Jak obliczyć wynagrodzenie za przestój w pracy

Pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za czas przestoju, jeżeli był gotów do wykonywania pracy, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy. Wynagrodzenie to wynika z osobistego zaszeregowania, jeżeli jest określone stawką godzinową lub miesięczną. Natomiast gdy wynagrodzenie pracownika jest uzależnione od wyników pracy, wówczas za przestój przysługuje mu 60% wynagrodzenia.

Pojęcie przestoju nie jest wprost zdefiniowane w Kodeksie pracy. W praktyce przestojem określa się przerwę w procesie pracy powstałą w wyniku nieprzewidzianych, niezaplanowanych zdarzeń, często wywołanych przyczynami technicznymi, organizacyjnymi (awarie), działaniem osób trzecich czy siły wyższej. Pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, ale tylko za czas przestoju przez niego niezawinionego. Zatem jeżeli przestój nastąpił z winy pracownika – wynagrodzenie w ogóle mu nie przysługuje.

Za czas niezawinionego przestoju pracownik ma prawo do wynagrodzenia wynikającego z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania – 60% wynagrodzenia. W każdym przypadku wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od wysokości ustawowego minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Polecamy książkę: Świadczenia na rzecz pracowników – podatki, ZUS, ewidencja

Powierzenie innej pracy

Pracodawca może na czas przestoju powierzyć pracownikowi inną odpowiednią pracę, za której wykonanie przysługuje wynagrodzenie przewidziane za tę pracę, nie niższe jednak od wynagrodzenia ustalonego jak za czas przestoju. Jeżeli przestój nastąpił z winy pracownika – wynagrodzenie w ogóle nie przysługuje, chyba że zostało przewidziane za wykonaną pracę powierzoną tymczasowo przez pracodawcę.

Pracownik nie ma prawa do wynagrodzenia, jeżeli przestój nastąpił z jego winy.

Pogoda przyczyną przestoju

Przerwa w wykonywaniu pracy może być również spowodowana warunkami atmosferycznymi, od których jest ona uzależniona. Szczególnie dotyczy to sektorów gospodarki, w których pogoda czy pora roku mają wpływ na intensywność działalności (rolnictwo, budownictwo, turystyka). W podmiotach takich branż wynagrodzenie za czas przestoju spowodowanego czynnikami przyrody przysługuje pracownikowi, jeżeli przepisy prawa pracy tak stanowią. Chodzi tu o przepisy prawa wewnętrznego, np. układy zbiorowe pracy czy regulaminy wynagradzania.

W razie powierzenia pracownikowi na czas takiego przestoju innej pracy, przysługuje mu wynagrodzenie przewidziane za wykonaną pracę, chyba że zakładowe przepisy prawa pracy przewidują wynagrodzenie jak za zwykły przestój (ze stawki osobistego zaszeregowania lub w wysokości 60% wynagrodzenia).

Stawka osobistego zaszeregowania

Jak już wspomniano, za czas przestoju pracownikowi przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną.

Pojęcie „wynagrodzenia pracownika wynikającego z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną” odnosi się do stawki wynagrodzenia zasadniczego ustalonej przez strony w umowie o pracę lub innym akcie będącym podstawą stosunku pracy. Wynagrodzenie zasadnicze jest jedynym koniecznym i występującym w każdym wynagrodzeniu za pracę ekwiwalentem świadczonej przez pracownika pracy. Jest ono główną częścią wynagrodzenia, ale może być też jego składnikiem wyłącznym. Wynagrodzenie zasadnicze najściślej łączy się z rodzajem wykonywanej pracy (tj. pracą określonego rodzaju lub na określonym stanowisku), stanowiąc bezpośrednią zapłatę za tę pracę i wymagane do jej wykonywania kwalifikacje (uchwała SN z 3 kwietnia 2007 r., II PZP 4/07, OSNP/2007/21–22/307, oraz wyrok SN z 22 czerwca 2011 r., II PK 3/11, OSNP 2012/15–16/191). Zdaniem Sądu Najwyższego: Chodzi tu o jeden podstawowy i niezmienny składnik wynagrodzenia miesięcznego lub godzinowego, bez dodatków i dopłat oraz premii, składnik który jest (...) wyodrębniany w taryfikatorach (systemach) płacowych (wyrok SN z 23 maja 2012 r., I PK 175/2011; OSNP 2013/11–12/126).

Zatem stawka osobistego zaszeregowania to wynagrodzenie zasadnicze określone w stałej stawce miesięcznej (ryczałtowo np. 5000 zł) bądź ustalone stawką za 1 godzinę pracy (np. 14,50 zł/godz.), bez żadnych dodatków, nawet stałych. Jeżeli pensja pracownika jest mieszana i składa się ze stawki stałej zasadniczej (lub godzinowej) oraz innych elementów o charakterze stałym bądź zmiennym (premie, prowizje, dodatki), to przy obliczaniu wynagrodzenia za przestój uwzględnia się tylko wynagrodzenie zasadnicze.