REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nabycie prawa do świadczeń rodzinnych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Agnieszka Zwolińska

REKLAMA

Jeżeli warunki nabycia prawa do świadczeń rodzinnych dla danego członka rodziny w tym samym okresie są spełnione w kilku państwach, to świadczenie rodzinne przysługuje tylko w jednym z nich. W drugim państwie może on jednak uzyskać dodatek dyferencyjny.

Wniosek o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz ich wypłatę mogą złożyć m.in. małżonkowie, jeden z małżonków, rodzice, jeden z rodziców, opiekun faktyczny albo prawny dziecka czy osoba ucząca się (art. 23 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych DzU z 2006 r. nr 139, poz. 992 ze zm. – zwana dalej ustawą).

REKLAMA

Autopromocja

REKLAMA

Wobec wzrastającej mobilności pracowników wewnątrz UE coraz częściej zdarzają się przypadki, gdy jeden z rodziców jest zatrudniony i pracuje w innym państwie niż Polska, podczas gdy drugi mieszka wraz z dzieckiem w Polsce. W takich sytuacjach powstaje pytanie, czy rodzice mogą jednocześnie ubiegać się o wypłatę świadczeń rodzinnych w kilku państwach, czy może tylko w jednym, a jeżeli tak, to w którym.

Ustawa odsyła w tej kwestii do przepisów o koordynacji systemów zabezpieczeń społecznych. Chodzi tu przede wszystkim o rozporządzenie 883/2004 (dalej zwane rozporządzeniem), a w szczególności art. 67–69 tego aktu.

Rozporządzenie zawiera własną definicję świadczeń rodzinnych. Przez świadczenia rodzinne rozumie się wszelkie świadczenia rzeczowe lub pieniężne, które mają odpowiadać wydatkom rodziny, z wyjątkiem zaliczek z tytułu świadczeń alimentacyjnych, specjalnych świadczeń porodowych i świadczeń adopcyjnych (art. 1 lit. z rozporządzenia).

Zakres zastosowania rozporządzenia, jeżeli chodzi o świadczenia rodzinne, jest ograniczony.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

WAŻNE!

W przypadku Polski z zakresu zastosowania rozporządzenia wyłączono świadczenia z funduszu alimentacyjnego przyznawane na podstawie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów oraz jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się dziecka przewidzianą w ustawie (zob. załącznik nr I do rozporządzenia).


Na podstawie rozporządzenia w przypadku zbiegu praw do świadczeń rodzinnych w dwóch albo więcej państwach, przysługuje tylko jedno świadczenie.

WAŻNE!

Co do zasady, niedopuszczalne jest otrzymywanie w tym samym okresie, na rzecz tych samych osób, świadczeń rodzinnych w różnych państwach.

Zasada pierwszeństwa

W rozporządzeniu problem zbiegu praw do świadczeń rodzinnych w kilku państwach rozwiązano przez wprowadzenie zasady pierwszeństwa, wskazującej prawo którego państwa ma pierwszeństwo w przypadku zbiegu praw do świadczeń.

Jeżeli dla tych samych członków rodziny w tym samym okresie prawo do świadczeń rodzinnych przysługuje w więcej niż jednym państwie z różnych tytułów, to z pierwszeństwa korzysta kolejno prawo nabyte:

  • z tytułu zatrudnienia albo pracy na własny rachunek,
  • z tytułu otrzymywania emerytury lub renty,
  • na podstawie miejsca zamieszkania (art. 68 ust. 1 lit. a rozporządzenia).

Reguły pierwszeństwa w przypadku zbiegu praw do świadczeń rodzinnych w kilku państwach z tego samego tytułu określa art. 68 ust. 1 lit. b rozporządzenia. I tak, np. w przypadku zbiegu świadczeń uzyskiwanych z tytułu zatrudnienia lub pracy na własny rachunek decydujące znaczenie ma miejsce zamieszkania dzieci. Dodatkowym kryterium jest informacja o najwyższej kwocie świadczeń przewidzianych przez kolidujące ustawodawstwa.

Zawieszenie prawa do świadczeń i dodatek dyferencyjny

REKLAMA

Zasadzie pierwszeństwa towarzyszy mechanizm zawieszenia prawa do świadczeń rodzinnych, które nie korzysta z pierwszeństwa, do kwoty świadczeń rodzinnych wypłacanych na podstawie prawa, które korzysta z pierwszeństwa (art. 68 ust. 2 rozporządzenia).

Jeżeli zatem okaże się, że wysokość świadczeń przysługujących na podstawie prawa, które korzysta z pierwszeństwa, jest niższa od wysokości świadczeń, jakie przysługują na podstawie innego kolidującego prawa, niekorzystającego z pierwszeństwa, to będzie przysługiwać tzw. dodatek dyferencyjny odpowiadający różnicy między wysokością świadczeń otrzymywanych na podstawie prawa korzystającego z pierwszeństwa oraz przewidzianych w prawie z nim kolidującym.


Przykłady

Jeden z rodziców pracuje w Belgii, a drugi mieszka wraz z dzieckiem w Polsce i nie pracuje. W tym samym okresie rodzice spełniają warunki nabycia prawa do świadczeń rodzinnych w celu pokrycia wydatków na utrzymanie małoletniego dziecka zarówno w Belgii, jak i w Polsce. W tym przypadku z pierwszeństwa będzie korzystać prawo do świadczeń rodzinnych w Belgii.

Zgodnie z art. 68 ust. 1 lit. a rozporządzenia przy zbiegu praw do świadczeń rodzinnych w różnych państwach członkowskich za ten sam okres i dla tych samych członków rodziny, z różnych tytułów (w tym przypadku z tytułu zatrudnienia w Belgii oraz z tytułu miejsca zamieszkania w Polsce), z pierwszeństwa korzysta prawo do świadczeń przysługujących z tytułu zatrudnienia. W konsekwencji przez okres pobierania świadczeń rodzinnych z Belgii, prawo do świadczeń rodzinnych w Polsce będzie zawieszone do kwoty odpowiadającej wysokości świadczeń rodzinnych otrzymywanych na podstawie prawa belgijskiego. Oznacza to, że jeżeli wysokość świadczeń rodzinnych w Polsce byłaby wyższa w porównaniu do świadczeń rodzinnych wypłacanych w Belgii, to wówczas na podstawie prawa polskiego przysługiwałby dodatek uzupełniający tę różnicę.

***

Jeden z rodziców pracuje w Belgii, a drugi pracuje i mieszka wraz z dzieckiem w Polsce. Każdy z rodziców spełnia warunki nabycia prawa do świadczeń rodzinnych w krajach, w których każdy z nich pracuje. Mamy zatem do czynienia ze zbiegiem prawa do świadczeń rodzinnych w dwóch państwach członkowskich z tego samego tytułu – to jest z tytułu zatrudnienia. W takim przypadku z pierwszeństwa będzie korzystać prawo tego państwa, w którym dziecko ma miejsce zamieszkania – a więc prawo polskie (art. 68 ust. 1 lit. b rozporządzenia).

Jeżeli w wyniku porównania wysokości świadczeń rodzinnych wypłacanych w Polsce ze świadczeniami, jakie przysługują na podstawie prawa belgijskiego, okaże się, że świadczenie wypłacone w Polsce jest niższe, to wówczas obok świadczeń wypłaconych na podstawie prawa polskiego w Belgii będzie przysługiwać dodatek dyferencyjny. W wyniku zastosowania zasady pierwszeństwa prawo do świadczeń rodzinnych w Belgii zostaje zawieszone tylko do kwoty świadczeń przysługujących w prawie polskim, które w tym wypadku korzysta z pierwszeństwa.

Podstawa prawna:

  • art. 67–69, załącznik nr I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (DzUrz UE L 166 z 30.04.2004 r., s. 1, DzUrz UE Polskie wydanie specjalne 2004, rozdz. 5, t. 5, s. 72).
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Będzie łatwiej o ten zasiłek. Skorzystają ubezpieczeni, płatnicy składek, biura księgowo-rachunkowe

Będzie łatwiej o ten zasiłek. Skorzystają ubezpieczeni, płatnicy składek, biura księgowo-rachunkowe. Dlaczego? Bo planowane są spore zmiany w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 501) w zakresie ubiegania się o zasiłek.

Na ile oszacowano miesięczną wartość nieodpłatnej pracy domowej? Wartość „ukrytej” pracy kobiet była znacznie wyższa niż mężczyzn

Ile wynosi średnia miesięczna wartość nieodpłatnej pracy domowej? Kobiety, zwłaszcza matki małych dzieci, wykonują znacząco więcej nieodpłatnej pracy domowej niż mężczyźni. Różnice te są widoczne we wszystkich obszarach codziennych obowiązków. Ocenia Polski Instytut Ekonomiczny, powołując się na badania GUS.

Nowe zawody w klasyfikacji od 2026 roku. MRPiPS opublikowało projekt rozporządzenia [Projekt z 9 lipca 2025 r.]

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opublikowało projekt nowego rozporządzenia dotyczącego klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy. Dokument trafił 14 lipca 2025 r. do konsultacji publicznych i opiniowania. Nowe przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2026 roku.

Wyższe wynagrodzenia w budżetówce od 2026 r. Pracodawcy chcą większej podwyżki dla pracowników

Płaca minimalna w 2026 r. wzrośnie o 3%, ale w budżetówce podwyżka powinna być wyższa. Pracodawcy chcą wyższych wynagrodzeń w sferze budżetowej, aby jakość usług publicznych również rosła.

REKLAMA

Nie będzie w tym roku niższego dodatku za pracę w nocy niż w lipcu

W lipcu 2025 r. mamy najniższy dodatek za pracę w nocy. Taka sama kwota będzie obowiązywała w październiku. To miesiące z największą liczbą godzin pracy. Ile wynosi dodatek nocny w tym miesiącu?

Opieka nad małym dzieckiem podczas pracy zdalnej. Co z kontrolą pracodawcy?

Jak pracodawca może skontrolować pracę zdalną pracownika, który w czasie godzin pracy sprawuje bezpośrednią opiekę nad małoletnim dzieckiem (do 4. roku życia), szczególnie gdy dziecko nie ma zapewnionej w tym czasie opieki przez inną osobę (np. nianię, innego członka rodziny, żłobek, przedszkole)?

PPK: od jakiej kwoty nalicza się wpłaty? Czy wczasy pod gruszą, świadczenia urlopowe, nagroda jubileuszowa i zasiłki liczą się do podstawy wymiaru wpłat?

Od jakiej kwoty liczy się wpłaty na PPK? Nie od każdego świadczenia na rzecz uczestnika PPK należy naliczać wpłaty do PPK. To, czy dane świadczenie stanowi podstawę wpłat do PPK, zależy od tego, czy jest ono podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Co z wczasami pod gruszą, świadczeniem urlopowym, nagrodą jubileuszową, zasiłkami i urlopem wychowawczym?

Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

REKLAMA

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

REKLAMA