Czas na rady pracowników
REKLAMA
25 maja 2006 r. weszły w życie przepisy ustawy z 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (DzU nr 79, poz. 550), które ustaliły zasady wyboru rady pracowników i ochrony jej członków. W początkowym okresie ustawa miała zastosowanie do pracodawców zatrudniających co najmniej 100 pracowników. Natomiast od 24 marca 2008 r. jej przepisy zaczną obowiązywać również u tych pracodawców, którzy zatrudniają mniejszą liczbę pracowników, jednak nie mniej niż 50. Obowiązek taki obejmuje wszystkich pracodawców niezależnie od formy prawnej prowadzonej działalności, w tym również podmioty non profit. Rady pracowników są to gremia funkcjonujące niezależnie od związków zawodowych. Mają uprawnienia informacyjne i konsultacyjne.
REKLAMA
Pracodawca informuje radę o:
• działalności i sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa oraz przewidywanych w tym zakresie zmianach,
• stanie, strukturze i przewidywanych zmianach zatrudnienia oraz działaniach mających na celu utrzymanie jego poziomu,
• działaniach, które mogą powodować istotne zmiany w organizacji pracy lub podstawach zatrudnienia.
Natomiast obowiązek konsultacji dotyczy tylko stanu, struktury, przewidywanych zmian w zakresie zatrudnienia, jego podstaw oraz organizacji pracy, nie dotyczy działalności i sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa.
Związki wybierają radę
Wybór przedstawicieli rady pracowników dokonują związki zawodowe działające u takiego pracodawcy. Jednak ustawa przyznała prawo wyboru przedstawicieli rad jedynie związkom reprezentatywnym w rozumieniu przepisów art. 24125a k.p., nie mają jednak prawa wyboru związki, które są uznane za reprezentatywne z uwagi na to, że zrzeszają najwięcej pracowników danej firmy. Przepisy ustawy określiły termin, w którym związki mają przedstawić pracodawcy wybranych członków rady. Termin wyboru mija 23 maja 2008 r.
REKLAMA
Ustawa gwarantuje każdej działającej organizacji prawo wyboru nie mniej niż jednego członka rady pracowników. Jeżeli u pracodawców działa więcej organizacji związkowych niż liczba członków rady pracowników, przewidzianej w ustawie, każdej z organizacji związkowych przysługuje prawo wyboru jednego członka rady pracowników. Jednak z uwagi na to, że organizacje związkowe wybierają członków rady, mogą one ustalić odmienne zasady reprezentacji w radzie pracowników.
Jeżeli u pracodawcy działa jedna organizacja związkowa - zarząd organizacji wybiera członków rady pracowników i powiadamia o tym pracodawcę. Natomiast gdy organizacji jest więcej, wówczas wspólnie wybierają radę pracowników i powiadamiają o tym pracodawcę. Aby organizacje dokonały wspólnie wyboru rady, muszą w tym celu zawrzeć porozumienie, w którym również określają zasady jej powoływania i funkcjonowania. Jeżeli organizacje nie dojdą do porozumienia w terminie 30 dni od daty rozpoczęcia negocjacji, powiadamiają o tym pracodawcę, a wyboru członków rady pracowników dokonują pracownicy spośród kandydatów zgłoszonych przez organizacje związkowe.
Rola pracodawcy przy wyborach
REKLAMA
Kolejnym ważnym terminem ustalonym przepisami ustawy jest 23 lipca 2008 r., gdyż w tym terminie pracodawca, u którego nie działają związki zawodowe lub działające związki są niereprezentatywne, zobowiązany jest do poinformowania pracowników o ich prawie do wyboru rady pracowników i jej uprawnieniach. Informację taką podaje pracodawca w sposób u niego przyjęty. Może wywiesić informacje na tablicy ogłoszeń, podać przez radiowęzeł czy przesłać każdemu e-mailem. Po uzyskaniu informacji pracownicy rozpoczną procedurę wyboru rady.
W tym przypadku członków rady wybierają pracownicy spośród kandydatów zgłoszonych na piśmie przez grupę co najmniej 10 pracowników. Pracodawca zobowiązany jest przepisami ustawy w terminie do 23 września 2008 r. zorganizować wybory. W tym celu powiadamia o terminie ich przeprowadzenia nie później niż na 30 dni przed dniem wyborów oraz terminie zgłoszenia kandydatów na członków rady pracowników w sposób u niego przyjęty.
Termin zgłoszenia kandydatów przez pracowników na członków rady wynosi 21 dni od dnia powiadomienia o wyborach.
Procedura wyborów
Członków rady może wybierać każdy pracownik, z wyjątkiem pracowników młodocianych. Natomiast do rady może być wybrany pracownik, który przepracował u pracodawcy nieprzerwanie co najmniej rok, chyba że pracodawca działa krócej. Prawo to nie przysługuje pracownikowi kierującemu jednoosobowo zakładem pracy, jego zastępcy, pracownikowi wchodzącemu w skład kolegialnego organu zarządzającego zakładem pracy, głównemu księgowemu, radcy prawnemu oraz pracownikowi młodocianemu.
Wybory członków rady przeprowadza komisja wyborcza, której skład i zasady powoływania oraz tryb działania określa regulamin ustalony przez pracodawcę i uzgodniony z organizacjami związkowymi albo regulamin ustalony przez pracodawcę i uzgodniony z pracownikami wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy.
Gdy nie uzgodniono regulaminu w terminie 30 dni od dnia jego przekazania, regulamin ustala pracodawca, uwzględniając ustalenia dokonane w trakcie jego uzgadniania.
Wybory są przeprowadzane w dniu roboczym, jeżeli jest to możliwe na ogólnym zebraniu pracowników lub w inny sposób przewidziany w regulaminie, nie później jednak niż w terminie 30 dni od dnia ogłoszenia.
Wybory członków rady pracowników są bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu tajnym, są ważne, jeżeli wzięło w nich udział co najmniej połowa pracowników zatrudnionych u pracodawcy. Jeżeli w wyborach nie wzięła udziału wymagana liczba pracowników, przeprowadza się ponowne wybory po upływie 30 dni od dnia tych wyborów. Członkami rady zostają kandydaci, którzy otrzymają kolejno największą liczbę głosów.
Z tworzenia rad pracowniczych zostali zwolnieni pracodawcy zatrudniający co najmniej 50 osób, ale:
• nie prowadzą działalności gospodarczej. Do takich pracodawców zaliczamy administrację rządową i samorządową, niektóre szkoły czy sądy,
• do dnia 26 maja 2006 r. zawarli z pracownikami porozumienie o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji zgodnie z przepisami ustawy.
Rad pracowniczych nie muszą także tworzyć pracodawcy zatrudniający poniżej 50 osób. Należy pamiętać, że niedochowanie przez związki zawodowe i pracodawców terminów, o których mowa wyżej, nie pozbawia uprawnionych organizacji związkowych lub pracowników prawa do wyboru członków rady pracowników.
Joanna Skrobisz
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
REKLAMA