REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nabycie prawa do świadczeń rodzinnych

Agnieszka Zwolińska

REKLAMA

Jeżeli warunki nabycia prawa do świadczeń rodzinnych dla danego członka rodziny w tym samym okresie są spełnione w kilku państwach, to świadczenie rodzinne przysługuje tylko w jednym z nich. W drugim państwie może on jednak uzyskać dodatek dyferencyjny.

Wniosek o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz ich wypłatę mogą złożyć m.in. małżonkowie, jeden z małżonków, rodzice, jeden z rodziców, opiekun faktyczny albo prawny dziecka czy osoba ucząca się (art. 23 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych DzU z 2006 r. nr 139, poz. 992 ze zm. – zwana dalej ustawą).

REKLAMA

Autopromocja

Wobec wzrastającej mobilności pracowników wewnątrz UE coraz częściej zdarzają się przypadki, gdy jeden z rodziców jest zatrudniony i pracuje w innym państwie niż Polska, podczas gdy drugi mieszka wraz z dzieckiem w Polsce. W takich sytuacjach powstaje pytanie, czy rodzice mogą jednocześnie ubiegać się o wypłatę świadczeń rodzinnych w kilku państwach, czy może tylko w jednym, a jeżeli tak, to w którym.

Ustawa odsyła w tej kwestii do przepisów o koordynacji systemów zabezpieczeń społecznych. Chodzi tu przede wszystkim o rozporządzenie 883/2004 (dalej zwane rozporządzeniem), a w szczególności art. 67–69 tego aktu.

Rozporządzenie zawiera własną definicję świadczeń rodzinnych. Przez świadczenia rodzinne rozumie się wszelkie świadczenia rzeczowe lub pieniężne, które mają odpowiadać wydatkom rodziny, z wyjątkiem zaliczek z tytułu świadczeń alimentacyjnych, specjalnych świadczeń porodowych i świadczeń adopcyjnych (art. 1 lit. z rozporządzenia).

Zakres zastosowania rozporządzenia, jeżeli chodzi o świadczenia rodzinne, jest ograniczony.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

WAŻNE!

W przypadku Polski z zakresu zastosowania rozporządzenia wyłączono świadczenia z funduszu alimentacyjnego przyznawane na podstawie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów oraz jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się dziecka przewidzianą w ustawie (zob. załącznik nr I do rozporządzenia).


Na podstawie rozporządzenia w przypadku zbiegu praw do świadczeń rodzinnych w dwóch albo więcej państwach, przysługuje tylko jedno świadczenie.

WAŻNE!

Co do zasady, niedopuszczalne jest otrzymywanie w tym samym okresie, na rzecz tych samych osób, świadczeń rodzinnych w różnych państwach.

Zasada pierwszeństwa

W rozporządzeniu problem zbiegu praw do świadczeń rodzinnych w kilku państwach rozwiązano przez wprowadzenie zasady pierwszeństwa, wskazującej prawo którego państwa ma pierwszeństwo w przypadku zbiegu praw do świadczeń.

Jeżeli dla tych samych członków rodziny w tym samym okresie prawo do świadczeń rodzinnych przysługuje w więcej niż jednym państwie z różnych tytułów, to z pierwszeństwa korzysta kolejno prawo nabyte:

  • z tytułu zatrudnienia albo pracy na własny rachunek,
  • z tytułu otrzymywania emerytury lub renty,
  • na podstawie miejsca zamieszkania (art. 68 ust. 1 lit. a rozporządzenia).

Reguły pierwszeństwa w przypadku zbiegu praw do świadczeń rodzinnych w kilku państwach z tego samego tytułu określa art. 68 ust. 1 lit. b rozporządzenia. I tak, np. w przypadku zbiegu świadczeń uzyskiwanych z tytułu zatrudnienia lub pracy na własny rachunek decydujące znaczenie ma miejsce zamieszkania dzieci. Dodatkowym kryterium jest informacja o najwyższej kwocie świadczeń przewidzianych przez kolidujące ustawodawstwa.

Zawieszenie prawa do świadczeń i dodatek dyferencyjny

REKLAMA

Zasadzie pierwszeństwa towarzyszy mechanizm zawieszenia prawa do świadczeń rodzinnych, które nie korzysta z pierwszeństwa, do kwoty świadczeń rodzinnych wypłacanych na podstawie prawa, które korzysta z pierwszeństwa (art. 68 ust. 2 rozporządzenia).

Jeżeli zatem okaże się, że wysokość świadczeń przysługujących na podstawie prawa, które korzysta z pierwszeństwa, jest niższa od wysokości świadczeń, jakie przysługują na podstawie innego kolidującego prawa, niekorzystającego z pierwszeństwa, to będzie przysługiwać tzw. dodatek dyferencyjny odpowiadający różnicy między wysokością świadczeń otrzymywanych na podstawie prawa korzystającego z pierwszeństwa oraz przewidzianych w prawie z nim kolidującym.


Przykłady

Jeden z rodziców pracuje w Belgii, a drugi mieszka wraz z dzieckiem w Polsce i nie pracuje. W tym samym okresie rodzice spełniają warunki nabycia prawa do świadczeń rodzinnych w celu pokrycia wydatków na utrzymanie małoletniego dziecka zarówno w Belgii, jak i w Polsce. W tym przypadku z pierwszeństwa będzie korzystać prawo do świadczeń rodzinnych w Belgii.

Zgodnie z art. 68 ust. 1 lit. a rozporządzenia przy zbiegu praw do świadczeń rodzinnych w różnych państwach członkowskich za ten sam okres i dla tych samych członków rodziny, z różnych tytułów (w tym przypadku z tytułu zatrudnienia w Belgii oraz z tytułu miejsca zamieszkania w Polsce), z pierwszeństwa korzysta prawo do świadczeń przysługujących z tytułu zatrudnienia. W konsekwencji przez okres pobierania świadczeń rodzinnych z Belgii, prawo do świadczeń rodzinnych w Polsce będzie zawieszone do kwoty odpowiadającej wysokości świadczeń rodzinnych otrzymywanych na podstawie prawa belgijskiego. Oznacza to, że jeżeli wysokość świadczeń rodzinnych w Polsce byłaby wyższa w porównaniu do świadczeń rodzinnych wypłacanych w Belgii, to wówczas na podstawie prawa polskiego przysługiwałby dodatek uzupełniający tę różnicę.

***

Jeden z rodziców pracuje w Belgii, a drugi pracuje i mieszka wraz z dzieckiem w Polsce. Każdy z rodziców spełnia warunki nabycia prawa do świadczeń rodzinnych w krajach, w których każdy z nich pracuje. Mamy zatem do czynienia ze zbiegiem prawa do świadczeń rodzinnych w dwóch państwach członkowskich z tego samego tytułu – to jest z tytułu zatrudnienia. W takim przypadku z pierwszeństwa będzie korzystać prawo tego państwa, w którym dziecko ma miejsce zamieszkania – a więc prawo polskie (art. 68 ust. 1 lit. b rozporządzenia).

Jeżeli w wyniku porównania wysokości świadczeń rodzinnych wypłacanych w Polsce ze świadczeniami, jakie przysługują na podstawie prawa belgijskiego, okaże się, że świadczenie wypłacone w Polsce jest niższe, to wówczas obok świadczeń wypłaconych na podstawie prawa polskiego w Belgii będzie przysługiwać dodatek dyferencyjny. W wyniku zastosowania zasady pierwszeństwa prawo do świadczeń rodzinnych w Belgii zostaje zawieszone tylko do kwoty świadczeń przysługujących w prawie polskim, które w tym wypadku korzysta z pierwszeństwa.

Podstawa prawna:

  • art. 67–69, załącznik nr I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (DzUrz UE L 166 z 30.04.2004 r., s. 1, DzUrz UE Polskie wydanie specjalne 2004, rozdz. 5, t. 5, s. 72).
Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sąd: ZUS odmówił zasiłku chorobowego przez podwyżkę pensji księgowej o 157% do 4500 zł brutto

Interwencja ZUS miała na celu odmowę wypłaty zasiłku chorobowego. Kobieta z uwagi na rozpoczęcie pracy księgowej otrzymała podwyżkę z około 1750 zł (1/2 etatu) do 4500 zł (3/5 etatu). ZUS kwestionował 4500 zł jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz wypadkowe zgodnie z art. 20 ustawy, (podstawa składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe).

Do 1 mln zł kary dla pracodawcy za niedokonywanie wpłat do PPK w terminie

Niedokonywanie wpłat do PPK w terminie stanowi wykroczenie z art. 107 pkt 2 ustawy o PPK. Pracodawcy grozi za to nawet do 1 mln zł kary. Ściganiem niedopełniania obowiązków w tym zakresie zajmuje się Państwowa Inspekcja Pracy.

Kara dla pracodawcy za nieudzielenie urlopu w 2025 i 2026

Nieudzielenie urlopu przez pracodawcę stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika. Jak wysoka kara grozi pracodawcy za naruszenie przepisów o udzielaniu urlopów wypoczynkowych w 2025 i 2026 roku? Artykuł zawiera aktualne kwoty.

Jakie czekają nas zmiany w prawie pracy w 2025 i 2026 r.? (PRZEGLĄD)

Wkrótce wejdą w życie regulacje wprowadzające dodatkowy dzień wolny od pracy oraz uzupełniający urlop macierzyński. Trwają prace nad dalszymi zmianami przepisów prawa pracy. Mają one wprowadzić m.in. krótszy tydzień pracy czy zmienić zasady ustalania minimalnego wynagrodzenia.

REKLAMA

Skrócony tydzień pracy czy skrócony dzień pracy? Rząd pracuje nad nowelizacją Kodeksu pracy, ale krótsza praca jest możliwa już teraz

Wszyscy pamiętamy, jak rząd szumnie zapowiadał skrócenie tygodniowego czasu pracy. Skończyło się na zapowiedziach i od tamtego czasu nic się nie zmieniło - nowelizacja Kodeksu pracy nie została przeprowadzona. Na szczęście obowiązujące przepisy prawa pracy dopuszczają zarówno wprowadzenie czterodniowego tygodnia pracy, jak i skróconego do 7 godzin dnia pracy.

ZUS IWA - jak ustalić liczbę ubezpieczonych? [Przykłady]

ZUS IWA do 31 stycznia 2025 roku składa płatnik, który w 2024 roku zgłosił do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych. Jak ustalić liczbę ubezpieczonych? Czy do IWA wliczamy właściciela czyli płatnika?

Sanatorium z ZUS: od 3 lutego 2025 r. rehabilitacja powypadkowa. Od 1 kwietnia 2025 r. rehabilitacja związana z układem krążenia

ZUS informuje, że wczesna rehabilitacja powypadkowa na koszt Zakładu rusza już 3 lutego 2025 roku. Od 1 kwietnia 2025 roku zaplanowano rehabilitację osób ze schorzeniami ośrodkowego układu nerwowego. Jak wybrać się do sanatorium z ZUS?

Rehabilitacja na koszt ZUS

ZUS informuje, że już od 3 lutego 2025 r. będzie możliwa realizacja wczesnej rehabilitacji powypadkowej w systemie stacjonarnym. Natomiast od 1 kwietnia ruszy rehabilitacja osób ze schorzeniami ośrodkowego układu nerwowego, zarówno w systemie stacjonarnym, jak i ambulatoryjnym.

REKLAMA

W 2025 r. dla dawców: darmowa komunikacja miejska, darmowe leki, 100% płatne L4, lekarz i apteka bez kolejki

Dużo się w ostatnim czasie mówi o dodatkowych uprawnieniach dla dawców krwi. Warto też zwrócić uwagę, że w 2025 r. przysługuje darmowa komunikacja miejska, darmowe leki, 100% płatne L4, lekarz i apteka bez kolejki dla dawców narządów, tkanek i komórek (w tym szpiku kostnego).

Waloryzacja emerytur 2025 netto [TABELA]

Waloryzacja emerytur od 1 marca 2025 roku - o ile procent wzrosną emerytury? Jaki jest wskaźnik waloryzacji? Kiedy będzie wypłata pierwszych emerytur po podwyżce? Tabela przedstawia podwyżki emerytur od 1 marca 2025 roku brutto i netto. Ile emeryt otrzyma na rękę po marcowej waloryzacji?

REKLAMA