Nieprawidłowe wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego

Kurs językowy na zwolnieniu lekarskim

Nasz pracownik zachorował i dostarczył zwolnienie lekarskie na okres od 6 do 31 maja. Jest to jego pierwsza choroba w tym roku – za jej czas pracownikowi przysługuje wynagrodzenie chorobowe. Na zwolnieniu lekarz wpisał kod 2, tzn. że chory może chodzić. 10 maja otrzymaliśmy informację, że przebywający na zwolnieniu pracownik uczęszcza codziennie na kurs języka angielskiego (na kilka godzin) i przygotowuje się do egzaminu końcowego. W związku z tym planujemy przeprowadzenie kontroli prawidłowości wykorzystania zwolnienia lekarskiego (zatrudniamy ponad 20 osób). Jeżeli informacja zostanie potwierdzona, to czy będziemy mogli uznać, że pracownik wykorzystuje zwolnienie lekarskie niezgodnie z celem, i nie wypłacić mu w związku z tym wynagrodzenia chorobowego za cały okres zwolnienia?

Zobacz również serwis: Zasady podlegania

Jeżeli kontrola wykaże, że pracownik faktycznie uczęszczał codziennie na zajęcia i przygotowywał się do egzaminu, to takie postępowanie mogą Państwo uznać za niewłaściwy sposób korzystania ze zwolnienia lekarskiego. W takim przypadku pracownik utraci prawo do wynagrodzenia chorobowego za cały okres wskazany w zaświadczeniu ZUS ZLA.

Adnotacja "pacjent może chodzić"

Choroba pracownika wiąże się z jego absencją w pracy oraz zwolnieniem od wykonywania obowiązków służbowych. Pracownik podczas okresu zwolnienia od pracy powinien postępować w taki sposób, aby jak najszybciej odzyskać sprawność zdrowotną i wrócić do pracy. Wiąże się to z wypełnianiem zaleceń i wskazówek lekarskich. Adnotacja na zwolnieniu lekarskim wskazująca, że pacjent „może chodzić”, nie oznacza, co do zasady, zezwolenia na podejmowanie każdego wysiłku i aktywności życiowej. Jak bowiem wynika z wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 12 listopada 2002 r. (sygn. akt III AUa 3189/01, Pr. Pracy 2003/10/43): Adnotacja na zwolnieniu lekarskim o treści: „pacjent może chodzić” nie usprawiedliwia wykonywania pracy przez pracownika, którego taka adnotacja dotyczy. Taki zapis upoważnia go jedynie do wykonywania zwykłych czynności życia codziennego, np. poruszanie się po mieszkaniu, udanie się na zabieg czy kontrolę lekarską.

Zatem fakt, że pracownik może chodzić, nie jest tożsamy z możliwością gospodarowania czasem zwolnienia od pracy w sposób dowolny. W trakcie zwolnienia chory może podejmować czynności, które nie przeszkodzą w procesie dochodzenia do zdrowia. Jeżeli uda się np. na krótki spacer zalecony przez lekarza, to nie można uznać takiego zachowania za niezgodne z celem zwolnienia. Co innego natomiast w przypadku, gdy pracownik na zwolnieniu lekarskim będzie np. remontował mieszkanie. Takie postępowanie można bowiem uznać za niesprzyjające odzyskaniu zdolności do pracy zawodowej.

Polecamy także: Elektroniczne zwolnienie lekarskie od 2015 r.

Nieprawidłowe wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego

W przedstawionej w pytaniu sytuacji otrzymali Państwo informację, że pracownik w trakcie zwolnienia uczęszcza codziennie (na kilka godzin) na kurs języka angielskiego i przygotowuje się do końcowego egzaminu. Udział w zajęciach oraz nauka do egzaminu wymaga zarówno wysiłku umysłowego, jak i fizycznego, co może utrudniać rekonwalescencję. Dlatego, jeżeli w trakcie kontroli okaże się, że otrzymane informacje są zgodne ze stanem rzeczywistym, mogą Państwo postępowanie pracownika potraktować jako nieprawidłowe wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego, czego skutkiem będzie odebranie prawa do świadczenia chorobowego – w tym przypadku wynagrodzenia chorobowego. Uczestnictwo w zajęciach oraz nauka do egzaminu końcowego nie należą bowiem do czynności życia codziennego, jest to zatem wykorzystywanie zwolnienia w innym celu niż odzyskiwanie zdolności do pracy. Stanowisko takie wyraziło też Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w piśmie z 6 kwietnia 2011 r. (sygn. SPS-023-21763/11): W razie stwierdzenia w trakcie kontroli, że zwolnienie lekarskie zostało wykorzystane przez pracownika w sposób niezgodny z jego celem, albo stwierdzenia, że pracownik wykonuje w trakcie zwolnienia inną pracę zarobkową, pracownik ten, zgodnie z ustawą chorobową, traci prawo do zasiłku chorobowego (wynagrodzenia za czas choroby) za cały okres określony w zwolnieniu lekarskim, podczas którego wykonywana jest kontrola.

Jeżeli jednak po przeprowadzonej kontroli będą Państwo mieli wątpliwości dotyczące interpretacji informacji zawartych w protokole sporządzonym w wyniku kontroli, to powinni Państwo wystąpić o rozstrzygnięcie do ZUS. W takim przypadku ZUS zwraca się do lekarza leczącego o sporządzenie opinii i wydaje w razie sporu decyzję, od której przysługują stosowne środki odwoławcze do właściwego sądu rejonowego w terminie miesiąca od otrzymania decyzji. W razie potwierdzenia przez ZUS, że faktycznie doszło do nadużycia ze strony ubezpieczonego, traci on prawo do świadczenia chorobowego za cały okres choroby.

Zadaj pytanie: Forum Kadry

Podstawa prawna:

• art. 17 i 68 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 149, poz. 887)
• § 1, 5, 9 i 10 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich (Dz.U. Nr 65, poz. 743)
• art. 92 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 2)

Więcej przeczytasz w Poradniku Organizacji Non Profit >>>