REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Działacze i delegaci związku zawodowego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Podgórska-Rakiel
Doktor nauk prawnych, specjalizująca się w prawie pracy. Zajmuje się również ochroną danych osobowych w stosunkach pracy, także w problematyce monitoringu wizyjnego w zakładzie. Wykładowca na Studiach Podyplomowych Prawa Pracy i Polityki Społecznej Uczelni Łazarskiego w Warszawie oraz trener licznych szkoleń. Posiada wieloletnie doświadczenie we współpracy ze związkami zawodowymi na poziomie krajowym i międzynarodowym. Ekspert zespołu ds. międzynarodowych Rady Dialogu Społecznego. Autorka licznych publikacji, wypowiedzi medialnych, w tym debat na temat aktualnych problemów prawa pracy.

REKLAMA

Każdy pracodawca, u którego działa organizacja związkowa, musi wobec jej przedstawicieli spełniać określone obowiązki. W szczególności zobligowany jest do prowadzenia konsultacji w sprawie zamiaru zwolnień indywidualnych i grupowych.

Mówiąc o przedstawicielach, mamy na myśli działaczy i delegatów związkowych. Oba terminy są używane jedynie w języku potocznym i często zamiennie. Przepisy aktów prawnych nie posługują się sformułowaniami „działacz” i „delegat związku”.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Z punktu widzenia pracodawcy nie ma większego znaczenia, jak potocznie nazywamy pracowników pełniących funkcje związkowe. Przepisy posługują się bowiem najczęściej pojęciem – członka zarządu lub pracownika powołanego do pełnienia z wyboru funkcji związkowej. Jeżeli przepisy wewnątrzzwiązkowe przewidują wybór delegatów związkowych, organizacja informuje o tym wyborze pracodawcę, ale tylko wtedy, gdy z wyboru wynikają uprawnienia lub obowiązki względem pracodawcy. W sytuacji gdy zakres czynności delegata nie koliduje z obowiązkami pracowniczymi i nie wymaga pozostawania w relacjach z pracodawcą, organizacja nie informuje pracodawcy o dokonanym wyborze.

Związki zawodowe w firmie >>

Członkowie komitetu założycielskiego

Działaczami związkowymi będą członkowie komitetu założycielskiego związku zawodowego wybierani w liczbie od 3 do 7 osób (art. 12 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych). Zarówno działacze, jak i pracodawca na etapie powstawania organizacji związkowej powinni pamiętać o tym, że w ocenie Sądu Najwyższego zamiar utworzenia organizacji związkowej nie usprawiedliwia przerwania wykonywania pracy bez zgody pracodawcy, lecz może być jedną z przesłanek oceny stopnia winy pracowników naruszających podstawowy obowiązek wykonywania pracy (wyrok z 23 lutego 2005 r., II PK 201/04). A zatem pracownicy, chcąc utworzyć organizację, powinni dokonać tego w zasadzie poza godzinami pracy w czasie regulaminowej przerwy w pracy albo w czasie pracy, ale za zgodą pracodawcy. Członkowie komitetu założycielskiego pełnią swoją funkcję do czasu utworzenia właściwej zakładowej bądź międzyzakładowej organizacji związkowej. Jednak zanim to nastąpi, ich stosunki pracy podlegają ochronie na takich samych zasadach, jakim później będzie podlegał stosunek pracy działaczy pełniących funkcje członków zarządu tej organizacji.

REKLAMA


Ochrona stosunku pracy

Szczególna ochrona trwałości zatrudnienia jest jednym z ważniejszych uprawnień związkowych. W obecnym stanie prawnym ochronie podlegają tylko pracownicy imiennie wskazani w uchwale zarządu zakładowej lub międzyzakładowej organizacji związkowej będący członkami tego zarządu bądź innymi członkami danej organizacji, którzy upoważnieni zostali do jej reprezentowania wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy (art. 32 ustawy o związkach zawodowych).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Obowiązek konsultacji ze związkami zawodowymi >>

WAŻNE!

Nie wszyscy członkowie zarządu muszą być chronieni. Artykuł 32 wprowadza również zasadę, według której osoby spoza grona zarządu mogą podlegać ochronie, tyle że muszą reprezentować organizację wobec pracodawcy.

Taką osobą spoza zarządu może być właśnie delegat związkowy wybrany przez wszystkich członków organizacji do określonych czynności. Zasadniczo przepisy powszechne nie regulują kwestii wewnątrzzwiązkowych i takie sprawy jak wybór delegatów określone są w statucie i uchwałach związkowych.

Urlopy i zwolnienia od pracy

Najczęściej mianem delegata określa się pracownika powołanego do pełnienia z wyboru funkcji związkowej poza zakładem pracy. Jest to taka sytuacja, gdy z wyboru wynika obowiązek wykonywania funkcji w charakterze pracownika, zwykle w wyższej strukturze danej organizacji związkowej. Wówczas na wniosek organizacji związkowej delegatowi przysługuje prawo do urlopu bezpłatnego (art. 25 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych). Zasady udzielania urlopów bezpłatnych działaczy, tak samo jak innych zwolnień od pracy, ustawodawca uregulował szczegółowo w rozporządzeniu Rady Ministrów z 11czerwca 1996 r. w sprawie trybu udzielania urlopu bezpłatnego i zwolnień od pracy pracownikom pełniącym z wyboru funkcje w związkach zawodowych oraz zakresu uprawnień przysługujących pracownikom w czasie urlopu bezpłatnego i zwolnień od pracy (DzU nr 71, poz. 336). Organizacja związkowa powinna wystąpić z wnioskiem o udzielenie tego urlopu co najmniej na 14 dni przed proponowanym terminem jego rozpoczęcia, wskazując okres, na jaki ma być on udzielony, a pracodawca jest zobowiązany udzielić tego urlopu.


Przykład

Pracownik niebędący członkiem zarządu międzyzakładowej organizacji związkowej został upoważniony przez tę organizację do negocjowania układu zbiorowego. Z tego tytułu organizacja wystąpiła o udzielenie czasu wolnego dla tego pracownika w ramach czynności doraźnej w terminach wskazanych na negocjacje. Pracodawca odmówił udzielenia zwolnienia, ponieważ uznał, że tylko członkowie zarządu mogą negocjować układ. Pracodawca powinien w tym wypadku udzielić zwolnienia wybranemu delegatowi, któremu członkowie organizacji powierzyli funkcję negocjatora. Pracodawca nie może kwestionować dokonanego wyboru. Osoby wybrane spośród wszystkich członków organizacji mogą występować w bezpośrednich kontaktach z pracodawcą na równi z członkami zarządu tej organizacji. Pracodawca w zasadzie ma obowiązek udzielić w tym wypadku zwolnienia doraźnego na podstawie art. 25 ust. 2 lub art. 31 ust. 3 ustawy o związkach zawodowych.

Z inną sytuacją mamy do czynienia w przypadku udzielenia zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji, ponieważ ten rodzaj zwolnienia przysługuje tylko członkowi zarządu organizacji związkowej, inaczej mówiąc – działaczowi zakładowemu (art. 31 ustawy o związkach zawodowych).

Czy harmonogram czasu pracy powinien być uzgadniany ze związkami zawodowymi >>

Ustawodawca szczegółowo określił wymiar zwolnienia ze świadczenia pracy w zależności od liczebności organizacji związkowej, i tak przysługuje ono:

  • częściowo jednemu pracownikowi w miesięcznym wymiarze godzin równym liczbie członków zatrudnionych w zakładzie pracy, gdy ich liczba jest mniejsza od 150,
  • jednemu pracownikowi, gdy związek liczy od 150 do 500 członków zatrudnionych w zakładzie pracy,
  • dwóm pracownikom, gdy związek liczy od 501 do 1000 członków zatrudnionych w zakładzie pracy,
  • trzem pracownikom, gdy związek liczy od 1001 do 2000 członków zatrudnionych w zakładzie pracy,
  • kolejnemu pracownikowi za każdy rozpoczęty nowy tysiąc, gdy zakładowa organizacja związkowa liczy ponad 2000 członków zatrudnionych w zakładzie pracy,
  • w niepełnym wymiarze godzin i wtedy może być udzielane większej liczbie pracowników, zgodnie z zasadami zawartymi w punktach poprzedzających.

Podstawa prawna:

  • wyrok SN z 23 lutego 2005 r. (II PK 201/04, OSNP 2005/21/333).
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dynamika wzrostu zatrudnienia obcokrajowców [Komentarz]

Na początku roku w Polsce pracowało 1 mln 45 tys. cudzoziemców – o 4,5 proc. więcej niż rok wcześniej. Obcokrajowcy stanowią obecnie 6,4 proc. wszystkich pracujących. Choć wzrost wobec ubiegłego roku jest niewielki, w perspektywie dekady zmiana jest ogromna – w 2013 r. legalnie zatrudnionych było zaledwie 93 tys. osób, dziś już blisko 1,2 mln.

W listopadzie wypłaty od 900 do 1800 zł dodatku miesięcznie dla setek tysięcy zatrudnionych, z mocą od lipca 2025 r. [PREZYDENT PODPISAŁ USTAWĘ]

Prezydent RP Karol Nawrocki podpisał ustawę, która wprowadza nowe rozwiązania mieszkaniowe i finansowe dla niemalże 100 tys. zatrudnionych. Ustawa obowiązuje z mocą od lipca 2025 r., a świadczenia będę wypłacane wstecz. W niniejszym artykule szczegółowo omówiono treść aktu, w tym zasady przyznawania uprawnień.

Kobiety częściej niż mężczyźni nie biorą L4 i pracują w czasie choroby. Większą presję czują młodzi pracownicy

Kobiety częściej niż mężczyźni nie biorą L4 i pracują w czasie choroby. Większą presję do pracy pomimo choroby czują młodzi pracownicy. Z czego to wynika? Jakie mogą być skutki takiego postępowania?

Pokolenie Z bije na głowę inne grupy pracowników. Ma bardzo wysokie kompetencje cyfrowe i miękkie, a mimo to dochodzi do konfliktów w pracy

Pokolenie Z bije na głowę inne grupy pracowników z powodu bardzo wysokich kompetencji cyfrowych i miękkich. To osoby wychowane w cyfrowym świecie. Znają swoją wartość i wymagania od miejsca pracy. Pomimo tych wszystkich cech czasami dochodzi do konfliktów z pracownikami z innych grup pokoleniowych. Dlaczego?

REKLAMA

Od 24 grudnia 2025 r. wchodzą w życie nowe obowiązki pracodawców dot. wynagrodzenia

Mało kto wie, że już od 24 grudnia 2025 r. wchodzą w życie nowe obowiązki dla pracodawców. Dotyczą one wynagrodzeń pracowników. W listopadzie jest jeszcze czas na przygotowanie się do nowych przepisów. Czego dokładnie dotyczą?

Co daje dłuższy staż pracy? Od stycznia 2026 r. wielu pracowników skorzysta na nowych przepisach

Od 1 stycznia 2026 r. zmieniają się zasady obliczania stażu pracy pracowników. Od długości stażu pracy zależą ważne uprawnienia pracownicze. Wiele osób wraz z nowym rokiem skorzysta na zmianach w prawie pracy - otrzymają dłuższe urlopy, nagrody, wyższe odprawy i dłuższe okresy wypowiedzenia. Co konkretnie daje wyższy staż pracy? Oto najważniejsze przykłady.

Za staż: dodatkowe 518 zł premii także w listopadzie 2025 r.

Za staż: dodatkowe 518 zł premii także w listopadzie 2025 r. - tak! Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia z 20 marca 2025 r. (Dz.U. 2025 poz. 620) wprowadziła od 1 czerwca 2025 r. istotne zmiany w zakresie staży. Jedna z najważniejszych praktycznych nowości to premia w wysokości 518 zł. Dla kogo, kiedy i na jakich warunkach?

Roboty w stomatologii. Polacy jeszcze nie ufają nadchodzącej rewolucji, ale wkrótce mogą nie mieć wyboru

Roboty w stomatologii. Polacy jeszcze nie ufają nadchodzącej rewolucji, ale wkrótce mogą nie mieć wyboru. Jak wynika z badań - zaledwie 9% Polaków poddałoby się zabiegowi stomatologicznemu przeprowadzanemu przez robota. Aż 65% społeczeństwa sprzeciwia się takim procedurom. Z kolei 26% rodaków nie ma jeszcze wyrobionego zdania w tej kwestii. Tak wynika z najnowszego badania. Jego autorzy przewidują, że w ciągu 5-10 lat robotyka stanie się powszechnym narzędziem w implantologii i chirurgii stomatologicznej, pozostając pod nadzorem ludzi. Roboty nie zabiorą pracy lekarzom, lecz zwiększą jej jakość.

REKLAMA

Dodatek motywacyjny i dodatek za wysługę lat - należą się. Zapadł korzystny wyrok przed SN dla nauczycieli

Sąd Najwyższy zdecydował w ważnej sprawie. Chodzi o to, czy nauczycielowi wypłaca się dodatki do wynagrodzenia (dodatek motywacyjny i dodatek za wysługę lat), do których nauczyciel nabył prawo jeszcze przed okresem zawieszenia i stanowiły one element składowy jego wynagrodzenia?

Równowaga między rodziną a karierą - elastyczne modele pracy alternatywą dla etatu?

Coraz więcej młodych kobiet szuka sposobu na łączenie macierzyństwa z aktywnością zawodową. Sztywne godziny pracy i konieczność codziennych dojazdów do biura nie współgrają z potrzebami rodzin z małymi dziećmi. Dlatego elastyczne modele, takie jak sprzedaż bezpośrednia stają się dla wielu mam alternatywą - pozwalają pracować z domu, we własnym tempie i na własnych zasadach, bez konieczności rezygnacji z rozwoju zawodowego i poczucia niezależności finansowej.

REKLAMA