REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wynagrodzenia pracowników – nadużycia pracodawcy

Hanna Szarejko
Wynagrodzenia pracowników - nadużycia pracodawcy. /Fot. Fotolia
Wynagrodzenia pracowników - nadużycia pracodawcy. /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Wynagrodzenia pracowników często stają się przedmiotem nadużyć ze strony pracodawców. Jak nieskutecznie pracodawcy unikają obowiązków prowadzenia ewidencji czasu pracy, zapłaty wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych oraz zapłaty wynagrodzenia za okres wypowiedzenia?

Moja dotychczasowa praktyka procesowa pozwala mi wysunąć wniosek, że najczęściej stosowanym przez pracodawców sposobem:

Autopromocja

I. Omijania przepisów prawa pracy w zakresie obowiązku zapłaty wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych - jest stosowanie w umowach o pracę pozornie zadaniowego czasu pracy lub powierzanie pracownikom stanowisk rzekomo kierowniczych, mające na celu zwolnienie pracodawcy z obowiązku prowadzenia ewidencji czasu pracy; a w konsekwencji pozbawienie pracowników wynagrodzenia za pracę w godzinach przekraczających normy czasu pracy wskazane w art.129 kodeksu pracy,

II. Omijania obowiązku zapłaty wynagrodzenia okres wypowiedzenia umowy o pracę – jest zawieranie umów na czas określony z prawem pracodawcy do jej rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem wskazanym w art.33 kodeksu pracy.

Takie praktyki - pozornie mające oparcie w obowiązujących przepisach prawa – w rzeczywistości stanowią jego nadużycie, które nie korzysta z ochrony - zgodnie z przytoczonym poniżej art.8 kodeksu pracy:

Art. 8. Nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jakkolwiek bowiem przepisy prawa pracy:

  • zezwalają na zawieranie umów z zadaniowym czasem pracy (art.140 kp),
  • odmawiają wynagrodzenia za pracę kierowników w godzinach nadliczbowych (art.151/4 kp),
  • zwalniają z obowiązku prowadzenia ewidencji czasu pracy pracowników zatrudnionych w zadaniowym systemie czasu pracy lub na stanowiskach kierowniczych (art.149 § 2 kp),
  • zezwalają na zawieranie umów na czas określony z zastrzeżeniem prawa jej wypowiedzenia z krótkim 14-dniowym okresem (art.33 kp),

to jednak te same powołane wyżej przepisy (w większości wprost w swej treści) ograniczają swobodę korzystania z takich szczególnych form zatrudnienia, wskazując kiedy są one dopuszczalne; a ewentualne wątpliwości interpretacyjne stron stosunku pracy w rozumieniu przeznaczenia tych norm prawnych i przesłanek ustawowych, uprawniających pracodawcę do ich wyjątkowego (przynajmniej w założeniu ustawodawcy) stosowania, rozstrzyga orzecznictwo sądowe.

Polecamy również: Forum Kadry - Źle naliczane wynagrodzenia

Kwestię tę wyraźnie rozstrzygnął Sąd Najwyższy, przesądzając konieczność stosowania przepisów o pracy nadliczbowej również w systemie zadaniowym:

  • samo nazwanie systemu czasu pracy systemem zadaniowym nie zwalnia pracodawcy z obowiązku stosowania przepisów o godzinach nadliczbowych (Wyrok SN z dnia 4 sierpnia 1999 r., I PKN 181/99, OSNAPiUS 2000, nr 22, poz. 810).
  • pracodawca zlecający pracownikowi na stanowisku kierowniczym taką ilość zadań, że ich wykonanie nie jest możliwe w normalnym czasie pracy, jest zobowiązany do zapłaty temu pracownikowi wynagrodzenia za nadgodziny (Wyroki SN z dnia 12-01-2011r. sygn.akt II P 129/10).

Konstruowanie regulaminów pracy i umów pracowniczych wymaga więc uprzedniej znajomości wykładni w/w przepisów prawa pracy. Błędne jest bowiem założenie pracodawcy, że zamieszczenie w regulaminie pracy postanowień o zaliczeniu określonej grupy pracowników do pracowników z zadaniowym czasem pracy skutkuje wzmocnionym prawem pracodawcy do zawierania tego rodzaju umów z tą (wskazaną w regulaminie) grupą pracowników i tym samym chroni pracodawcę przed roszczeniami tych pracowników o zapłatę wynagrodzenia w godzinach nadliczbowych. Regulamin - stanowiący zgodnie z art.9 kp źródło prawa pracy - podobnie jak umowa o pracę; jest przedmiotem dokonywanej przez sąd z urzędu (czyli bez inicjatywy dowodowej stron procesu) oceny pod kątem jego zgodności z przepisami prawa pracy, której efektem może być stwierdzenie w wyroku, że w/w postanowienia regulaminu są sprzeczne z przepisami prawa pracy, a tym samym – na podstawie przytoczonego poniżej art.58 kodeksu cywilnego w zw. z art.300 kodeksu pracy - nie wiążą stron stosunku pracy.

Zobacz również: Regulamin wynagradzania w organizacji non profit

Art. 58. § 1. Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.
§ 2. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
§ 3. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.

Ta niezgodność umów o pracę lub postanowień regulaminów pracy z prawem pracy – stanowiąca nadużycie prawa przez pracodawcę - zwykle polega na:

  • zawieraniu umów z zadaniowym czasem pracy; pomimo braku spełnienia ustawowych przesłanek z art.140 kp, uprawniających do stosowania takiego wyjątku w formie zatrudnienia (po obowiązkowym porozumieniu z pracownikiem), przewidzianym wyłącznie w przypadkach: „uzasadnionych rodzajem pracy lub jej organizacją albo miejscem wykonywania pracy”,
  • zawieraniu umów terminowych (na wieloletni, np. 10 letni czas określony z dwutygodniowym okresem wypowiedzenia z art.33 kp) mimo braku zaistnienia przesłanek uzasadniających ten (rzekomo przewidywalny z góry) czasokres zatrudnienia, mające na celu uniknięcie przez pracodawcę ewentualnych przyszłych skutków z art.45 kp, czyli odpowiedzialności za nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę tak zatrudnionemu pracownikowi.

Truizmem jest twierdzenie, że zmieniająca się rzeczywistość rynku pracy wymusza potrzebę wprowadzenia bardziej elastycznych form zatrudnienia; bez zastosowania których; zatrudnienie pracownika na pełny etat i na czas nieokreślony wkrótce może stać się wyjątkiem; a nie regułą. Ustawodawca dostrzega tę konieczność, dostosowując przepisy prawa pracy do wymogów gospodarczych (patrz projektowanie zmiany art.140 kodeksu pracy polegające na wprowadzeniu nowego przepisu art.140/1 oraz zmiany art.150 kp – projekt zmian na stronach: http://www.sejm.gov.pl i http://www.senat.gov.pl.

Stosując przepisy prawa (w tym prawa pracy), należy zawsze mieć na względzie tę - oczywistą w sensie interpretacyjnym - konstatację, że to, co w przepisach nowe; nie mogło obowiązywać wcześniej, a tym samym nie było dozwolone do czasu wejścia w życie tych zmian.

Hanna Szarejko, radca prawny



KANCELARIA PIERWSZA PRAWNA®RADCA PRAWNY HANNA SZAREJKO

hanna.szarejko@pierwszaprawna.pl

Autopromocja

tel. 501 678 246

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Własne
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Nie każde nienależne świadczenie z ZUS podlega obowiązkowi zwrotu. Kluczowe są pouczenia

    W dziedzinie ubezpieczeń społecznych należy odróżnić "świadczenie nienależne" od "świadczenia nienależnie pobranego", a więc pobranego przez osobę, której przypisać można określone cechy dotyczące stanu jej świadomości co do zasadności pobierania świadczenia, w tym w szczególności działanie w złej wierze, z premedytacją - wyjaśnił Sąd Apelacyjny w Rzeszowie w wyroku z 9 marca 2023 r.

    KRUS: Miesięczna składka na ubezpieczenie w I kwartale 2024 r. wyniesie 60 zł, składka emerytalno-rentowa – 143 zł

    Miesięczna składka na rolnicze ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie w I kwartale 2024 r. będzie wynosić 60 zł. Podstawowa składka na ubezpieczenie emerytalno-rentowe wyniesie w tym okresie 143 zł miesięcznie. Taką decyzję podjęła Rada Ubezpieczenia Społecznego Rolników.

    Hulajnoga elektryczna w zakładzie pracy a BHP

    Hulajnoga elektryczna w zakładzie pracy a przestrzeganie przepisów i zasad bezpiecznej oraz higienicznej pracy - to duże wyzwanie dla pracodawców. Ogromna popularność hulajnóg elektrycznych ostatnich lat przełożyła się na chęć implementacji tego środka transportu również w przedsiębiorstwach. Są proste w obsłudze, a co najważniejsze znacznie skracają czas przemieszczania się, w szczególności w dużych halach produkcyjnych czy logistycznych. Natomiast, mając na uwadze zarówno bezpieczeństwo samych pracowników, jak i ewentualne zagrożenia wynikające z użytkowania hulajnogi w obiekcie zamkniętym, przekazanie sprzętu powinno poprzedzić opracowanie i wdrożenie wytycznych opartych na aktualnie obowiązujących przepisach. 

    Prawie 15140 tys. osób pracowało w Polsce. GUS podał dane za czerwiec 2023

    Na ostatni dzień czerwca 2023 r. w gospodarce narodowej było 15139,4 tys. pracujących – takie dane przekazał Główny Urząd Statystyczny. Średnia wieku pracujących wyniosła 42,6 roku, mediana wieku – 42,0 lata.  Średnia wieku i mediana wieku pracujących w gospodarce narodowej były podobne dla kobiet i mężczyzn.

    REKLAMA

    Okres ochronny po macierzyńskim

    Czy jest okres ochronny po macierzyńskim? Czy po powrocie z macierzyńskiego pracodawca może zwolnić pracownicę? Jak zapewnić sobie ochronę przed zwolnieniem?

    Nowoczesne wyzwania w zarządzaniu zasobami ludzkimi: Perspektywa firmy średniej wielkości

    Współczesne przedsiębiorstwa średniej wielkości stanowią kluczowy element gospodarki, odgrywając istotną rolę w tworzeniu miejsc pracy i wpływając na rozwój lokalnych społeczności. Jednakże, w miarę jak otoczenie biznesowe staje się coraz bardziej dynamiczne, firmy tego segmentu rynku napotykają na szereg wyzwań związanych z zarządzaniem zasobami ludzkimi. 

    Indywidualizacja nagród i świadczeń: Klucz do motywacji pracowników

    W dzisiejszym konkurencyjnym środowisku biznesowym, efektywne zarządzanie zasobami ludzkimi wymaga nowatorskich strategii motywacyjnych. Jednym z kluczowych elementów, które zyskują na znaczeniu, jest indywidualizacja nagród i świadczeń. 

    Minimalne wynagrodzenie za pracę w 2024 r. Jak obliczyć wysokość wynagrodzenia pracownika?

    1 stycznia 2024 r. zmieni się nie tylko wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę. Zmianie ulegnie także sposób obliczania wysokości wynagrodzenia pracownika w celu porównania z wysokością minimalnego wynagrodzenia. Od tego dnia do wysokości wynagrodzenia pracownika nie będzie można wliczyć dodatku za szczególne warunki pracy.

    REKLAMA

    Stres w pracy. Pięć sposobów na jego ograniczenie

    Stres w pracy jest nieuniknionym elementem życia zawodowego. Jego występowanie w optymalnych dawkach bywa nawet wskazane dla organizmu. Problem pojawia się wtedy, gdy osiąga on poziomy skrajne i zniechęca pracownika do angażowania się w pracę. 

    Jak być liderem przyszłości? Ekspert: Skup się na swoim potencjale i naturalnych cechach.

    Współczesny świat jest pełen wyzwań. Czujemy presję dynamicznie rozwijających się technologii, zmieniających się oczekiwań młodszych pokoleń pracowników i nieprzewidywalnych zdarzeń, takich jak pandemie. Do tego dochodzi niestabilność ekonomiczna i polityczna. W takim środowisku liderzy muszą być elastyczni, dostosowywać się i poszukiwać nowych, często niestandardowych rozwiązań. Jednak czy są gotowi podjąć to wyzwanie? Jak sprostać oczekiwaniom współczesnego świata i stać się liderem przyszłości?

    REKLAMA