REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zwrot nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczenia chorobowego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Barbara Zabieglińska

REKLAMA

Obowiązek zwrotu do ZUS nienależnie pobranego świadczenia obciąża osobę, która pobrała to świadczenie. ZUS może odstąpić od żądania zwrotu tego świadczenia w całości lub w części, jeżeli zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności. Może to być np. wyjątkowo trudna sytuacja rodzinna lub bytowa.

Osoba, która pobrała z ubezpieczenia chorobowego nienależne jej świadczenie (tj. nie mając do tego prawa), jest zobowiązana do jego zwrotu wraz z odsetkami w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego. Należy podkreślić, że odesłanie do przepisów prawa cywilnego dotyczy wyłącznie zasad zapłaty i wysokości odsetek, a nie zasad zwrotu nienależnie pobranego świadczenia.

REKLAMA

Autopromocja

Świadczenia nienależne

Za kwoty nienależnie pobranych świadczeń uważa się:

REKLAMA

● świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty w całości lub w części – jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania,
● świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie nieprawdziwych zeznań lub fałszywych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd organu wypłacającego świadczenia przez osobę pobierającą to świadczenie.

W sytuacji gdy dana osoba zawiadomiła płatnika zasiłku – pracodawcę wypłacającego świadczenie lub Zakład Ubezpieczeń Społecznych – o wystąpieniu okoliczności, które spowodowały ustanie prawa do świadczenia albo wstrzymanie jego wypłaty, a mimo to pieniądze były nadal wypłacane, wówczas świadczeniobiorca zobowiązany jest do zwrotu tylko należności głównej (nadpłaty) bez odsetek za zwłokę. Takie zachowanie osoby, która pobrała nienależny zasiłek (np. świadczenie rehabilitacyjne), czyli zawiadomiła podmiot wypłacający świadczenie o tym, że dane świadczenie już jej nie przysługuje, jest o tyle korzystne, że ZUS nie będzie żądał zwrotu świadczenia za okres dłuższy niż 12 miesięcy. W innych przypadkach okres ten wynosi ostatnie trzy lata.

Jeżeli pobranie nienależnych świadczeń zostało spowodowane przekazaniem przez płatnika składek lub inny podmiot nieprawdziwych danych mających wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość, obowiązek zwrotu tych świadczeń wraz z należnymi odsetkami za zwłokę obciąża odpowiednio płatnika składek lub inny podmiot (art. 84 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kwoty nienależnie pobranego świadczenia należy zwrócić wraz z odsetkami ustalonymi na zasadach przewidzianych w kodeksie cywilnym


Ustanie prawa do zasiłku

Problematykę nienależnie pobranych zasiłków i obowiązku ich zwrotu określono w art. 66 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. W myśl tego przepisu, jeżeli prawo do zasiłku ustało albo okazało się, że wcale nie istniało, przede wszystkim wstrzymuje się wypłatę świadczenia, a pieniądze już otrzymane należy bezzwłocznie zwrócić.

Zwrotowi podlegają zasiłki pobrane nienależnie z winy ubezpieczonego lub wskutek okoliczności, które odbierają prawo do zasiłku za cały okres zwolnienia lekarskiego bądź za jego część. Dotyczy to sytuacji, gdy:

● niezdolność do pracy powstała w wyniku umyślnego przestępstwa popełnionego przez ubezpieczonego – okoliczności te stwierdza się na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu,
● niezdolność do pracy została spowodowana nadużyciem alkoholu – wówczas zasiłek chorobowy nie przysługuje za pierwsze pięć dni zwolnienia lekarskiego,
● ubezpieczony wykonywał w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystywał zwolnienie lekarskie w sposób niezgodny z jego celem – w takiej sytuacji ubezpieczony traci prawo do zasiłku za cały okres zwolnienia,
● zaświadczenie lekarskie zostało sfałszowane – zasiłek w ogóle nie przysługuje,
● zaświadczenie lekarskie straciło ważność wskutek uniemożliwienia badania lub niedostarczenia posiadanych wyników badań w oznaczonym terminie wyznaczonym ubezpieczonemu przez ZUS oraz gdy po analizie dokumentacji medycznej i po przeprowadzeniu badania ubezpieczonego lekarz orzecznik ZUS określił wcześniejszą datę ustania niezdolności do pracy niż orzeczona w zaświadczeniu lekarskim – zasiłek nie przysługuje od daty wskazanej przez lekarza orzecznika.

Decyzja

Dochodzenie zwrotu nienależnie pobranego świadczenia odbywa się zawsze na podstawie decyzji ZUS. Świadczenie należy zwrócić bezpośrednio na konto oddziału ZUS (numer rachunku podany jest w decyzji), nawet jeśli było wypłacane przez pracodawcę będącego płatnikiem składek. Jeżeli świadczeniobiorca z tego obowiązku się nie wywiąże, wówczas nienależnie wypłacone zasiłki wraz z odsetkami za zwłokę i kosztami administracyjnymi podlegają potrąceniu z należnych zasiłków bieżących oraz z innych świadczeń z ubezpieczeń społecznych, a jeżeli nie ma prawa do takich świadczeń – ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. W postępowaniu tym tytułem wykonawczym jest decyzja ZUS o zwrocie nienależnie pobranych zasiłków.

Nienależne świadczenie zwraca się zawsze na konto ZUS, nawet jeżeli wypłacał je płatnik, a nie organ rentowy


Możliwość układu ratalnego

Jednostka organizacyjna ZUS ma prawo odstąpić od żądania zwrotu nienależnie pobranych świadczeń w całości lub w części, odroczyć termin ich płatności albo rozłożyć je na raty, jeżeli:

● zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności lub
● kwota nienależnie pobranych świadczeń nie przewyższa kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym w administracji (obecnie 8,80 zł).

Dotyczy to zarówno świadczeń nienależnie naliczonych i wypłaconych przez organ rentowy, jak i tych, których wypłaty dokonał pracodawca.

Zastosowanie ulgi w postaci rozłożenia należności na raty lub odroczenia terminu spłaty następuje w formie umowy między dłużnikiem a ZUS. Kwoty te nie podlegają potrąceniu z bieżąco wypłacanych świadczeń. Jeżeli jednak dłużnik nie spłaci w terminie ustalonych przez ZUS rat, pozostała kwota staje się natychmiast wymagalna wraz z odsetkami w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego. Od kwot nienależnych świadczeń rozłożonych na raty albo których termin płatności odroczono nie nalicza się odsetek za zwłokę, począwszy od dnia wpływu wniosku o udzielenie tych ulg.

Przedawnienie

Należności z tytułu nienależnie pobranych świadczeń ulegają przedawnieniu po upływie 10 lat, licząc od dnia uprawomocnienia się decyzji ZUS. Bieg 10-letniego terminu przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu od dnia zawarcia umowy o odroczenie terminu płatności lub rozłożenia na raty do dnia terminu płatności odroczonej należności z tytułu składek lub ostatniej raty. Zawieszenie biegu terminu przedawnienia następuje od dnia podjęcia pierwszej czynności zmierzającej do wyegzekwowania należności z tytułu składek, o której dłużnik został zawiadomiony, do dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego. Ogłoszenie upadłości podmiotu gospodarczego przerywa bieg terminu przedawnienia. Po tym fakcie bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o ukończeniu postępowania upadłościowego lub jego umorzeniu.

Podstawa prawna

● Art. 84 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585; ost. zm. Dz.U. z 2011 r. nr 45, poz. 235.
● Art. 15–17 i 59 ust. 6 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 77, poz. 512, ost. zm. Dz.U. z 2010 r. nr 225, poz. 1463.

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy zmiana formy prawnej pracodawcy wpływa na PPK? [PRZYKŁADY]

Przepisy ustawy o PPK nie wyłączają ani nie modyfikują zasad kontynuacji bądź sukcesji wynikających np. z przepisów kodeksu spółek handlowych. Jeżeli po przekształceniu danemu podmiotowi przysługują nadal prawa i obowiązki, jakie miał przed przekształceniem, dotyczy to także praw i obowiązków wynikających z umowy o zarządzanie PPK.

Nieodpłatne kursy językowe dla pracowników. Aspekty prawne i podatkowe

Na co może liczyć pracownik chcący podnieść swoje kwalifikacje zawodowe? Czy pracodawca może finansować pracownikom kursy językowe ze środków ZFŚS? Kiedy sfinansowanie szkoleń językowych pracownikom jest dla nich przychodem? W artykule odpowiadamy na najważniejsze pytania!

6 najważniejszych zmian w zatrudnianiu cudzoziemców od czerwca 2025 r.

Dnia 1 czerwca weszły w życie ważne przepisy zmieniające zasady legalnego zatrudniania cudzoziemców w Polsce. Zmiany można przedstawić w 6 głównych punktach. Oto najważniejsze przepisy prawne.

MRPiPS: Pilotaż skróconego czasu pracy 2025 – nabór wniosków od 14 sierpnia 2025, do 1 mln zł dofinansowania [SZCZEGÓŁY, WAŻNE TERMINY]

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłosiło szczegóły długo wyczekiwanego pilotażu skróconego czasu pracy. Program, pierwszy tego typu w Polsce i tej części Europy, zakłada praktyczne testowanie różnych modeli organizacji pracy przy wsparciu finansowym państwa. Wnioski o udział w pilotażu będzie można składać od 14 sierpnia do 15 września 2025 roku.

REKLAMA

Nowoczesne BHP czyli jak zmiany klimatu wpływają na bezpieczeństwo pracy

Jakich działań ze strony pracodawcy wymaga nowoczesne podejście do BHP? Czym jest dziś bezpieczeństwo pracy? Jak zmiany klimatu wpływają na zarządzanie bezpieczeństwem w firmie?

Nowe obowiązki pracodawców od 2026 roku. Zmiany Kodeksu pracy w Dzienniku Ustaw

W Dzienniku Ustaw pojawiła się ustawa zmieniająca Kodeks pracy. Jej przepisy wejdą w życie na początku 2026 roku. Oznacza to nowe obowiązki dla pracodawców. Co zmienia się w Kodeksie pracy? O czym muszą wiedzieć pracownicy?

Lipiec 2025. Kalendarz do druku [PDF]

Pobierz kalendarz lipca 2025 do druku z miejscem na notatki. Lipiec 2025 roku zawiera 8 dni wolnych od pracy. Jakie są ważne dni lipca? Wydrukuj i dopisz swoje notatki na ten miesiąc.

Wynagrodzenie lekarza rezydenta 2025. Podwyżka już od lipca

Nowe, wyższe wynagrodzenie lekarza rezydenta w 2025 roku zapewnia rozporządzenie Ministra Zdrowia. Podwyżka wchodzi w życie już od 1 lipca. Ile zarabia lekarz i lekarz dentysta odbywający specjalizację w ramach rezydentury?

REKLAMA

Oferta pracy bez kluczowych informacji powoduje rezygnację z aplikowania. Dlaczego firmy nie podają ważnych elementów oferty

Aż 36% kandydatów rezygnuje z aplikowania na ofertę pracy, w której brakuje kluczowych informacji, takich jak wynagrodzenie czy wskazanie konkretnej liczby dni przy pracy hybrydowej. Dlaczego pracodawcy nie zamieszczają w ofertach pracy najważniejszych elementów? Jaki wniosek dla pracodawców wynika z poniższych danych?

Do 30 tys. zł kary dla pracodawcy za nielegalne zatrudnienie. Czy dziecko może pracować w wakacje? [Przepisy prawne]

Prawo przewiduje do 30 tys. zł kary dla pracodawcy za nielegalne zatrudnienie. Czy dziecko może legalnie pracować w wakacje? Praca przy zbieraniu truskawek, innych owoców czy pomaganie w gastronomii to popularne sposoby na zarobek młodych Polek i Polaków. Czy zawsze przepisy prawne na to pozwalają?

REKLAMA