Uprawnienia pracownika w przypadku oddelegowania

Cechą oddelegowania jest zmiana miejsca wykony­wania pracy (na inne niż zostało określone w umo­wie o pracę pracownika).

Jeśli pracownik od same­go początku zostaje zatrudniony przez polskiego pracodawcę do pracy za granicą, to jego umowa o pracę powinna wskazywać to miejsce pracy. Zmiana miejsca pracy w umowie o pracę może być dokonana:

• w drodze porozumienia stron (czyli w formie aneksu do dotychczasowej umowy o pracę),
• w formie wypowiedzenia zmieniającego warun­ki pracy.

Wyrażenie zgody przez pracownika na wypowie­dzenie zmieniające nie jest konieczne. Z kolei aneks do umowy może być zastosowany jedynie wtedy, gdy pracownik zgadza się na takie rozwiązanie. Strony stosunku pracy mogą dokonać wyboru prawa, któremu pracownik będzie podlegał pod­czas delegowania za granicę. Jednak wskaza­ny system prawny (właściwy dla pracownika przy rozstrzyganiu jego praw i obowiązków) musi być ściśle związany ze stosunkiem pracy pracowni­ka. Wybór prawa może być dokonany w zawiera­nej umowie o pracę, za pomocą aneksu do już istniejącej umowy lub w odrębnej umowie. Może jednak zaistnieć sytuacja, gdy zastosowanie okre­ślonego porządku prawnego będzie obowiązkiem stron umowy o pracę i nie będzie zależało od ich swobodnego wyboru.

W przypadku braku wyboru prawa dla pracownika delegowanego za granicę właściwe staje się prawo państwa, w którym strony w chwili powstania sto­sunku pracy miały miejsce zamieszkania albo sie­dzibę. Jeżeli praca jest, była lub miała być wykony­wana w przedsiębiorstwie pracodawcy, przy okre­ślaniu prawa właściwego w stosunku pracy zamiast prawa miejsca zamieszkania albo siedziby praco­dawcy stosuje się prawo właściwe dla siedziby przedsiębiorstwa.

W sytuacji zaś gdy pracownik i pracodawca nie mają miejsca zamieszkania albo siedziby w tym samym państwie i nie dokonali wyboru prawa, sto­suje się prawo państwa, w którym praca jest, była lub miała być wykonywana. Ponadto pracownik delegowany powinien mieć zapewnione warunki zatrudnienia nie mniej korzystne niż obowiązujące w państwie, w któ­rym wykonuje pracę na podstawie delegowania. W państwie, w którym delegowany pracownik wykonuje pracę, powinien mieć zapewnione obo­wiązujące w nim m.in.: maksymalne okresy pracy i minimalne okresy wypoczynku, minimalny wymiar płatnych urlopów rocznych, warunki w zakresie bhp w miejscu pracy, środki ochronne stosowa­ne w odniesieniu do warunków zatrudnienia kobiet ciężarnych lub kobiet po urodzeniu dziecka, zasa­dy równego traktowania. Jeżeli prawo państwa, w którym pracownik wykonu­je pracę, zapewnia np. dłuższe okresy wypoczynku niż przysługujące na podstawie prawa polskiego, pracownik ma prawo do dłuższych okresów odpo­czynku.

Pracodawca oddelegowujący pracownika do pracy w innym niż dotychczasowe miejscu (miej­scowości, kraju) nie musi wypłacać mu diet bądź zwracać innych kosztów, jak ma to miejsce przy podróży służbowej. Może mu jednak przyznać dodatkowe świadczenia (np. zwrot kosztów prze­prowadzki).

Oddelegowanie a podatki

Podatnik oddelegowany czasowo do innego kraju niż Polska może podlegać ograniczonemu lub nieograniczonemu obowiązkowi podatkowe­mu. O rodzaju obowiązku podatkowego decyduje indywidualna ocena każdego przypadku podatnika z uwzględnieniem postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Polski uważa się w szczególności dochody (przy­chody) z:

• pracy wykonywanej na terytorium Polski na pod­stawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wyna­grodzenia,
• działalności wykonywanej osobiście na teryto­rium Polski, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia,
• działalności gospodarczej prowadzonej na tery­torium Polski,
• położonej na terytorium Polski nieruchomości, w tym ze sprzedaży takiej nieruchomości.

Oddelegowanie a ZUS

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia spo­łeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne pracowników oddelegowanych do pracy za granicą stanowi przy­chód podatkowy ustalany przez pracodawcę, który ulega pomniejszeniu o wysokość równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, okre­ślonej w stosownych przepisach, z zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód tych osób sta­nowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia (§ 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia składkowego).

Zadaj pytanie na FORUM