Dlaczego nie każdy dostanie 13-stkę w 2026 r., nawet jeśli myśli, że mu się należy?

• Ile dni trzeba przepracować, aby dostać trzynastkę w 2026?
• Kiedy należy się 13 pensja w budżetówce pomimo braku przepracowania 6 miesięcy?
• Kiedy traci się prawo do trzynastki?
• W jakiej wysokości trzynastka?
• Kiedy 13-stki w budżetówce 2026?
• Czy należy się 13 po ustaniu zatrudnienia?

Ustawa o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej z dnia 12 grudnia 1997 r.(Dz.U. z 2023 r. poz. 1690, dalej jako: ustawa) reguluje kwestię przyznawania tzw. trzynastki, czyli dodatkowego rocznego wynagrodzenia. To wynagrodzenie roczne w ramach niniejszej ustawy ma zastosowanie do pracowników jednostek sfery budżetowej, ale już nie do żołnierzy oraz funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Celno-Skarbowej, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej oraz Służby Ochrony Państwa.

Ile dni trzeba przepracować, aby dostać trzynastkę w 2026?

Generalną zasadą jest, że pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości po przepracowaniu u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego. Niemniej jednak, trzeba przepracować 182 dni, to jest 6 miesięcy, aby mieć prawo do trzynastki. W takiej sytuacji, gdy pracownik nie przepracował u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego, nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego. 

Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 10 maja 2018 r., II PK 173/17, wskazuje, że okresy przepracowane, o których mowa w art. 2 ustawy, należy rozumieć jako okresy faktycznie (efektywnie) przepracowane u danego pracodawcy. Z redakcji art. 2 ustawy wynika, iż wyliczenie wymienionych w jej art. 2 ust. 3 przypadków, w których przepracowanie co najmniej 6 miesięcy nie jest wymagane, ma charakter wyczerpujący.

Kiedy należy się 13 pensja w budżetówce pomimo braku przepracowania 6 miesięcy?

Są pewne sytuacje, w których prawo do dodatkowego rocznego wynagrodzenia przysługuje nawet jeżeli nie dojdzie do przepracowania 6 miesięcy. Jak przytoczono wyżej w postanowieniu SN, jest to katalog wyczerpujący. Tak więc przepracowanie co najmniej 6 miesięcy warunkujących nabycie prawa do wynagrodzenia rocznego nie jest wymagane w przypadkach:
1) nawiązania stosunku pracy w trakcie roku kalendarzowego z nauczycielem i nauczycielem akademickim zgodnie z organizacją pracy szkoły (szkoły wyższej);
2) zatrudnienia pracownika do pracy sezonowej, jeżeli umowa o pracę została zawarta na sezon trwający nie krócej niż trzy miesiące;
3) powołania pracownika do czynnej służby wojskowej albo skierowania do odbycia służby zastępczej;
4) rozwiązania stosunku pracy w związku z:
a) przejściem na emeryturę, rentę szkoleniową albo rentę z tytułu niezdolności do pracy lub świadczenie rehabilitacyjne,
b) przeniesieniem służbowym, powołaniem lub wyborem,
c) likwidacją pracodawcy albo zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących pracodawcy,
d) likwidacją jednostki organizacyjnej pracodawcy lub jej reorganizacją;
5) podjęcia zatrudnienia: w wyniku przeniesienia służbowego; na podstawie powołania lub wyboru; w związku z likwidacją poprzedniego pracodawcy albo ze zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących tego pracodawcy; w związku z likwidacją jednostki organizacyjnej poprzedniego pracodawcy lub jej reorganizacją; po zwolnieniu z czynnej służby wojskowej albo po odbyciu służby zastępczej;
6) korzystania: z urlopu wychowawczego, z urlopu macierzyńskiego, z urlopu ojcowskiego, z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, z urlopu opiekuńczego, z urlopu dla poratowania zdrowia, przez nauczyciela lub nauczyciela akademickiego z urlopu do celów naukowych, artystycznych lub kształcenia zawodowego; korzystania z urlopu rodzicielskiego;
7) wygaśnięcia stosunku pracy w związku ze śmiercią pracownika.

Kiedy traci się prawo do trzynastki?

Prawo trzynastki traci się, a w zasadzie nie nabywa w kilku sytuacjach. Sytuacje te odnoszą się do świadczenia pracy przez pracownika. Zgodnie z art. 3 ustawy: pracownik nie nabywa prawa do wynagrodzenia rocznego w przypadkach:

• nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy trwającej dłużej niż dwa dni (czyli tzw. porzucenie pracy)
• stawienia się do pracy lub przebywania w pracy w stanie nietrzeźwości;
• wymierzenia pracownikowi kary dyscyplinarnej wydalenia z pracy lub ze służby;
• rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (chodzi m.in. o sytuacje ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych, utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy, popełnienie przestępstwa uniemożliwiającego wykonywania pracy).

W jakiej wysokości trzynastka?

To ile wyniesie trzynastka zależy od wysokości wynagrodzenia każdego pracownika. Jak wskazuje sama ustawa, wynagrodzenie roczne ustala się w wysokości 8,5% sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie, uwzględniając wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy.

Kiedy 13-stki w budżetówce 2026?

Trzynastkę za 2024 r. wypłaca się, generalnie w ciągu pierwszych trzech miesięcy roku kalendarzowego następującego po roku, za który przysługuje to wynagrodzenie, zatem do końca marca 2026 r. trzynastki w budżetówce powinny być wypłacone.

Czy należy się 13 po ustaniu zatrudnienia?

Tak, po ustaniu zatrudnienia należy się 13., jeżeli doszło do likwidacji zakładu pracy. W takiej sytuacji 13-stka może być nawet wypłacona wcześniej niż do końca marca 2026 r.