REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wpływ tymczasowego aresztowania na uprawnienia pracownicze

Piotr Górny

REKLAMA

Pracodawca musi pamiętać, że przepisy Kodeksu pracy związane z tymczasowym aresztowaniem dotyczą wyłącznie umów o pracę, a więc nie mają zastosowania do stosunków pracy na podstawie powołania, mianowania i wyboru.

W okresie tymczasowego aresztowania wobec nieświadczenia pracy pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie za pracę. Osoba tymczasowo aresztowana aż do czasu wygaśnięcia umowy o pracę lub jej rozwiązania za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia pozostaje pracownikiem. Formalnie więc podlega np. obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, tj. emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu (art. 13 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), chociaż podstawa wymiaru składki oraz sama składka wynosi 0 zł. Podobnie jest w odniesieniu do składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, których wysokość podstawy zależy od wynagrodzenia za pracę.

Autopromocja

Przykład
Wynagrodzenie tymczasowo aresztowanego Wojciecha W. wynosiło 3000 zł. W okresie aresztowania pracodawca podwyższył wszystkim pracownikom wynagrodzenia o 3% w celu zrekompensowania skutków inflacji. Skoro podwyżka dotyczyła wszystkich pracowników, nominalne wynagrodzenie Wojciecha W. również powinno wzrosnąć o 3%. W dokumentach kadrowo-płacowych powinno pojawić się więc wynagrodzenie nominalne w wysokości 3090 zł. Jednak wynagrodzenie do wypłaty wynosi 0 zł, tak samo jak składki na ubezpieczenia społeczne. Natomiast w wykazie pracowników, np. do celów zwolnień grupowych, pracownik aresztowany musi być wykazany.

Wygaśnięcie umowy po 3 miesiącach

Prawo pracy wiąże tymczasowe aresztowanie z wygaśnięciem umowy o pracę. Umowa o pracę wygasa z upływem 3 miesięcy nieobecności pracownika z powodu tymczasowego aresztowania, chyba że pracodawca wcześniej rozwiązał umowę o pracę bez wypowiedzenia (art. 66 § 1 k.p.).

Do 3-miesięcznego okresu wlicza się czas zatrzymania oraz właściwego tymczasowego aresztowania (wyrok SN z 13 lutego 1997 r., I PKN 6/97). Odbywanie przez skazanego pracownika kary pozbawienia wolności nie jest tożsame z tymczasowym aresztowaniem, więc nie podlega wliczeniu do tego okresu. Tymczasowe aresztowanie ma miejsce zawsze tylko przed prawomocnym rozstrzygnięciem sprawy karnej, a odbywanie kary pozbawienia wolności jest wykonaniem kary już orzeczonej prawomocnym orzeczeniem.

Pracodawca ma prawo rozwiązać umowę o pracę z pracownikiem tymczasowo aresztowanym w trybie art. 53 k.p., po upływie 1 miesiąca usprawiedliwionej nieobecności (jest nią tymczasowe aresztowanie).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Czy aresztowanie pracownika przerywa urlop >>

Możliwe jest też zastosowanie art. 52 k.p., czyli zwolnienia dyscyplinarnego, jeżeli fakt popełnienia przez pracownika przestępstwa jest oczywisty (np. ujęcie na gorącym uczynku w miejscu popełnienia przestępstwa), a sam czyn jest tego rodzaju, że uniemożliwia dalsze zatrudnianie pracownika.

Autopromocja

Zatrudnianie i zwalnianie pracowników. Obowiązki pracodawców 2023

Kup książkę:

Zatrudnianie i zwalnianie pracowników. Obowiązki pracodawców 2023

Przykład
Bezpośrednio po 2-miesięcznym okresie aresztowania pracownik rozpoczął odbywanie kary pozbawienia wolności. Umowa o pracę nie ulega wygaśnięciu. Aby pracodawca mógł rozwiązać stosunek pracy, musi uzyskać zgodę pracownika na zawarcie porozumienia stron lub rozwiązać umowę bez wypowiedzenia.


Rozwiązanie umowy o pracę na podstawie art. 52 lub 53 k.p. nie jest obowiązkowe, ale zależy od decyzji pracodawcy (wskazuje na to kodeksowe sformułowanie „ma prawo”) oraz wymagane jest złożenie stosownego oświadczenia, które wywołuje skutki, jeżeli strona wyrazi taką wolę.

Wygaśnięcie umowy o pracę jest czym innym niż jej rozwiązanie za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia. Skutek wygaśnięcia następuje z mocy prawa, a więc niezależnie od woli stron i bez potrzeby składania jakichkolwiek oświadczeń, czy to przez pracodawcę czy przez pracownika. Umowa o pracę wygasa nawet wtedy, gdy obie strony chciały kontynuować zatrudnienie. Oczywiście dla porządku pracodawca może poinformować pracownika o fakcie i dacie wygaśnięcia umowy, ale takie pismo ma wyłącznie charakter informacji i nie wywiera żadnych skutków prawnych.

Odwołanie do sądu pracy

Pracownik, wobec którego pracodawca wadliwie zastosował sankcję wygaśnięcia umowy, ma prawo odwołania się do sądu pracy na zasadach podobnych jak w przypadku rozwiązania umowy o pracę. Z uwagi na natychmiastowy skutek wygaśnięcia umowy o pracę jest ono bardziej zbliżone do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Pracownik ma 14 dni na złożenie pozwu o przywrócenie do pracy z wynagrodzeniem za czas pozostawania bez pracy lub o odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

W razie wydania w sprawie karnej wyroku uniewinniającego lub umorzenia postępowania pracownik, którego umowa o pracę wygasła, ma prawo do ponownego zatrudnienia, pod warunkiem zgłoszenia gotowości do pracy w ciągu 7 dni od daty uprawomocnienia się orzeczenia. Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego pracodawca zobowiązany jest ponownie zatrudnić pracownika na dotychczasowym, równorzędnym lub innym zgodnym z jego kwalifikacjami stanowisku, odpowiadającym w zasadzie poprzednim warunkom wynagrodzenia, jeżeli szczególne okoliczności nie stoją temu na przeszkodzie (uchwała SN z 19 grudnia 1980 r., I PZP 42/80).

Wynagrodzenie pracownika przebywającego w areszcie >>

Przykład
Sąd rejonowy uniewinnił Jolantę S. od zarzutu popełnienia przestępstwa. Zgłosiła się ona do pracodawcy, żądając natychmiastowego ponownego zatrudnienia. Pracodawca ma obowiązek ponownie zatrudnić pracownika uniewinnionego prawomocnym orzeczeniem, czyli takim, od którego nie przysługują środki odwoławcze. Pracodawca może w takim wypadku uzależnić ponowne zatrudnienie od złożenia przez Jolantę S. odpisu orzeczenia z klauzulą prawomocności.

Sytuacje wykluczające powrót do pracy

Pracownik nie ma prawa ponownego zatrudnienia, gdy postępowanie karne zostało umorzone z powodu przedawnienia lub amnestii, a także w sytuacji warunkowego umorzenia postępowania karnego. Amnestia wiąże się z darowaniem kary już orzeczonej, a więc po stwierdzeniu popełnienia przestępstwa. Warunkowe umorzenie postępowania znajduje też zastosowanie w sytuacji, gdy sąd stwierdza, że przestępstwo zostało popełnione, ale skazanie z określonych przyczyn byłoby niecelowe.

W zasadzie ponowne zatrudnienie po wygaśnięciu stosunku pracy jest czym innym niż przywrócenie do pracy, gdyż oznacza zawarcie nowej umowy o pracę. Okres „przerwy” nie jest okresem zatrudnienia ani okresem zrównanym z okresem zatrudnienia, tak więc pracownik nie nabywa w tym czasie żadnych uprawnień pracowniczych.

Podstawa prawna:

Orzecznictwo Sądu Najwyższego:

Autopromocja
  • wyrok z 13 lutego 1997 r. (I PKN 6/97, OSNP 1997/19/376),
  • uchwała z 19 grudnia 1980 r. (I PZP 42/80, OSNC 1981/6/99).
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Polska na drugim miejscu w UE z najniższym bezrobociem. Według Eurostatu stopa bezrobocia w październiku 2023 r. wyniosła 2,8 proc

    Październik 2023 r. był kolejnym dobrym miesiącem na rynku pracy w Polsce. Z danych Eurostatu wynika, że ze stopą bezrobocia równą 2,8 proc. znajdujemy się w czołówce państw z najniższym wskaźnikiem bezrobocia w Unii Europejskiej. Nadal wypadamy znacznie lepiej niż średnia unijna wynosząca 6 proc.

    Szkolenia dla bezrobotnych. Można dostać nawet 21584 zł dofinansowania

    Chcesz otrzymać środki na szkolenie indywidualne? Sprawdź, co należy zrobić, aby urząd pracy zrefundował koszty szkolenia! 

    Premia świąteczna w tym roku zaskoczy pracowników? Pracodawcy planują wręczyć nawet ponad 500 zł

    W tym roku pracodawcy nie będą oszczędzać na premiach świątecznych? Ponad 500 zł premii chce wypłacić swojemu pracownikowi w tym roku 30 proc. firm. Dodatkowo prawie połowa pracodawców będzie organizować firmowe wigilie. 

    Benefity świąteczne 2024 – przedsiębiorcy będą najbardziej hojni od lat

    Rekordowo dużo firm planuje świąteczne premie dla pracowników. Deklaruje tak ponad połowa pracodawców (51 proc.). Wzrost liczby przedsiębiorców, którzy w tym okresie planują takie premie obserwujemy od 3 lat i może wiązać się to z inflacją i presją płacową. Od zakończenia pandemii rośnie też odsetek firm, które będą organizować spotkania wigilijne – takie wnioski płyną z badania, które wśród 1000 pracodawców przeprowadził Instytut Badawczy Randstad we współpracy z Gfk. 

    REKLAMA

    4 grudnia - Barbórka. Co z przyszłością górników?

    W dniu 4 grudnia obchodzona jest Barbórka, to ważne tradycyjne święto dla górników i innych osób wykonujących  zawody związane z poszukiwaniem paliw kopalnych. To święto przypada w dniu św. Barbary z Nikomedii, patronki trudnej pracy wykonywanej m.in. przez górników, marynarzy, architektów, kowali, kamieniarzy, dzwonników, kucharzy. Jaka jest przyszłość górników w związku z trwającym w Polsce procesem dekarbonizacji i przechodzenia na tzw. zieloną energię? Prezydent RP Andrzej Duda wziął udział w odbywającej się właśnie w Dubaju konferencji klimatycznej COP28.

    Legitymacja emeryta i rencisty w telefonie. Chcesz mieć plastikową legitymację w portfelu? Musisz złożyć wniosek

    Od początku 2023 roku emeryci i renciści mogą pobrać na swoje smartfony legitymację emeryta-rencisty w formie elektronicznej (mLegitymacja). Z tej możliwości skorzystało dotąd ponad 588 tys. osób. Legitymacja dostępna jest w telefonie dzięki bezpłatnej aplikacji mObywatel. Legitymacja ta potwierdza m.in. prawo do świadczeń zdrowotnych, czy ulg, np. ze zniżek na bilety komunikacyjne. Oczywiście można mieć również legitymację plastikową - ale trzeba w tym celu złożyć specjalny wniosek.

    Wzrost minimalnego wynagrodzenia w 2024 r. Czy należy zmienić umowę o pracę?

    W przyszłym roku dwa razy zmieni się wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę. Od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 r. minimalne wynagrodzenie wyniesie 4242 zł, a od 1 lipca 2024 r. do końca roku – 4300 zł. W związku z tym pracodawcy powinni sprawdzić wysokość pensji pracowników. Wynagrodzenie niższe od minimalnego może oznaczać konieczność zmiany umowy o pracę.

    Dodatek do wynagrodzenia za pracę w nocy. Obliczyliśmy, ile wynosi w poszczególnych miesiącach 2024 r.

    Pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dodatek przysługuje za każdą godzinę pracy w nocy, niezależnie od innych należności.

    REKLAMA

    Odpis na zfśs w 2024 r. Czy podstawą naliczenia będzie przeciętne wynagrodzenie w 2023 r.?

    Odpis na zfśs od lat ustalany był w ustawach okołobudżetowych. Projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2024 nie reguluje tej kwestii. Jeśli to się nie zmieni, to pracodawcy ustalą wysokość odpisu według zasad określonych w ustawie o zfśs.

    Zwolnienie lekarskie na urlopie

    Co się dzieje, kiedy pracownik zachoruje w trakcie urlopu? Czy zwolnienie lekarskie przerywa urlop wypoczynkowy? Jak choroba pracownika wpływa na urlop macierzyński, rodzicielski, ojcowski, wychowawczy i bezpłatny?

    REKLAMA