REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dyżur 2023

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
Dyżur 2023
Dyżur 2023
Dziennik Gazeta Prawna - wydanie cyfrowe

REKLAMA

REKLAMA

Czy za czas dyżuru przysługuje wynagrodzenie? Ile za dyżur? Dyżur domowy czy przysługuje wynagrodzenie? Jak jest traktowany dyżur pod telefonem? Gdzie w ramach dyżuru pracownik powinien pozostawać w gotowości?

rozwiń >

Czy pracodawca może zobowiązać pracownika do dyżuru?

Tak, pracodawca może zobowiązać pracownika do pozostawania poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy wynikającej z umowy o pracę. Jest to wówczas dyżur. Oczywiście czas pełnienia dyżuru nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynku, ponieważ:

REKLAMA

- pracownikowi przysługuje w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku

- pracownikowi przysługuje w każdym tygodniu prawo do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku, obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego.

Gdzie w ramach dyżuru pracownik powinien pozostawać w gotowości?

W ramach dyżuru, pracownik powinien pozostawać w gotowości w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę.

Czy czas dyżuru wlicza się do czasu pracy?

To zależy czy w czasie dyżuru praca była przez pracownika świadczona. Jeżeli nie, to czasu dyżuru nie wlicza się do czasu pracy. Może też być tak, że do czasu pracy zalicza się tylko tę część dyżuru, w której praca była faktycznie wykonywana, a nie czas całego dyżuru.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Czy za czas dyżuru przysługuje wynagrodzenie?

Za czas dyżuru (z wyjątkiem dyżuru pełnionego w domu) pracownikowi przysługuje:

- czas wolny od pracy w wymiarze odpowiadającym długości dyżuru,

- a w razie braku możliwości udzielenia czasu wolnego - wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - 60% wynagrodzenia.

Jak wyliczyć wynagrodzenie za dyżur?

Do obliczania wysokości wynagrodzenia za dyżur mają zastosowanie zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U.2017.927 t.j.) do obliczania wskazanej wyżej stawki godzinowej należy stałe składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej podzielić przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu. Obliczenie należności za godzinę dyżuru według zmiennych składników wynagrodzenia wymaga podzielenia wynagrodzenia obliczonego według zasad obowiązujących przy wyliczaniu wynagrodzenia za urlop przez liczbę godzin przepracowanych przez pracownika w danym okresie.

Czy pracownicy zarządzający mają prawo do wynagrodzenie za dyżur?

Nie, pracownicy zarządzający w imieniu pracodawcy zakładem pracy, nie mają prawa do czasu wolnego za dyżur jak i do dodatkowego wynagrodzenia. Normy ich dobowego i tygodniowego odpoczynku mogą zostać naruszone, bez żadnych konsekwencji dla pracodawcy.

Dyżur a godziny nadliczbowe

Samo pozostawanie w gotowości do pracy nie wystarcza do zakwalifikowania takiego stanu jako pracy w godzinach nadliczbowych (zob. wyrok SN z 9 maja2018 r., III PK 86/17), jednak już godziny efektywnej pracy podczas dyżuru w warunkach wskazanych w KP, jako przekraczające normy czasu pracy ustalone dla pracownika, muszą być traktowane jako godziny nadliczbowe (por. wyr. SN z 31 stycznia 1978 r., I PRN 147/77).

Muszą oczywiście zaistnieć przesłanki co do pracy w godzinach nadliczbowych:

- konieczność prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii

- szczególne potrzeby pracodawcy.

W takiej sytuacji za czas dyżuru przysługuje wynagrodzenie z dodatkiem za pracę w godzinach nadliczbowych.

Jakie ma być polecenie pracodawcy co do dyżuru?

Polecenie pracodawcy co do wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych czy pozostawania na dyżurze nie musi mieć konkretnej formy, bo nie została ona określona przez prawo. Takie polecenie może być wyrażone: ustnie, pisemnie, mailowo. Dopuszczalna jest też forma dorozumiana, czyli np. brak sprzeciwu przełożonego na wykonywanie w jego obecności przez pracownika obowiązków może być zakwalifikowany jako polecenie świadczenia pracy w godzinach nadliczbowych (zob. wyrok SN z 14 maja 1998 r., I PKN 122/98).

Dyżur domowy czy przysługuje wynagrodzenie?

Za czas pełnienia przez pracownika dyżuru w domu nie należy się wynagrodzenia ani żadna rekompensata za to, że pracownik pozostawał w gotowości, nawet czas wolny. Dyżur taki nie jest wliczany do czasu pracy. Pracownik wprawdzie pozostaje w gotowości, jednak posiada pewną swobodę co do czasu spędzanego w domu. Swoboda ta jest ograniczona o tyle, że jeżeli pracownik otrzyma polecenie stawienia się w pracy, musi być w stanie psychofizycznym umożliwiającym mu niemalże niezwłoczne podjęcie pracy. Wydaje się, że skoro taki czas pozostawania w gotowości ingeruję w swobodę i prywatność pracownik, powinno to być jakkolwiek mu wynagrodzone.

Co to jest dyżur pozazakładowy?

Dyżurem pozazakładowym jest dyżur "pod telefonem komórkowym", w trakcie którego pracownik musi mieć włączony telefon, licząc się z koniecznością świadczenia pracy po wezwaniu przez pracodawcę i świadczenia pracy w określonym czasie. Pracownik  musi być przez cały czas gotowy do świadczenia pracy, a więc nie może podejmować takich czynności, które uniemożliwiałyby zarówno gotowość do pracy, jak i gotowość do stawienia się w określonym czasie w miejscu jej wykonywania (np. spożywanie alkoholu czy znaczne oddalenie się od miejsca pracy). Wyznaczenie pracownikowi obowiązków na podstawie tak zwanych "planów osiągalności" pod telefonem ma wszystkie cechy dyżuru pozazakładowego (zob. wyr. SN z 9 grudnia 2011 r., II PK 115/11).

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1510).

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Składka zdrowotna 2025: ryczałt, karta podatkowa, podatek liniowy, zasady ogólne. Jaka jest podstawa wymiaru? Ile procent?

Jaka jest podstawa wymiaru składki oraz kwota składki zdrowotnej w 2025 roku dla niektórych grup ubezpieczonych? ZUS informuje o wysokości składki na ryczałcie, karcie podatkowej, przy zasadach ogólnych, podatku liniowym, podatku od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz dla osób współpracujących.

Skrócony tydzień pracy może być tragiczny dla gospodarki, firm i społeczeństwa

Pilotaż skróconego tygodnia pracy jest konieczny. Może się okazać, że powszechny zapis o krótszym czasie pracy będzie tragiczny dla polskiej gospodarki, firm i społeczeństwa. 15 września kończy się nabór firm i instytucji do projektu.

2,5 tys. euro za pracę na magazynie w Szwecji i Norwegii. Ile zarobi pracownik produkcji i operator wózka widłowego?

Szwecja, Norwegia, Niemcy i Czechy to opłacalne kierunki na podjęcie pracy w wakacje. W państwach skandynawskich na magazynie można zarobić 2,5 tys. euro miesięcznie. Ile zarobi pracownik produkcji i operator wózka widłowego? Bardzo dobre zarobki są też w Niemczech i Czechach.

Zmieniasz adres podczas zwolnienia lekarskiego (tzw. L4)? Masz tylko 3 dni na zgłoszenie. Sprawdź, co grozi za spóźnienie

Planujesz wyjechać do rodziny, będąc na zwolnieniu lekarskim albo zmieniłeś miejsce pobytu w trakcie choroby? Zgodnie z przepisami masz tylko trzy dni na zgłoszenie. W przeciwnym razie możesz stracić prawo do zasiłku chorobowego.

REKLAMA

Dłuższe urlopy jednak nie dla wszystkich lecz dla wybranych, czyli dla kogo dodatkowe świadczenia. Nie będzie rewolucji w kodeksie pracy

Czas pracy skrócony do 35 godzin w tygodniu, a urlopy wydłużone z 20 dni i 26 dni do dni 35 – i to dla wszystkich. Takie niedawno były zapowiedzi odnośnie dwóch wielkich reform w kodeksie pracy. Rewolucje odwołane, o dłuższych urlopach należy zapomnieć. A krótszy tydzień pracy?

Zmiany w przepisach BHP od 2026 czy 2027 roku? Temperatury progowe i czasowe wstrzymanie pracy

Będą zmiany w przepisach BHP. Dotyczą pracy w wysokich temperaturach. Wprowadza się temperatury progowe, po przekroczeniu których pracodawca ma obowiązek wprowadzenia działań ograniczających obciążenie cieplne, np. krótszy czas pracy, przerwy w pracy czy praca zdalna. Przy najwyższych temperaturach praca zostanie czasowo wstrzymana.

Przy jakich temperaturach pracodawca zapewnia wodę i napoje? Czy w pracy musi być klimatyzacja?

Praca w wysokich temperaturach jest szczególnie uciążliwa, a nawet może zagrażać zdrowiu i życiu pracowników. Przy jakich temperaturach pracodawca zapewnia wodę i napoje? Czy w pracy musi być klimatyzacja? Poznaj aktualnie obowiązujące przepisy BHP.

Sprzedaż w 2030 r. czyli kompetencje przyszłości. Jaki musi być handlowiec za 5 lat?

Sprzedaż dynamicznie się zmienia. Bywa, że klient kończy rozmowę z handlowcem w środku ofertowej formułki. Dziś, a jeszcze bardziej za 5 lat, klienci potrzebują rozmowy, zrozumienia, uważnego słuchania i pomocy. Coraz ważniejsza jest uczciwość i działanie zgodnie z wartościami. O czym dziś musi wiedzieć handlowiec, aby w 2030 r. posiadał wszystkie wymagane kompetencje?

REKLAMA

Przeniesienie pracownika do innego działu. Co z wypowiedzeniem zmieniającym i odprawą?

W praktyce może się zdarzyć, iż pracodawca przenosi pracownika do innego działu, aby uniknąć zwolnień. Jak dokonać tego zgodnie z prawem? Kiedy nie jest potrzebne wypowiedzenie zmieniające? Czy przenoszonemu pracownikowi trzeba wypłacić odprawę?

Ekstremalne temperatury zmniejszają wydajność pracy

Z powodu upałów w Chinach, Hiszpanii, Włoszech i Grecji PKB może spaść o blisko 1 pkt proc. - wynika z raportów ekspertów Allianz Trade. Ekstremalne temperatury maja duży wpływ na wydajność pracy.

REKLAMA