Śmiertelny wypadek strażaka podczas ćwiczeń - kto płaci za pogrzeb?

• Czym jest wypadek przy pracy?
• Ile wynosi uposażenie w okresie przebywania strażaka na zwolnieniu lekarskim?
• Dodatkowe ubezpieczenie strażaka
• Zasiłek pogrzebowy w związku ze śmiercią strażaka
• Kto pokrywa koszty pogrzebu strażaka?
• Śmierć strażaka w związku z wykonywaniem ćwiczeń - kto płaci za pogrzeb?
• Rzecznik Praw Obywatelskich ingeruje
• Odpowiedź  MSWiA - będą analizy

Czym jest wypadek przy pracy?

Istnieje kilka ustawowych definicji wypadku przy pracy, jednak generalnie za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

Autopromocja

1. podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
2. podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
3. w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Ile wynosi uposażenie w okresie przebywania strażaka na zwolnieniu lekarskim?

Co istotne, jeżeli zwolnienie lekarskie obejmuje okres, w którym strażak jest zwolniony od zajęć służbowych z powodu: wypadku pozostającego w związku z pełnieniem służby czy też wypadku w drodze do miejsca pełnienia służby lub w drodze powrotnej ze służby zachowuje on prawo do 100% uposażenia.

Dodatkowe ubezpieczenie strażaka

Strażacy wykonujący swoją służbę w Państwowej Straży Pożarnej są szczególnie narażeni na wypadki przy pracy. W związku z dużym ryzykiem zagrożenia czy utraty życia i zdrowia strażakowi przysługuje dodatkowe ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków, kosztów leczenia i śmierci oraz odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe podczas działań ratowniczych za granicą.

Zasiłek pogrzebowy w związku ze śmiercią strażaka

W związku ze śmiercią strażaka rodzinie przysługuje odprawa a ponadto zasiłek pogrzebowy w wysokości: 4000 zł (chyba, że koszty pogrzebu pokrywała jednostka organizacyjna Państwowej Straży Pożarnej - wówczas ta kwota jest inna), jeżeli koszty pogrzebu ponosi małżonek, dzieci, wnuki, rodzeństwo lub rodzice. Przysługują też koszty rzeczywiście poniesionych, nie wyższych jednak niż 4000 zł, jeżeli koszty pogrzebu ponosi inna osoba.

Autopromocja

Monitor Bezpieczeństwa
i Higieny Pracy
Wydanie cyfrowe

Sprawdź

Kto pokrywa koszty pogrzebu strażaka?

Jeżeli śmierć strażaka nastąpiła na skutek wypadku pozostającego w związku z udziałem w akcji ratowniczej, koszty pogrzebu pokrywa się ze środków właściwej jednostki organizacyjnej Państwowej Straży Pożarnej. Co ważne, w razie pokrycia kosztów pogrzebu strażaka ze środków właściwej jednostki organizacyjnej Państwowej Straży Pożarnej,  małżonkowi, dzieciom, wnukom, rodzeństwu lub rodzicom przysługuje połowa zasiłku pogrzebowego (czyli 2000 zł).

Śmierć strażaka w związku z wykonywaniem ćwiczeń - kto płaci za pogrzeb?

Okazuje się, że jeżeli strażak zmarł na skutek wypadku podczas ćwiczeń, nie ma prawa do uroczystego pogrzebu, a rodzinie nie zwraca się jego kosztów. Czym innym jest bowiem akcja ratownicza a czym innym są ćwiczenia wykonywane przez strażaków. Koszty pogrzebu są refundowane przez Państwową Straż Pożarną jeżeli do wypadku i śmierci doszło w związku z udziałem w akcji ratowniczej. Brak przestrzegania zasady równości prawa, ponieważ w innych formacjach mundurowych obligatoryjne pokrycie kosztów pogrzebu dotyczy także ćwiczeń. Dlaczego więc strażacy Państwowej Straży Pożarnej są traktowani inaczej?

 Problem polega jednak na tym, że również i podczas ćwiczeń może dojść do śmiertelnego wypadku przy pracy czy też poważnego uszkodzenia ciała. Paradoksalnie jest też tak, że w rozporządzeniu wspólnie określa się zasady bezpieczeństwa w zakresie zabezpieczenia medycznego strażaków podczas akcji ratowniczych, ćwiczeń i szkolenia.

Kiedy mogą być wykonywane ćwiczenia? Przykładowo w celu rozpoznawania zagrożeń, realizacji nadzoru nad przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych oraz przygotowania do działań ratowniczych Państwowa Straż Pożarna przeprowadza czynności kontrolno-rozpoznawcze oraz ćwiczenia.

Rzecznik Praw Obywatelskich ingeruje

Rzecznik Praw Obywatelskich, do którego trafiła ta sprawa wystąpił do Komendanta Głównego PSP i Pełnomocnika Prezesa Rady Ministrów ds.  reformy regulacji administracyjnych związanych z ruchem naturalnym ludności i ochrony miejsc pamięci. Rzecznik zasygnalizował problem i potrzebę wprowadzenia nowych regulacji prawnych, bo aktualnie istnieje niczym nieuzasadniona dyskryminacja strażaków Państwowej Straży Pożarnej w odniesieniu do innych służb. 

Autopromocja

BHP w firmie. Obowiązki pracodawców

Sprawdź

Konieczna jest zmiana treści przepisu art. 103 ustawy Państwowej Straży Pożarnej z dnia 24 sierpnia 1991 r. (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1969). Zespół doradczy zaproponował ujednolicenie przesłanki śmierci jako „mającej związek ze służbą lub na skutek wypadku pozostającego w związku ze służbą”, a także możliwość pokrywania kosztów w przypadku zgonu „wskutek choroby pozostającej w związku ze służbą". 

Odpowiedź  MSWiA - będą analizy

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji poinformowało, że problem przedstawiony przez Rzecznika Praw Obywatelskich zostanie poddany analizie przy okazji najbliższych prac nad nowelizacją ustawy o Państwowej Straży Pożarnej. Jak podaje biuro RPO: niestety z uwagi na brak decyzji kluczowego interesariusza - Ministra Rodziny i Polityki Społecznej - w zakresie rozpoczęcia właściwych prac legislacyjnych, dalsze działania zawieszono. Nie stoi to jednak na przeszkodzie prowadzeniu prac legislacyjnych przez poszczególnych ministrów w zakresie właściwych im ustaw. Dlatego oczekiwane zmiany mogą być wprowadzone przez MSWiA w ustawie o PSP.