REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy osoba niezdolna do pracy może pracować? Orzeczenie o niepełnosprawności i orzeczenie o niezdolności do pracy

Niepełnosprawny niepełnosprawni rencista niezdolny do pracy niezdolność do pracy niepełnosprawność ZUS orzeczenie o niepełnosprawności osoba niepełnosprawna osoba niezdolna do pracy
Czy osoba niezdolna do pracy może pracować? Orzeczenie o niepełnosprawności i orzeczenie o niezdolności do pracy
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Mówiąc o niepełnosprawności i niezdolności do pracy należy pamiętać, że to są dwa odmienne orzeczenia, wydawane przez różne instytucje i w innym celu. Jakie to ma znaczenie w praktyce? Czy osoba z orzeczeniem o niezdolności do pracy może pracować?

Niepełnosprawność i niezdolność do pracy

Niepełnosprawność i niezdolność do pracy to dwa zupełnie odmienne orzeczenia, wydawane przez różne instytucje i w innym celu. Warto o tym pamiętać, by wiedzieć, gdzie uzyskać dane orzeczenie oraz z jakich świadczeń czy ulg można korzystać. Osoba niepełnosprawna nie zawsze jest niezdolna do pracy. Natomiast każda osoba z orzeczoną niezdolnością do pracy jest osobą niepełnosprawną.

REKLAMA

Autopromocja

Jakie to ma znaczenie w praktyce? Osoba, która porusza się na wózku inwalidzkim, a więc niewątpliwie osoba z niepełnosprawnością, nie musi być niezdolna do pracy, bo może być doskonałym fachowcem np. grafikiem komputerowym, dziennikarzem, pracownikiem infolinii, czy też naukowcem.

- Wielokrotnie w mediach słyszy się, że osoba, która straciła w wyniku wypadku lub choroby kończynę, jest niepełnosprawna, a nie otrzymała renty. Musimy jednak sobie uświadomić, że niepełnosprawność nie zawsze decyduje o rencie – wyjaśnia Iwona Kowalska-Matis, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS na Dolnym Śląsku.

Rzeczniczka precyzuje, że w Polsce funkcjonują dwa systemy orzecznictwa lekarskiego:

  • orzekania o niepełnosprawności oraz
  • orzekania o niezdolności do pracy dla celów świadczeń emerytalno-rentowych.

Systemy te zdecydowanie różnią się od siebie zarówno celami, jak i zasadami.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Orzekanie o niepełnosprawności

Zadaniem systemu orzekania o niepełnosprawności jest stwierdzenie naruszenia sprawności organizmu i określenie stopnia niepełnosprawności (znaczny, umiarkowany lub lekki), która oznacza niezdolność do wypełniania pewnych ról społecznych.

- Zaliczenie do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie wyklucza możliwości zatrudnienia takiej osoby u pracodawcy niezapewniającego warunków pracy chronionej. Wystarczy, że przez pracodawcę zostanie przystosowane stanowisko pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej lub praca będzie wykonywana zdalnie – mówi Kowalska-Matis.

Orzeczenia o niepełnosprawności wydawane są dla potrzeb rehabilitacji zawodowej, społecznej, zatrudniania osób niepełnosprawnych oraz przyznawania im ulg (np. przy rozliczaniu podatku) i różnego rodzaju uprawnień (karta parkingowa). Orzeczenia w tej kwestii wydają powiatowe lub miejskie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności.

Orzekanie o niezdolności do pracy

Orzeczenie o niezdolności do pracy jest wydawane na podstawie innych przesłanek, niż ustalenie stopnia niepełnosprawności, a także przez inne instytucje, w tym ZUS. Mają one odmienne podstawy prawne i nie wywołują takich samych skutków.

REKLAMA

Według Kowalskiej-Matis, orzeczenie o niezdolności do pracy wydawane jest przez lekarzy orzeczników ZUS na podstawie badania i przedstawionej dokumentacji medycznej. Takie orzeczenie daje podstawę do ubiegania się o świadczenia i dodatki do świadczeń wypłacanych przez ZUS, m.in. rentę z tytułu niezdolności do pracy, rentę socjalną, rentę dla inwalidów wojennych i wojskowych, dodatek pielęgnacyjny.

- Co ważne lekarze orzecznicy ZUS wydając orzeczenie stwierdzają niezdolność do pracy, a nie niepełnosprawność, gdyż – podkreślam to z całą mocą - nie każdy niepełnosprawny jest niezdolny do pracy – wskazuje Iwona Kowalska-Matis.

Rzeczniczka wyjaśnia, że przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności dzięki leczeniu i rehabilitacji oraz możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego.

Za niezdolną do pracy uznaje się osobę, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania tej zdolności po przekwalifikowaniu. Najczęściej niezdolność do pracy jest orzekana na okres do 5 lat. Trwałą niezdolność do pracy orzeka się, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy.

- Dlatego lekarz orzecznik ZUS nie ustala, czy dana osoba jest zdrowa, czy chora, lecz czy jest zdolna bądź niezdolna do pracy – mówi Iwona Kowalska-Matis.

Niepełnosprawność a niezdolność do pracy

Przy ubieganiu się o rentę z ZUS-u stwierdzenie niezdolności do pracy jest tylko jednym z warunków, jakie trzeba spełnić, aby otrzymać świadczenie. Renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje, bowiem ubezpieczonemu, który jest niezdolny do pracy, ma wymagany staż ubezpieczeniowy, a niezdolność do pracy powstała w ściśle określonym czasie (ubezpieczenia lub 18 miesięcy po ustaniu ubezpieczenia).

Należy pamiętać, że orzeczenie o niezdolności do pracy jest równoznaczne z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności. Natomiast nigdy nie jest na odwrót.

Orzeczenie lekarza orzecznika ZUS dotyczące:

  • całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji - jest równoważne z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
  • niezdolności do samodzielnej egzystencji - jest równoważne z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
  • całkowitej niezdolności do pracy - jest traktowane na równi z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności;
  • częściowej niezdolności do pracy - jest równoważne z orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności.

Osoba niepełnosprawna może zostać uznana za zdolną do pracy. Niepełnosprawni mogą być bardzo dobrymi pracownikami, a niekiedy znacznie lepszymi niż pełnosprawni. Osoba niewidoma może być wspaniałym śpiewakiem, a poruszająca się na wózku inwalidzkim doskonałym informatykiem. Tymczasem renta jest świadczeniem wypłacanym osobom, które utraciły zdolność do pracy i samodzielnego utrzymywania się. Każdemu grozi takie ryzyko i dlatego wszyscy pracujący są zobowiązani od opłacania ubezpieczenia rentowego.

Niezdolny do pracy może pracować

Nawet osoba, która ma orzeczoną przez lekarza orzecznika ZUS lub komisję lekarską ZUS niezdolność do pracy, częściową lub całkowitą, może dodatkowo dorabiać do swojego świadczenia. Otrzymując rentę z tytułu niezdolności do pracy lub rentę socjalną, może podejmować zatrudnienie.

Praca, którą wykonuje nie może być jednak sprzeczna z orzeczoną niezdolnością. Na przykład osoba z chorym kręgosłupem nie może wykonywać ciężkich prac fizycznych, bo to może oznaczać, że niezdolność w rzeczywistości nie występuje. Jeśli rencista wykonuje pracę, która jest zgodna z orzeczoną niezdolnością, musi pamiętać, że w zależności od wysokości zarobku, świadczenie może zostać zmniejszone lub zawieszone. Dotyczy to tylko zarobków z działalności objętej obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi, np. z umowy o pracę, zlecenia lub pozarolniczej działalności gospodarczej.

Źródło: ZUS

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dodatek motywacyjny źródłem konfliktów. Czy będzie nowelizacja przepisów?

Samorządowcy domagają się zapewnienia dodatków motywacyjnych dla wszystkich pracowników zatrudnionych w ośrodkach pomocy społecznej, centrach pomocy rodzinie oraz w zespołach do spraw orzekania o niepełnosprawności. Przedstawiciele Związku Powiatów Polskich chcą rozmawiać o nowelizacji przepisów z MRPiPS.

100 zł na energię elektryczną do 6 miesięcy. Można już składać wnioski.

Kto z nas nie chciałby co miesiąc otrzymywać 100 zł dodatku finansowego przeznaczonego na energię elektryczną. Wiadomo - koszty prądu, życia, żywności i inne stale rosną. Dobrze więc, że chociaż część osób w społeczeństwie może liczyć na to wsparcie pieniężne. Okres objęty refundacją nie może być krótszy niż 3 miesiące i nie dłuższy niż 6 miesięcy. Jak uzyskać świadczenie?

Zostań artystą, a państwo dopłaci do składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne

Często można usłyszeć narzekania artystów na niskie emerytury i inne świadczenia. Rząd postanowił przyjrzeć się problemowi i w efekcie zaproponował projekt ustawy o zabezpieczeniu socjalnym osób wykonujących zawód artystyczny. Ustawa ma zapewnić wsparcie artystom o najniższych dochodach.

Zatrudnianie cudzoziemców 2025. Będą nowe przepisy już od maja lub czerwca

Nowe przepisy o zatrudnianiu cudzoziemców wejdą w życie najprawdopodobniej w maju lub czerwcu 2025 roku. Nie będzie m.in. obowiązkowego testu rynku pracy. Planowana jest pełna elektronizacja legalizacji pracy cudzoziemca w Polsce. Jakie jeszcze zmiany przewidziane są na ten rok?

REKLAMA

PPK to program długoterminowego oszczędzania. Czy opłaca się wycofywać środki?

Pracownicze Plany Kapitałowe są prostym i efektywnym sposobem systematycznego gromadzenia oszczędności. I chociaż ze środków gromadzonych w PPK można skorzystać w dowolnym czasie, głównym celem programu jest budowanie bezpieczeństwa finansowego na okres po zakończeniu aktywności zawodowej. Czy opłaca się wycofywać środki z PPK?

Darmowe wypożyczenie sprzętu rehabilitacyjnego dla osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin

Wiadomo, że sprzęty do rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami są bardzo specjalistyczne i zwykle bardzo drogie. Na szczęście funkcjonują różne programy i formy wsparcia osób potrzebujących i przykładowo możliwe jest całkowicie darmowe wypożyczenie sprzętu rehabilitacyjnego dla osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin.

Aktualny wykaz dni wolnych od pracy w 2025 r.

11 marca 2025 r. w Dzienniku Ustaw opublikowane zostało obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 6 marca 2025 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o dniach wolnych od pracy. Chodzi o uwzględnienie zmiany wprowadzonej nowelizacją z 6 grudnia 2024 r.

Zatrudnianie wyłącznie na podstawie umów o pracę? Niekoniecznie, pozostaną wyjątki na umowy cywilnoprawne

Senat przyjął niedawno poprawki do ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Teraz propozycje te czekają na ponowne rozpatrzenie przez Sejm, a najpewniej w maju lub czerwcu nowe przepisy wejdą w życie. Jakie są najważniejsze zapisy tej ustawy?

REKLAMA

215 zł miesięcznie dla zawałowców. Jak ubiegać się o świadczenie?

W Polsce coraz więcej osób przechodzi zawały. Mając na uwadze sposób życia w XXI w. wcale to nie dziwi. Można otrzymać 215 zł miesięcznie. Świadczenie jest także dla zawałowców i także w 2025 r. Jak ubiegać się o świadczenie, gdzie złożyć wniosek i jakie dokumenty wypełnić, podpowiadamy.

Tylko do 31 marca trwa nabór wniosków o dofinansowanie zakupu samochodu. Wsparcie może wynieść nawet 85 proc. ceny samochodu

Do końca marca 2025 r. można składać wnioski o pomoc finansową przy zakupie samochodu. Dofinansowanie może wynieść nawet 85 proc. ceny zakupu samochodu. Wsparcie jest udzielane ze środków PFRON w ramach programu „Samodzielność - Aktywność - Mobilność!” Mobilność osób z niepełnosprawnością.

REKLAMA