REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ustalanie dodatkowego wynagrodzenia za pracę w porze nocnej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Katarzyna Smulczyk
Specjalista ds. kadr i płac; wieloletni praktyk, doradca i audytor prawa pracy, doświadczona i ceniona trener, wykładowca uniwersytecki.; prowadzi szkolenia kadrowo-płacowe dla firm z sektora publicznego i prywatnego oraz wykłady na Uniwersytecie Łódzkim; współpracuje z kilkudziesięcioma firmami szkoleniowymi oraz prowadzi własną działalność w tym zakresie. Specjalizuje się w szkoleniach dotyczących: naliczania wynagrodzeń, Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, korekty dokumentacji płacowej, prawa pracy, zasad podlegania składkom ZUS, świadczeń chorobowych i rodzicielskich oraz czasu pracy.

REKLAMA

Pracodawca, zatrudniając pracownika, który wykonuje pracę w porze nocnej, ma obowiązek wypłacenia mu dodatkowego wynagrodzenia. Dodatek za pracę w porze nocnej przysługuje bez względu na wypłacenie innych dodatków do wynagrodzenia.

Jednym z obowiązków pracodawcy jest określenie pory nocnej obowiązującej w zakładzie pracy. Porę nocną określa się w aktach wewnątrzzakładowych, np. w układzie zbiorowym, regulaminie pracy. Pracodawca, który zatrudnia mniej niż 20 pracowników i nie ma obowiązku tworzenia regulaminu pracy, porę nocą określa w informacji o dodatkowych warunkach zatrudnienia, nie później niż w ciągu siedmiu dni od daty zawarcia umowy o pracę. Pora nocna obejmuje osiem godzin pomiędzy godzinami 21.00 a 7.00. Pracodawca ma dowolność w wyborze, które osiem godzin z tego przedziału czasowego będzie stanowiło u niego porę nocną. Mogą to być np. godziny 21.00–5.00, 21.30–5.30, 22.00–6.00.

Za pracownika pracującego w porze nocnej uważa się osobę, której rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej trzy godziny pracy w porze nocnej lub u której co najmniej 1/4 czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną. Osoby traktowane jako pracownik pracujący w porze nocnej mogą wystąpić z pisemnym wnioskiem do pracodawcy o zgłoszenie okręgowemu inspektorowi pracy, że zatrudnia pracowników w porze nocnej.

Pracownicy traktowani wyjątkowo

Pracownik, który wykonuje prace szczególnie niebezpieczne albo związane z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym, może wykonywać pracę w porze nocnej nie dłużej niż osiem godzin na dobę. Nie dotyczy to pracowników zarządzających zakładem pracy w imieniu pracodawcy oraz przypadków prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii. Wykaz tych prac pracodawca powinien określić w porozumieniu z zakładową organizacją związkową, a jeżeli u pracodawcy taka organizacja nie działa – z przedstawicielami pracowników wybranymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy oraz po zasięgnięciu opinii lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, uwzględniając konieczność zapewnienia bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia pracowników.

W porze nocnej nie można zatrudniać pracownic w ciąży i pracowników młodocianych. Natomiast tylko za zgodą pracownika można zatrudniać pracowników opiekujących się dziećmi w wieku do czterech lat. Pracodawca, który zatrudnia osoby niepełnosprawne, może zaangażować je do pracy w nocy tylko wówczas, gdy zatrudnieni są przy pilnowaniu lub gdy lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne albo sprawujący nad nimi opiekę wyrazi na to zgodę. Zgoda na pracę w porze nocnej w przypadku osób niepełnosprawnych, jeżeli nie ma do niej przeciwskazań, jest wystawiana na wniosek zainteresowanego.


Tabela. Rok 2011 – wysokość stawek za pracę w porze nocnej
dla pracowników, dla których dzień wolny z tytułu pięciodniowego tygodnia pracy jest wyznaczony w sobotę

Miesiąc

Stawka za jedną godzinę pracy w porze nocnej

Styczeń

1386 zł : 160 godzin = 8,66 zł x 20% = 1,73 zł

Luty

1386 zł : 160 godzin = 8,66 zł x 20% = 1,73 zł

Marzec

1386 zł : 184 godziny = 7,53 zł x 20% = 1,51 zł

Kwiecień

1386 zł : 160 godzin = 8,66 zł x 20% = 1,73 zł

Maj

1386 zł : 168 godzin = 8,25 zł x 20% = 1,65 zł

Czerwiec

1386 zł : 168 godzin = 8,25 zł x 20% = 1,65 zł

Lipiec

1386 zł : 168 godzin = 8,25 zł x 20% = 1,65 zł

Sierpień

1386 zł : 176 godzin = 7,88 zł x 20% = 1,58 zł

Wrzesień

1386 zł : 176 godzin = 7,88 zł x 20% = 1,58 zł

Październik

1386 zł : 168 godzin = 8,25 zł x 20% = 1,65 zł

Listopad

1386 zł : 160 godzin = 8,66 zł x 20% = 1,73 zł

Grudzień

1386 zł : 168 godzin = 8,25 zł x 20% = 1,65 zł

Wypłata należnego dodatku

Za pracę w nocy pracodawca musi dodatkowo wynagrodzić. Kodeks pracy reguluje minimalną wysokość dodatku należnego z tego tytułu. Przysługuje on za każdą godzinę pracy w porze nocnej, a wynosi 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku kalendarzowym (w 2011 r. jest to 1386 zł). Przy ustalaniu dodatkowego wynagrodzenia przysługującego za pracę w porze nocnej, za godzinę pracy w porze nocnej minimalne wynagrodzenie za pracę dzieli się przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu.


Dodatek należy wypłacać wszystkim pracownikom, którzy pracują w nocy, a nie tylko tym, którzy są traktowani jako pracownik wykonujący pracę w porze nocnej. Oznacza to, że dodatek trzeba wypłacić każdemu, kto pracę świadczy w nocy, nawet jeśli jest to praca wykonywana sporadycznie. Ponadto dodatek ten musi być wypłacony niezależnie od innych świadczeń, np. za pracę w godzinach nadliczbowych.

W stosunku do pracowników wykonujących pracę w porze nocnej stale poza zakładem pracy dopuszcza się możliwość zastąpienia dodatku za pracę w porze nocnej ryczałtem. Wysokość ryczałtu powinna być tak ustalona, aby odpowiadała przewidywanemu wymiarowi pracy w porze nocnej.

Ustalenie tygodnia pracy

Od 1 stycznia 2011 r. w związku ze zmianą przepisów dotyczących czasu pracy dodatek za pracę w porze nocnej wymaga indywidualnego wyliczenia, w przypadku gdy pracodawca wyznaczył inny dzień wolny z tytułu pięciodniowego tygodnia pracy niż sobota. W praktyce liczba godzin do przepracowania w danym miesiącu może być różna w różnych zakładach pracy i w konsekwencji oznaczać także różnice w wysokości stawki dodatku nocnego.

Ponadto pracodawca może ustalić wysokość takiego dodatku zarówno w wyższej wysokości, jak i uzależnić jego wysokość od innej podstawy niż minimalne wynagrodzenie, jeżeli nie spowoduje to obniżenia wysokości dodatku za pracę w porze nocnej, wynikającego z prawa pracy. Jeśli jednak przyjmie różne zasady dla części pracowników, wówczas może się okazać, że będą oni otrzymywali inne świadczenia za taką samą liczbę godzin przepracowanych w porze nocnej.

Obliczenie dodatku za pracę w porze nocnej krok po kroku

Krok 1

Ustalenie stawki za jedną godzinę pracy wynikającą z minimalnego wynagrodzenia: minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku kalendarzowym dzieli się przez liczbę ustawowych godzin do przepracowania w danym miesiącu.

Krok 2

Ustalenie wysokości dodatku za jedną godzinę pracy w nocy: stawkę za jedną godzinę wynikającą z minimalnego wynagrodzenia mnoży się przez 20%.

Krok 3

Ustalenie wysokości dodatku za pracę w porze nocnej: stawkę za jedną godzinę pracy w porze nocnej mnoży się przez liczbę faktycznie przepracowanych godzin w porze nocnej.


PRZYKŁAD 1: Udzielenie czasu wolnego za nadgodziny

Pracownik w maju 2011 r. przepracuje cztery godziny w godzinach nadliczbowych, które przypadły na porę nocną. Pracodawca udzielił pracownikowi czasu wolnego bez wniosku pracownika w wymiarze sześciu godzin (półtorej godziny za jedną godzinę). Niezależnie jednak od tego musi zapłacić pracownikowi za pracę w nocy. Udzielenie czasu wolnego za pracę w godzinach nadliczbowych nie zwalnia pracodawcę z obowiązku wypłacenia dodatku za pracę w porze nocnej. Prawo do dodatku za pracę w porze nocnej przysługuje nie tylko za pracę wynikającą z harmonogramu pracownika, ale także za każdą godzinę pracy ponadwymiarowej.

PRZYKŁAD 2: Tydzień pracy od wtorku do soboty

W firmie Oligopol pracodawca wyznaczył dzień wolny z tytułu pięciodniowego tygodnia pracy w poniedziałek. Pracownicy wykonują pracę od wtorku do soboty w systemie czterozmianowym. Marian M. w styczniu 2011 r. przepracował 64 godziny w porze nocnej. Aby obliczyć wysokość dodatku za pracę w porze nocnej, należało ustalić wysokość stawki za jedną godzinę pracy w porze nocnej.

1386 zł (minimalne wynagrodzenie w 2011 r.) : 152 godziny (nominalny czas pracy w styczniu 2011 r. dla pracowników wykonujących pracę od wtorku do soboty) = 9,12 zł,

9,12 zł x 20% = 1,82 zł – stawka za jedną godzinę pracy w porze nocnej,

1,82 zł x 64 godziny = 116,48 zł.

Stawka za jedną godzinę pracy w porze nocnej okazała się w tym przypadku inna niż dla pracowników wykonujących pracę od poniedziałku do piątku.


PRZYKŁAD 3: Zróżnicowanie podstawy wymiaru dodatku

Pracodawca w regulaminie wynagradzania określił, że wysokość dodatku za pracę w porze nocnej stanowi 20% stawki godzinowej wynikającej z osobistego zaszeregowania. W firmie część pracowników wynagradzana jest stawką godzinową, a część pracowników stałym miesięcznym wynagrodzeniem. Pracownicy wykonują pracę od poniedziałku do piątku.

W maju 2011 r. Jan Z. – pracownik magazynu – wynagradzany stawką godzinową 20 zł za godzinę przepracuje 32 godziny w porze nocnej. Natomiast Marek K. – pracownik linii produkcyjnej – wynagradzany stałym miesięcznym wynagrodzeniem w wysokości 3000 zł brutto przepracuje również 32 godziny w porze nocnej.

Ustalając wysokość dodatku za pracę w porze nocnej dla obydwu pracowników, należy oddzielnie dla każdego z nich ustalić wysokość stawki za jedną godzinę pracy w porze nocnej.

Dodatek za pracę w porze nocnej dla Jana Z.:

20 zł x 20% = 4 zł – stawka za jedną godzinę pracy w porze nocnej,

4 zł x 32 godziny = 128 zł – dodatek za pracę w porze nocnej.

Dodatek za pracę w porze nocnej dla Marka K.:

3000 zł : 168 godzin = 17,86 zł,

17,86 zł x 20% = 3,57 zł – stawka za jedną godzinę pracy w porze nocnej,

3,57 zł x 32 godziny = 114,24 zł – dodatek za pracę w porze nocnej.

Mimo że pracownicy przepracowali taką samą liczbę godzin w porze nocnej w tym samym miesiącu, każdy z nich otrzyma dodatek za pracę w porze nocnej w innej wysokości. Ustalenie przez pracodawcę, że stawka za pracę w godzinach nocnych jest uzależniona od stawki godzinowej wynikającej z osobistego zaszeregowania, powoduje konieczność osobnego wyliczenia stawki za jedną godzinę pracy w porze nocnej.

Podstawa prawna

● Art. 29 § 3, art. 1517 § 1, 2, 3, 4, 5, 6, art. 1518 § 1 i 2, art. 178 i 203 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94; ost. zm. Dz.U. z 2011 r. nr 63, poz. 322.

Rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy – Dz.U. nr 62, poz. 289; ost. zm. Dz.U. z 2003 r. nr 230, poz. 2292.

Treść jest dostępna bezpłatnie,
wystarczy zarejestrować się w serwisie

Załóż konto aby otrzymać dostęp do pełnej bazy artykułów oraz wszystkich narzędzi

Posiadasz już konto? Zaloguj się.
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

REKLAMA

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

Zmiany w stażu pracy od 2026 roku. Więcej praw dla 5 mln pracowników

Zmiany w stażu pracy, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku to więcej praw dla nawet 5 mln pracowników w Polsce. Nowe przepisy oznaczają też realny wzrost kosztów pracy. Działy kadr i płac już powinny przygotowywać się do zmian.

Zmiana branży w 2025 – od czego zacząć i gdzie znaleźć ogłoszenia pracy?

Rynek pracy, jaki znaliśmy, właśnie przestaje istnieć. Dzieje się to na naszych oczach i tak naprawdę tempo zmian jest znacznie szybsze, niż przypuszczali eksperci. Choć brzmi to aż nadto dramatycznie, to jednak nie można zaprzeczyć, że wielu pracowników zmaga się aktualnie z poważnymi problemami zawodowymi, a pracodawcy dwoją się i troją, aby stworzyć nowe systemy zarządzania w rzeczywistości AI. Niektóre zawody już przestają istnieć lub przechodzą intensywne zmiany, u podstaw których znajdziemy wdrożenie czata GPT do codziennych obowiązków. Dla niektórych osób jedynym rozwiązaniem okazała się zmiana pracy, dla innych w grę wchodzi tylko zmiana branży. Przebranżowienie to współczesny odpowiednik ucieczki z tonącego statku - tylko w tym wypadku pracownik sam buduje swoją szalupę ratunkową. Zatem jak aktualnie wygląda temat zmiany branży? Jakie są powody? W którą stronę iść i gdzie szukać nowych zawodowych wyzwań?

REKLAMA

Składka zdrowotna 2025: ryczałt, karta podatkowa, podatek liniowy, zasady ogólne. Jaka jest podstawa wymiaru? Ile procent?

Jaka jest podstawa wymiaru składki oraz kwota składki zdrowotnej w 2025 roku dla niektórych grup ubezpieczonych? ZUS informuje o wysokości składki na ryczałcie, karcie podatkowej, przy zasadach ogólnych, podatku liniowym, podatku od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz dla osób współpracujących.

Do kiedy jest nabór firm i instytucji do pilotażu skróconego tygodnia pracy?

Pilotaż skróconego tygodnia pracy jest konieczny. Może się okazać, że powszechny zapis o krótszym czasie pracy będzie tragiczny dla polskiej gospodarki, firm i społeczeństwa. Do kiedy trwa nabór firm i instytucji do projektu?

REKLAMA