8 poziomów wdrażania coachingu w organizacji

8 poziomów wdrażania coachingu w organizacji - autorem artykułu jest dr Lidia Czarkowska, która w Akademii Leona Koźmińskiego prowadzi praktyczne szkolenie Coachingowy Styl Zarządzania - nowe narzędzia i kompetencje dla menedżerów i przywódców

Korzystając z coachingu jako metody wspierającej implementację istotnych zmian oraz rozwój kapitału ludzkiego w organizacji można to robić na różną skalę. Z tego względu można wyróżnić osiem poziomów wdrażania coachingu – porządkując je od działań o najmniejszym zasięgu, adresowanych do wybranych osób – aż po całkowitą zmianę kultury organizacyjnej oraz zaangażowanie w procesy coachingowe niemal wszystkich pracowników. Kolejno, są to:

1) Coaching indywidualny zewnętrzny – usługa dla organizacji świadczona przez wyspecjalizowane w tym firmy coachingowe zatrudniające certyfikowanych coachów profesjonalnych. Dotyczy to wspomnianego już powyżej executive, leadership lub professional coachingu albo innego rodzaju procesu, prowadzonego dla wybranych menedżerów, liderów, lub ekspertów;

2) Coaching indywidualny wewnętrzny – czyli wsparcie rozwoju zasobów ludzkich zaprojektowane i wdrażane przez HR za pomocą zespołu odpowiednio przeszkolonych i weryfikowanych w trakcie działania (superwizowanych) coachów wewnętrznych (Dąbrowska 2010). Wówczas usługi coachingowe stają się dostępne dla szerszej grupy pracowników w organizacji – przeważnie na niższych szczeblach. Dla kadry wyższej ze względu na współzależność pracy i specyfikę relacji służbowych preferowani są nadal coachowie zewnętrzni.

3) Coaching grupowy (group coaching) – przeznaczony dla grupy pracowników znajdujących się na podobnych stanowiskach lub mierzących się z podobnymi wyzwaniami, który polega na przeprowadzaniu całej grupy przez ćwiczenia coachingowe lub procesy, podczas których każdy uczestnik pracuje nad swoimi własnymi celami (przykładowy projekt zrealizowany w takim trybie został opisany w: (Czarkowska, 2013);

4) Coaching zespołowy (team coaching) – który obejmuje wsparcie dla danego zespołu (konkretnych zespołów funkcjonalnych, inter-funkcjonalnych, zadaniowych, projektowych, czy nawet wirtualnych), którego członkowie współdziałają przy realizacji określonego, spójnego zestawu celów, np. wspólnego projektu; wówczas funkcją coachingu jest facylitacja osiągnięcia przez zespół zamierzonego rezultatu w efektywny sposób (Wiskowska, 2010) i (Clutterbuck, 2009);

5) Coaching strategiczny dla zarządu (strategic coaching) – to coachingowe wsparcie członków zarządu w zespołowym podejmowaniu kluczowych decyzji, szczególnie cenne przy dużych zmianach wewnątrz i zewnątrz organizacyjnych (fuzje, przejęcia, zmiana zarządu, trybu produkcji lub zakresu działalności, nowe branże lub rynki; kryzysy, załamania rynku, wprowadzanie nowej kultury organizacyjnej). Coaching zarządu – w istotny sposób różni się od coachingu innych zespołów nie tylko ze względu na poziom organizacyjny, ale też na spektrum oddziaływania na całą organizację w strategicznych obszarach i w długiej perspektywie czasowej (Czarkowska 2011).

6) Coachingowy styl zarządzania (managerial coaching) zwany czasem coachingiem menedżerskim – kiedy sami menedżerowie, po dodatkowym przeszkoleniu, mając zapewnione superwizyjne wsparcie, stosują wybrane narzędzia i techniki coachingowe w zarządzaniu swoimi ludźmi: np. przy prowadzeniu rozmów rozwojowych, udzielaniu informacji zwrotnej lub ustalaniu celów do realizacji na kolejny okres rozliczeniowy. Jest to styl zarządzania wymagający przygotowania menedżerów do niełatwego łączenia roli coacha z rolą osoby zarządzającej, co niesie ze sobą dużo wyzwań (Włodarski 2010) Rzycka O., 2010.

7) Coachingowa kultura organizacyjna (coaching culture) – której tworzenie wymaga kompleksowej zmiany na wszystkich poziomach organizacji, co konstytuuje nowy sposób funkcjonowania całej firmy (Clutterbuck, Megginson 2005, Szmidt 2010) – od reformułowania wizji i misji oraz zmiany kluczowych wartości po wprowadzanie nowych procedur dotyczących m.in. metod rekrutacji, ścieżek awansu czy oceny i premiowania pracowników. Wraz z wdrażaniem kultury coachingowej pojawia się jeszcze dodatkowa możliwość zastosowania coachingu „w mikroskali” – nie jako prowadzenie pełnych procesów coachingowych, ale jako stosowanie elementów coachingowego podejścia (np. konkretnych coachingowych narzędzi) w codziennych praktykach (Czarkowska 2011). Wówczas może pojawić się dodatkowo przestrzeń na:

8) Coaching partnerski (peer-coaching) – gdy pracownicy po odpowiednim treningu udzielają sobie coachingowego wsparcia, najczęściej w ramach jasno określonego kontekstu sytuacyjnego lub przy doskonaleniu konkretnego pakietu kompetencji (np. w sprzedaży, negocjacjach lub obsłudze kluczowych klientów). W coachingu partnerskim pracownicy stają się dla siebie na wzajem coachami, co wymaga oprócz wieloetapowego, przygotowawczego procesu szkoleniowego swoistej reorganizacji pracy i stworzenia kultury opartej na otwartej wymianie informacji zwrotnych, nastawieniu na współpracę oraz powszechnej akceptacji założeń typowych dla organizacji uczącej się.