REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Co to jest higiena cyfrowa?

Małgorzata Helena Kochańska
specjalista ds. BHP, mediator społeczny
Higiena cyfrowa odpowiedzią na stres cyfrowy wywołany nadmiernym korzystaniem ze smartfonów, tabletów,  laptopów i innych narzędzi cyfrowych.
Higiena cyfrowa odpowiedzią na stres cyfrowy wywołany nadmiernym korzystaniem ze smartfonów, tabletów, laptopów i innych narzędzi cyfrowych.
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Higiena cyfrowa - co to jest? Niektórzy mogą przeznaczyć na używanie smartfona prawie 9 lat swojego życia. Jakie negatywne skutki wywołuje nadmierne korzystanie z narzędzi cyfrowych?

Higiena cyfrowa – pokolenie pochylonej głowy

Praca wykonywana w trybie zdalnym, czyli za pomocą środków komunikacji elektronicznej najprawdopodobniej będzie już stałym elementem środowiska pracy, usankcjonowaną zapisami prawnymi i to nie tylko w okresie stanu epidemiologicznego i epidemii. Głównym narzędziem z uwagi na gabaryty i oferowane funkcje jest smartfon.

REKLAMA

Autopromocja

Korzystanie ze smartfona - dane statystyczne

Tylko w pierwszym kwartale 2021 roku sprzedano na świecie 340 milionów smartfonów. Szacuje się, że 3,2 mld użytkowników korzysta z 3,6 mld smartfonów na świecie[1]. Typowy użytkownik dotykał swojego urządzenia średnio 2617 razy dziennie, ale już tzw. ekstremalni użytkownicy, którzy stanowią 10 proc. wszystkich użytkowników telefonów – dotykali ich ponad 5400 razy dziennie.[2] To samo badanie wykazało też, że użytkownicy smartfonów poświęcają im średnio dziennie ponad dwie i pół godziny uwagi (to łączny, średni, czas, w którym patrzą na ekran telefonów), a ekstremalni użytkownicy - blisko cztery godziny[3]. Według raportu Bena Bajarina z firmy Apple średnio odblokowujemy swój telefon aż 80 razy dziennie. W skrajnych przypadkach jest to aż 130 odblokowań ekranu. Oznacza to, że łapiemy za swój telefon średnio co 10 minut w ciągu dnia.[4].

REKLAMA

Badania, jakie przeprowadziło ostatnio Whistle Out, niektórzy mogą przeznaczyć na używanie smartfona prawie 9 lat swojego życia.[5] Jak podaje Eurostat w 2019 roku statystyczny Polak przepracował w ciągu swojego życia średnio 33,6 lat[6]. W dużym zaokrągleniu można przyjąć, że ¼ pracy zawodowej skupia się na smartfonie.

CBOS w swoim raporcie podaje, że użytkownicy telefonów komórkowych poza prowadzeniem rozmów (100%) wysyłają i odbierają wiadomości SMS (78%). Blisko połowa (45%) przegląda strony internetowe, ponad dwie piąte (43%) sprawdza prognozę pogody, jedna trzecia (33%) wysyła i odbiera pocztę elektroniczną, 29% użytkowników obsługuje konto w serwisie społecznościowym i tyle samo (29%) korzysta z komunikatora. Niespełna jedna piąta (17%) załatwia w ten sposób online różne sprawy, np. robi zakupy, rezerwuje bilety, hotele. Co jedenasty (9%) sprawdza przy użyciu telefonu poziom zanieczyszczenia powietrza. Jeśli chodzi o funkcje multimedialne, telefony komórkowe najczęściej służą do słuchania muzyki (30%) i – zdecydowanie rzadziej – radia (11%). Co piąty użytkownik (19%) ogląda na nich materiały wideo, a siedmiu na stu (7%) – telewizję. W gry na telefonie gra 17% badanych z tej grupy, nieco mniej (12%) deklaruje czytanie w ten sposób książek lub innych plików tekstowych. Około jednej szóstej (17%) zdarza się edytować za pomocą telefonu komórkowego zdjęcia lub pliki tekstowe. Mniej więcej co ósmy (12%) korzysta za pomocą telefonu z programów lojalnościowych i zniżek w sklepach; nieliczni (5%) płacą zbliżeniowo[7].

Narzędzia cyfrowe a praca zdalna

Nie można udawać, że cyfrowe narzędzia ekranowe (takie jak: smartfon, tablet, laptop, komputer) są tylko wsparciem czy uzupełnieniem tradycyjnie pojmowanych środków pracy czy rozrywki. Pandemia Covid-19 jedynie przyspieszyła ten proces.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Tytułem przypomnienia: „home office” – praca wykonywana w domu głównie za pomocą środków komunikacji elektronicznej była nieuregulowana w polskim systemie prawnym[8]. W właśnie okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, w celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania w formie praca zdalnej.[9]

Po przeszło dwóch latach jesteśmy bogatsi o wiedzę dotyczącą skutków wykorzystywania narzędzi cyfrowych w życiu codziennym.

Korzystanie z narzędzi cyfrowych - negatywne skutki

Negatywne skutki, to przede wszystkim niekorzystny wpływ na zdrowie psychiczne i fizyczne. Przede wszystkim na wzrok i układ kostno-stawowy. Bowiem korzystanie z nich wymusza złą pozycję ciała. Dlaczego? Ponieważ ekran i przyciski znajdują się na tej samej płaszczyźnie, automatycznie wielu z nas trzyma telefon na wysokości brzucha i wtedy mocno pochyla szyję, by przeczytać tekst na ekranie. To szkodliwa postawa dla naszego kręgosłupa, który jest narażony na zgięcie i duże naprężenie przez wiele godzin – alarmują badacze i lekarze[10].

korzystanie ze smartfona funkcje higiena cyfrowa

SEKA

Text neck - co to jest?

Dr. Kenneth’a Hansraj, chirurg specjalizujący się w operacjach kręgosłupa w USA, wprowadził pojęcie „text neck”, czyli bóle szyi i innych części ciała, do których dochodzi na skutek skulonej pozycji, w której znajdują się przez długi czas użytkownicy smartfonów, tabletów czy innych elektronicznych gadżetów.

Objawy „text neck”:

  • Ból szyi i karku
  • Chroniczne bóle głowy
  • Napięcie i sztywność w okolicy karku
  • Skrzywienie kręgosłupa
  • Mrowienie lub drętwienie dłoni i palców
  • Ból nadgarstków i łokci[11].

Stąd profilaktyka. Higiena Cyfrowa (Digital Wellbeing) – to nowość pochodząca z systemu Android 9 Pie[12]. Jak podaje Michał Brożyński do głównych zadań tej funkcjonalności należy monitorowanie tego, jak dużo czasu spędzamy ze smartfonami/tabletami w dłoni. System prowadzi statystyki oraz ewentualne wprowadza ograniczenia celem (samo)kontroli, czyli długo z niego korzystamy.[13]

Higiena cyfrowa - czym jest?

Higiena cyfrowa to zespół działań i czynności zmierzających do optymalizacji indywidualnego zdrowia somatycznego, psychicznego oraz społecznego w zakresie korzystania z technologii informacyjno- komunikacyjnych. Jej poziom uzależniony jest od samoregulacji i kontroli związanej z używaniem internetu oraz cyfrowych narzędzi ekranowych, alternatywy dla świata cyfrowego, jak również rozwiniętej sieci oparcia społecznego. Higiena cyfrowa może być rozumiana jako postawa życiowa wynikająca z kreatywnego i odpowiedzialnego używania zasobów sieci[14].

Higiena cyfrowa dotyczy również zachowań, które podejmowane są w trakcie prowadzenia zajęć online, zwłaszcza w obszarze koncentracji. 28% badanych uczniów zadeklarowało, że bardzo często lub często podczas zajęć online korzystało z portali społecznościowych, grało w gry, przeglądało internet do celów prywatnych czy pisało do kogoś bez związku z lekcjami. Podobny odsetek badanych uczniów (28,2%) przyznał, że bardzo często lub często używał swojego smartfona podczas e-lekcji do celów niezwiązanych z nauką. Tego rodzaju zachowania również występowały wśród nauczycieli, ale odsetek takich przypadków jest niewielki (odpowiednio 7,6% i 5,8%)[15].

Praca przy monitorze ekranowym

Czy pogłębiające się wady wzroku oraz nasilające dolegliwości związane z układem kostno- stawowym spowodują zmianę w naszych zachowaniach?

W Europie problem dostrzeżono już w 1990 roku, wydano wówczas Dyrektywę Rady z dnia 29 maja 1990 r. w sprawie minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przy pracy z urządzeniami wyposażonymi w monitory ekranowe (piąta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 87/391/EWG). W Polsce osiem lat później (1998) wprowadzono akt prawny[16] szczegółowo opisujący stanowisko pracy z monitorem ekranowym w taki sposób, aby spełniały one minimalne wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, określone w załączniku do niniejszego rozporządzenia. Niestety, z moich badań[17] wynika, że mimo wymagane prawem wyposażenia stanowiska pracy z monitorem ekranowym, tylko nieznaczna liczba osób korzysta ze wszystkich funkcjonalności siedziska. Dotyczy zwłaszcza korzystania z oparcia i podłokietników użytkowanego krzesła (fotela).

Z pozoru łatwiejsza jest korekta postaw u pracowników, natomiast higienę cyfrową zapewni pracodawcom dostępne na rynku oprogramowanie monitorujące pracę użytkowanych komputerów. Z profesjonalnym oprogramowaniem pozyskiwane są również takie dane jak raporty o wpisywanych przez użytkownika frazach czy próba pobrania niesprawdzonej aplikacji.[18]

Kolejny produkt stresujący pracowników?

Stąd tylko krok do automatyzowania procesów pracy (przemysł 4.0) i zastępowania pracowników (ro)botami, szczególnie w sferze obsługi klienta.

Boty wykorzystywane są także w komunikacji wewnętrznej - np. do onboardingu nowych pracowników czy udzielania informacji.[19]

ergonomia pracy infografika

SEKA

[1] Więcej https://mobirank.pl/2019/11/18/32-mld-uzytkownikow-korzysta-z-36-mld-smartfonow-na-swiecie/

[2] Badania Firma Dscout https://businessinsider.com.pl/technologie/nauka/uzaleznienie-od-telefonu-badacze-policzyli-ile-razy-go-dotykamy/x45yftb

[3] tamże

[4] https://noizz.pl/nauka-i-technologia/ile-razy-dziennie-zagladamy-do-telefonu-mozna-sie-zaniepokoic/j1d5n2p

[5] https://www.tabletowo.pl/9-lat-patrzenia-w-ekran-smartfona/

[6] Za: v

[7] https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2017/K_099_17.PDF

[8] to system pracy w domu. Jest również nazywany pracą zdalną lub mobilnym stylem pracy. Polega na wykonywaniu swoich obowiązków zawodowych z miejsca zamieszkania. Jest to coraz bardziej popularne zjawisko, a pracownicy często cenią sobie możliwość częściowej pracy z domu. Więcej https://www.karierawfinansach.pl/baza-wiedzy/slownik-pojec/home-office-co-to-znaczy-home-office

[9] Art. 3 Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych negatywnie wpływa na kondycję zdrowia psychicznego i fizycznego Dz. U. 2020 poz. 374, t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 2095, 2120, 2133, 2262, 2269, 2317, 2368, 245

[10] https://zdrowie.pap.pl/ruch/jak-smartfon-moze-zrujnowac-kregoslup

[11] Tamże

[12] https://90sekund.pl/co-to-jest-higiena-cyfrowa/

[13] tamże

[14] https://zdalnenauczanie.org/wp-content/uploads/2020/06/Badanie-zdalnenauczanie_org_prezentacja.pdf

[15] Więcej Ptaszek, G., Bigaj, M., Dębski, M., Pyżalski, J. & Stunża, G. D. (2020). Zdalna edukacja - gdzie byliśmy, dokąd idziemy? Wstępne wyniki badania naukowego „Zdalne nauczanie a adaptacja do warunków społecznych w czasie epidemii koronawirusa”. Warszawa 2020

[16] Dz.U.1998.148.973 - Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe

[17] M.Kochańska, warunki pracy pracowników zatrudnionych na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe w open space. Studium przypadku. https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/14396/Warunki%20pracy%20pracownik%C3%B3w%20zatrudnionych%20w%20open%20spacach.%20Studium%20przypadku..pdf?sequence=1

[18] https://www.ekransystem.com/pl/blogpolska/6-darmowych-programow-do-monitorowania-komputera

[19] https://www.money.pl/gospodarka/coraz-wiecej-firm-korzysta-ze-sztucznej-inteligencji-do-obslugi-klienta-6717835678956416a.html

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
W tym zawodzie jest dyskryminacja ze względu na wiek. Będzie zmiana ustawy i dostosowanie do dyrektywy Rady 2000/78/WE z 27.11.2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy

Podstawową zasadą wynikającą z KP jest zasada równości w zatrudnieniu i niedyskryminacji. Okazuje się, że w pewnych zawodach i przepisach jest więc jawna dyskryminacja ze względu na wiek. W związku z tym będzie zmiana ustawy co do konkretnego zawodu i dostosowanie do dyrektywy Rady 2000/78/WE z 27.11.2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy.

Czy jesienią 2025 wejdzie nowy dodatkowy urlop i wolne od szkoły dla milionów Polaków? Mamy stanowisko rządu

W ostatnim czasie w mediach wrze sprawa potencjalnego urlopu dla dorosłych i wolnego dla dzieci w okresie jesiennym w szkołach. Wielu zastanawia się czy jesienią 2025 wejdzie nowy dodatkowy urlop i wolne od szkoły i czy dojdzie w związku z tym do zmiany organizacji roku szkolnego 2024/2025 oraz 2025/2026. Mamy w tej sprawie stanowisko rządu a konkretnie Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz opinie rozgoryczonych ale i zachwyconych rodziców, uczniów i nauczycieli.

Przymusowy urlop 2025. Dla kogo?

Pracodawca może wysłać Cię na urlop nie pytając o zdanie. Tak, to zdanie jest prawdziwe. Zastanawiasz się jak to możliwe, skoro prawo pracy z założenia ma chronić pracownika. Okazuje się, że jest taka możliwość i nie będzie to naruszenie przepisów prawa pracy. Przymusowy urlop 2025. Dla kogo?

Waloryzacja emerytury 2025. Ile komornik może zabrać z emerytury w 2025?

Ile komornik może zabrać z emerytury w 2025? To zależy kiedy i zależy do jakich świadczeń i długów emeryta, bo od 1 marca 2025 r. będzie to więcej, ale musi zostać pewne minimum, tzw. wolna kwota od potrąceń. Wszystko za sprawą marcowej waloryzacji emerytur i rent w 2025 r.

REKLAMA

Coraz większe bezrobocie w Polsce. W styczniu po raz kolejny wzrosła liczba osób zarejestrowanych w urzędach pracy

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej szacuje, że w styczniu 2025 r. stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła 5,4 proc. To więcej niż w grudniu 2024 r. Resort jednak zapewnia, że sytuacja na rynku pracy w pierwszym miesiącu 2025 r. była stabilna.

Boże Ciało 2025 – kiedy wypada? [DATA]

Kiedy jest Boże Ciało w tym roku? Data Bożego Ciała w 2025 roku wypada w środku czerwca. Ile dni wolnych można otrzymać? Czy trzeba brać urlop wypoczynkowy? Już teraz zaplanuj długi weekend czerwcowy.

Długie weekendy 2025 [KALENDARZ]

Teraz jest dobry czas na zaplanowanie długich weekendów w 2025 roku. 7 długich weekendów, które wypadają w tym roku, pozwala na dłuższy odpoczynek od pracy bez wykorzystywania urlopu wypoczynkowego lub z wykorzystaniem tylko jednego dnia urlopu. Kiedy wypadają w tym roku? Oto kalendarz długich weekendów 2025.

Rodzice najczęściej wybierają świadczenie Aktywnie w żłobku. Wsparcie z ZUS może wynieść nawet 1900 zł miesięcznie

ZUS od początku działania programu Aktywny Rodzic wypłacił ponad 1,1 mld zł. Program obejmuje trzy świadczenia "aktywnie w domu", "aktywni rodzice w pracy" i "aktywnie w żłobku". Rodzice najczęściej decydują się na wsparcie żłobkowe, na które ZUS do tej pory przekazał łącznie 688 mln zł.

REKLAMA

5 przykazań HR na 2025 rok

Co czeka działy HR w 2025 roku? Artykuł zawiera najważniejsze tematy, z którymi trzeba zmierzyć się w najbliższych miesiącach. Należą do nich: zmiany w komunikacji i digitalizacja procesów kadrowych, zaangażowanie więcej sztucznej inteligencji, wyrównywanie kompetencji cyfrowych pomiędzy pokoleniami, przygotowania do dyrektywy o równości płac. Oto 5 przykazań HR na 2025 rok.

Zwolnienia grupowe 2025 [który pracodawca może zwolnić, kogo i z jakich przyczyn, jaka odprawa]

Zwolnienia grupowe to specyficzny sposób rozwiązania umów o pracę z większą ilością pracowników. Do przeprowadzenia takich zwolnień mają prawo pracodawcy spełniający określone wymogi - muszą mieć odpowiednio wysoki poziom zatrudnienia, a zwolnienie musi mieć określone przyczyny i być przeprowadzone w określonym czasie. Także nie każdy pracownik może być objęty zwolnieniem grupowym.

REKLAMA