REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Tajemnica przedsiębiorstwa - nowe obowiązki pracodawcy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Tajemnica przedsiębiorstwa - nowe obowiązki pracodawcy/ fot. Shutterstock
Tajemnica przedsiębiorstwa - nowe obowiązki pracodawcy/ fot. Shutterstock
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Od 4 września 2018 r. obowiązuje nowelizacja ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Nowe regulacje mają wpływ na zatrudnienie pracowników, którzy mają dostęp do poufnych informacji przedsiębiorstwa. Zmiany te oznaczają nowe obowiązki dla pracodawców w zakresie ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa.

Nowelizacja ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji już obowiązuje. Ustawa wprowadziła nową, bardziej rygorystyczną definicję tajemnicy przedsiębiorstwa. Dlatego w aktach wewnątrzzakładowych, np. w regulaminie pracy lub zarządzeniach, pracodawca powinien dla rozwiania wątpliwości sprecyzować, jakie informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa i jakie są reguły zachowania tej tajemnicy.

REKLAMA

Autopromocja

REKLAMA

Celem omawianej nowelizacji jest wdrożenie do polskiego systemu prawnego ustanowionego przez europejskiego ustawodawcę minimalnego standardu ochrony informacji poufnych przedsiębiorstw. Polskie przepisy zostaną dostosowane do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/943 z 8 czerwca 2016 r. w sprawie ochrony niejawnego know-how i niejawnych informacji handlowych (tajemnic przedsiębiorstwa) przed ich bezprawnym pozyskiwaniem, wykorzystaniem i ujawnianiem (dalej dyrektywa 2016/943/UE).

Nowe regulacje mają również wpływ na zatrudnienie pracowników. Pracodawcy, aby lepiej chronić swoje interesy w zakresie tajemnicy przedsiębiorstwa, powinni dokonać odpowiednich zmian w regulaminach pracy lub umowach o pracę ze swoimi pracownikami. Dotyczy to zwłaszcza pracowników, którzy mają dostęp do poufnych informacji przedsiębiorstwa. 

Polecamy: Serwis Prawno-Pracowniczy

Omawiana nowelizacja wprowadziła trzy zasadnicze grupy zmian w zakresie zwalczania nieuczciwej konkurencji (art. 1 pkt 1 ustawy o zmianie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji), tj.:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • ustalenie definicji tajemnicy przedsiębiorstwa, opartej na definicji zamieszczonej w dyrektywie 2016/943/UE,
  • zmieniła ogólną definicję czynu nieuczciwej konkurencji w odniesieniu do informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa,
  • ustanowiła szczególne rozwiązania w zakresie zakwalifikowania (albo niezakwalifikowania) określonych działań jako czynów nieuczciwej konkurencji.

Zniesienie okresu przestrzegania przez pracowników tajemnicy przedsiębiorstwa

ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji zniknął przepis, na podstawie którego z mocy ustawy pracownik jest zobowiązany do zachowania przez 3 lata od ustania stosunku pracy informacji o charakterze tajemnicy przedsiębiorstwa.

Zgodnie z wcześniej obowiązującymi przepisami czyn nieuczciwej konkurencji może popełnić osoba, która świadczy pracę na podstawie stosunku pracy lub innego stosunku prawnego - przez okres 3 lat od jego ustania, chyba że umowa stanowi inaczej albo ustał stan tajemnicy (art. 11 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji). Takie ograniczenie odpowiedzialności osoby świadczącej pracę jest jednak niezgodne z dyrektywą 2016/943/UE. Nie przewiduje ona bowiem wyjątków w postaci ram czasowych ochrony informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. W konsekwencji nie jest możliwe utrzymanie takiego uprzywilejowania pracownika w opisanym zakresie. Po wejściu w życie omawianej nowelizacji pracownik nie może być zobowiązany do zachowania tajemnicy przedsiębiorstwa na takich samych zasadach, jak inne podmioty, czyli bez żadnych limitów czasowych.

Po zmianie przepisów pracownik zobowiązany jest do przestrzegania tajemnicy przedsiębiorstwa bez żadnych limitów czasowych.

Nowa definicja tajemnicy przedsiębiorstwa

Zgodnie z poprzednimi przepisami tajemnicę przedsiębiorstwa stanowiły nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności (art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji). Natomiast dyrektywa 2016/943/UE wymaga podjęcia przez przedsiębiorcę rozsądnych w danych okolicznościach działań - w celu zachowania ich w poufności. Nowelizacja podniosła zatem względem przedsiębiorcy, który dąży do ochrony informacji przedsiębiorstwa, poziom wymagań konieczny do uzyskania takiej ochrony. Jest to więc dość istotna zmiana także dla pracodawców.

Zgodnie z nowymi przepisami:

REKLAMA

(…) przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, które jako całość lub w szczególnym zestawieniu i zbiorze ich elementów nie są powszechnie znane osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji albo nie są łatwo dostępne dla takich osób, o ile uprawniony do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi podjął, przy zachowaniu należytej staranności, działania w celu utrzymania ich w poufności (art. 11 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji po zmianach przepisów).

Do katalogu objętego tajemnicą należą dokumenty przedsiębiorstwa lub inne materiały, w tym pliki elektroniczne, które obejmują informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa albo chociaż umożliwiają zapoznanie się z taką tajemnicą i których przywłaszczenie czy kopiowanie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu nowych przepisów.

Pracodawca będzie musiał wykazać, że w stosunku do danych informacji podjął, przy zachowaniu należytej staranności, działania w celu utrzymania ich w poufności.

Dlatego w aktach wewnątrzzakładowych, np. w regulaminie pracy lub zarządzeniach, pracodawca powinien dla rozwiania wątpliwości sprecyzować, jakie informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa i jakie są reguły zachowania tej tajemnicy. Tak też wskazywał Sąd Najwyższy w wyroku z 5 marca 2007 r. (I PK 228/06, OSNP 2008/7-8/100), w którym stwierdził, że:

(…) pracodawca może określić zasady zachowania tajemnicy informacji dotyczących przedsiębiorstwa. Jeżeli nie narusza to istotnych elementów treści stosunku pracy, to nie jest konieczne wypowiedzenie zmieniające, a odmowa przestrzegania tych zasad może być zakwalifikowana jako ciężkie naruszenie podstawowego obowiązku pracowniczego w rozumieniu art. 52 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy.

Nowa definicja czynu nieuczciwej konkurencji

Zgodnie z nowymi przepisami czynem nieuczciwej konkurencji jest ujawnienie, wykorzystanie lub pozyskanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. Jednocześnie zakwalifikowanie określonego działania jako czynu nieuczciwej konkurencji jest możliwe wyłącznie wówczas, gdy takie działanie jest sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami (a zatem gdy pozostaje bezprawne).

Pozyskanie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, w szczególności gdy następuje bez zgody uprawnionego do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi i wynika z nieuprawnionego dostępu, przywłaszczenia, kopiowania dokumentów, przedmiotów, materiałów, substancji, plików elektronicznych obejmujących te informacje lub umożliwiających wnioskowanie o ich treści (art. 11 ust. 3 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji po zmianach przepisów).

Wykorzystanie lub ujawnienie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, w szczególności gdy następuje bez zgody uprawnionego do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi. Ponadto musi naruszać obowiązek ograniczenia ich wykorzystywania lub ujawniania wynikający z ustawy, czynności prawnej lub z innego aktu (np. regulaminu pracy czy statutu określającego prawa i obowiązki pracownicze) albo gdy zostało dokonane przez osobę, która pozyskała te informacje, dokonując czynu nieuczciwej konkurencji (art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji po zmianach przepisów).


Ujawnienie, wykorzystanie lub pozyskanie, informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa stanowi czyn nieuczciwej konkurencji także wówczas, gdy w chwili ich ujawnienia, wykorzystania lub pozyskania osoba wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła wiedzieć, że informacje zostały pozyskane bezpośrednio lub pośrednio od tego, kto wykorzystał lub ujawnił je w ww. okolicznościach (art. 11 ust. 5 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji po zmianach przepisów).

W przypadku pracodawców rekomendowane jest doprecyzowanie w umowie o pracę lub regulaminie, zwłaszcza w regulaminie pracy, jakie informacje są uważane za poufne, w jakim zakresie powinny być nieujawnianie albo wykorzystywane bądź kiedy ich ujawnienie czy wykorzystywanie podlega u pracodawcy określonym ograniczeniom.

W związku ze zmianą definicji czynu nieuczciwej konkurencji pracodawcy powinni doprecyzować w umowie o pracę lub regulaminie pracy, jakie informację są przez nich uważane za poufne.

Zgodnie z dyrektywą nowelizacja sankcjonuje pozyskanie, ujawnienie lub wykorzystanie tajemnicy przedsiębiorstwa w sytuacji, gdy jest to uzasadnione ze względu na określone wartości. Uzyskanie, ujawnienie lub wykorzystanie tajemnic przedsiębiorstwa nie będzie stanowiło czynu nieuczciwej konkurencji, jeśli doszło do niego:

  • w celu ochrony uzasadnionego interesu, chronionego prawem,
  • w ramach korzystania ze swobody wypowiedzi lub w celu ujawnienia nieprawidłowości, uchybienia, działania z naruszeniem prawa dla ochrony interesu publicznego lub
  • gdy ujawnienie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa wobec przedstawicieli pracowników w związku z pełnieniem przez nich funkcji na podstawie przepisów prawa było niezbędne dla prawidłowego wykonywania tych funkcji. To ostatnie dotyczy zwłaszcza współpracy z przedstawicielstwem pracowników w zakresie przewidzianym odpowiednimi przepisami prawa, np. ustawą o związkach zawodowych.

Zmiany sankcji za dokonywanie czynów nieuczciwej konkurencji

Nowelizacja przewiduje zmiany w zakresie sankcji cywilnoprawnych, jakie można stosować wobec osób dokonujących czynów nieuczciwej konkurencji (art. 18 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji po zmianach przepisów). Sankcjami takimi będą:

  • podanie wyroku do publicznej wiadomości na wniosek powoda i koszt pozwanego w sposób przez sąd oznaczony, tak aby zarazem nie ujawnić tajemnicy przedsiębiorstwa,
  • w miejsce orzekania zakazu wykorzystywania informacji wobec pozwanego nałożenie na niego obowiązku zapłaty na rzecz powoda rekompensaty pieniężnej w wysokości nie wyższej niż suma opłat licencyjnych lub honorariów, jakie byłyby należne tytułem udzielenia przez powoda zgody na korzystanie z informacji,
  • w miejsce orzekania odszkodowania na zasadach ogólnych orzeczenie obowiązku zapłaty sumy pieniężnej w równowartości opłaty za wykorzystywanie tajemnicy przedsiębiorstwa, która byłaby uiszczona na rzecz powoda, gdyby na korzystanie z tajemnicy przedsiębiorstwa wyraził on zgodę.

Przedawnienie roszczeń odszkodowawczych wynikających z czynu nieuczciwej konkurencji, jeśli jednocześnie spełnia znamiona przestępstwa, wynosi 20 lat od dnia popełnienia przestępstwa.

Sposoby ochrony pracodawcy przed ujawnieniem tajemnicy przedsiębiorstwa

Oprócz możliwości rozszerzenia oraz doprecyzowania zakresu definicji tajemnicy przedsiębiorstwa i informacji poufnych na drodze regulaminowej, a także umownej pracodawcy mają jeszcze inne możliwości prawne egzekwowania od pracowników obowiązku przestrzegania tajemnicy przedsiębiorstwa.

Zmiana definicji tajemnicy przedsiębiorstwa nie zwalnia pracownika z ogólnego obowiązku lojalności wobec pracodawcy, jak również zachowania w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę (art. 100 § 2 pkt 4 Kodeksu pracy).

Możliwe jest też rozszerzenie ochrony pracodawcy poprzez zawarcie umowy o zakazie konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy. Umowa taka jest nieodpłatna.

Jeżeli pracownik ma dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, warto zastanowić się nad zawarciem umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy (art. 1011-1014 Kodeksu pracy).

Podstawa prawna:

- art. 1, art. 16 ustawy z 5 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz niektórych innych ustaw,

- art. 3, art. 11 ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 419

- dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/943 z 8 czerwca 2016 r. w sprawie ochrony niejawnego know-how i niejawnych informacji handlowych (tajemnic przedsiębiorstwa) przed ich bezprawnym pozyskiwaniem, wykorzystaniem i ujawnianiem - Dz.Urz. UE z 2016 r. L 157, s. 1

- art. 100 § 2 pkt 4-5, art. 1011-1014 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 917; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 1076

Małgorzata Mędrala, radca prawny, doktor nauk prawnych, autorka wielu publikacji z zakresu prawa pracy i ochrony danych osobowych

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

Zmiany w stażu pracy od 2026 roku. Więcej praw dla 5 mln pracowników

Zmiany w stażu pracy, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku to więcej praw dla nawet 5 mln pracowników w Polsce. Nowe przepisy oznaczają też realny wzrost kosztów pracy. Działy kadr i płac już powinny przygotowywać się do zmian.

Zmiana branży w 2025 – od czego zacząć i gdzie znaleźć ogłoszenia pracy?

Rynek pracy, jaki znaliśmy, właśnie przestaje istnieć. Dzieje się to na naszych oczach i tak naprawdę tempo zmian jest znacznie szybsze, niż przypuszczali eksperci. Choć brzmi to aż nadto dramatycznie, to jednak nie można zaprzeczyć, że wielu pracowników zmaga się aktualnie z poważnymi problemami zawodowymi, a pracodawcy dwoją się i troją, aby stworzyć nowe systemy zarządzania w rzeczywistości AI. Niektóre zawody już przestają istnieć lub przechodzą intensywne zmiany, u podstaw których znajdziemy wdrożenie czata GPT do codziennych obowiązków. Dla niektórych osób jedynym rozwiązaniem okazała się zmiana pracy, dla innych w grę wchodzi tylko zmiana branży. Przebranżowienie to współczesny odpowiednik ucieczki z tonącego statku - tylko w tym wypadku pracownik sam buduje swoją szalupę ratunkową. Zatem jak aktualnie wygląda temat zmiany branży? Jakie są powody? W którą stronę iść i gdzie szukać nowych zawodowych wyzwań?

REKLAMA

Składka zdrowotna 2025: ryczałt, karta podatkowa, podatek liniowy, zasady ogólne. Jaka jest podstawa wymiaru? Ile procent?

Jaka jest podstawa wymiaru składki oraz kwota składki zdrowotnej w 2025 roku dla niektórych grup ubezpieczonych? ZUS informuje o wysokości składki na ryczałcie, karcie podatkowej, przy zasadach ogólnych, podatku liniowym, podatku od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz dla osób współpracujących.

Do kiedy jest nabór firm i instytucji do pilotażu skróconego tygodnia pracy?

Pilotaż skróconego tygodnia pracy jest konieczny. Może się okazać, że powszechny zapis o krótszym czasie pracy będzie tragiczny dla polskiej gospodarki, firm i społeczeństwa. Do kiedy trwa nabór firm i instytucji do projektu?

2,5 tys. euro za pracę na magazynie w Szwecji i Norwegii. Ile zarobi pracownik produkcji i operator wózka widłowego?

Szwecja, Norwegia, Niemcy i Czechy to opłacalne kierunki na podjęcie pracy w wakacje. W państwach skandynawskich na magazynie można zarobić 2,5 tys. euro miesięcznie. Ile zarobi pracownik produkcji i operator wózka widłowego? Bardzo dobre zarobki są też w Niemczech i Czechach.

Zmieniasz adres podczas zwolnienia lekarskiego (tzw. L4)? Masz tylko 3 dni na zgłoszenie. Sprawdź, co grozi za spóźnienie

Planujesz wyjechać do rodziny, będąc na zwolnieniu lekarskim albo zmieniłeś miejsce pobytu w trakcie choroby? Zgodnie z przepisami masz tylko trzy dni na zgłoszenie. W przeciwnym razie możesz stracić prawo do zasiłku chorobowego.

REKLAMA

Dłuższe urlopy jednak nie dla wszystkich lecz dla wybranych, czyli dla kogo dodatkowe świadczenia. Nie będzie rewolucji w kodeksie pracy

Czas pracy skrócony do 35 godzin w tygodniu, a urlopy wydłużone z 20 dni i 26 dni do dni 35 – i to dla wszystkich. Takie niedawno były zapowiedzi odnośnie dwóch wielkich reform w kodeksie pracy. Rewolucje odwołane, o dłuższych urlopach należy zapomnieć. A krótszy tydzień pracy?

Zmiany w przepisach BHP od 2026 czy 2027 roku? Temperatury progowe i czasowe wstrzymanie pracy

Będą zmiany w przepisach BHP. Dotyczą pracy w wysokich temperaturach. Wprowadza się temperatury progowe, po przekroczeniu których pracodawca ma obowiązek wprowadzenia działań ograniczających obciążenie cieplne, np. krótszy czas pracy, przerwy w pracy czy praca zdalna. Przy najwyższych temperaturach praca zostanie czasowo wstrzymana.

REKLAMA