REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasady zatrudniania kobiet w ciąży w porze nocnej i godzinach nadliczbowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Krzysztof Stucke
Kancelaria Prawa Pracy
Zasady zatrudniania kobiet w ciąży w porze nocnej i godzinach nadliczbowych. / Fot. Fotolia
Zasady zatrudniania kobiet w ciąży w porze nocnej i godzinach nadliczbowych. / Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zasady zatrudniania kobiet w ciąży w porze nocnej i godzinach nadliczbowych sprowadzają się do bezwzględnego zakazu. Praca w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych traktowana jest bowiem jako nadmierne obciążenia organizmu w okresie ciąży.

Zakaz pracy w godzinach nadliczbowych i porze nocnej

REKLAMA

Bezwzględny zakaz zatrudniania kobiet ciężarnych w godzinach nadliczbowych i porze nocnej związany jest ściśle z ustaleniami medycyny pracy. Zaobserwowano występowanie współzależności między długością dnia pracy a stanem psychofizycznym, nazywanym zmęczeniem. W okresie ciąży nie można dopuścić do nadmiernych obciążeń organizmu.

REKLAMA

Bezwzględność zakazu oznacza, że zakaz ten nie może być uchylony ani ograniczony w drodze uzgodnień między pracownicą a pracodawcą (art. 178 § 1 Kodeksu pracy). [1] Dotyczy on wszystkich kobiet i obejmuje cały okres ciąży. Zakaz ten odnosi się do wszelkiej pracy w godzinach nadliczbowych – zarówno wykonywanej dorywczo, jak i mającej charakter stały. A ponadto dotyczy kobiet pracujących w porze nocnej, zatrudnionych w zakładach o ruchu ciągłym oraz w zakładach, w których ze względu na konieczność ciągłego zaspokajania potrzeb ludności dozwolona jest praca w wymiarze zwiększonym. Zatrudnienie pracownicy w ciąży wbrew temu zakazowi stanowi wykroczenie przeciw prawom pracownika[2]

Wymiar czasu pracy pracownic w ciąży nie może przekraczać 8 godzin na dobę (art. 129 pkt. 2 Kodeksu pracy).

Polecamy: 30 pomysłów na zarabianie w domu

Noc

W konwencji nr 89 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej pracy nocnej kobiet zatrudnionych w przemyśle w art. 2 określenie „noc” oznacza okres co najmniej jedenastu następujących po sobie godzin, łącznie z przerwą ustaloną przez właściwą władzę, wynoszącą co najmniej siedem następujących po sobie godzin, przypadającą między godziną dwudziestą drugą a siódmą rano. Właściwa władza może ustalić odmienne przerwy dla poszczególnych obszarów, przemysłów, przedsiębiorstw lub gałęzi przemysłów lub przedsiębiorstw, jednakże przed wyznaczeniem przerwy rozpoczynającej się po godzinie dwudziestej trzeciej skonsultuje się z zainteresowanymi organizacjami pracodawców i pracowników. Natomiast w krajach, w których klimat czyni pracę dzienną szczególnie uciążliwą, okres nocny może być krótszy od okresu ustalonego, pod warunkiem, że odpoczynek zostanie zrekompensowany w ciągu dnia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zadaj pytanie na FORUM

Kodeks pracy w art. 157§1 stanowi, że pora nocna obejmuje 8 godzin pomiędzy 21:00 i 7:00. W tych godzinach powinno nastąpić ustalenie pory nocnej w drodze postanowień regulaminu pracy (art. 104 §1 pkt. 4 Kodeksu pracy), układu zbiorowego pracy, a u pracodawcy, zatrudniającego mniej niż 20 pracowników – w pisemnej informacji, którą pracodawca ma obowiązek dostarczyć każdemu pracownikowi w ciągu 7 dni od zawarcia z nim umowy o pracę (art. 29 §9 Kodeksu pracy).

Przeniesienie do innej pracy i dodatek wyrównawczy

Pracodawca zatrudniający pracownicę w porze nocnej jest zobligowany na okres ciąży zmienić harmonogram czasu pracy w sposób umożliwiający wykonywanie pracy poza porą nocną. Jeżeli jest to niemożliwe lub niecelowe, pracodawca powinien przenieść pracownicę do innej pracy, której wykonywanie nie wymaga pracy w porze nocnej (art. 178 Kodeksu pracy). Jeżeli zmiana rozkładu czasu pracy albo przeniesienie do innej pracy powoduje obniżenie wynagrodzenia, pracownicy przysługuje dodatek wyrównawczy (art. 179§4 w zw. Z art. 1781 Kodeksu pracy). Dodatek wyrównawczy nie dotyczy okresu, w którym kobieta w ciąży pobierała zasiłek chorobowy.[3] Dodatek stanowi różnicę między wynagrodzeniem z okresu poprzedzającego przeniesienie/zmiana rozkładu czasu pracy (§7 ust. 1 pkt 1 rozp. MIPS z 29.5.1996r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczenia odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy, DzU nr 62, poz. 289 ze zm.).

Zakaz wypowiadania i rozwiązywania stosunku pracy kobiet w ciąży

Zwolnienie z obowiązku wykonywania pracy

W razie braku możliwości zmiany rozkładu czasu pracy albo przeniesienia pracownicy do innej pracy pracodawca jest obowiązany zwolnić pracownicę na czas niezbędny z obowiązku wykonywania pracy (art. 179 §5 z zw. z art. 178 Kodeksu pracy). Wskazane przepisy są zgodne z orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości z 5.5.1994r. CC 421/92, akcentującym zakaz zatrudniania kobiet ciężarnych w porze nocnej nawet w takiej sytuacji, gdy strony stosunku pracy nie wiedziały ciąży pracownicy w chwili zawierania umowy o pracę.[4]

Prawo unijne

W prawie Unii Europejskiej zagadnienia pracy w nocy zostały uregulowane w sposób bardziej elastyczny niż w polskim Kodeksie pracy. W Unii Europejskiej obowiązuje zasada identyczności w pracy kobiet i mężczyzn w związku z czym brak w prawie unijnym generalnego zakazu pracy kobiet w ciąży. Zakaz pracy kobiet w ciąży i w warunkach szkodliwych i niebezpiecznych dla zdrowia przez niektórych jest postrzegany, jako przejaw dyskryminacji, gdyż zakaz ten stanowi ograniczenie prawa do pracy. Prawo Unii Europejskiej w szerokim stopniu gwarantuje ochronę kobiet w zakresie prawa pracy. Regulacje europejskie są w wielu kwestiach zbliżone do standardów przyjętych przez Międzynarodową Organizację Pracy. Unia Europejska stoi na stanowisku identyczności kobiet i mężczyzn w pracy. Wg UE tylko biologiczne macierzyństwo odróżnia kobiety od mężczyzn.[5]

Praca kobiety w ciąży - prawa i obowiązki

  1. U. Jackowiak, W. Uzik, A. Wypych-Żywicka, Prawo pracy – podręcznik dla studentów prawa, Zakamycze 2003, s. 468
  2. Wydawnictwo Wolters Kluwer, Meritum, Prawo pracy 2009, Warszawa 2009, s. 696
  3. Wyrok SN z 6.1.1995r., (I PRN 118/94, OSNAPiUS 1995, Nr 11, poz. 134)
  4. E. Suknarowska-Drzewiecka, Urlopy i zwolnienia od pracy, porady, przykłady, praktyka, Warszawa 2008, s. 115-116
  5. Ochrona kobiet w ciąży i w okresie macierzyństwa w prawie wspólnotowym i w polskim ustawodawstwie pracy, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” nr 5 (1998) s. 13-22
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Microlearning dla pracowników: przyszłość efektywnych szkoleń i nauki czy krótkotrwała moda?

Microlearning przestaje być ciekawostką w edukacji, a staje się realną pomocą w rozwoju pracowników – szczególnie tam, gdzie liczy się czas, efektywność i elastyczność operacyjna. Według danych International Journal of Advanced Research in Science, Communication and Technology (IJARSCT) aż 85% pracowników uznaje krótkie formy nauki za bardziej angażujące, a 75% deklaruje lepsze zapamiętywanie przekazywanych w ten sposób informacji.

NIK: orzekanie i ustalanie poziomu wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami – więcej trudności niż realnej pomocy. Gdzie i dlaczego?

NIK: Orzekanie i ustalanie poziomu wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami – więcej trudności niż realnej pomocy. Gdzie i dlaczego? Jak pokazuje kontrola przeprowadzona przez Delegaturę Najwyższej Izby Kontroli w jednym z dużych miast w Polsce - system jest pełen luk, niedociągnięć i proceduralnych pułapek, które zamiast wspierać, często zniechęcają i utrudniają życie najbardziej potrzebującym. Systemy działania komisji orzeczniczych są wręcz momentami niezgodne z prawem i niesprawiedliwe.

Dodatkowe 6589,67 zł miesięcznie dla najstarszych Polaków z ZUS

Dodatkowe 6589,67 zł miesięcznie dla najstarszych Polaków z ZUS. Należy się każdemu seniorowi, nawet temu, który nie pobiera żadnego świadczenia z ZUS. Taka osoba musi jednak złożyć wniosek. Ile lat trzeba ukończyć, aby móc je otrzymać?

Rekordowy dług w ZUS wynosi prawie 819 mln złotych. Pogarsza się sytuacja finansowa płatników

Rekordowy dług w ZUS w 2025 roku wynosi prawie 819 mln złotych. Dlaczego zadłużenie w ZUS jest tak wysokie? Zdaniem ekspertów dane wskazują m.in. na pogarszającą się sytuację finansową płatników.

REKLAMA

Jedni z milionami, drudzy z groszami. Rekordzista jest zadłużony w ZUS na blisko 819 mln złotych [DANE]

Na koniec czerwca 2025 roku 625 755 aktywnych płatników miało zadłużenie powyżej 0,01 zł względem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). To o 0,6% więcej niż rok wcześniej. Jednocześnie kwota zadłużenia na wszystkie fundusze na aktywnych kontach płatników wyniosła 21,069 mld zł. To o 7,6% więcej niż rok wcześniej. Tak więc: jedni z milionami, drudzy z groszami. Okazuje się, że rekordzista jest zadłużony w ZUS na blisko 819 mln złotych.

Od 1 września 2025 r. spada wynagrodzenie pracowników młodocianych. Znamy nowe stawki

Od września 2025 r. zmienią się minimalne stawki dla pracowników młodocianych zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego. Obniżka wynika z niższego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w II kwartale 2025 r. Sprawdź, ile wyniesie płaca w poszczególnych latach nauki zawodu i przyuczenia do wykonywania określonej pracy.

MRPiPS wyjaśnia nowe przepisy o zatrudnianiu cudzoziemców [Odpowiedź na pytania Rzecznika MŚP]

W lipcu 2025 r. Rzecznik MŚP skierowała do ministerstwa szereg pytań i wątpliwości dotyczących nowych przepisów o zatrudnianiu cudzoziemców. Oto obszerne wyjaśnienia MRPiPS.

Praca: 10 potknięć, które zamykają drzwi już na starcie

Praca: 10 potknięć, które zamykają drzwi już na starcie - dlaczego to takie ważne? Bo to odpowiedź na niepokojące obserwacje – w wielu branżach coraz częściej zanika kultura rozmów kwalifikacyjnych. Proste zasady dobrego wychowania ustępują pośpiechowi, brakowi przygotowania i nieprofesjonalnym zachowaniom. Czego zatem unikać? Przygotowaliśmy zestawienie najczęściej spotykanych potknięć, które potrafią przekreślić szanse kandydata już na starcie.

REKLAMA

Nowe przepisy dotyczące benefitów pozapłacowych od 2026 r. Jawność wynagrodzeń je obejmie

Nowe przepisy dotyczące jawności wynagrodzeń, które wchodzą w życie z początkiem 2026 roku, obejmują również benefity pozapłacowe. Co to w praktyce oznacza?

Od czerwca 2025 r. miały być ułatwienia dla pracowników na rynku pracy a jest chaos

W dniu 1 czerwca 2025 r. weszła w życie ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium RP. Wprowadzone zmiany miały zrewolucjonizować procedury związane z uzyskiwaniem zezwoleń na pracę i oświadczeń o powierzeniu pracy obcokrajowcom. W teorii nowe regulacje miały uprościć i przyspieszyć procesy. W praktyce – wiele firm, urzędów i cudzoziemców wpadło w wir organizacyjnego chaosu.

REKLAMA