REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

(Nie)prawdziwa regeneracja

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Natalia Doraczyńska

REKLAMA

Odpoczywamy, aby przywrócić organizmowi równowagę – zarówno psychiczną, jak i fizyczną. Umiejętność odpoczywania w świecie, w którym tylko co trzeci pracownik nie zabiera na urlop służbowego telefonu i komputera, to bezcenna umiejętność. Chroni przed zaburzeniami depresyjnymi, problemami zdrowotnymi, przedwczesnym wypaleniem i chorobami wynikającymi z pracoholizmu. Nie ma jednak jednej recepty na idealny relaks. Sposób odpoczynku zależy od wielu czynników, w tym od rodzaju wykonywanej pracy, stylu życia, osobistych potrzeb i rodzaju okresowych przeciążeń fizycznych i psychicznych.

Ostatnie badania sondażowe wskazują, że ulubioną formą wypoczynku Polaków jest oglądanie telewizji (47 proc.), spotkania ze znajomymi (43 proc.) i czytanie książek (36 proc.). Na kolejnych miejscach znajdują się spacery, aktywność fizyczna i kąpiel. Co ósma osoba badana najbardziej lubi „nicnierobienie”. Tylko około 20 proc. osób poddaje pod refleksję charakter swojej pracy zawodowej, swoją osobowość i świadomie organizuje swój wypoczynek. Duży odsetek – 75 proc. – akceptuje to, co niesie ze sobą otaczająca ich rzeczywistość (pozwala innym organizować swój czas, godzi się na sprawianie przyjemności bliskim z pominięciem własnej osoby). Jednak bezrefleksyjne poddanie się chwili często ma niewiele wspólnego z wykorzystaniem czasu wolnego dla regeneracji ciała i ducha. W efekcie, po dniach wolnych wracamy tak samo zmęczeni, jak wyjeżdżaliśmy.

Aby odpoczynek naprawdę zregenerował nadszarpnięte siły organizmu, warto wyjść poza schematy mówiące, że trzeba po prostu odpoczywać i swój odpoczynek dobrze przemyśleć.

Zgodnie z formułą opracowaną przez włoskiego socjologa i ekonomistę Vilfredo Pareto, 80 proc. nieukierunkowanego wysiłku przynosi 20 proc. efektu, podczas gdy pozostałe 80 proc. osiągamy przy 20 proc. przemyślanego wysiłku. Wykorzystując tę zasadę, można skutecznie ułatwiać i zintensyfikować regenerację, zwłaszcza w czasie krótkich okresów odpoczynku.

Czas a odpoczynek

Specjaliści wyróżniają dwa główne składniki, które powinny różnicować sposób wypoczynku: czas, jaki można poświęcić na relaks, oraz rodzaj zadań wykonywanych na co dzień. Sondaż przeprowadzony przez portal Praca.pl w 2011 roku pokazuje, że według Polaków optymalny czas wypoczynku to trzy tygodnie. Ponieważ niewielu z polskich pracowników może sobie pozwolić na tak długi urlop, ważne jest, aby umiejętnie korzystać z krótkich okresów odpoczynku. Preferencje dotyczące długości urlopu są również uwarunkowane osobowościowo – w zależności od temperamentu i wewnętrznego poziomu aktywności oraz wytrzymałości organizmu każdy człowiek będzie miał inne potrzeby dotyczące urlopu. Jedni potrzebują długiego odpoczynku, inni wolą częste przerwy, za to krótsze. Samoświadomość i umiejętność optymalnego łączenia potrzeb ciała z potrzebami umysłu pozwalają na efektywny i satysfakcjonujący odpoczynek, niezależnie od czasu jego trwania.

Mając do dyspozycji krótki okres odpoczynku, organizm najefektywniej regeneruje się w myśl zasady: „odpoczywaj inaczej niż pracujesz”. Rodzaj zadań wykonywanych na co dzień warunkuje zarówno zmęczenie odpowiednich partii ciała, jak i konkretnych funkcji umysłu. Zmiana aktywności na jeden lub dwa dni pobudza inne obszary mózgu i ciała, co pozwala na efektywniejszą regenerację tych partii, które na co dzień są wykorzystywane podczas pracy. Na wybór formy odpoczynku powinien mieć wpływ rodzaj obciążeń, jakim poddawany jest codziennie organizm. Dla osób pracujących fizycznie najlepszą formą wypoczynku będzie bezczynność fizyczna, która pozwoli na rozluźnienie i odżywienie mięśni, podczas gdy osoby pracujące statycznie, za biurkiem powinny oddawać się umiarkowanemu wysiłkowi fizycznemu, aby rozciągnąć zastałe mięśnie i pozwolić innym partiom ciała na rozwój. Zmęczone grupy mięśni (np. karku, pleców i nadgarstków po pracy przy komputerze) szybciej się regenerują, jeśli zostaną wprawione w ruch wraz z mało forsowanymi mięśniami np. nóg. Dodatkowo umiarkowany wysiłek fizyczny pobudza wydzielanie hormonów odpowiedzialnych za poczucie zadowolenia.

Zmiana codzienności na krótki czas pozwala na uaktywnienie innych partii umysłu i ciała, przyśpiesza regenerację tych, które są na co dzień poddawane obciążeniom. Dodatkowo pozytywnie wpływa na harmonijny rozwój całego organizmu i pogłębia samowiedzę. Planując dłuższy urlop, warto tę wiedzę wykorzystać i zaplanować go w myśl zasady: „spełniaj swoje marzenia i rób to, co lubisz”.

O ile dwa lub trzy dni odmiany wpływają pozytywnie na regenerację, o tyle na dłuższy okres może okazać się to męczące i deprymujące. Długi urlop powinien być planowany zgodnie z własnymi preferencjami osobowościowymi.


Codzienne obowiązki a odpoczynek

To, jak spędzić kilka dni wolnego, by dobrze się zregenerować, warunkują również psychologiczne obciążenia codziennej pracy.

Wyciszenie

Jeżeli obowiązki wymagają wysokiego poziomu mobilizacji umysłu lub częstego przełączania uwagi, warto czas wolny poświęcić na wyciszenie. Osoby aktywne, prowadzące podczas pracy wiele rozmów, negocjacji czy różnorodnych zadań, powinny krótki okres wolnego poświęcić na leniuchowanie w spokoju, wyciszając się i uspokajając zmysły. Łagodna aktywność fizyczna lub oddawanie się powtarzalnej i nieangażującej aktywności psychicznej pozwala na zregenerowanie nadwyrężonych układów psychologicznych. Długa kąpiel, masaże, dobra książka czy spacery na łonie natury, pozwalają na odpoczynek dla ciągle wytężanej uwagi i koncentracji.

Proste, jednostajne czynności

Wykonywanie prostych, rutynowych czynności to dobre rozwiązanie dla osób, na których spoczywa duża odpowiedzialność – zamartwianie się i brak dystansu do kłopotów zawodowych potęgują zmęczenie. Brak umiejętności zamykania za sobą rozwiązanych spraw lub oderwania się od bieżących problemów można zniwelować poprzez wykonywanie prostych, jednostajnych czynności. Nie wymagają one zbytniej koncentracji, nie angażują niepotrzebnie myśli, a jednocześnie kierują uwagę na zupełnie inne tory. Ich powtarzalność i automatyczność wprowadza w trans, pozwala oderwać się od problemów i wyłączyć umysł. Warto więc poszukać drobnego zajęcia dla rąk, np. układanie puzzli, ubrań w szafie, szczotkowanie sierści zwierzaka czy majsterkowanie. Dla osób, które poszukują bardziej wyrafinowanych form odpoczynku, interesujące mogą okazać się zajęcia z jogi, ceramiki czy zabawa zdalnie sterowanymi modelami.

Uwaga mimowolna

Jeśli praca wymaga ciągłego skupienia uwagi, w ramach odpoczynku warto aktywizować tzw. uwagę mimowolną – przestawić umysł z nadmiernej koncentracji na zadaniu na odruchowe postrzeganie otaczającego świata. Świetną okazją do praktykowania odruchowego postrzegania otoczenia, które daje wytchnienie, jest spacer i słuchanie śpiewu ptaków, oglądanie drzew, kwiatów, wdychanie zapachu trawy lub obserwacja ludzi naokoło. Niezależnie od miejsca i czasu, takie poddanie się płynnej fali doznań zmysłowych odpręża, relaksuje, pozwala na rozluźnienie napiętych koncentracją ciała i umysłu.

Zmiana otoczenia

Zmiana otoczenia to najlepszy sposób, dla osób o pracy stresującej, poddawanych dużemu napięciu, które odczuwają fizyczne i psychiczne skutki nadmiernej mobilizacji. Wyjazdy i zmiany miejsca pobytu pozwalają zostawić za sobą wszystko, co stresujące. Sam fakt oderwania się od codzienności, przebywanie w innej przestrzeni, jest głęboko regenerujący również dlatego, że uwaga będzie zaabsorbowana czymś nowym i atrakcyjnym.

Dla osób, które odczuwają monotonię pracy, lub pracują samodzielnie, bez kontaktu z innymi ludźmi odpowiednią formą odpoczynku będzie aktywność związana z innymi ludźmi lub nowymi miejscami. Zwiedzanie, spotkania towarzyskie, spędzanie wolego czasu w miejscach tętniących życiem i zapewniających wiele doznań pozwalają pobudzić uwagę, która na co dzień jest podporządkowana jednemu zadaniu. Zmienna koncentracja, nowe doświadczenia i symulacja pozwalają oderwać się od powtarzalności codziennych obowiązków i pobudzić kreatywność.


Osobowość a odpoczynek

Planując urlop, ważne jest, aby zapewnić zaspokojenie potrzeb wynikających z temperamentu i charakteru. Odpowiedź na potrzeby organizmu powala, niezależnie od schematów wypoczynku, na zapewnienie najbardziej efektywnych warunków regeneracji.

Osoby aktywne, poszukujące doznań powinny wybierać miejsca, które zapewnią im wystarczającą liczbę bodźców, jednak nie nadwyrężą dodatkowo organizmu. Nocny clubbing ma duże szanse wyłączyć umysł na jedną noc, jednak bez umiejętności świadomego przełączenia uwagi, myśli o problemach wrócą rankiem, razem ze skutkami zmęczenia fizycznego. Formę urlopu należy dostosować zarówno do potrzeb psychicznych, jak i fizycznych organizmu. Umiarkowany wysiłek fizyczny, nauka nowych sportów lub poznawanie nowych ludzi powinny zapewnić realizację potrzeby stymulacji, jednocześnie pozostawiając miejsce na regenerację fizyczną. Dla osób ceniących spokój i uporządkowanie dłuższy urlop powinien łączyć się z możliwością wyciszenia, spędzenia czasu w samotności i harmonii. Rutyna codziennych urlopowych aktywności ukoi nerwy i zaspokoi potrzebę przewidywalności.

Osoby uporządkowane powinny planować urlop z wyprzedzeniem i szczegółowo, aby obniżyć poziom stresu związany z adaptacją do nowej sytuacji. Osoby poszukujące nowych doświadczeń mogą pozwolić sobie na dozę niepewności lub ekstremalnych doznań. Taka formuła wypoczynku zapewnia zadowolenie i satysfakcję, a także zgromadzenie odpowiednich sił witalnych.

Choć ludzie różnią się tym, jak planują urlop, ile chcieliby spędzić dni poza pracą, gdzie chcą wypoczywać, okazuje się jednak, że różnymi drogami próbują dojść do tego samego celu – osiągnąć stan wewnętrzny, który polega na doświadczaniu jednocześnie dwóch efektów emocjonalnych: uczucia rozluźnienia („Nie przejmuję się niczym”) oraz poczucia wzrostu energii witalnej („Jestem pełen życia”). Posiadanie energii i uczucie bycia na luzie składają się na idealny wypoczynek.

Nauka odpoczywania

Istotą współczesnego odpoczynku powinno być poszukiwanie własnego stylu relaksu i regeneracji psychofizycznej, dlatego czas urlopu dobrze jest także wykorzystać dla szeroko rozumianego rozwoju własnego i znalezienia własnego stylu odpoczynku, który odpowiada osobistym potrzebom, daje satysfakcję i radość z długo oczekiwanego urlopu (Jak przygotować się do urlopu – zobacz obok). Czas najwyższy również skończyć z podziałem na wypoczynek czynny – dobry i wypoczynek bierny, który kojarzony z zupełną bezczynnością powodował często wyrzuty sumienia lub krytykę jako mniej wartościowy – każdy z nich jest potrzebny dla odpowiedniej regeneracji sił witalnych. W zależności od codziennych obciążeń powinna różnić się tylko proporcja, z jaką są wykorzystywane oba rodzaje. Tylko indywidualizacja formy odpoczynku, zależna od potrzeb, zarówno tych warunkowanych charakterologicznie i temperamentalnie, jak i tych wynikających z potrzeby chwili, pozwoli w pełni wykorzystać czas odpoczynku i poczuć radość z dni wolnych.

WAŻNE

Choć badacze są zgodni, że umiarkowany wysiłek fizyczny jest najlepszą formą odpoczynku i regeneracji, warto pamiętać o jego odpowiednim doborze, tak aby jednocześnie zaspokajał potrzeby odpoczynku dla psychiki i nie przeciążał tkanek. Nie można również zapominać, że sen, a szczególnie jego faza REM, to podstawowe źródło regeneracji organizmu.


Treść jest dostępna bezpłatnie,
wystarczy zarejestrować się w serwisie

Załóż konto aby otrzymać dostęp do pełnej bazy artykułów oraz wszystkich narzędzi

Posiadasz już konto? Zaloguj się.
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wyższe wynagrodzenia w budżetówce od 2026 r. Pracodawcy chcą większej podwyżki dla pracowników

Płaca minimalna w 2026 r. wzrośnie o 3%, ale w budżetówce podwyżka powinna być wyższa. Pracodawcy chcą wyższych wynagrodzeń w sferze budżetowej, aby jakość usług publicznych również rosła.

Nie będzie w tym roku niższego dodatku za pracę w nocy niż w lipcu

W lipcu 2025 r. mamy najniższy dodatek za pracę w nocy. Taka sama kwota będzie obowiązywała w październiku. To miesiące z największą liczbą godzin pracy. Ile wynosi dodatek nocny w tym miesiącu?

Opieka nad małym dzieckiem podczas pracy zdalnej. Co z kontrolą pracodawcy?

Jak pracodawca może skontrolować pracę zdalną pracownika, który w czasie godzin pracy sprawuje bezpośrednią opiekę nad małoletnim dzieckiem (do 4. roku życia), szczególnie gdy dziecko nie ma zapewnionej w tym czasie opieki przez inną osobę (np. nianię, innego członka rodziny, żłobek, przedszkole)?

PPK: od jakiej kwoty nalicza się wpłaty? Czy wczasy pod gruszą, świadczenia urlopowe, nagroda jubileuszowa i zasiłki liczą się do podstawy wymiaru wpłat?

Od jakiej kwoty liczy się wpłaty na PPK? Nie od każdego świadczenia na rzecz uczestnika PPK należy naliczać wpłaty do PPK. To, czy dane świadczenie stanowi podstawę wpłat do PPK, zależy od tego, czy jest ono podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Co z wczasami pod gruszą, świadczeniem urlopowym, nagrodą jubileuszową, zasiłkami i urlopem wychowawczym?

REKLAMA

Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

REKLAMA

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

REKLAMA