Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Urlop wychowawczy po zmianach

Urlop wychowawczy po zmianach. /Fot. Fotolia
Urlop wychowawczy po zmianach. /Fot. Fotolia
Fotolia
Urlop wychowawczy po zmianach, które weszły w życie dnia 1 października 2013 r. został dostosowany do prawa UE. Przewidziano, że jeden z 36 miesięcy musi zostać wykorzystany przez drugiego z rodziców. Gdy nie skorzysta z przysługującego mu uprawnienia, miesiąc urlopu wychowawczego przepada.

Wymiar urlopu

Urlop wychowawczy przysługuje w wymiarze do 36 miesięcy, przy czym udzielany jest na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 5 roku życia. Dodatkowo jeżeli z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecko wymaga osobistej opieki pracownika, niezależnie od urlopu, o którym mowa powyżej, może być udzielony również urlop wychowawczy w wymiarze do 36 miesięcy, jednak na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia. Warto zaznaczyć, że okres urlopu wychowawczego, w dniu jego zakończenia, wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Osoby uprawnione

Pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Do sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia. W celu uzyskania urlopu pracownik składa stosowny wniosek.

Szczegółowe warunki udzielania urlopu wychowawczego określa Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 września 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania urlopu wychowawczego.

1 miesiąc urlopu dla drugiego rodzica

Nowością wynikającą z dostosowania polskiego prawa do prawa Unii Europejskiej jest wyłączne prawo do jednego miesiąca urlopu z puli pełnego wymiaru urlopu wychowawczego przysługujące każdemu z rodziców. Prawa tego nie można przenieść na drugiego z rodziców lub opiekunów dziecka. Oznacza to, że nawet jeśli jeden z rodziców zdecyduje się na wykorzystanie urlopu w pełnym wymiarze, będzie przysługiwało mu nie 36 miesięcy, a 35 miesięcy. Jeden miesiąc zawsze będzie związany z drugim rodzicem jako jego wyłączne prawo, którego nie może się zrzec. Jeżeli jeden z rodziców nie wykorzysta tego miesiąca, wówczas uprawnienie to przepada. Drugi z rodziców będący będzie przebywał na urlopie maksymalnie 35 miesięcy.

WAŻNE!

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kodeks pracy przewiduje sytuacje, kiedy jeden z rodziców może wykorzystać urlop wychowawczy w pełnym, 36-miesięcznym wymiarze.

Wyjątkowo jeden z rodziców dziecka ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 36 miesięcy, jeżeli:

  1. drugi rodzic dziecka nie żyje,
  2. drugiemu rodzicowi dziecka nie przysługuje władza rodzicielska,
  3. drugi rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej albo taka władza uległa ograniczeniu lub zawieszeniu,
  4. dziecko pozostaje pod opieką jednego opiekuna

Zobacz również: Zmiany w urlopach wychowawczych od 1 października

Jednoczesne korzystanie z urlopu

Zgodnie z dotychczasowymi przepisami Kodeksu pracy rodzice lub opiekunowie dziecka mogli jednocześnie korzystać z urlopu wychowawczego przez okres nieprzekraczający 3 miesięcy. Aktualnie okres ten został wydłużony o miesiąc i wynosi 4 miesiące.

Wykorzystanie urlopu w częściach

Zgodnie z nową regulacją urlop wychowawczy może być wykorzystany najwyżej w 5 częściach. Wcześniej wykorzystywany był maksymalnie w 4 częściach. Zmiana liczby części ma służyć skuteczniejszemu godzeniu pracy z wychowaniem dziecka.

Przykład:

Pracownica, która złożyła wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego w terminie 1 stycznia - 30 czerwca może pozostałą część urlopu wykorzystać w innym terminie lub terminach. Zakładając, że ojciec skorzysta tylko z 1 miesiąca urlopu, zostanie jej do wykorzystania jeszcze 29 miesięcy, które może podzielić na 4 części.

Zadaj pytanie: Forum Kadry - Uprawnienia rodzicielskie

Praca podczas urlopu

Pracownik może również łączyć urlop wychowawczy z pracą zarobkową u dotychczasowego pracodawcy lub w innym zakładzie pracy, może podjąć się innej działalności, nauki czy szkoleń. Co istotne, może podjąć się tych aktywności tylko wówczas, gdy nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Gdyby pracownik nie spełnił tego warunku i w konsekwencji trwale zaprzestał sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, w razie ustalenia tego faktu przez pracodawcę wzywa się pracownika do stawienia się do pracy we wskazanym terminie. Wybrany termin nie może wypadać później jednak niż w ciągu 30 dni od dnia powzięcia takiej wiadomości i nie wcześniej niż po upływie 3 dni od dnia wezwania. To samo dotyczy stwierdzenia przez pracodawcę, że z urlopu wychowawczego korzystają w jednym czasie oboje rodzice lub opiekunowie dziecka, a nie przebywają na urlopie w ramach gwarantowanego prawnie 4-miesięcznego terminu jednoczesnego przebywania na urlopie.

Ochrona pracownika

Osoby przebywające na urlopie wychowawczym są chronione przed zwolnieniem. Pracodawca nie może bowiem wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego aż do dnia zakończenia tego urlopu. Istnieje jednak możliwość rozwiązania przez pracodawcę w tym czasie umowy o pracę. Wyjątek dotyczy ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także zajścia przyczyn uzasadniających rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Kodeks pracy stanowi jednak, że gdyby pracownik złożył wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego już po dokonaniu czynności zmierzającej do rozwiązania umowy o pracę, umowa rozwiązuje się w terminie wynikającym z tej czynności.

Polecamy również serwis: Zatrudnianie i zwalnianie

Rezygnacja z urlopu i powrót do pracy

W świetle art. 1863 Kodeksu pracy pracownik może zrezygnować z urlopu wychowawczego:

  1. w każdym czasie – za zgodą pracodawcy,
  2. po uprzednim zawiadomieniu pracodawcy – najpóźniej na 30 dni przed terminem zamierzonego podjęcia pracy.

Gdy urlop wychowawczy dobiega końca pracownik wraca do pracy na dotychczasowym stanowisku. Nie wymaga to złożenia wniosku o przywrócenie do pracy. Co w przypadku gdy nie jest to możliwe? W takiej sytuacji pracodawca kieruje pracownika do pracy na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym. Wówczas wynagrodzenie, które będzie otrzymywał pracownik nie może być niższe od wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikowi w dniu podjęcia pracy na stanowisku zajmowanym przed tym urlopem. Należy podkreślić, że podstawą określenia wysokości wynagrodzenia pracownika powracającego do pracy po urlopie wychowawczym nie jest wynagrodzenie pobierane przez niego przed urlopem, lecz wynagrodzenie przysługujące w dniu podjęcia pracy na stanowisku, które zajmował przed urlopem (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 2008 r., sygn. akt II PK 143/07).

Dopiero gdy pracodawca nie może zaproponować pracownikowi innego stanowiska zgodnie z powyższymi wskazaniami, dopuszcza się możliwość wypowiedzenia pracownikowi umowy na zasadach ogólnych. Zgodnie bowiem z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 3 listopada 1994 r. (I PRN 77/94) brak możliwości zatrudnienia pracownicy po urlopie wychowawczym na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przez nią przed urlopem lub zgodnym z jej kwalifikacjami uzasadnia wypowiedzenie umowy o pracy.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 Nr 21, poz. 94 z późn. zm.)

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Płace w branży IT. Ile zarabiają specjaliści

    Wzrost płac w IT hamuje na fali spowolnienia w branży; podwyżki dla wybranych, doświadczonych specjalistów – ekspertów od chmury czy data science. W tym roku przeciętny wzrost wynagrodzeń wyniósł prawie 11 proc., w przyszłym będzie to od 5 do 10 proc.

    Czym jest urlop na żądanie?

    Czym jest urlop na żądanie? Czym różni się urlop wypoczynkowy od urlopu na żądanie? Czy urlop na żądanie to to samo co urlop z powodu siły wyższej? Z jakiego powodu można wziąć urlop na żądanie? Ile jest płatny urlop na żądanie? Kiedy się zgłasza urlop na żądanie?

    Świadczenie wspierające i pielęgnacyjne. Co uchwalił sejm?

    Świadczenie wspierające i pielęgnacyjne na nowych zasadach. Przewidziano kilka progów. Świadczenie wspierające ma być tylko dla pełnoletnich, przed 18. rokiem życia jedynie świadczenie pielęgnacyjne, które ma być wypłacane na każde dziecko.

    Śmiertelny wypadek strażaka podczas ćwiczeń - kto płaci za pogrzeb?

    Śmiertelny wypadek strażaka podczas ćwiczeń - kto płaci za pogrzeb? Okazuje się, że szczególne uprawnienia przysługują rodzinie tylko w związku ze śmiercią strażaka w akcji ratowniczej. 

    Praca zdalna. Jakie zdarzenia nie będą uznawane za wypadki przy pracy

    Praca zdalna zagościła na stałe w wielu firmach. Od kwietnia zaczęły również w pełni obowiązywać przepisy Kodeksu pracy regulujące jej zasady. W wielu aspektach samą organizację pracy zdalnej mogą dookreślić pracodawcy za pomocą zapisów regulaminów pracy czy porozumień z pracownikami. Natomiast jeden aspekt pozostaje prawie całkowicie niezmieniony – jest nim zapewnienie bezpieczeństwa pracownikom. W związku tym umożliwiając pracę zdalną pracodawca musi mieć pewność, że warunki jej wykonywania są odpowiednie i nie będą generowały zagrożeń. 

    Lekarski egzamin weryfikacyjny 2023. 900 lekarzy spoza UE chce pracować w Polsce

    Do lekarskiego egzaminu weryfikacyjnego (LEW) przystąpi 29 maja 2023 r. w Łodzi 900 osób, które ukończyły studia medyczne w państwie niebędącym członkiem Unii Europejskiej i chcą wykonywać zawód lekarza w Polsce. To przede wszystkim obywatele Ukrainy i Białorusi.

    Minimalne wynagrodzenie w 2024 r. Związkowcy – podwyższać, pracodawcy – zamrozić

    Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych proponuje, by minimalne wynagrodzenie w 2024 r. wynosiło co najmniej 4300 zł od 1 stycznia, i co najmniej 4540 zł od lipca. Zdaniem Związku Przedsiębiorców i Pracodawców (ZPP) najlepsze będzie zamrożenie wynagrodzeń na obecnym poziomie.

    Olbrzymie zainteresowanie konkursem ZUS na poprawę BHP dla przedsiębiorców

    Konkurs na poprawę BHP dla przedsiębiorców. Ponad 5 tysięcy wniosków wpłynęło w konkursie dla płatników składek na projekty poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). Na ten cel ZUS przeznaczy 100 milionów zł. Wnioski dotyczyły takich dziedzin, jak: przetwórstwo przemysłowe, budownictwo oraz opieka zdrowotna i pomoc społeczna.

    Wniosek o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej za 2022 rok dostępny na PUE ZUS

    Wniosek o zwrot nadpłaty, w związku z rozliczeniem składki zdrowotnej za 2022 r., jest udostępniany na Platformie Usług Elektronicznych ZUS. Przed jego podpisaniem i wysłaniem należy koniecznie potwierdzić rachunek bankowy, na który ma być przekazany zwrot.

    Zasady równego wynagradzania. Walka z różnicami płacowymi ze względu na płeć

    Równość płci i walka z dyskryminacją to ważne kwestie społeczne i prawne, które mają istotne znaczenie w dziedzinie pracy. Jednym z najważniejszych aspektów równości jest zapewnienie równego wynagrodzenia dla mężczyzn i kobiet wykonujących tę samą pracę lub pracę o równorzędnej wartości.

    Ochrona danych osobowych w miejscu pracy. Wprowadzenie RODO a prywatność pracowników

    Wprowadzenie ogólnych uregulowań prawnych dotyczących ochrony danych osobowych przyniosło zmiany również w sferze miejsc pracy. Rozporządzenie Ogólne o Ochronie Danych Osobowych (RODO), które weszło w życie w maju 2018 roku, ma na celu zapewnienie większego bezpieczeństwa danych i ochronę prywatności obywateli. 

    Dzień Matki. Co należy się matkom

    Dzień Matki to dobra okazja, by przypomnieć, z jakich świadczeń pieniężnych korzystają matki i ojcowie. Co należy się rodzicom mającym dzieci?

    Dzień Matki. Łączenie macierzyństwa z powrotem na rynek pracy to wyzwanie

    Mamy stawiane są przed wieloma wyzwaniami. Dotyczy to zarówno samego macierzyństwa, ale także powrotu do pracy. Z jednej strony obciąża je opieka nad dzieckiem, a z drugiej strony, wydłużające się okresy urlopów związanych z macierzyństwem powodują trudności z powrotem na rynek pracy. 

    Świadczenie wspierające i pielęgnacyjne: zmiany zasad i stawek

    Świadczenie wspierające zmienia kształt na etapie prac sejmowych. Obecnie przewiduje się kilka progów. Planowane są kwoty od 635 zł do ponad 3 tys. zł. Świadczenie wspierające ma być tylko dla pełnoletnich, przed 18. rokiem życia jedynie świadczenie pielęgnacyjne.

    Przedsiębiorcy boją się rozliczenia z fiskusem. Chodzi o koszty pracy zdalnej pracowników

    Praca zdalna została uregulowana w Kodeksie pracy. Nowe przepisy nakładają na pracodawców nowe obowiązki. W związku z tym wielu z nich stanęło przed pilną potrzebą cyfryzacji. Pojawił się też problem rozliczenia z fiskusem w zakresie odliczenia od podatku komputerów i urządzeń przekazywanych pracownikom. Czy jest się czego bać?

    Środki na rachunku PPK są chronione przed egzekucją

    Zasadą jest, że środki zgromadzone na rachunku PPK uczestnika nie podlegają egzekucji sądowej ani administracyjnej. Nie dotyczy to egzekucji, która ma na celu zaspokojenie roszczeń alimentacyjnych.

    Webinarium „Ewidencja czasu pracy po zmianach 2023 – wzory dokumentów” + certyfikat gwarantowany

    Zapraszamy na praktyczne webinarium „Ewidencja czasu pracy po zmianach 2023 – wzory dokumentów” z gwarantowanym imiennym certyfikatem, które odbędzie się 12 czerwca 2023 roku. Polecamy!

    IT. Idealna branża dla mam?

    Intensywny rozwój nowych technologii sprawił, że znacznie poszerzył się wachlarz profesji, dla których IT jest wspólnym mianownikiem. I choć utarł się stereotyp, że branża IT zdominowana jest przez mężczyzn, kobiety coraz lepiej sobie radzą w tym sektorze, skutecznie konkurując i współpracując z panami. Również te, które zdecydowały się łączyć rozwój zawodowy z macierzyństwem. Co je przekonuje do pracy w IT?

    Chorwacja: Świętowanie z pasją

    Chorwacja, malownicze państwo położone na wybrzeżu Adriatyku, słynie nie tylko z pięknych krajobrazów i wspaniałych plaż, ale także z bogatej kultury i tradycji. Jednym z aspektów, które przyciągają uwagę zarówno turystów, jak i mieszkańców, są dni wolne od pracy obchodzone w tym kraju. 

    Chorwacja – Dni wolne 2023

    Chorwacja znajduje się w czołówce krajów Unii Europejskiej pod względem liczby dni wolnych od pracy w roku. Nie licząc niedziel kalendarz chorwackich dni świątecznych obejmuje trzynaście dni w roku. Kiedy przypadają dni wolne od pracy w Chorwacji?

    Jakich umiejętności polscy pracownicy uczą się najchętniej?

    Analizując 782 632 minut spędzonych na oglądaniu 10 najpopularniejszych seriali edukacyjnych, serwis rozwojowy Youniversity przygotował ranking umiejętności najbardziej pożądanych przez pracowników. Użytkownicy platformy najczęściej sięgają po tematykę dotyczącą snu oraz tego co na niego wpływa i w jaki sposób można nim zarządzać. Kolejnymi umiejętnościami, które chcą nabyć pracownicy są skuteczne rozwiązywanie konfliktów oraz przekazywanie dobrego feedbacku.

    Zwolnienia w branży IT

    Od początku 2023 roku w branży technologicznej dokonano zwolnień dziesiątek tysięcy specjalistów. W Polsce trend ten jest obecny w mniejszym wymiarze, jednak specjaliści biorący udział w procesach rekrutacyjnych coraz częściej wymagają form zatrudnienia, które zabezpieczą ich przed nagłą utratą pracy.

    Centrum technologiczne Visa w Polsce

    Visa uruchomi w Polsce nowoczesny Hub Technologiczny. Będzie to piąte tego typu centrum Visa na świecie i pierwsze w Europie.

    Minister Maląg o egzaminie ósmoklasisty

    Przed wami bardzo ważne dni. Jestem przekonana, że wykonana przez was ogromna praca w trakcie roku szkolnego przyniesie zamierzone rezultaty - napisała minister rodziny i pracy Marlena Maląg, życząc ósmoklasistom powodzenia na egzaminie.

    Zmiana zasad przyznawania i wypłaty zasiłku pogrzebowego po osobach uprawnionych do emerytur/rent pracowniczych wypłacanych przez KRUS w zbiegu z emeryturami/rentami rolniczymi

    Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego informuje, że od dnia 1 czerwca 2023 r. zasiłki pogrzebowe po zmarłych emerytach/rencistach uprawnionych do emerytur/rent rolniczych wypłacanych przez KRUS w tzw. zbiegu z emeryturą/rentą z systemu powszechnego i członkach ich rodzin będzie przyznawał i wypłacał Zakład Ubezpieczeń Społecznych.