Czy urlop macierzyński przed porodem

RADA

Jeżeli lekarz prowadzący wydał Państwa pracownicy nowe zaświadczenie określające datę porodu na co najmniej 2 tygodnie przed dniem złożenia przez nią wniosku o urlop macierzyński, to okres od 30 czerwca do 5 lipca br. należy potraktować jak okres urlopu macierzyńskiego.

UZASADNIENIE

Urlop macierzyński może zostać podzielony na dwie części - wykorzystywaną przed i po urodzeniu dziecka. Wykorzystywanie urlopu macierzyńskiego przed porodem nie jest obowiązkiem pracownicy, tylko jej uprawnieniem. Urlop macierzyński przed porodem może zostać bowiem udzielony jedynie na wniosek pracownicy. Inaczej jest natomiast z urlopem macierzyńskim po porodzie. Wykorzystywanie takiego urlopu po porodzie następuje automatycznie (pracownica może zrzec się prawa do części urlopu macierzyńskiego po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 14 tygodni tego zwolnienia od pracy, ale tylko wówczas, gdy pozostałą jego część wykorzystałby ojciec dziecka).

Urlop macierzyński przed porodem powinien wynosić co najmniej 2 tygodnie (art. 180 § 3 Kodeksu pracy). Wynika z tego, że nie można udzielić go w sytuacji, gdy poród ma przypadać wcześniej. Jedynym wyznacznikiem, którym pracodawca może się w tym zakresie posługiwać, jest zakładana przez lekarza data porodu wskazana w zaświadczeniu lekarskim.

UWAGA! Aktualnie przed porodem można wykorzystać maksymalnie 6 tygodni urlopu macierzyńskiego.

Polecamy: Urlop macierzyński przed porodem

Zakładana data porodu nie musi okazać się datą rzeczywistego porodu. W wielu zatem przypadkach okres wykorzystanego przed porodem urlopu macierzyńskiego będzie krótszy niż 2 tygodnie. Nie stanowi to jakiegokolwiek naruszenia przepisów wówczas, gdy pracodawca opierał się na dacie określonej przez lekarza. Jeżeli jednak lekarz wskazuje jako termin porodu dzień przypadający przed upływem 2 tygodni od dnia planowanego rozpoczęcia wykorzystywania urlopu macierzyńskiego, pracodawca nie powinien udzielać pracownicy tego urlopu.

WAŻNE!

Pracownica może wykorzystać przed porodem krótszy niż 2 tygodnie urlop macierzyński, jeżeli poród nastąpił przed terminem stwierdzającym datę porodu wskazanym w zaświadczeniu lekarskim.

W przedstawionej sytuacji decydujące znaczenie będzie miało nie to, czy minęła już data planowanego porodu, ale to, jak do tej sytuacji odniósł się lekarz prowadzący. Jeżeli wydał nowe zaświadczenie, w którym „przesunął” datę porodu o 2 tygodnie, to mogli Państwo udzielić pracownicy urlopu macierzyńskiego przed porodem. Takiej możliwości nie było jednak wówczas, gdy z nowego zaświadczenia wynikała data wcześniejsza lub gdy oparto się jedynie na oświadczeniu pracownicy dotyczącym daty porodu.

Z określenia, że „co najmniej 2 tygodnie urlopu macierzyńskiego” można wykorzystać przed porodem, można wywnioskować, że cały urlop macierzyński może być - na wniosek pracownicy - wykorzystany przed przewidywaną datą porodu. W praktyce jednak raczej żadna pracownica nie zdecyduje się na wykorzystanie całego urlopu macierzyńskiego przed porodem.

• art. 180 Kodeksu pracy.

Marek Rotkiewicz

specjalista ds. zatrudnienia