Prawa autorskie do utworu pracowniczego

Odpowiedzi na to pytanie udziela art. 12 ust. 1 ustawy o prawie autorskim. Stanowi on, że jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.

Umowne ustalenie podmiotu, któremu przypadać będą majątkowe prawa autorskie do utworu pracowniczego

Przepis ten ma charakter względnie obowiązujący. Oznacza to, iż strony stosunku pracy mogą we własnym zakresie określić podmiot, któremu będą przypadać majątkowe prawa autorskie do utworu pracowniczego. W pierwszej kolejności to od nich zależy czy uprawniony z tego tytułu będzie pracownik czy pracodawca. Dopiero gdy pomiędzy stronami nie doszło do żadnego porozumienia w tym zakresie, zastosowanie znajdzie regulacja ustawowa. Tak więc w braku odmiennej woli stron autorskie prawa majątkowe do utworu przypadają pracodawcy z chwilą przyjęcia przez niego utworu.

Zobacz także: Jak poinformować pracownika o zakresie jego obowiązków?

Co istotne, omawiana regulacja ma zastosowanie tylko do przypadków, w których dany utwór powstał w związku z czynnościami podejmowanymi przez twórcę na podstawie stosunku pracy. Nie ma przy tym znaczenia czy podstawą stosunku pracy jest umowa, powołanie, mianowanie czy też inny akt. Oznacza to, że gdy utwór powstał w efekcie wykonania np. umowy zlecenia lub umowy o dzieło, majątkowe prawa autorskie będą przypadać jego twórcy, chyba że ten zdecyduje się przenieść je na osobę trzecią na podstawie odrębnej umowy.

Jakie majątkowe prawa autorskie przechodzą na pracodawcę?

Podkreślenia wymaga również fakt, że stosunek pracy nie gwarantuje pracodawcy przejścia na niego majątkowych praw autorskich do wszystkich utworów jego pracownika. Jak podkreślił Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 4 października 2011 r. (V ACa 422/11) na pracodawcę przejdą tylko prawa do utworów stworzonych na podstawie umowy o pracę, których wykonanie było efektem wypełniania obowiązków pracowniczych wynikających z umowy. Tak więc jeśli pracownik stworzy dzieło w oderwaniu od stosunku pracy, w którym pozostaje, autorskie prawa majątkowe do utworu nie przejdą na pracodawcę. Nie będzie miał na to wpływu nawet fakt, iż pracownik stworzył dzieło w godzinach pracy lub posługiwał się przy tym narzędziami należącymi do pracodawcy.