Wynagrodzenie pracownika przebywającego w areszcie

Umowa o pracę wygasa z upływem 3 miesięcy nieobecności pracownika w pracy z powodu tymczasowego aresztowania, chyba że pracodawca rozwiązał wcześniej bez wypowiedzenia umowę o pracę z winy pracownika (art. 66 § 1 k.p.). Wygaśnięcie umowy, co istotne, następuje dopiero po upływie 3-miesięcznego terminu, a nie w momencie zatrzymania pracownika czy wydania przez sąd postanowienia o aresztowaniu.

Uwaga zmiana prawa! Jakie składniki wliczać do podstawy wynagrodzenia urlopowego>>

Wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną (art. 80 k.p.). Za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią. Przepisy Kodeksu pracy nie przewidują prawa do wynagrodzenia, dlatego pracownik zatrudniony na jego podstawie nie otrzyma za czas tymczasowego aresztowania wynagrodzenia.

Pracownik przebywający w więzieniu>>

Wynagrodzenie w określonej przepisami części otrzyma natomiast za czas tymczasowego aresztowania pracownik zatrudniony na podstawie niektórych pragmatyk pracowniczych. Należą do nich m.in.:

• ustawa o pracownikach samorządowych, która w art. 35 przewiduje, że stosunek pracy pracownika samorządowego tymczasowo aresztowanego ulega zawieszeniu z mocy prawa i w okresie zawieszenia pracownik ten otrzymuje wynagrodzenie w wysokości połowy wynagrodzenia przysługującego mu do dnia tymczasowego aresztowania. W przypadku umorzenia postępowania karnego albo wydania wyroku uniewinniającego pracownikowi samorządowemu należy wypłacić pozostałą część wynagrodzenia; nie dotyczy to warunkowego umorzenia postępowania karnego;

• ustawa o służbie cywilnej, która w art. 68 zawiera takie same regulacje jak w przypadku pracownika samorządowego;

• ustawa – Karta Nauczyciela, która w art. 84 ust. 1 przewiduje, że wynagrodzenie zasadnicze nauczyciela tymczasowo aresztowanego ulega ograniczeniu najwyżej do połowy, w zależności od stanu rodzinnego nauczyciela, począwszy od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zawieszenie.

---

Obliczanie wynagrodzenia przysługującego tymczasowo aresztowanemu

Podstawę do obliczenia wynagrodzenia dla tymczasowo aresztowanego pracownika stanowi § 5 rozporządzenia w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy. Określa on, że przy ustalaniu wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy, gdy przepisy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy.

Do obliczenia tego wynagrodzenia przyjmuje się wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy wypłacane pracownikowi periodycznie, z wyjątkiem świadczeń wskazanych w § 6 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Rozporządzenie stanowi również podstawę do obliczania wynagrodzenia dla pracownika tymczasowo aresztowanego, do którego stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop.

Składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się przy obliczaniu wynagrodzenia za okres tymczasowego aresztowania w wysokości należnej pracownikowi za miesiąc, w którym nastąpiło aresztowanie. Natomiast składniki wynagrodzenia ustalane w przeciętnej (zmiennej) wysokości oblicza się wyłącznie z miesiąca, w którym nastąpiło aresztowanie (nie z 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających ten miesiąc, jak to ma miejsce przy obliczaniu wynagrodzenia za okres urlopu wypoczynkowego). Wynagrodzenie to stanowi podstawę wymiaru wynagrodzenia za czas aresztowania. W przypadku gdy pracownik przepracował część miesiąca, zanim został aresztowany i za przepracowany czas otrzymał np. premię, należy mu ją wliczyć do podstawy. Natomiast jeżeli pracownik w miesiącu swojej nieobecności nie otrzymał żadnych zmiennych składników wynagrodzenia, wynagrodzenie za czas nieobecności obliczamy wyłącznie z wynagrodzenia zasadniczego.

Co grozi pracodawcy za odmowę wykonania wyroku sądu>>

Wynagrodzenie oblicza się:

• dzieląc podstawę wymiaru przez liczbę godzin, podczas których pracownik wykonywał pracę w okresie, z którego została ustalona ta podstawa, a następnie,

• mnożąc tak ustalone wynagrodzenie za jedną godzinę pracy przez liczbę godzin, jakie pracownik przepracowałby w czasie nieobecności w ramach normalnego czasu pracy zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, gdyby w tym czasie był obecny w pracy.

---

Przykład

Pracownik samorządowy został 19 października 2009 r. tymczasowo aresztowany na 3 miesiące. Z tym dniem jego stosunek pracy uległ zawieszeniu. Podczas przebywania w areszcie będzie otrzymywał wynagrodzenie w wysokości połowy wynagrodzenia przysługującego mu do dnia tymczasowego aresztowania.

Pracownik był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy i otrzymywał miesięcznie stałe składniki w stałej kwocie:

• wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 2000 zł,

• dodatek za wieloletnią pracę w wysokości 400 zł,

• dodatek funkcyjny w wysokości 300 zł.

Miesięczny wymiar czasu pracy w październiku wynosi 176 godzin (22 dni x 8 godzin).

Ponowne zatrudnienie pracownika>>

Przysługujące pracownikowi wynagrodzenie za pozostałe dni października oblicza się następująco:

Miesięczną stawkę wynagrodzenia dzielimy przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu:

• 2700 zł (2000 zł + 400 zł + 300 zł) : 176 godzin = 15,34 zł/godzinę.

Otrzymaną stawkę za 1 godzinę mnożymy przez liczbę godzin, jakie pracownik przepracowałby w czasie nieobecności w ramach normalnego czasu pracy, gdyby w tym czasie był obecny w pracy:

• 15,34 zł x 80 godzin (10 dni x 8 godzin) = 1227,20zł.

W związku z tym, za czas przebywania w areszcie w październiku (od 19 października) pracownik otrzyma 613,60 zł (1227,20 zł/2).

Podstawa prawna:

• art. 35 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (DzU nr 223, poz. 1458),

• art. 68 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (DzU nr 227, poz. 1505),

• art. 84 ust. 1 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674 ze zm.),

• § 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289 ze zm.),

• § 6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (DzU nr 2, poz. 14 ze zm.), UWAGA 2 listopada nastąpi zmiana treści § 6 rozporządzenia !