REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Działacze i delegaci związku zawodowego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Podgórska-Rakiel
Doktor nauk prawnych, specjalizująca się w prawie pracy. Zajmuje się również ochroną danych osobowych w stosunkach pracy, także w problematyce monitoringu wizyjnego w zakładzie. Wykładowca na Studiach Podyplomowych Prawa Pracy i Polityki Społecznej Uczelni Łazarskiego w Warszawie oraz trener licznych szkoleń. Posiada wieloletnie doświadczenie we współpracy ze związkami zawodowymi na poziomie krajowym i międzynarodowym. Ekspert zespołu ds. międzynarodowych Rady Dialogu Społecznego. Autorka licznych publikacji, wypowiedzi medialnych, w tym debat na temat aktualnych problemów prawa pracy.

REKLAMA

Każdy pracodawca, u którego działa organizacja związkowa, musi wobec jej przedstawicieli spełniać określone obowiązki. W szczególności zobligowany jest do prowadzenia konsultacji w sprawie zamiaru zwolnień indywidualnych i grupowych.

Mówiąc o przedstawicielach, mamy na myśli działaczy i delegatów związkowych. Oba terminy są używane jedynie w języku potocznym i często zamiennie. Przepisy aktów prawnych nie posługują się sformułowaniami „działacz” i „delegat związku”.

REKLAMA

Autopromocja

Z punktu widzenia pracodawcy nie ma większego znaczenia, jak potocznie nazywamy pracowników pełniących funkcje związkowe. Przepisy posługują się bowiem najczęściej pojęciem – członka zarządu lub pracownika powołanego do pełnienia z wyboru funkcji związkowej. Jeżeli przepisy wewnątrzzwiązkowe przewidują wybór delegatów związkowych, organizacja informuje o tym wyborze pracodawcę, ale tylko wtedy, gdy z wyboru wynikają uprawnienia lub obowiązki względem pracodawcy. W sytuacji gdy zakres czynności delegata nie koliduje z obowiązkami pracowniczymi i nie wymaga pozostawania w relacjach z pracodawcą, organizacja nie informuje pracodawcy o dokonanym wyborze.

Związki zawodowe w firmie >>

Członkowie komitetu założycielskiego

Działaczami związkowymi będą członkowie komitetu założycielskiego związku zawodowego wybierani w liczbie od 3 do 7 osób (art. 12 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych). Zarówno działacze, jak i pracodawca na etapie powstawania organizacji związkowej powinni pamiętać o tym, że w ocenie Sądu Najwyższego zamiar utworzenia organizacji związkowej nie usprawiedliwia przerwania wykonywania pracy bez zgody pracodawcy, lecz może być jedną z przesłanek oceny stopnia winy pracowników naruszających podstawowy obowiązek wykonywania pracy (wyrok z 23 lutego 2005 r., II PK 201/04). A zatem pracownicy, chcąc utworzyć organizację, powinni dokonać tego w zasadzie poza godzinami pracy w czasie regulaminowej przerwy w pracy albo w czasie pracy, ale za zgodą pracodawcy. Członkowie komitetu założycielskiego pełnią swoją funkcję do czasu utworzenia właściwej zakładowej bądź międzyzakładowej organizacji związkowej. Jednak zanim to nastąpi, ich stosunki pracy podlegają ochronie na takich samych zasadach, jakim później będzie podlegał stosunek pracy działaczy pełniących funkcje członków zarządu tej organizacji.


Ochrona stosunku pracy

Szczególna ochrona trwałości zatrudnienia jest jednym z ważniejszych uprawnień związkowych. W obecnym stanie prawnym ochronie podlegają tylko pracownicy imiennie wskazani w uchwale zarządu zakładowej lub międzyzakładowej organizacji związkowej będący członkami tego zarządu bądź innymi członkami danej organizacji, którzy upoważnieni zostali do jej reprezentowania wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy (art. 32 ustawy o związkach zawodowych).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Obowiązek konsultacji ze związkami zawodowymi >>

WAŻNE!

Nie wszyscy członkowie zarządu muszą być chronieni. Artykuł 32 wprowadza również zasadę, według której osoby spoza grona zarządu mogą podlegać ochronie, tyle że muszą reprezentować organizację wobec pracodawcy.

Taką osobą spoza zarządu może być właśnie delegat związkowy wybrany przez wszystkich członków organizacji do określonych czynności. Zasadniczo przepisy powszechne nie regulują kwestii wewnątrzzwiązkowych i takie sprawy jak wybór delegatów określone są w statucie i uchwałach związkowych.

Urlopy i zwolnienia od pracy

Najczęściej mianem delegata określa się pracownika powołanego do pełnienia z wyboru funkcji związkowej poza zakładem pracy. Jest to taka sytuacja, gdy z wyboru wynika obowiązek wykonywania funkcji w charakterze pracownika, zwykle w wyższej strukturze danej organizacji związkowej. Wówczas na wniosek organizacji związkowej delegatowi przysługuje prawo do urlopu bezpłatnego (art. 25 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych). Zasady udzielania urlopów bezpłatnych działaczy, tak samo jak innych zwolnień od pracy, ustawodawca uregulował szczegółowo w rozporządzeniu Rady Ministrów z 11czerwca 1996 r. w sprawie trybu udzielania urlopu bezpłatnego i zwolnień od pracy pracownikom pełniącym z wyboru funkcje w związkach zawodowych oraz zakresu uprawnień przysługujących pracownikom w czasie urlopu bezpłatnego i zwolnień od pracy (DzU nr 71, poz. 336). Organizacja związkowa powinna wystąpić z wnioskiem o udzielenie tego urlopu co najmniej na 14 dni przed proponowanym terminem jego rozpoczęcia, wskazując okres, na jaki ma być on udzielony, a pracodawca jest zobowiązany udzielić tego urlopu.


Przykład

REKLAMA

Pracownik niebędący członkiem zarządu międzyzakładowej organizacji związkowej został upoważniony przez tę organizację do negocjowania układu zbiorowego. Z tego tytułu organizacja wystąpiła o udzielenie czasu wolnego dla tego pracownika w ramach czynności doraźnej w terminach wskazanych na negocjacje. Pracodawca odmówił udzielenia zwolnienia, ponieważ uznał, że tylko członkowie zarządu mogą negocjować układ. Pracodawca powinien w tym wypadku udzielić zwolnienia wybranemu delegatowi, któremu członkowie organizacji powierzyli funkcję negocjatora. Pracodawca nie może kwestionować dokonanego wyboru. Osoby wybrane spośród wszystkich członków organizacji mogą występować w bezpośrednich kontaktach z pracodawcą na równi z członkami zarządu tej organizacji. Pracodawca w zasadzie ma obowiązek udzielić w tym wypadku zwolnienia doraźnego na podstawie art. 25 ust. 2 lub art. 31 ust. 3 ustawy o związkach zawodowych.

Z inną sytuacją mamy do czynienia w przypadku udzielenia zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji, ponieważ ten rodzaj zwolnienia przysługuje tylko członkowi zarządu organizacji związkowej, inaczej mówiąc – działaczowi zakładowemu (art. 31 ustawy o związkach zawodowych).

Czy harmonogram czasu pracy powinien być uzgadniany ze związkami zawodowymi >>

Ustawodawca szczegółowo określił wymiar zwolnienia ze świadczenia pracy w zależności od liczebności organizacji związkowej, i tak przysługuje ono:

  • częściowo jednemu pracownikowi w miesięcznym wymiarze godzin równym liczbie członków zatrudnionych w zakładzie pracy, gdy ich liczba jest mniejsza od 150,
  • jednemu pracownikowi, gdy związek liczy od 150 do 500 członków zatrudnionych w zakładzie pracy,
  • dwóm pracownikom, gdy związek liczy od 501 do 1000 członków zatrudnionych w zakładzie pracy,
  • trzem pracownikom, gdy związek liczy od 1001 do 2000 członków zatrudnionych w zakładzie pracy,
  • kolejnemu pracownikowi za każdy rozpoczęty nowy tysiąc, gdy zakładowa organizacja związkowa liczy ponad 2000 członków zatrudnionych w zakładzie pracy,
  • w niepełnym wymiarze godzin i wtedy może być udzielane większej liczbie pracowników, zgodnie z zasadami zawartymi w punktach poprzedzających.

Podstawa prawna:

  • wyrok SN z 23 lutego 2005 r. (II PK 201/04, OSNP 2005/21/333).
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wyższe wynagrodzenia w budżetówce od 2026 r. Pracodawcy chcą większej podwyżki dla pracowników

Płaca minimalna w 2026 r. wzrośnie o 3%, ale w budżetówce podwyżka powinna być wyższa. Pracodawcy chcą wyższych wynagrodzeń w sferze budżetowej, aby jakość usług publicznych również rosła.

Nie będzie w tym roku niższego dodatku za pracę w nocy niż w lipcu

W lipcu 2025 r. mamy najniższy dodatek za pracę w nocy. Taka sama kwota będzie obowiązywała w październiku. To miesiące z największą liczbą godzin pracy. Ile wynosi dodatek nocny w tym miesiącu?

Opieka nad małym dzieckiem podczas pracy zdalnej. Co z kontrolą pracodawcy?

Jak pracodawca może skontrolować pracę zdalną pracownika, który w czasie godzin pracy sprawuje bezpośrednią opiekę nad małoletnim dzieckiem (do 4. roku życia), szczególnie gdy dziecko nie ma zapewnionej w tym czasie opieki przez inną osobę (np. nianię, innego członka rodziny, żłobek, przedszkole)?

PPK: od jakiej kwoty nalicza się wpłaty? Czy wczasy pod gruszą, świadczenia urlopowe, nagroda jubileuszowa i zasiłki liczą się do podstawy wymiaru wpłat?

Od jakiej kwoty liczy się wpłaty na PPK? Nie od każdego świadczenia na rzecz uczestnika PPK należy naliczać wpłaty do PPK. To, czy dane świadczenie stanowi podstawę wpłat do PPK, zależy od tego, czy jest ono podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Co z wczasami pod gruszą, świadczeniem urlopowym, nagrodą jubileuszową, zasiłkami i urlopem wychowawczym?

REKLAMA

Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

REKLAMA

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

REKLAMA