Badania lekarskie pracowników (art. 229)

Wśród badań lekarskich, które na skierowanie pracodawcy muszą zostać przez pracownika wykonane są:

Autopromocja

• Wstępne badania lekarskie,
• Kontrolne i okresowe badania lekarskie,
• Końcowe badania lekarskie.

Wstępne badania lekarskie

Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Osoba dopuszczająca pracownika do pracy bez spełnienia obowiązku wykonania badań lekarskich naraża się na grzywnę wymierzoną przez Państwową Inspekcję Pracy.

Wstępnym badaniom lekarskim podlegają:

• osoby przyjmowane do pracy,
• pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.

Badaniom wstępnym nie podlegają jednak osoby przyjmowane ponownie do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą.

Aby pracownik mógł zgłosić się na badanie wstępne, potrzebne jest mu skierowanie wydane przez pracodawcę. Po badaniu lekarz wydaje zaświadczenie stwierdzające zdolność pracownika do pracy na określonym stanowisku. Honorowane są wyłącznie zaświadczenia w formie orzeczeń lekarskich wystawione przez uprawnionych do ich wydawania lekarzy.

Zobacz: Komisja do spraw najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (art. 228)

Niedopuszczalne jest przerzucanie kosztów wykonania wstępnych badań lekarskich na pracownika.

Kontrolne i okresowe badania lekarskie

W myśl artykułu 229 kodeksu pracy, pracownik podlega badaniom kontrolnym. Niestety pracodawcy często zapominają o tych badaniach, oczywiście ze szkodą dla pracownika.

Badania kontrolne przeprowadza się obligatoryjnie w jednym przypadku. Mianowicie wtedy, gdy pracownik wraca do pracy po nieobecności trwającej dłużej niż 30 dni, przy czym nieobecność ta musi być spowodowana chorobą. Konieczność przeprowadzenia badań kontrolnych wynika z tego, że pracodawca ma obowiązek sprawdzić, czy pracownik wciąż jest zdolny do wykonywania swoich obowiązków, w szczególności czy nie istnieją jakieś przeciwwskazania do wykonywania pracy na swoim dotychczasowym stanowisku.

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Kontrolne badania lekarskie należy przeprowadzić w miarę możliwości w godzinach pracy pracownika i oczywiście na koszt pracodawcy. Należy mu się także za ten czas wynagrodzenie. W praktyce jednak bywa różnie i często zdarza się, że wykonywane są one po skończeniu pracy, gdyż kodeks nie przewiduje żadnych sankcji dla pracodawcy jeżeli nie zwolni pracownika w czasie pracy. Jeżeli okaże się, że pracownik musi w celu wykonania badań udać się do innego miasta, to pracodawca ma obowiązek zwrócić mu koszty podróży.

Zobacz: BHP

Pracodawca zatrudniający pracowników w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych lub pyłów zwłókniających jest obowiązany zapewnić tym pracownikom okresowe badania lekarskie także:

1. po zaprzestaniu pracy w kontakcie z tymi substancjami, czynnikami lub pyłami,
2. po rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli zainteresowana osoba zgłosi wniosek o objęcie takimi badaniami.

Pracodawca ma obowiązek przechowywania wyników badań kontrolnych w aktach osobowych pracownika.

Końcowe badania lekarskie

Końcowe badania lekarskie, w przeciwieństwie do pozostałych, nie są obligatoryjne. To znaczy, że kodeks pracy nie nakłada na pracodawcę obowiązku przeprowadzenia takich badań po rozwiązaniu stosunku pracy.
Aby pracownik mógł w ogóle zostać skierowany na takie badania, muszą być spełnione łącznie pewne przesłanki. Są one następujące:

• Pracownik przed rozwiązaniem stosunku pracy wykonywał pracę w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych lub pyłów zwłókniających, czyli w warunkach szkodliwych,
• Złożył do pracodawcy odpowiedni wniosek, w którym zgłosił chęć wykonania takich badań.

A zatem bez wniosku pracownika, w dodatku pracownika który pracował w warunkach szkodliwych wykonanie badań końcowych jest niemożliwe.
Badania mają na celu uzyskanie przez pracownika zaświadczenia o ewentualnym niekorzystnym stanie zdrowia, co może być przez niego następnie wykorzystane w postępowaniu związanym z uzyskaniem świadczeń związanych z chorobą zawodową.

Zobacz serwis: Układy zbiorowe pracy

Badania wykonywane są oczywiście na koszt pracodawcy, a ich wyniki muszą być przechowywane w aktach osobowych.

Podstawa prawna: Art. 229 Kodeksu pracy