Określenie wynagrodzenia w umowie o dzieło

Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia (art. 627 k.c.). Jest to umowa rezultatu, której wynikiem powinno być wykonanie określonego w umowie dzieła przez przyjmującego zamówienie. Dzieło może mieć charakter materialny lub niematerialny, zawsze jednak powinno zostać utrwalone.

Sposób ustalenia wynagrodzenia za dzieło

Umowa o dzieło jest umową odpłatną. W przeciwieństwie do umowy-zlecenia nie ma możliwości zobowiązania się do jej wykonania bez ekwiwalentnego świadczenia finansowego.

Wynagrodzenie w umowie można określić na 2 sposoby:

• jako wynagrodzenie ryczałtowe – w określonej konkretnie z góry kwocie; nie wymaga ono żadnych dodatkowych rozliczeń między zlecającym a wykonawcą;

• jako wynagrodzenie kosztorysowe – na podstawie planowych prac i przewidywanych kosztów materiałów (z podaniem cen jednostkowych). Należne wynagrodzenie oblicza się dopiero po wykonaniu dzieła.

Jeżeli strony nie określiły wysokości wynagrodzenia ani nie wskazały podstaw do jego ustalenia, wykonawcy dzieła przysługuje podobne wynagrodzenie za dzieła tego rodzaju (np. będzie to przeciętne wynagrodzenie otrzymywane przez innego wykonawcę za realizację dzieł tego rodzaju) lub wynagrodzenie wcześniej już stosowane przez strony, jeśli poprzednio były już związane tego rodzaju umowami.

WAŻNE!

Wynagrodzenie powinno zostać określone przez strony w umowie w sposób wyczerpujący i jasny. Jednak w przypadkach szczególnych, czyli gdy nie da się ustalić wynagrodzenia w sposób wyżej wskazany, wynagrodzenie przysługuje w wysokości odpowiadającej uzasadnionemu nakładowi pracy wykonawcy dzieła.

Wynagrodzenie z tytułu zawarcia umowy o pracę i umowy-zlecenia z jedną osobą >>

Wynagrodzenie ryczałtowe

Najczęściej wynagrodzenie w zamian za wykonanie dzieła określane jest przez podanie konkretnej kwoty (wynagrodzenie ryczałtowe). Dzieje się tak z reguły w każdym przypadku, w którym wartość dzieła można z góry ustalić (w tym wartość pracy, nakładów).

Wskazanie w umowie wynagrodzenia ryczałtowego skutkuje, w zwykłych sytuacjach, brakiem możliwości domagania się zarówno podwyższenia wynagrodzenia przez wykonawcę, jak i obniżenia wynagrodzenia przez zamawiającego. Dzieje się tak nawet wówczas, gdy w czasie zawarcia umowy nie można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac. Sąd może jednak podwyższyć ryczałt lub rozwiązać umowę, gdyby wskutek zmiany stosunków, nieprzewidywalnej wcześniej, wykonanie dzieła groziłoby przyjmującemu zamówienie rażącą stratą. Jest to jednak sytuacja wyjątkowa.

Wynagrodzenie kosztorysowe

Wynagrodzenie za wykonanie dzieła może być również ustalone jako wynagrodzenie kosztorysowe. Przy zawieraniu umowy strony sporządzają zestawienia planowanych prac i przewidywanych kosztów materiałów. Ostateczna kwota wynagrodzenia znana będzie dopiero po ostatecznym wykonaniu dzieła. Umowa wskazuje jedynie orientacyjną kwotę wynagrodzenia.

Obie strony muszą zatem liczyć się z tym, że wysokość wynagrodzenia może być ostatecznie zupełnie inna niż ta ustalona w chwili zawarcia umowy.