Zwolnienie dyscyplinarne w trakcie wypowiedzenia umowy o pracę

Rozwiązanie umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia oraz rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia stanowią odrębne formy rozwiązania stosunku pracy. Wątpliwości praktyczne może budzić kwestia, czy w okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracodawca może zwolnić pracownika w trybie natychmiastowym.

Z punktu widzenia obowiązków i uprawnień pracowniczych sytuacja pracownika w okresie wypowiedzenia umowy o pracę nie różni się od sytuacji pozostałych pracowników. Pracownik nadal jest zobowiązany do sumiennego i starannego wykonywania pracy na rzecz pracodawcy, pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. Pracodawca natomiast zobowiązany jest do zapłaty wynagrodzenia za wykonaną pracę tak jak pozostałym pracownikom.

Wobec pracownika, któremu wypowiedziano umowę o pracę, podobnie jak wobec pozostałych pracowników, mogą zostać wyciągnięte konsekwencje prawne za dokonane przewinienia, łącznie z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia. Biegnący okres wypowiedzenia nie stanowi przeszkody prawnej dla zwolnienia pracownika w trybie natychmiastowym.

Dopuszczalność zwolnienia dyscyplinarnego

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika stanowi nadzwyczajny sposób rozwiązania stosunku pracy i powinno być stosowane przez pracodawcę ostrożnie. Musi być ono uzasadnione szczególnymi okolicznościami, które w zakresie winy pracownika polegają na jego złej woli lub rażącym niedbalstwie (wyrok SN z 21 września 2005 r., II PK 305/04).

Podstawa prawna i katalog przyczyn, których wystąpienie uprawnia pracodawcę do zastosowania rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, zawarte są w art. 52 k.p.

Pracodawca może podjąć decyzję o zwolnieniu dyscyplinarnym w razie:

• ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych,
• popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,
• zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.

W praktyce do najpowszechniejszych przyczyn zwolnień dyscyplinarnych należą ciężkie naruszenia obowiązków pracowniczych, które wynikają z przepisów Kodeksu pracy, zwłaszcza z art. 100 § 1 i 2, umowy o pracę, jak również z aktów wewnątrzzakładowych.

Przykład

Pracownik uporczywie odmawia wypełnienia polecenia pracodawcy poddania się kontrolnym badaniom lekarskim. Zachowanie takie narusza obowiązek wykonania polecenia dotyczącego pracy (art. 100 i art. 211 pkt 5 k.p.) i może stanowić podstawę niezwłocznego rozwiązania umowy o pracę (wyrok SN z 10 maja 2000 r., I PKN 642/99).