Dokumentowanie prawa do zasiłku macierzyńskiego

Od 1 stycznia 2010 r. ubezpieczeni mogą korzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlopu ojcowskiego. Również za czas tych urlopów przysługuje prawo do zasiłku macierzyńskiego. Mimo obowiązywania przepisów dotyczących dokumentowania uprawnień do tego świadczenia, istnieją wątpliwości, jakie dokumenty są niezbędne do przyznania zasiłku macierzyńskiego.

Zasiłek macierzyński wypłaca ZUS albo zakład pracy. W obu przypadkach dokumenty do wypłaty zasiłku są takie same. Jednak w przypadku, gdy zasiłek wypłaca ZUS, dodatkowo konieczne jest złożenie:

• zaświadczenia płatnika składek na druku ZUS Z-3 (w przypadku pracowników) lub ZUS Z-3a (w przypadku innych ubezpieczonych),
• zaświadczenie pracodawcy o okresie udzielonego urlopu macierzyńskiego – jeśli prawo do zasiłku macierzyńskiego jest ustalane dla pracownika,
• oświadczenie o przerwaniu działalności zarobkowej – jeśli prawo do zasiłku macierzyńskiego jest ustalane dla innego ubezpieczonego niż pracownik (np. dla osoby prowadzącej pozarolniczą działalność).

Zasiłek dla matki dziecka

Najczęściej prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługuje z tytułu urodzenia dziecka. Dowodem do przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego jest wtedy zaświadczenie lekarskie stwierdzające przewidywaną datę porodu (za okres przed porodem) lub skrócony odpis aktu urodzenia dziecka (za okres od dnia porodu).

Zasiłek macierzyńsko-ojcowski >>

Dowodem do przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego, gdy dziecko urodziło się podczas pobytu za granicą, jest zaświadczenie zagranicznego zakładu leczniczego lub zagranicznego lekarza, stwierdzające przewidywaną datę porodu – za okres przed porodem lub skrócony odpis aktu urodzenia dziecka – za okres po porodzie – przetłumaczone na język polski. Nie ma obowiązku tłumaczenia na język polski zaświadczeń, które zostały wystawione na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, w językach urzędowych tych państw(§ 5a i § 13 rozporządzenia w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków...).

Korzyści
Zasiłek macierzyński można wypłacić na podstawie nieprzetłumaczonego zaświadczenia lekarza z UE/EOG.

Prawo do zasiłku dla ojca i innych członków rodziny

Prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługuje ubezpieczonemu ojcu dziecka, którego matka zmarła lub które porzuciła. W takiej sytuacji o zasiłek macierzyński zamiast ojca może się starać inny ubezpieczony członek najbliższej rodziny, który podjął się opieki nad dzieckiem (§ 17b rozporządzenia w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków...).

W razie porzucenia dziecka przez matkę prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługuje na podstawie oświadczenia ubezpieczonego o porzuceniu dziecka.

W przypadku porzucenia lub śmierci matki dziecka konieczne jest złożenie dodatkowo:

• odpisu skróconego aktu urodzenia dziecka,
• zaświadczenia o okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego przez matkę dziecka i okresie, przez jaki przysługiwałby jej zasiłek macierzyński.

PRZYKŁAD
Pracownica urodziła dziecko 1 lutego 2010 r. Z tytułu podlegania ubezpieczeniu chorobowemu nabyła prawo do zasiłku macierzyńskiego w wymiarze 20 tygodni (140 dni). Pracownica zmarła po upływie 12 tygodni pobierania zasiłku macierzyńskiego. Dziecko wzięła pod opiekę siostra pracownicy, która przerwała zatrudnienie. Przedłożyła swojemu pracodawcy skrócony odpis aktu urodzenia dziecka oraz zaświadczenie wystawione przez płatnika wypłacającego zasiłek macierzyński matce dziecka o okresie, za który matka dziecka pobrała zasiłek macierzyński oraz o pełnym okresie przysługującego jej zasiłku macierzyńskiego. Ponieważ opiekunka dziecka przedłożyła w swoim zakładzie pracy pełną dokumentację, będzie jej przysługiwał zasiłek macierzyński w wymiarze niewykorzystanym przez zmarłą matkę, tj. przez 8 tygodni.