REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak i za co można karać pracowników?

Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Krakowskiej Akademii im. A.F. Modrzewskiego w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
Jak i za co można karać pracowników?
Jak i za co można karać pracowników?
shutterstock

REKLAMA

Za jakie zdarzenia pracodawca może ukarać pracownika? Czy karę wpisuje się do akt osobowych? Czy za to samo przewinienie można ukarać karą porządkową i rozwiązać z pracownikiem umowę?
rozwiń >

Czy trzeba karać pracowników?

Wymierzanie kar porządkowych (czy to niemajątkowych czy majątkowych) zależy wyłącznie od swobodnej decyzji pracodawcy.

Jeżeli pracodawca uzna, że zdarzenie ze strony pracownika miało charakter incydentalny czy nieświadomy a jego dotychczasowa postawa świadczy o sumiennym i starannym wykonywaniu obowiązków pracowniczych – to nie musi karać pracownika.

Odpowiedzialność porządkowa – czyli nałożenie kary porządkowej może mieć oczywiście tylko miejsce, jeżeli istnieją do tego podstawy, czyli gdy pracownik narusza obowiązki w zakresie porządku pracy, tzw. bezprawność jego zachowania.

Jakie kary porządkowe dla pracowników?

Kary porządkowe dla pracowników to: kara upomnienia, nagany, kara pieniężna.

Autopromocja

Praca zdalna. Praktyczny komentarz z przykładami + wzory dokumentów online

Kup książkę:

Praca zdalna. Praktyczny komentarz z przykładami + wzory dokumentów online

Za co kara upomnienia a za co nagany?

Pracownik może być ukarany karą upomnienia czy też nagany:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • Za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy,

  • Za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,

    Autopromocja

    Kodeks pracy 2023. Praktyczny komentarz z przykładami + wzory dokumentów online

    Kup książkę:

    Kodeks pracy 2023. Praktyczny komentarz z przykładami + wzory dokumentów online
  • Za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów przeciwpożarowych,

  • Za nieprzestrzeganie przez pracownika przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy.

    Autopromocja

    Bieżące aktualności o zmianach przepisów

    Czy biuro rachunkowe ma nowe obowiązki w związku z wprowadzeniem KSeF? Zmiany w podatkach dochodowych na 2024 r. i innych zmianach w VAT 2024 oraz prawie pracy i ubezpieczeń społecznych. I wiele innych bieżących tematów ...

    IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

Kary te mają charakter kar niemajątkowych.

Za co kara pieniężna?

Pracownik może być ukarany karą pieniężną, czyli karą o charakterze majątkowym:

  • Za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,

  • Za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów przeciwpożarowych,

  • Za opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia,

  • Za stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości,

  • Za spożywanie alkoholu w czasie pracy.

Co to jest gradacja kar?

Istnieje coś takiego jak gradacja kar, jest to ponownie, według swobodnego uznania pracodawcy, dobór kar odpowiednio do stopnia i charakteru konkretnego naruszenia przez pracownika. Jeżeli np. dojdzie do ciężkiego przewinienia, pracodawca od razu może ukarać pracownika karą nagany, nie musi najpierw wręczać mu upomnienia. Kary nie są więc stopniowalne. Nie jest tak, że pracodawca obowiązany jest zastosować najpierw karę upomnienia, nagany a później karę pieniężną.

Do kryteriów doboru kar należy:

- rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych,

- stopień winy pracownika,

- dotychczasowy stosunek pracownika do pracy.

Co to jest wina i jakie są jej rodzaje?

Winę rozumie się jako negatywną ocenę psychicznej strony zachowania pracownika. Ważne jest nastawienie psychiczne pracownika do popełnienia danego czynu. Liczy się też stopień świadomości dokonanego wyboru przez pracownika jak i adekwatność jego zachowania do sytuacji. Wina może mieć charakter umyślnej albo nieumyślnej.

Wina umyślna pracownika oznacza, że chce on wywołać dany skutek i podejmuje działania w tym kierunku albo przewiduje możliwość powstania takiego skutku i godzi się na to, że skutek nastąpi.

Wina niemyślna pracownika oznacza, że nie chce on wprawdzie wywołać określonego skutku, ale przez lekkomyślność lub niedbalstwo przy wykonywaniu obowiązków pracowniczych, dochodzi do tego skutku, którego zaistnienie przewidywał albo mógł przewidzieć.

Ile wynosi kara pieniężna?

Kara pieniężna za jedno przekroczenie, jak i za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności, nie może być wyższa od jednodniowego wynagrodzenia pracownika, a łącznie kary pieniężne nie mogą przewyższać dziesiątej części wynagrodzenia przypadającego pracownikowi do wypłaty, po dokonaniu potrąceń (o ile są).

Wpływy z kar pieniężnych przeznacza się na poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.

Jak stosować karę?

Kara nie może być zastosowana po upływie 2 tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia.

1) Najpierw należy wysłuchać pracownika. Dopiero wówczas można zastosować karę. W innym przypadku pracownik może zarzucić pracodawcy naruszenie procedur.

2) Należy zawiadomić pracownika na piśmie o zastosowanej karze, wskazując rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych i datę dopuszczenia się przez pracownika tego naruszenia. W piśmie należy poinformować pracownika o prawie zgłoszenia sprzeciwu i terminie jego wniesienia.

3) Odpis zawiadomienia należy złożyć do akt osobowych pracownika.

Czy pracownik może złożyć sprzeciw od kary?

Jeżeli zastosowanie kary nastąpiło z naruszeniem przepisów prawa, pracownik może w ciągu 7 dni od dnia zawiadomienia go o ukaraniu wnieść sprzeciw.

O uwzględnieniu lub odrzuceniu sprzeciwu decyduje pracodawca po rozpatrzeniu stanowiska reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej.

Milcząca zgoda – czyli nieodrzucenie przez pracodawcę sprzeciwu w ciągu 14 dni od dnia jego wniesienia jest równoznaczne z uwzględnieniem sprzeciwu. Wówczas karę usuwa się z akt, a gdy kara była karą pieniężną pracownikowi należy zwrócić pieniądze.

Co jeśli pracodawca odrzuci sprzeciw?

Pracownik, który wniósł sprzeciw, może w ciągu 14 dni od dnia zawiadomienia o odrzuceniu tego sprzeciwu wystąpić do sądu pracy o uchylenie zastosowanej wobec niego kary.

Czy kara znika z akt osobowych?

Tak, w kilku sytuacjach dochodzi do zatarcia ukarania:

- kara znika z akt osobowych po roku nienagannej pracy. Karę uważa się wówczas za niebyłą.

- kara znika z akt w razie uwzględnienia przez pracodawcę sprzeciwu pracownika, który odwołał się od nałożonej kary. Karę uznaje się za niebyłą.

- kara znika z akt w razie wydania przez sąd pracy orzeczenia o uchyleniu kary. Karę uznaje się za niebyłą.

Kara może zniknąć z akt wcześniej niż po roku nienagannej pracy. Pracodawca ponownie z własnej inicjatywy może uchylić karę lub też na wniosek reprezentujących pracownika związków zawodowych, uznać karę za niebyłą przed upływem roku.

Kara porządkowa i rozwiązanie umowy za to samo przewinienie – czy jest możliwe?

Tak, jest możliwe ukaranie pracownika karą porządkową a następnie rozwiązanie z nim umowy o pracę (nawet bez wypowiedzenia) z tej samej przyczyny. Waga danego przewinienia może być na tyle znacząca, że okoliczności i konsekwencje jego popełnienia uzasadniają przekonanie pracodawcy o niemożności dalszego zatrudniania pracownika. Rozwiązanie stosunku pracy nie stanowi bowiem sankcji porządkowej w rozumieniu przepisów dot. kar porządkowych.

Czy odpowiedzialność porządkowa to to samo co odpowiedzialność dyscyplinarna?

Nie, odpowiedzialność porządkowa to nie to samo co odpowiedzialność dyscyplinarna. Ta druga jest szersza i może prowadzić nawet do wydalenia ze służby, zawieszenia w wykonywaniu zawodu, ograniczenia w prawach związanych z wykonywaną pracą. Odpowiedzialność dyscyplinarna występuje w pragmatykach i przepisach szczególnych do przepisów Kodeksu Pracy. Takiej odpowiedzialności podlegają np. mianowani urzędnicy państwowi i samorządowi, lekarze, pielęgniarki, prokuratorzy, sędziowie, mianowani nauczyciele, radcowie prawni. Odpowiedzialność ta jest surowsza, ponieważ często dotyczy zawodów zaufania publicznego.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1510)

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Kurs dla pracowników administracji publicznej

    Kursy dla pracowników administracji publicznej dają możliwość rozwoju osobistego i zawodowego. Właśnie trwa rekrutacja w ramach kolejnego projektu. Czym jest Young Leaders’ Program 2024-2026 i jakie umiejętności można nabyć? 

    Wzrost zatrudnienia w fotowoltaice słonecznej

    Pomimo kryzysów gospodarczych, inflacji, wojny i globalnych problemów współczesnego świata - da się zauważyć dynamiczny rozwój sektora zielonej energii. Raport MOP oraz organizacji IRENA pokazuje, że liczba miejsc pracy w sektorze energii odnawialnej prawie podwoiła się w ciągu ostatniej dekady, do 13,7 mln w 2022 r.

    Niezdolności do pracy i choroby zawodowe rolników. Orzeczenia KRUS.

    Niezdolności do pracy i choroby zawodowe rolników - powstają stosunkowo często ze względu na specyfikę pracy na roli. Orzeczenia w KRUS wydawane są przez lekarzy rzeczoznawców czy komisje lekarskie KRUS, które doty. przyznania konkretnych świadczeń. Czy od decyzji KRUS przysługuje odwołanie? 

    Dzień chłopaka w pracy

    30 września to Dzień Chłopaka. Dzień Chłopaka to co innego niż Międzynarodowy Dzień Mężczyzn, który przypada w dniu 10 marca. Jakie prawa pracownicze mają zatrudnieni nastoletni młodociani?

    REKLAMA

    Rozwiązanie umowy o pracę - kiedy pracownik powinien dostać wynagrodzenie?

    Kiedy po rozwiązaniu umowy o pracę należy się wypłata wynagrodzenia? Czy to dzień rozwiązania umowy czy ustalony w danym zakładzie pracy dzień wypłat? 

    Październik - nauczyciele akademiccy wracają do pracy! Wzrosty wynagrodzeń od 2024

    1 października - nauczyciele akademiccy wracają do pracy! Czy będą wzrosty wynagrodzeń 1 stycznia 2024 dla profesorów, adiunktów i asystentów? 

    Czy 1 października 2023 to niedziela handlowa?

    Czy 1 października 2023 to niedziela handlowa? Niedziele handlowe - ile zostało w 2023 roku? Czy w październiku 2023 są niedziele handlowe? Jakie kary za pracę w dni niehandlowe?

    Dobrostan pracowników - wellbeing

    Wellbeing (well-being) w dosłownym tłumaczeniu z języka oznacza dobrostan. Okazuje się, że pracownicy i pracodawcy różnie rozumieją to pojęcie, co pokazuje raport pt.: „Bezpieczeństwo Pracy w Polsce 2023. Dobrostan pracownika, czyli wellbeing w pracy”.

    REKLAMA

    Aż 13% Polaków otwarcie przyznaje, że nie lubi ludzi z którymi pracuje

    Czy Polacy lubią swoich współpracowników? Co jest najbardziej denerwujące w zachowaniu kolegów i koleżanek z pracy? A co jest najbardziej cenione? Ważniejsza jest kariera czy dobra atmosfera? Sprawdzamy. 

    Jesień i koniec żniw - czas na rehabilitację leczniczą dla rolników

    Czy rolnicy mają prawo do rehabilitacji leczniczej? Ile trwa rehabilitacja dla rolników z KRUS? Gdzie jest prowadzona rehabilitacja lecznicza rolników? Jak i gdzie złożyć wniosek?

    REKLAMA