REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie przysługują świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
Jakie przysługują świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych?
Jakie przysługują świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych?
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Czy zdarzenie wypadku przy pracy (w drodze do pracy, z pracy) jak i wystąpienie u pracownika choroby zawodowej daje możliwość uzyskania świadczeń z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS)? Czy świadczenia się przedawniają?

Co to jest choroba zawodowa?

Za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych. Wykaz chorób jest przedstawiony tabelarycznie w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. 2009 nr 105 poz. 869). Taka choroba powinna być spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia, które występują w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, tzw. "narażenie zawodowe". Aby móc stwierdzić chorobę zawodową należy ocenić warunki pracy w jakich doszło do choroby. Trzeba w wyniku tej oceny stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, ze choroba jest skutkiem czynników i powstała w związku z narażeniem zawodowym. Pracodawca jest obowiązany tak organizować pracę, aby niwelować ryzyko powstania choroby. Powinien zapewniać odpowiednie środki ochrony indywidualnej, stosować zasady BHP i nadzorować proces pracy.

REKLAMA

Autopromocja

Jakie mogą być choroby zawodowe?

Choroby zawodowe mogą być różne. Powstają w związku z działaniem różnych szkodliwych czynników, są to np. nowotwory złośliwe powstałe w następstwie działania czynników występujących w środowisku pracy, choroby płuc wywołane pyłem metali, przewlekłe choroby układu ruchu, choroby skóry, choroby układu wzrokowego wywołane czynnikami fizycznymi, chemicznymi lub biologicznymi, choroby zakaźne lub pasożytnicze.

Jaki jest okres na rozpoznanie choroby zawodowej?

Istotny jest również okres, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej, pomimo wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu zawodowym. Okres ten jest różny w zależności od danej choroby zawodowej. Niekiedy trwa kilka dni, kilkanaście dni, kilka lat, kilkanaście lat, a innym razem należy to ocenić indywidualnie, po oszacowaniu ryzyka. Zdarza się też tak, że okresu tego nie można określić (np. przy chorobach zakaźnych lub pasożytniczych, przy przewlekłym popromiennym zapaleniu skóry czy przewlekłym uszkodzeniu szpiku kostnego). Każdą sprawę należy oceniać indywidualnie. 

Z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługują różne świadczenia.

Świadczenia wypłaca zwykle ZUS, weryfikując szczegółowo stan zdrowia, dokumentację (w tym medyczną) oraz stan faktyczny i prawny sprawy.

Świadczenia są następujące:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

1) zasiłek chorobowy - dla ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową. Podstawą do wypłaty zasiłku jest otrzymanie zwolnienia lekarskiego stwierdzającego niezdolność do pracy. Oczywiście niezdolność do pracy może pojawić się później (na skutek stwierdzonego wcześniej wypadku przy pracy lub choroby zawodowej);

2) świadczenie rehabilitacyjne - dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, jednak jego dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy;

3) zasiłek wyrównawczy - dla ubezpieczonego, który jest pracownikiem a którego wynagrodzenie uległo obniżeniu z powodu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Z powodu tego uszczerbku pracownik nie jest wstanie zarabiać tyle, ile wcześniej;

4) jednorazowe odszkodowanie - dla ubezpieczonego, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;

5) jednorazowe odszkodowanie - dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty;

6) renta z tytułu niezdolności do pracy - dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej;

7) renta szkoleniowa - dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową;

8) renta rodzinna - dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej;

9) dodatek do renty rodzinnej - dla sieroty zupełnej;

10) dodatek pielęgnacyjny;

11) pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne.

Kiedy świadczenia nie przysługują?

Zdarza się też tak, że prawo do ww. świadczeń z ZUS nie będzie przysługiwało. Jeżeli np. pracownik swoim zachowaniem w znacznym stopniu przyczynił się do spowodowania wypadku, bo był pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, czy też był nietrzeźwy - wówczas świadczenie nie będzie należne. Ponadto, jeżeli komisja powypadkowa w skutek badania przyczyn i okoliczności wypadku (jak i dalsze badanie sprawy, np. ZUS) wykaże, że jedyną przyczyną wypadku przy pracy było umyślnie zachowanie pracownika lub do wypadku doszło wskutek rażącego niedbalstwa i naruszenia przez pracownika przepisów o ochronie życia i zdrowia (BHP) i udowodniono, że to była jedyna przyczyna wypadku - wówczas świadczenie również nie będzie przysługiwało.

Świadczenia nie przysługują również pracownikowi ani członkom jego rodziny rodziny, jeśli np. prowadzi on swoją pozarolniczą działalność gospodarczą i ma zadłużenie z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne na kwotę wyższą niż 6,60 zł – w dniu wypadku lub w dniu złożenia wniosku o przyznanie świadczeń w tytułu choroby zawodowej. Co ważne, jeżeli dojdzie do uregulowania całości zadłużenia świadczenie będzie przysługiwało.

Czy prawo do świadczeń może się przedawnić?

Tak prawo do świadczeń z tytułu choroby zawodowej czy wypadku przy pracy może się przedawnić. Kiedy? Jeżeli ubezpieczony nie ureguluje zadłużenia w ciągu 6 miesięcy od dnia wypadku lub od dnia złożenia wniosku o przyznanie świadczeń. Jakie świadczenia się przedawniają: zasiłek chorobowy; świadczenie rehabilitacyjne; jednorazowe odszkodowanie; świadczenie na pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne,

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1773 z późn. zm.)

Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1383 z późn. zm.)

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. 2009 nr 105 poz. 869)

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Boże Ciało 2025 i inne dni wolne [Czerwiec]

Zgodnie z ustawą o dniach wolnych od pracy w czerwcu 2025 roku występują 2 święta wolne od pracy. W całym roku jest ich 14. Kiedy wypada Boże Ciało? Ile jest dni wolnych od pracy w czerwcu?

Czy czterodniowy tydzień pracy jest realny?

Prawo do trzech wolnych dni w tygodniu to marzenie niejednego pracownika. Czy wkrótce ma szansę stać się realne? Czy czterodniowy tydzień pracy sprawdziłby się w polskich warunkach? Jak wygląda to w innych krajach?

Wpłaty do PPK nalicza się od całego wynagrodzenia uczestnika PPK [Przykłady]

Jeśli uczestnikowi PPK przysługuje np. pakiet medyczny, finansowany w całości przez pracodawcę, również od wartości tego pakietu należy obliczyć i pobrać wpłaty do PPK. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy uczestnik PPK nie otrzymał w danym miesiącu żadnego wynagrodzenia poza tym świadczeniem – w takim przypadku pracodawca nie ma z czego pobrać wpłat do PPK finansowanych przez uczestnika.

2 dni plus do urlopu wypoczynkowego za każde 5 lat pracy. Co się dzieje z propozycją… Nie słychać o niej w kampanii prezydenckiej 2025 r.

W kwietniu 2024 ministerstwo rodziny, pracy i polityki społecznej zapowiedziało wprowadzenie urlopu zależnego od stażu pracy dla grupy pracowników. 13 stycznia 2025 r., do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów trafił projekt nowelizacji. Co dalej z projektem?

REKLAMA

Czterodniowy tydzień pracy. Czy polscy pracownicy są gotowi na taką zmianę czasu pracy w Kodeksie pracy

Coraz więcej krajów eksperymentuje z modelem czterodniowego tygodnia pracy, a pierwsze wyniki pokazują jego pozytywne skutki zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. Czy polski rynek pracy jest już gotowy na czterodniowy tydzień pracy.

Karty lunchowe a ZUS: jak zgodnie z prawem korzystać z benefitów i zwolnienia ze składek?

Karty lunchowe na zakup posiłków to popularny benefit, który przynosi korzyści zarówno pracownikom, jak i pracodawcom. Firmy dzięki nim mogą uniknąć opłacania składek ZUS, ale tylko pod pewnymi warunkami. Co trzeba wiedzieć, by wszystko odbywało się zgodnie z prawem?

Jest weto prezydenta! Andrzej Duda zawetował ustawę obniżającą składkę zdrowotną dla przedsiębiorców

Prezydent Andrzej Duda zawetował ustawę zakładającą obniżenie składki zdrowotnej dla firm. Kancelaria Prezydenta uzasadniła decyzję brakiem konsultacji społecznych i wątpliwościami konstytucyjnymi. Zmiana miała objąć 2,5 mln przedsiębiorców i kosztować budżet państwa 4,6 mld zł.

Dodatkowy urlop dla pracownika ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Są warunki i apel o zmianę przepisów

Pracownikowi z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnoprawności przysługuje prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego. Nie przysługuje on jednak od razu i nie w każdym przypadku. Stąd propozycja zmiany aktualnych przepisów.

REKLAMA

Ilu cudzoziemców pracuje w Polsce? Pochodzą z ponad 150 państw

Ilu cudzoziemców pracuje w Polsce? Jaki jest udział cudzoziemców w ogólnej liczbie pracujących?

Skrócenie czasu pracy – potrzebna zmiana czy kosztowny eksperyment?

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłosiło w poniedziałek, 28 kwietnia 2025 r. rozpoczęcie pilotażowego programu skrócenia czasu pracy. Na jego realizację przewidziano 10 mln zł z Funduszu Pracy. ekspertka BCC ds. prawa pracy, radca prawny w Rycak Kancelaria Prawa Pracy i HR dr Magdalena Rycak o skróceniu czasu pracy.

REKLAMA