Przywrócenie do pracy - prawo do 3-miesięcznego wynagrodzenia

Stan faktyczny

Członek związku zawodowego, zatrudniony w jednej ze spółek kolejowych, w maju 2008 r. został zwolniony z pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia na podstawie art. 52 Kodeksu pracy. Pracownik odwołał się do sądu, żądając przywrócenia do pracy. Ostatecznie wygrał proces i został przywrócony do pracy prawomocnym wyrokiem w listopadzie 2010 r. Pracownik powrócił do zakładu w grudniu 2010 r. i zażądał wypłaty wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy za okres od maja 2008 r. do grudnia 2010 r. Prawo do takiego wynagrodzenia przysługuje pracownikom szczególnie chronionych przed zwolnieniem na podstawie art. 57 § 2 Kodeksu pracy, np. pracownicom w ciąży, na urlopie macierzyńskim, urlopie ojcowskim, działaczom związkowym. Pozostali pracownicy również mają prawo do wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, ale jest ono ograniczone do wysokości 3-miesięcznej pensji (art. 57 § 1 Kodeksu pracy).

Spółka odmówiła związkowcowi wypłaty wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, argumentując to tym, że nie mógł być on pracownikiem szczególnie chronionym, ponieważ jego wybór do władz związku zawodowego był niezgodny ze statutem. Od tej decyzji przywrócony pracownik-związkowiec ponownie odwołał się do sądu.

Zobacz również: Wynagrodzenia pracowników - nadużycia pracodawcy

Pytanie do TK

Rozpoznający sprawę w I instancji Sąd Rejonowy w Gliwicach stwierdził, że wybór pracownika do władz związku zawodowego był niezgodny ze statutem. Zarząd zakładowej organizacji związkowej powinien być wybierany na mocy ordynacji wyborczej uchwalonej przez krajowy zjazd delegatów. Tymczasem pracownika wybrano do władz zarządu zakładowego na podstawie ordynacji wyborczej zarządu zakładowego działającego w spółce. Związkowiec nie mógł zatem korzystać ze szczególnej ochrony stosunku pracy i w związku z tym nie przysługiwałoby mu wynagrodzenie za cały czas pozostawania bez pracy, lecz najwyżej za 3 miesiące.

Sąd powziął jednak wątpliwość, czy taka regulacja jest prawidłowa i zdecydował się zadać Trybunałowi Konstytucyjnemu pytanie prawne dotyczące zgodności art. 57 § 1 Kodeksu pracy z art. 64 ust. 1 w zw. z art. 2 i w zw. z art. 24 Konstytucji RP. W ocenie sądu pytającego, pozbawienie pracownika wynagrodzenia za cały okres pozostawania bez pracy narusza jego prawa majątkowe (art. 64 ust. 1 konstytucji) oraz zasadę sprawiedliwości społecznej (art. 2 konstytucji). W uzasadnieniu pytania prawnego sąd podkreślił, że dotychczasowa regulacja kodeksowa, ograniczająca prawo do wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, jest niesprawiedliwa i krzywdząca dla pracownika. Zdaniem gliwickiego sądu, mimo kilkuletniego procesu o przywrócenie do pracy i bezprawnego działania pracodawcy, pracownik otrzyma tylko 3-miesięczne wynagrodzenie i tylko ten okres może zostać zaliczony do jego stażu pracy i uprawnień emerytalnych.