REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Działacze i delegaci związku zawodowego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Podgórska-Rakiel
Doktor nauk prawnych, specjalizująca się w prawie pracy. Zajmuje się również ochroną danych osobowych w stosunkach pracy, także w problematyce monitoringu wizyjnego w zakładzie. Wykładowca na Studiach Podyplomowych Prawa Pracy i Polityki Społecznej Uczelni Łazarskiego w Warszawie oraz trener licznych szkoleń. Posiada wieloletnie doświadczenie we współpracy ze związkami zawodowymi na poziomie krajowym i międzynarodowym. Ekspert zespołu ds. międzynarodowych Rady Dialogu Społecznego. Autorka licznych publikacji, wypowiedzi medialnych, w tym debat na temat aktualnych problemów prawa pracy.

REKLAMA

Każdy pracodawca, u którego działa organizacja związkowa, musi wobec jej przedstawicieli spełniać określone obowiązki. W szczególności zobligowany jest do prowadzenia konsultacji w sprawie zamiaru zwolnień indywidualnych i grupowych.

Mówiąc o przedstawicielach, mamy na myśli działaczy i delegatów związkowych. Oba terminy są używane jedynie w języku potocznym i często zamiennie. Przepisy aktów prawnych nie posługują się sformułowaniami „działacz” i „delegat związku”.

REKLAMA

Z punktu widzenia pracodawcy nie ma większego znaczenia, jak potocznie nazywamy pracowników pełniących funkcje związkowe. Przepisy posługują się bowiem najczęściej pojęciem – członka zarządu lub pracownika powołanego do pełnienia z wyboru funkcji związkowej. Jeżeli przepisy wewnątrzzwiązkowe przewidują wybór delegatów związkowych, organizacja informuje o tym wyborze pracodawcę, ale tylko wtedy, gdy z wyboru wynikają uprawnienia lub obowiązki względem pracodawcy. W sytuacji gdy zakres czynności delegata nie koliduje z obowiązkami pracowniczymi i nie wymaga pozostawania w relacjach z pracodawcą, organizacja nie informuje pracodawcy o dokonanym wyborze.

Związki zawodowe w firmie >>

Członkowie komitetu założycielskiego

Działaczami związkowymi będą członkowie komitetu założycielskiego związku zawodowego wybierani w liczbie od 3 do 7 osób (art. 12 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych). Zarówno działacze, jak i pracodawca na etapie powstawania organizacji związkowej powinni pamiętać o tym, że w ocenie Sądu Najwyższego zamiar utworzenia organizacji związkowej nie usprawiedliwia przerwania wykonywania pracy bez zgody pracodawcy, lecz może być jedną z przesłanek oceny stopnia winy pracowników naruszających podstawowy obowiązek wykonywania pracy (wyrok z 23 lutego 2005 r., II PK 201/04). A zatem pracownicy, chcąc utworzyć organizację, powinni dokonać tego w zasadzie poza godzinami pracy w czasie regulaminowej przerwy w pracy albo w czasie pracy, ale za zgodą pracodawcy. Członkowie komitetu założycielskiego pełnią swoją funkcję do czasu utworzenia właściwej zakładowej bądź międzyzakładowej organizacji związkowej. Jednak zanim to nastąpi, ich stosunki pracy podlegają ochronie na takich samych zasadach, jakim później będzie podlegał stosunek pracy działaczy pełniących funkcje członków zarządu tej organizacji.


Ochrona stosunku pracy

Szczególna ochrona trwałości zatrudnienia jest jednym z ważniejszych uprawnień związkowych. W obecnym stanie prawnym ochronie podlegają tylko pracownicy imiennie wskazani w uchwale zarządu zakładowej lub międzyzakładowej organizacji związkowej będący członkami tego zarządu bądź innymi członkami danej organizacji, którzy upoważnieni zostali do jej reprezentowania wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy (art. 32 ustawy o związkach zawodowych).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Obowiązek konsultacji ze związkami zawodowymi >>

WAŻNE!

Nie wszyscy członkowie zarządu muszą być chronieni. Artykuł 32 wprowadza również zasadę, według której osoby spoza grona zarządu mogą podlegać ochronie, tyle że muszą reprezentować organizację wobec pracodawcy.

Taką osobą spoza zarządu może być właśnie delegat związkowy wybrany przez wszystkich członków organizacji do określonych czynności. Zasadniczo przepisy powszechne nie regulują kwestii wewnątrzzwiązkowych i takie sprawy jak wybór delegatów określone są w statucie i uchwałach związkowych.

Urlopy i zwolnienia od pracy

Najczęściej mianem delegata określa się pracownika powołanego do pełnienia z wyboru funkcji związkowej poza zakładem pracy. Jest to taka sytuacja, gdy z wyboru wynika obowiązek wykonywania funkcji w charakterze pracownika, zwykle w wyższej strukturze danej organizacji związkowej. Wówczas na wniosek organizacji związkowej delegatowi przysługuje prawo do urlopu bezpłatnego (art. 25 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych). Zasady udzielania urlopów bezpłatnych działaczy, tak samo jak innych zwolnień od pracy, ustawodawca uregulował szczegółowo w rozporządzeniu Rady Ministrów z 11czerwca 1996 r. w sprawie trybu udzielania urlopu bezpłatnego i zwolnień od pracy pracownikom pełniącym z wyboru funkcje w związkach zawodowych oraz zakresu uprawnień przysługujących pracownikom w czasie urlopu bezpłatnego i zwolnień od pracy (DzU nr 71, poz. 336). Organizacja związkowa powinna wystąpić z wnioskiem o udzielenie tego urlopu co najmniej na 14 dni przed proponowanym terminem jego rozpoczęcia, wskazując okres, na jaki ma być on udzielony, a pracodawca jest zobowiązany udzielić tego urlopu.


Przykład

REKLAMA

Pracownik niebędący członkiem zarządu międzyzakładowej organizacji związkowej został upoważniony przez tę organizację do negocjowania układu zbiorowego. Z tego tytułu organizacja wystąpiła o udzielenie czasu wolnego dla tego pracownika w ramach czynności doraźnej w terminach wskazanych na negocjacje. Pracodawca odmówił udzielenia zwolnienia, ponieważ uznał, że tylko członkowie zarządu mogą negocjować układ. Pracodawca powinien w tym wypadku udzielić zwolnienia wybranemu delegatowi, któremu członkowie organizacji powierzyli funkcję negocjatora. Pracodawca nie może kwestionować dokonanego wyboru. Osoby wybrane spośród wszystkich członków organizacji mogą występować w bezpośrednich kontaktach z pracodawcą na równi z członkami zarządu tej organizacji. Pracodawca w zasadzie ma obowiązek udzielić w tym wypadku zwolnienia doraźnego na podstawie art. 25 ust. 2 lub art. 31 ust. 3 ustawy o związkach zawodowych.

Z inną sytuacją mamy do czynienia w przypadku udzielenia zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji, ponieważ ten rodzaj zwolnienia przysługuje tylko członkowi zarządu organizacji związkowej, inaczej mówiąc – działaczowi zakładowemu (art. 31 ustawy o związkach zawodowych).

Czy harmonogram czasu pracy powinien być uzgadniany ze związkami zawodowymi >>

Ustawodawca szczegółowo określił wymiar zwolnienia ze świadczenia pracy w zależności od liczebności organizacji związkowej, i tak przysługuje ono:

  • częściowo jednemu pracownikowi w miesięcznym wymiarze godzin równym liczbie członków zatrudnionych w zakładzie pracy, gdy ich liczba jest mniejsza od 150,
  • jednemu pracownikowi, gdy związek liczy od 150 do 500 członków zatrudnionych w zakładzie pracy,
  • dwóm pracownikom, gdy związek liczy od 501 do 1000 członków zatrudnionych w zakładzie pracy,
  • trzem pracownikom, gdy związek liczy od 1001 do 2000 członków zatrudnionych w zakładzie pracy,
  • kolejnemu pracownikowi za każdy rozpoczęty nowy tysiąc, gdy zakładowa organizacja związkowa liczy ponad 2000 członków zatrudnionych w zakładzie pracy,
  • w niepełnym wymiarze godzin i wtedy może być udzielane większej liczbie pracowników, zgodnie z zasadami zawartymi w punktach poprzedzających.

Podstawa prawna:

  • wyrok SN z 23 lutego 2005 r. (II PK 201/04, OSNP 2005/21/333).
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zmiany w funkcjonowaniu NFZ i systemie ubezpieczenia zdrowotnego

Polska ochrona zdrowia stoi przed gruntownymi przekształceniami, które mają na celu nie tylko uszczelnienie systemu finansowania, ale także dostosowanie go do rosnących potrzeb pacjentów i standardów unijnych. Ministerstwo Zdrowia przygotowało kompleksowy projekt ustawy, który wprowadza szereg kluczowych zmian w funkcjonowaniu Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) oraz w całym systemie ubezpieczenia zdrowotnego.

Czas na rynek pracy otwarty dla osób z niepełnosprawnościami [Gość Infor.pl]

Polska może się pochwalić jednym z najniższych wskaźników bezrobocia w Europie. To bez wątpienia świetna wiadomość, ale jednocześnie sygnał ostrzegawczy – coraz trudniej o pracowników. Ekonomiści zwracają uwagę, że mamy jeszcze niewykorzystane zasoby: osoby, które chcą i mogą pracować, ale z różnych powodów pozostają poza rynkiem. Wśród nich duża grupa to osoby z niepełnosprawnościami. O tym, jak przełamać bariery i wykorzystać potencjał tej grupy, opowiadał w rozmowie z Szymonem Glonkiem, Łukasz Bednarek, prezes Agencji Optymalizacji Zatrudnienia i osoba, która sama zmaga się z niepełnosprawnością.

Wielu na to czeka: zapomoga na wypadek trudności życiowych [kiedy, dla kogo i ile]

Zapomoga na wypadek trudności życiowych - to potrzebna regulacja, która być może niebawem będzie wprowadzona. Potrzebna jest pomoc w nagłych przypadkach a projekt nowej ustawy ma wypełnić właśnie tę lukę, wprowadzając możliwość przyznawania zapomogi dla osób, które przejściowo znalazły się w trudnej sytuacji życiowej, na przykład z powodu nagłej choroby, wypadku lub innego nieszczęśliwego zdarzenia. Kiedy, dla kogo i ile - szczegóły poniżej.

Wrzesień 2025: godziny pracy, dni wolne

Wrzesień w 2025 r. - godziny pracy i dni wolne od pracy czyli jaki jest wymiar czasu pracy. Czy kalendarz września przewiduje święto w innym dniu niż niedziela?

REKLAMA

Podnoszenie kwalifikacji zawodowych - czy rzeczywiście coś daje? [RAPORT]

Podnoszenie kwalifikacji zawodowych - czy rzeczywiście coś daje? Okazuje się, że 61 proc. pracujących czuje presję na ciągłe podnoszenie kwalifikacji zawodowych, ale tylko 44 proc. widzi przełożenie rozwoju kompetencji na swoją karierę.

Najnowszy raport płacowy 2025 dla pracodawców i pracowników. Gdzie są najwyższe podwyżki? [ZAROBKI]

Udostępniamy najnowszy raport płacowy 2025. Każdy pracodawca i pracownik powinien się z nim zapoznać. Okazuje się, że wzrost wynagrodzeń wyhamował. Gdzie są najwyższe podwyżki? Artykuł zawiera tabelę z zarobkami na różnych stanowiskach.

Ukraińcy dominują w pobieraniu 800 plus. W pół roku ZUS wypłacił im ponad 1,4 mld zł [DANE Z ZUS]

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłacił w I połowie br. świadczenie Rodzina 800+ dla ponad 365 tys. dzieci, których rodzice zadeklarowali obywatelstwo inne niż polskie. To o 1,5% mniej niż w analogicznym okresie ub.r. Łączna kwota wyniosła 1,613 mld zł, czyli o 4,5% mniej niż rok wcześniej, kiedy było to 1,689 mld zł. Najwięcej odbiorców ww. świadczenia pochodzi z Ukrainy. ZUS przekazał w sumie 1,438 mld zł na rzecz blisko 305 tys. ukraińskich dzieci. Kolejnymi grupami są Białorusini, Rumuni oraz Rosjanie. Na dalszych miejscach znaleźli się beneficjenci z obywatelstwem indyjskim, wietnamskim, gruzińskim, bułgarskim, mołdawskim i chińskim.

Rewolucja w układach zbiorowych pracy. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy. Co to daje pracownikom i pracodawcom?

Ułatwienia w zawieraniu układów zbiorowych pracy. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy. O co chodzi? Zatem nowa ustawa o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych eliminuje zbędną biurokrację, wprowadza nowoczesny, elektroniczny rejestr oraz zastępuje długotrwałe procedury szybką i przejrzystą obsługą online. Dodatkowe mechanizmy wsparcia, jak mediacja czy elastyczne ramy czasowe układów, mają pobudzić aktywny dialog społeczny i zwiększyć liczbę negocjowanych porozumień, dostosowanych do specyfiki poszczególnych branż i firm.

REKLAMA

Te 5 dni urlopu można wykorzystać tylko do końca 2025 r., nie przechodzi na 2026 r.

Wiele osób wciąż nie wie, czy nie pamięta o swoich prawach pracowniczych. Oprócz standardowego urlopu wypoczynkowego, Kodeks pracy przewiduje inne, mniej znane, ale niezwykle przydatne uprawnienia. Jednym z nich jest urlop w wymiarze 5 dni, ale przysługuje on tylko na dany rok kalendarzowy, czyli 5 dni w 2025 r. Urlop nie przechodzi na 2026 r., ponieważ od 2026 r. będzie nowy okres tego urlopu.

PIT zero dla rodzin z dwójką dzieci. Prezydent Nawrocki wprowadza zerowy PIT? [Ustawa]

Prezydent RP Karol Nawrocki złożył projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, który wprowadza zerowy PIT dla rodzin z dwójką dzieci. Podnosi również drugi próg podatkowy do 140 tys. zł.

REKLAMA