REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasady zatrudniania kobiet w ciąży w porze nocnej i godzinach nadliczbowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Krzysztof Stucke
Kancelaria Prawa Pracy
Zasady zatrudniania kobiet w ciąży w porze nocnej i godzinach nadliczbowych. / Fot. Fotolia
Zasady zatrudniania kobiet w ciąży w porze nocnej i godzinach nadliczbowych. / Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zasady zatrudniania kobiet w ciąży w porze nocnej i godzinach nadliczbowych sprowadzają się do bezwzględnego zakazu. Praca w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych traktowana jest bowiem jako nadmierne obciążenia organizmu w okresie ciąży.

Zakaz pracy w godzinach nadliczbowych i porze nocnej

Bezwzględny zakaz zatrudniania kobiet ciężarnych w godzinach nadliczbowych i porze nocnej związany jest ściśle z ustaleniami medycyny pracy. Zaobserwowano występowanie współzależności między długością dnia pracy a stanem psychofizycznym, nazywanym zmęczeniem. W okresie ciąży nie można dopuścić do nadmiernych obciążeń organizmu.

REKLAMA

Bezwzględność zakazu oznacza, że zakaz ten nie może być uchylony ani ograniczony w drodze uzgodnień między pracownicą a pracodawcą (art. 178 § 1 Kodeksu pracy). [1] Dotyczy on wszystkich kobiet i obejmuje cały okres ciąży. Zakaz ten odnosi się do wszelkiej pracy w godzinach nadliczbowych – zarówno wykonywanej dorywczo, jak i mającej charakter stały. A ponadto dotyczy kobiet pracujących w porze nocnej, zatrudnionych w zakładach o ruchu ciągłym oraz w zakładach, w których ze względu na konieczność ciągłego zaspokajania potrzeb ludności dozwolona jest praca w wymiarze zwiększonym. Zatrudnienie pracownicy w ciąży wbrew temu zakazowi stanowi wykroczenie przeciw prawom pracownika[2]

Wymiar czasu pracy pracownic w ciąży nie może przekraczać 8 godzin na dobę (art. 129 pkt. 2 Kodeksu pracy).

Polecamy: 30 pomysłów na zarabianie w domu

Noc

W konwencji nr 89 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej pracy nocnej kobiet zatrudnionych w przemyśle w art. 2 określenie „noc” oznacza okres co najmniej jedenastu następujących po sobie godzin, łącznie z przerwą ustaloną przez właściwą władzę, wynoszącą co najmniej siedem następujących po sobie godzin, przypadającą między godziną dwudziestą drugą a siódmą rano. Właściwa władza może ustalić odmienne przerwy dla poszczególnych obszarów, przemysłów, przedsiębiorstw lub gałęzi przemysłów lub przedsiębiorstw, jednakże przed wyznaczeniem przerwy rozpoczynającej się po godzinie dwudziestej trzeciej skonsultuje się z zainteresowanymi organizacjami pracodawców i pracowników. Natomiast w krajach, w których klimat czyni pracę dzienną szczególnie uciążliwą, okres nocny może być krótszy od okresu ustalonego, pod warunkiem, że odpoczynek zostanie zrekompensowany w ciągu dnia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zadaj pytanie na FORUM

Kodeks pracy w art. 157§1 stanowi, że pora nocna obejmuje 8 godzin pomiędzy 21:00 i 7:00. W tych godzinach powinno nastąpić ustalenie pory nocnej w drodze postanowień regulaminu pracy (art. 104 §1 pkt. 4 Kodeksu pracy), układu zbiorowego pracy, a u pracodawcy, zatrudniającego mniej niż 20 pracowników – w pisemnej informacji, którą pracodawca ma obowiązek dostarczyć każdemu pracownikowi w ciągu 7 dni od zawarcia z nim umowy o pracę (art. 29 §9 Kodeksu pracy).

Przeniesienie do innej pracy i dodatek wyrównawczy

Pracodawca zatrudniający pracownicę w porze nocnej jest zobligowany na okres ciąży zmienić harmonogram czasu pracy w sposób umożliwiający wykonywanie pracy poza porą nocną. Jeżeli jest to niemożliwe lub niecelowe, pracodawca powinien przenieść pracownicę do innej pracy, której wykonywanie nie wymaga pracy w porze nocnej (art. 178 Kodeksu pracy). Jeżeli zmiana rozkładu czasu pracy albo przeniesienie do innej pracy powoduje obniżenie wynagrodzenia, pracownicy przysługuje dodatek wyrównawczy (art. 179§4 w zw. Z art. 1781 Kodeksu pracy). Dodatek wyrównawczy nie dotyczy okresu, w którym kobieta w ciąży pobierała zasiłek chorobowy.[3] Dodatek stanowi różnicę między wynagrodzeniem z okresu poprzedzającego przeniesienie/zmiana rozkładu czasu pracy (§7 ust. 1 pkt 1 rozp. MIPS z 29.5.1996r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczenia odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy, DzU nr 62, poz. 289 ze zm.).

Zakaz wypowiadania i rozwiązywania stosunku pracy kobiet w ciąży

Zwolnienie z obowiązku wykonywania pracy

W razie braku możliwości zmiany rozkładu czasu pracy albo przeniesienia pracownicy do innej pracy pracodawca jest obowiązany zwolnić pracownicę na czas niezbędny z obowiązku wykonywania pracy (art. 179 §5 z zw. z art. 178 Kodeksu pracy). Wskazane przepisy są zgodne z orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości z 5.5.1994r. CC 421/92, akcentującym zakaz zatrudniania kobiet ciężarnych w porze nocnej nawet w takiej sytuacji, gdy strony stosunku pracy nie wiedziały ciąży pracownicy w chwili zawierania umowy o pracę.[4]

Prawo unijne

W prawie Unii Europejskiej zagadnienia pracy w nocy zostały uregulowane w sposób bardziej elastyczny niż w polskim Kodeksie pracy. W Unii Europejskiej obowiązuje zasada identyczności w pracy kobiet i mężczyzn w związku z czym brak w prawie unijnym generalnego zakazu pracy kobiet w ciąży. Zakaz pracy kobiet w ciąży i w warunkach szkodliwych i niebezpiecznych dla zdrowia przez niektórych jest postrzegany, jako przejaw dyskryminacji, gdyż zakaz ten stanowi ograniczenie prawa do pracy. Prawo Unii Europejskiej w szerokim stopniu gwarantuje ochronę kobiet w zakresie prawa pracy. Regulacje europejskie są w wielu kwestiach zbliżone do standardów przyjętych przez Międzynarodową Organizację Pracy. Unia Europejska stoi na stanowisku identyczności kobiet i mężczyzn w pracy. Wg UE tylko biologiczne macierzyństwo odróżnia kobiety od mężczyzn.[5]

Praca kobiety w ciąży - prawa i obowiązki

  1. U. Jackowiak, W. Uzik, A. Wypych-Żywicka, Prawo pracy – podręcznik dla studentów prawa, Zakamycze 2003, s. 468
  2. Wydawnictwo Wolters Kluwer, Meritum, Prawo pracy 2009, Warszawa 2009, s. 696
  3. Wyrok SN z 6.1.1995r., (I PRN 118/94, OSNAPiUS 1995, Nr 11, poz. 134)
  4. E. Suknarowska-Drzewiecka, Urlopy i zwolnienia od pracy, porady, przykłady, praktyka, Warszawa 2008, s. 115-116
  5. Ochrona kobiet w ciąży i w okresie macierzyństwa w prawie wspólnotowym i w polskim ustawodawstwie pracy, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” nr 5 (1998) s. 13-22
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe przepisy o rynku pracy i zatrudnianiu cudzoziemców od 1 czerwca 2025. Co się zmienia?

Od 1 czerwca 2025 r. wchodzą w życie dwie kluczowe ustawy reformujące polski rynek pracy i zasady zatrudniania cudzoziemców. Nowe przepisy zmienią sposób rejestracji bezrobotnych, zniosą ograniczenia wiekowe i wprowadzą nowoczesne narzędzia informatyczne. Co dokładnie się zmienia i kogo dotyczą nowe regulacje?

Debata. Syndrom oszustki - między sukcesem a wątpliwościami

To będzie jedno z najważniejszych spotkań w naszym studio, transmitowane w czasie rzeczywistym na stronie infor.pl.

Ile godzin tygodniowo pracuje się w UE? Najmniej w Holandii, najwięcej w Grecji, Bułgarii i Polsce

Według danych Eurostatu pracownicy w Unii Europejskiej pracowali średnio 36 godzin w tygodniu. Okazuje się, że w Polsce było to znacznie więcej. Gdzie odnotowano najdłuższe, a gdzie najkrótsze tygodnie pracy?

Jakie kody uprawniają do wyższego dofinansowania PFRON? [KWOTY 2025]

Kwota dofinansowania, jaką może uzyskać pracodawca, zależy nie tylko od stopnia niepełnosprawności, ale również od rodzaju schorzenia. Czy pojawią się kolejne kody uprawniające do wyższego dofinansowania? Jakie kwoty obowiązują w 2025 r.?

REKLAMA

Kapitał początkowy można przeliczyć. To klucz do wyższej emerytury!

Kapitał początkowy to odtworzona wartość składek emerytalnych z okresu przed 1 stycznia 1999 roku, kiedy składki nie były przypisane do indywidualnych kont. Bez kapitału początkowego Twoja emerytura może być znacznie niższa. Sprawdź, jak go wyliczyć i jakie dokumenty są potrzebne, by nie stracić pieniędzy.

Menadżerowie wysokiego szczebla chcą się dogadywać mimo barier budowanych przez przywódców świata

Menadżerowie i światowy biznes stoi w obliczu rosnącej niestabilności – od napięć geopolitycznych i przesunięcia wpływów globalnych, po coraz bardziej spolaryzowaną scenę międzynarodową. Mimo to, wielu menedżerów najwyższego szczebla wciąż wykazuje wiarę w trwałość dotychczasowych struktur i scenariuszy współpracy.

Pracodawco! Nie zawsze możesz zlecić dodatkowe zadania pracownikowi

Podpisując umowę o pracę, strony zawierają dwustronne zobowiązanie - pracownik obliguje się do świadczenia określonej w umowie pracy, a pracodawca do wypłacania pracownikowi uzgodnionego wynagrodzenia. W praktyce jednak wielu pracodawców wychodzi z założenia, że skoro to oni płacą, to mogą zlecać swoim podopiecznym różnorodne zadania, również te wykraczające poza ustalony zakres obowiązków.

Jawność wynagrodzeń w Polsce: Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu pracy. Co się zmieni dla pracodawców i kandydatów do pracy?

Nowelizacja Kodeksu pracy uchwalona przez Sejm wprowadza obowiązek informowania kandydatów do pracy o wynagrodzeniu w procesie rekrutacji. Eksperci podkreślają jednak, że to dopiero początek drogi do pełnej jawności płac w Polsce.

REKLAMA

Aplikacja mZUS zyskuje popularność – już ponad 700 tys. użytkowników w całej Polsce

Aplikacja mobilna mZUS, dostępna na smartfony z systemem Android i iOS, przekroczyła próg 700 tysięcy użytkowników. Umożliwia szybki i wygodny dostęp do usług Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, takich jak składanie wniosków o 800+, „Dobry Start” czy rezerwacja e-wizyt.

Coraz więcej seniorów wybiera przelew zamiast gotówki. Już 80% świadczeń ZUS trafia na konta bankowe

W marcu 2025 roku aż 80 proc. emerytów i rencistów otrzymywało świadczenia ZUS przelewem na konto bankowe. Choć coraz więcej osób rezygnuje z gotówki, część seniorów nadal wybiera wizytę listonosza – z powodów praktycznych i społecznych.

REKLAMA