolnień pracowników z uwagi na likwidację zakładu pracy. Złożyła wniosek o skrócenie urlopu i powrót do pracy. Pracodawca będzie zobowiązany przyjąć pracownicę do pracy, a następnie wypowie jej umowę w związku z likwidacją i w wypowiedzeniu skróci okres wypowiedzenia. Dopiero wówczas pracownicy będzie przysługiwało odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zwolnienia grupowe i indywidualne

REKLAMA

Upadłość lub likwidacja pracodawcy nie zawsze będzie przesłanką do tzw. zwolnień grupowych albo indywidualnych w trybie ustawy o zwolnieniach grupowych. O możliwości rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem przebywającym na urlopie wychowawczym z powodów wskazanych w tej ustawie orzekł Sąd Najwyższy. Uznał on, że przepisy art. 10 ust. 1 i 2 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami sto-sunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników mogą stanowić podstawę rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem w okresie urlopu wychowawczego także w sytuacjach, gdy nie zachodzą przesłanki wskazane w art. 1861 § 1 zd. 2 k.p. (uchwała SN z 15 lutego 2006 r., II PZP 13/05).

Przykład
Pracownikowi przebywającemu na urlopie wychowawczym wypowiedziano umowę o pracę w ramach zwolnień grupowych. Pracodawca nie wypłacił temu pracownikowi odprawy z art. 8 tej ustawy. Działanie pracodawcy jest nieprawidłowe, ponieważ ma on obowiązek wypłaty odprawy każdej osobie, która jest zwalniania z przyczyn niedotyczących pracowników, a więc także osobie przebywającej na urlopie wychowawczym.


Wina pracownika

Ostatnią grupą przyczyn wskazanych w kodeksie, z powodu których możliwe jest rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem przebywającym na urlopie wychowawczym, są przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Przyczynami, których podstawę stanowi wina pracownika, są:

  • ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych,
  • popełnienie w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa uniemożliwiającego zatrudnianie go na dotychczasowym stanowisku, jeżeli jest ono oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,
  • zawiniona utrata uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na danym stanowisku.

Przykład
Pracownica, przebywając na urlopie wychowawczym, podeszła do egzaminu radcowskiego. Pracodawca nie może zwolnić pracownika z uwagi na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, gdyż art. 1862 § 1 k.p. umożliwia podjęcie w czasie urlopu wychowawczego pracy zarobkowej, innej działalności, nauki czy szkolenia, jeżeli nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

Obniżony wymiar czasu pracy

Od 1 styczniu 2009 r. na podstawie art. 1868 k.p. ochrona przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę obowiązuje również pracowników, którzy, będąc uprawnionymi do urlopu wychowawczego, podjęli decyzję o niekorzystaniu z urlopu wychowawczego, lecz świadczeniu pracy w zmniejszonym wymiarze czasu pracy (art. 1867 k.p.). Wskazana ochrona przysługuje pracownikowi od chwili złożenia pisemnego wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy i trwa do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy. Ochrona nie może trwać jednak dłużej niż 12 miesięcy.

Dokumentowanie prawa do zasiłku macierzyńskiego >>

REKLAMA

Przykład
Pracownica, chcąc skorzystać z ochrony przed zwolnieniem, złożyła wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy do 9/10 etatu. Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek pracownika. Ze względu na obniżenie wymiaru w powyższy sposób pracodawca może uznać, że praca wykonywana w takim wymiarze wyłącza możliwość sprawowania przez pracownika osobistej opieki nad dzieckiem. Jednak nawet w takiej sytuacji pracodawca nie może powoływać się w tym przypadku na art. 1862 § 2 k.p. i nie może wezwać pracownika do stawienia się do pracy w normalnym wymiarze.

WAŻNE!
Ochrona pracownika w trakcie korzystania z urlopu wychowawczego bądź uprawnienia do obniżenia wymiaru czasu pracy dotyczy nie tylko wypowiedzeń definitywnych, lecz także wypowiedzeń zmieniających.

Podstawa prawna:

  • art. 361 § 1, art. 186, art. 1861, art. 1867, art. 1868 Kodeksu pracy,
  • orzecznictwo Sądu Najwyższego:
    – uchwała z 15 lutego 2006 r. (II PZP 13/05, OSNP 2006/21–22/315),
    – wyrok z 18 stycznia 1989 r. (I PRN 62/88, OSP 1990/4/204),
    – wyrok z 11 lutego 1992 r. (I PZP 7/92, OSNC 1992/9/151).
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Realia pracy tymczasowej. Co liczy się dziś dla firm i kandydatów? [Badanie]

Na rynku pracy, gdzie coraz trudniej o trwałość i przewidywalność, głos pracowników oraz pracodawców staje się jednym z najczulszych barometrów zmian. Job Impulse co roku bada poziom satysfakcji obu tych grup. Najnowsze wyniki wskazują, że oczekiwania wobec agencji dynamicznie rosną: firmy domagają się sprawnych, natychmiastowych rekrutacji, ale przy zachowaniu wysokiej jakości procesów i maksymalnym ograniczeniu rotacji. Z kolei pracownicy tymczasowi coraz wyraźniej sygnalizują potrzebę stabilności, poszerzania systemu benefitów, a także obsługi formalności online.

Lipiec 2025 – dni wolne, godziny pracy

Lipiec 2025 – dni wolne od pracy i godziny pracy. To najbardziej zapracowany miesiąc w roku. Jaki jest wymiar czasu pracy w lipcu? Czy kalendarz dni wolnych od pracy przewiduje święta w tym miesiącu?

Wyzwania dla pracodawców w zakresie wynagrodzeń. Zmiany pomogą zmniejszyć rotację pracowników

Połowa polskich pracowników uważa, że zarabia za mało. To powód dużej rotacji pracowników. Jakie wyzwania stoją przed pracodawcami? Co muszą zmienić, aby zmniejszyć rotację w firmie?

Raz w roku 14 dni z rzędu urlopu wypoczynkowego? Czy to obowiązek pracownika?

Czy pracownik musi raz w roku kalendarzowym wykorzystać 14 dni urlopu wypoczynkowego z rzędu? Zgodnie z art. 162 Kodeksu pracy na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części, ale co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych.

REKLAMA

Nie do 5 000 zł a do 46 000 zł: nowe przepisy już w mocy. Poszła w górę wysokość grzywny za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Nie do 5 000 zł a do 46 000 zł. Aż 9. krotnie poszła w górę wysokość grzywny za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Kto zyska a kto straci i dlaczego tak się stało? Ustawodawca reaguje na bieżącą sytuację na rynku pracy. Tym samym znowelizowano najistotniejszą ustawą w obszarze ubezpieczeń społecznych jaką jest ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 350, dalej jako: ustawa). Zatem za co można nałożyć taką grzywnę?

Sprawdź, którym liderem jesteś: kontroler, terapeuta, mesjasz, eko-lider [Zarządzanie]

Dr Simon Western wyróżnia 4 typy liderów w firmach: terapeuta, mesjasz, kontroler i eko-lider. Który typ przywództwa został uszyty na miarę naszych czasów? Sprawdź, którym typem lidera jesteś.

Nadchodzi jawność wynagrodzeń. Co się zmieni?

94% kandydatów do pracy przez brak widełek płacowych w ogłoszeniu rezygnuje z aplikowania, nawet jeśli oferta jest atrakcyjna dla rozwoju ich ścieżki kariery. Nadchodzi jawność wynagrodzeń. Co to oznacza? Czy podanie widełek płacowych w ogłoszeniach o pracę będzie obowiązkowe?

Lipiec 2025: jakie zmiany i ważne daty w prawie pracy i ubezpieczeń społecznych?

Lipiec 2025 r. przyniósł ważne zmiany w prawie pracy i ubezpieczeń społecznych. Zmiany mają wpływ na sytuację pracowników, pracodawców, osób z niepełnosprawnościami, przedsiębiorców, osób bezrobotnych, stażystów i dla wielu innych grup. Wchodzi w życie sporo nowych przepisów - jedne są bardziej niszowe - bo dotyczące np. zatrudnienia w służbach, a drugie mniej, odnoszące się do wielu osób. Przypominamy też jakie są ważne terminy kadrowo-płacowe, które powinny być dochowane w lipcu 2025 r.

REKLAMA

Czy certyfikacja ISO nadal ma sens?

Zarządzanie jakością, zarządzanie środowiskowe, systemy zapewniania bezpieczeństwa i higieny pracy czy czystości mikrobiologicznej – nowoczesne organizacje, szczególnie te, działające globalnie, porządkują wewnętrzne procesy własnymi procedurami. Czy w tej sytuacji certyfikacja ISO nadal ma sens? – Bez wątpienia. I to nie tylko po to, żeby zwiększyć konkurencyjność i wiarygodność w oczach kontrahentów – przekonuje Katarzyna Petrusiewicz, ekspert CWS Workwear.

Najbardziej szanowane zawody 2025. B2B, outsourcing i praca tymczasowa wypierają umowę o pracę

Jakie zawody są obecnie najbardziej szanowane przez społeczeństwo? Na końcu listy znajdują się posłowie, europosłowie, samorządowcy, influencerzy i youtuberzy. Zmienia się idealna wizja pracy - B2B, outsourcing i praca tymczasowa wypierają umowę o pracę.

REKLAMA