Limit 30-krotności w 2020 r. - nowa kwota, podstawy wymiaru składek

W 2020 r. zmieniła się kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego oraz wynikająca z niej wysokość tzw. 30-krotności. Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nadal będzie podlegać ograniczeniu do tego limitu. Kwota prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego ma także wpływ na inne ważne wskaźniki ZUS.

Kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na 2020 r. wynosi 5227 zł. Tak wynika z ministerialnego obwieszczenia z 28 listopada 2020 r. (M.P. z 4 grudnia 2020 r. poz. 1147).

Limit 30-krotności podstawy składek emerytalno-rentowych

Burzliwe losy kolejnych projektów ustawy, która miała znieść limit tzw. 30-krotności od 2020 r. (a we wcześniejszych projektach - nawet od 2019 r.), zakończyły się wycofaniem ostatniego z projektów z prac Sejmu. Oznacza to, że ostatecznie w 2020 r. limit 30-krotności został zachowany, a obowiązujące przepisy nie ulegają zmianie w stosunku do poprzednich lat.

Za ubezpieczonych, którzy w 2020 r. osiągną podstawę wymiaru składek we wskazanej wysokości, płatnicy nie będą (od kwot przewyższających limit) opłacać składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - aż do końca 2020 r.

Ograniczenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dotyczy wszystkich tytułów do tych ubezpieczeń. Ma zastosowanie do składek opłacanych zarówno obowiązkowo, jak i dobrowolnie.

To samo ograniczenie obowiązuje w odniesieniu do podstawy wymiaru składki na Fundusz Emerytur Pomostowych.

Trzeba jednak pamiętać, że tzw. 30-krotność nie ma zastosowania do składek i wpłat na:

• pozostałe ubezpieczenia społeczne - wypadkowe i chorobowe,
• ubezpieczenie zdrowotne,
• pracownicze plany kapitałowe.

W 2020 r. będzie obowiązywać roczne ograniczenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, w kwocie 156 810 zł.

Polecamy: Serwis Prawno-Pracowniczy

Minimalna podstawa wymiaru składek osób prowadzących działalność pozarolniczą

Ogłoszone prognozowane przeciętne wynagrodzenie miesięczne ma również wpływ na inne parametry, niezbędne do prawidłowego rozliczania składek ZUS. Wpływa m.in. na wysokość podstawy wymiaru składek za osoby prowadzące działalność pozarolniczą, rozliczające się z ZUS na ogólnych zasadach.

Ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe i wypadkowe) są obowiązkowe dla osób, które prowadzą działalność pozarolniczą w różnych formach (m.in. działalność gospodarczą, działalność w spółkach osobowych i jednoosobowych spółkach z o.o., działalność twórców, artystów, przedstawicieli wolnych zawodów). Jeżeli osoba prowadząca działalność nie korzysta z preferencji i ulg w zakresie opłacania składek albo w ogóle nie ma prawa do skorzystania z nich, wówczas minimalna miesięczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wynosi dla niej 60% prognozowanego przeciętego wynagrodzenia miesięcznego ogłoszonego na dany rok kalendarzowy.

Oznacza to, że wraz ze wzrostem tego wynagrodzenia od 1 stycznia 2020 r. wzrosną też obciążenia składkowe ww. grup osób ubezpieczonych. Warto pamiętać, że osoby prowadzące działalność pozarolniczą mogą opłacać składki od wyższych kwot niż wskazane w ustawie systemowej - art. 18 ust. 8 tej ustawy wskazuje jednak miesięczne minimum, od którego muszą zostać ustalone składki społeczne ZUS.

Składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy przedsiębiorców rozliczających się w 2020 r. na zasadach ogólnych

Wskaźnik	Rok 2019	Rok 2020	Różnica w kwocie składek
Podstawa wymiaru składek	2859,00 zł	3136,20 zł	277,20 zł
Składka emerytalna	558,08 zł	612,19 zł	54,11 zł
Składka rentowa	228,72 zł	250,90 zł	22,18 zł
Składka wypadkowa*	47,75 zł	52,37 zł	4,62 zł
Składki razem	834,55 zł	915,46 zł	80,91 zł

* Składka wypadkowa jest zróżnicowana dla poszczególnych grup płatników składek; do 29 lutego 2020 r. dla przedsiębiorców, którzy opłacają ją w zryczałtowanej wysokości, stopa procentowa tej składki wynosi 1,67% podstawy jej wymiaru.

Warto wspomnieć, że kwota 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego stanowi górną granicę podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych dla osób prowadzących działalność gospodarczą i opłacających składki w wysokości uzależnionej od przychodu - w ramach tzw. małego ZUS.

Obecnie Sejm uchwalił ustawę nowelizującą zasady małego ZUS i od 1 lutego 2020 r. składki przedsiębiorców prowadzących działalność na mniejszą skalę będą uzależnione od dochodu. Górna granica podstawy wymiaru składek nie uległa jednak zmianie. Również na nowych zasadach osoby rozliczające się w ramach małego ZUS nie będą mogły opłacać składek od podstawy wyższej niż 3136,20 zł.

Trzeba jednak podkreślić, że mały przedsiębiorca nie ma obowiązku korzystania z tej ulgi i ma prawo rozliczać składki za siebie również na zasadach ogólnych.

Miesięczne ograniczenie wymiaru składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe

Składka na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe jest w skali miesiąca ograniczona do 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego obowiązującego w danym roku kalendarzowym. Oznacza to, że za ubezpieczonych, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym na własny wniosek, składkę na to ubezpieczenie opłaca się w danym miesiącu od kwoty, która nie może przekroczyć wskazanego limitu. Wraz ze wzrostem prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego górna granica podstawy wymiaru składki chorobowej również uległa podwyższeniu. W 2020 r. ograniczenie to będzie wynosić 13 067,50 zł (2550 zł x 250%).

Warto przypomnieć, że ograniczeniu podlega tylko podstawa składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Składka na obowiązkowe ubezpieczenie chorobowe jest opłacana od pełnej podstawy, bez stosowania omawianego ograniczenia.

PRZYKŁAD

Spółka z o.o. zatrudnia m.in. dwóch specjalistów - jednego na podstawie stosunku pracy, drugiego na podstawie umowy o świadczenie usług (o charakterze umowy zlecenia). Każda z tych osób uzyskuje stały miesięczny przychód w kwocie 16 500 zł. Zleceniobiorca podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu, przystąpił także dobrowolnie do ubezpieczenia chorobowego.

Płatnik składek rozliczając składki za te osoby:

• w przypadku pracownika - rozlicza składkę na ubezpieczenie chorobowe od kwoty stanowiącej równowartość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (bez stosowania ograniczenia do 30-krotności), a zatem od kwoty 16 500 zł,

• w przypadku zleceniobiorcy - ogranicza podstawę wymiaru składki chorobowej do kwoty 13 067,50 zł (w 2020 r.).

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia za osoby przebywające na urlopach wychowawczych

Obowiązkowi ubezpieczeń emerytalnego i rentowych podlegają także osoby przebywające na urlopach wychowawczych - jeżeli nie posiadają innego tytułu do tych ubezpieczeń, a ponadto - jeżeli nie mają ustalonego prawa do renty bądź emerytury. Osoby objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym nie podlegają ubezpieczeniu wypadkowemu ani ubezpieczeniu chorobowemu. Obowiązkowe natomiast jest dla nich ubezpieczenie zdrowotne (pod warunkiem nieposiadania innego tytułu do tego ubezpieczenia).

Podstawę wymiaru składek osób przebywających na urlopach wychowawczych stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy. Ustalona w taki sposób podstawa nie może być jednak wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych. Kwota 3136,20 zł będzie zatem przez cały 2020 r. stanowiła górną granicę podstawy wymiaru składek za osoby korzystające z urlopu wychowawczego i podlegające ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu.

Miesięczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób podlegających tym ubezpieczeniom z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym nie może w 2020 r. przekraczać kwoty 3136,20 zł.

Podstawa wymiaru składek za pracowników delegowanych

Podstawę wymiaru składek pracowników:

• delegowanych do pracy za granicą oraz
• uzyskujących przychód w kwocie wyższej niż prognozowane przeciętne wynagrodzenie miesięczne obowiązujące w danym roku

stanowi ich przychód, w rozumieniu przepisów podatkowych, pomniejszony o równowartość diety z tytułu podróży zagranicznej za każdy dzień pobytu.

Tak ustalona podstawa wymiaru składek ma jednak określone minimum, poniżej którego nie może zostać obniżona. To dolne ograniczenie jest równe kwocie prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, a zatem w 2020 r. wynosi 5227 zł.

PRZYKŁAD

Firma z branży budowlanej oddelegowała jednego ze swoich pracowników do pracy na Słowacji w okresie od 1 grudnia 2019 r. do 31 stycznia 2020 r. Wynagrodzenie miesięczne brutto pracownika przekracza kwoty - odpowiednio - 4765 zł w grudniu 2019 r. oraz 5227 zł w styczniu 2020 r., co oznacza, że mają do niego zastosowanie przepisy o wyłączeniu z podstawy wymiaru składek równowartości diet. Po pomniejszeniu przychodu uzyskanego w tych miesiącach o równowartość diet za każdy dzień pobytu wynagrodzenie pracownika wyniosło odpowiednio 4589,11 zł w grudniu 2019 r. oraz 4611,29 zł w styczniu 2020 r. W tej sytuacji podstawa wymiaru składek tego ubezpieczonego za grudzień 2019 r. powinna zostać ustalona w kwocie 4765 zł, natomiast za styczeń 2020 r. - w kwocie 5227 zł.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 18 ust. 1, ust. 3, ust. 5b, ust. 8, ust. 14, art. 18c ust. 2, art. 19, art. 20 ust. 3 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - j.t. Dz.U. z 2019 r. poz. 300; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 2070

• art. 66 ust. 1 pkt 32 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - j.t. Dz.U. z 2019 r. poz. 1373; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 2020

• art. 36 ust. 2-3 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 1924

• § 2 ust. 1 pkt 16, § 5 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1949

• obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 28 listopada 2019 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2020 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia - M.P. z 2019 r. poz. 1147