REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wątpliwości wokół 5-dniowego terminu konsultacji związkowej (art. 38 Kodeksu Pracy)

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wątpliwości wokół 5-dniowego terminu konsultacji związkowej (art. 38 Kodeksu Pracy). / fot. Shutterstock
Wątpliwości wokół 5-dniowego terminu konsultacji związkowej (art. 38 Kodeksu Pracy). / fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W jaki sposób powinno się liczyć termin 5 dni na dokonanie konsultacji z organizacją związkową? Czy dla zachowania tego terminu wystarczy nadanie przez organizację związkową pisma w placówce pocztowej w ostatnim dniu terminu? Kiedy pracodawca może skutecznie wypowiedzieć umowę o pracę? - Na te pytania odpowiadają prawnicy z kancelarii prawnej Rakoczy i Wroński.

5-dniowy termin na zgłoszenie zastrzeżenia do wypowiedzenia umowy o pracę przez organizację związkową - wątpliwości

Zgodnie z art. 38 par. 1 Kodeksu pracy, pracodawca zawiadamia na piśmie reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony, podając przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy.

REKLAMA

Zgodnie zaś z par. 2 zacytowanego wyżej przepisu, organizacja związkowa, która uzna wypowiedzenie za nieuzasadnione, może w ciągu 5 dni od otrzymania zawiadomienia zgłosić na piśmie pracodawcy umotywowane zastrzeżenia.

Jednak ten z pozoru czytelny przepis Kodeksu pracy w praktyce prowadzi do wielu pytań i wątpliwości:

  1. Jak liczyć termin 5 dni?
  2. Czy termin ten obejmuje dni kalendarzowe czy tylko robocze?
  3. Czy nadanie odpowiedzi organizacji związkowej w placówce pocztowej w ostatnim dniu terminu oznacza dochowanie przez organizację związkową przypisanego 5-dniowego terminu na zajęcie stanowiska w przedmiocie wypowiedzenia umowy o pracę?
  4. Kiedy pracodawca może zgodnie z powyższym przepisem wypowiedzieć pracownikowi umowę o pracę?

Polecamy: Kodeks pracy 2020 PREMIUM

Prawidłowe obliczanie terminu 5 dni

REKLAMA

W kwestii obliczania biegu 5-dniowego terminu konsultacji związkowej zastosowanie znajdą reguły ustanowione w art. 111 i 115 Kodeksu cywilnego na mocy odesłania z art. 300 Kodeksu Pracy. Zgodnie z treścią tych przepisów, termin 5-dniowego okresu kończy się z upływem ostatniego dnia przedmiotowego okresu, przy czym, co istotne, dnia, w którym pracodawca skutecznie przedstawił zawiadomienie o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę nie uwzględnia się przy obliczaniu tego terminu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Pracodawca zawiadomił organizację związkową o zamiarze rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem w dniu 1 kwietnia 2020 r. (organizacja odebrała zawiadomienie w tym dniu i stało się ono skuteczne w tej dacie). Zatem termin 5-dniowego terminu liczymy od 2 kwietnia 2020 r. i upływa on w dniu  6 kwietnia 2020 r.

Wiemy już zatem, że dzień, w którym organizacja związkowa otrzymała zawiadomienie o zamiarze wypowiedzenia umowy o pracę, nie jest wliczany do biegu 5-dniowego terminu przewidzianego dla konsultacji związkowej. Pojawia się jednak pytanie czy termin ten zawiera dni robocze, czy może kalendarzowe? Przepis art. 38 KP nie daje odpowiedzi na to pytanie. Jednak wykładnia literalna nie daje podstaw do twierdzenia, że niedziele lub święta przedłużają wskazany termin, należy więc przyjąć, że chodzi o dni kalendarzowe. Ponadto Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 grudnia 1985 r. w sprawie o sygn. I PRN 105/85 wskazał, że „zakładowa organizacja związkowa, w myśl art. 38 § 2 KP, powinna mieć do swojej dyspozycji pełne 5 dni w celu zajęcia stanowiska co do zamierzonego wypowiedzenia. Dokonanie wypowiedzenia przez kierownika zakładu pracy może więc nastąpić najwcześniej następnego dnia po upływie ostatniego dnia 5-dniowego okresu zastrzeżonego w wymienionym przepisie dla związku zawodowego”.

Należy jednak pamiętać, iż zgodnie z powołanym wyżej art. 115 Kodeksu cywilnego, jeżeli mamy do czynienia z sytuacją, w której koniec terminu do wykonania czynności przypada w dzień uznany ustawowo za wolny od pracy lub na sobotę, termin upływa następnego dnia, który nie jest dniem wolnym od pracy ani sobotą.


Pracodawca zawiadomił organizację związkową o zamiarze rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem w dniu 6 kwietnia 2020 r. (organizacja odebrała zawiadomienie w tym dniu i stało się ono skuteczne w tej dacie). Zatem termin 5-dniowego terminu liczymy od 7 kwietnia 2020 r. i powinien on  upłynąć w dniu 11 kwietnia 2020 r. Jednak 11 kwietnia 2020 r to sobota, zatem termin upłynie w następnym dniu, który nie jest dniem wolnym od pracy ani sobotą. Kolejny dzień to niedziela 12 kwietnia 2020 r.(dzień wolny od pracy). Termin upływa zatem dopiero w poniedziałek 13 kwietnia 2020 r.

Czy dla zachowania terminu 5 dni wystarczy nadanie przez organizację związkową pisma w placówce pocztowej w ostatnim dniu tego terminu?

Kolejne z postawionych na początku niniejszych rozważań pytanie, dotyczące dopuszczenia możliwości nadania odpowiedzi organizacji związkowej w placówce pocztowej w ostatnim dniu terminu, które powodowałoby dochowanie przez organizację związkową przypisanego 5-dniowego terminu na zajęcie stanowiska w przedmiocie wypowiedzenia umowy o pracę, wydaje się najbardziej zaskakujące. Zdziwienie budzi również fakt, iż zagadnienie to nie zostało wyjaśnione zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie. Tymczasem, wbrew pozorom, pracodawcy mogą spotkać się z interpretacją dopuszczającą takie rozwiązanie. Poniżej znajduje się krótki opis sprawy poruszającej to zagadnienie.

Pracodawca zawiadomił organizację związkową o zamiarze rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę w dniu 14 grudnia 2018 r. (w tym samym dniu organizacja związkowa potwierdziła odbiór pisma - została skutecznie zawiadomiona). Zgodnie z przedstawionymi wyżej zasadami obliczania terminów, z dniem 19 grudnia 2018 r. upłynął 5-dniowy termin przewidziany dla organizacji związkowej na zajęcie stanowiska w przedmiocie rozwiązania umowy o pracę. Pracodawca do tego czasu nie otrzymał stanowiska organizacji związkowej, wobec czego w dniu 20 grudnia 2018 r. rozwiązał z pracownikiem umowę o pracę. Pracownik odwołał się od tego wypowiedzenia do sądu pracy, a jako jeden z powołanych zarzutów uzasadniających jego roszczenie przedstawił niedochowanie przez pracodawcę wymaganego trybu konsultacji związkowej zarzucając, że broniąca go organizacja związkowa nadała wieczorem w dniu 19 grudnia 2018 r. (w ostatnim dniu terminu) na poczcie list zawierający jej stanowisko w sprawie. W wydanym wyroku sąd I instancji przyznał powodowi rację w tym zakresie, wskazując bez większych wyjaśnień oraz bez powołania jakiejkolwiek podstawy prawnej takiego rozstrzygnięcia, że organizacja związkowa nadając list w placówce pocztowej w ostatnim dniu terminu zmieściła się w przepisanym 5-dniowym terminie wynikającym z art. 38 Kodeksu pracy.

Rozstrzygnięcie to było zaskakujące, gdyż nie miało uzasadnienia w obowiązujących przepisach prawa. Wydaje się, że sąd I instancji w sposób nieuzasadniony zastosował regulację z art. 165 par. 2 Kodeksu postępowania cywilnego, odnoszącą się do terminów procesowych. Tymczasem pismo organizacji związkowej zawierające stanowisko tej organizacji w zakresie rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem nie jest pismem procesowym, nie jest wnoszone do sądu ani żadnego organu Państwowego, nie jest związane z żadną czynnością procesową. Nie ma zatem uzasadnienia dla stosowania tak szerokiej ochrony działań organizacji związkowej w stosunku do pracodawcy. Dopuszczalność zastosowania przepisów procesowych dotyczących zachowania terminu poprzez wniesienie przez organizację związkową pisma zawierającego jej stanowisko wobec rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem poprzez nadanie go w ostatnim dniu terminu w placówce pocztowej powodowałoby niczym nieuzasadniony stan niepewności dla pracodawcy oczekującego na odpowiedź organizacji związkowej przez bliżej nieokreślony czas. Natomiast zarówno przepis art. 38 Kodeksu pracy jak i wypracowane na jego tle orzecznictwo wskazuje wyraźnie, że organizacja związkowa ma 5 dni na zgłoszenie pracodawcy umotywowanych zastrzeżeń, a po tym czasie (po piątym dniu wyczekiwania) pracodawca wobec niezajęcia przez organizację związkową stanowiska w wyznaczonym terminie może wręczyć pracownikowi oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę.

Konsekwencją wydanego wyroku było wniesienie przez pozwanego apelacji. Pomijając inne wątki przedstawionej sprawy, sąd II instancji w zakresie zachowania terminu konsultacji związkowej wskazał, że „brak jest podstaw prawnych zastosowania przepisów Kodeksu procedury cywilnej i przyjęcia – tak jak uczynił to Sąd Rejonowy, że decydować ma data stempla pocztowego. Jak wynika bowiem z art. 61 § 1 k.c. zdanie 1 w związku z art. 300 k.p. oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Skoro zatem zakładowa organizacja związkowa w myśl art. 38 § 2 k.p. miała 5 dni na zgłoszenie pozwanej umotywowanych zastrzeżeń do wypowiedzenia liczonych od otrzymania zawiadomienia 14 grudnia 2018 r., to winna tego dokonać do 19 grudnia 2018 r., czego nie uczyniła, choć do tego czasu pozwana miała zapoznać się z ich treścią” (z uzasadnienia niepublikowanego wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach, sygn. akt XI Pa 154/20).

Jak wynika z powyższego wyroku sąd II instancji stwierdził, iż nie ma podstaw prawnych aby przyjąć, że nadanie listu w placówce pocztowej w ostatni dniu terminu przez organizację związkową powoduje skuteczne złożenie oświadczenia woli. Oświadczenie to musi najpóźniej w piątym dniu terminu zostać złożone pracodawcy.

Kiedy zatem, zgodnie z art. 38 Kodeksu pracy pracodawca może dokonać skutecznego wypowiedzenia umowy o pracę pracownikowi?

Wypowiedzenie dokonane przez pracodawcę może nastąpić najwcześniej dnia następnego po upływie ostatniego dnia 5-dniowego okresu zastrzeżonego w art. 38 Kodeksu pracy dla zarządu zakładowej organizacji związkowej, przy uwzględnieniu opisanych powyżej zasad obliczania tego terminu. Wypowiedzenie przez pracodawcę umowy podczas biegu 5-dniowego terminu, który pozostaje do dyspozycji przedstawicielstwa pracowniczego, stanowi naruszenie art. 38 Kodeksu pracy. Zgodnie bowiem z tezą VIII  uchwały Sądu Najwyższego z 19 maja 1978 r., sygn. V PZP 6/77  „wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony dokonane przez zakład pracy wcześniej niż po 5 dniach od otrzymania przez związek zawodowy pisemnego zawiadomienia kierownika zakładu pracy o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę narusza tryb określony w art. 38 KP, chyba że przed upływem tego okresu przedstawicielstwo pracownicze złoży kierownikowi zakładu pracy oświadczenie, że nie zgłasza zastrzeżeń do zamierzonego wypowiedzenia”.

Należy także mieć na uwadze, iż zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 19 czerwca 1975 r, w sprawie o sygn. I PZP 10/75, naruszenia trybu konsultacji związkowej określonej w art. 38 Kodeksu pracy nie konwaliduje okoliczność, że zakładowa organizacja związkowa po wypowiedzeniu umowy o pracę pracownikowi nie zgłasza zastrzeżeń w przedmiocie wypowiedzenia.

Jeżeli natomiast zakładowa organizacja związkowa nie wypowie się na temat przedstawionej sprawy w terminie 5 dni, pracodawca może podjąć decyzję o wypowiedzeniu umowy o pracę. Wyczerpany bowiem zostaje tryb konsultacji określony w art. 38 Kodeksu Pracy. Warto także podkreślić, że brak odpowiedzi nie powoduje powstania domniemania wyrażenia pozytywnej opinii związku zawodowego w przedmiocie wypowiedzenia umowy o pracę, a jedynie oznacza brak skorzystania przez organizację związkową ze swojego uprawnienia w tej sprawie. 

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

REKLAMA

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

Zmiany w stażu pracy od 2026 roku. Więcej praw dla 5 mln pracowników

Zmiany w stażu pracy, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku to więcej praw dla nawet 5 mln pracowników w Polsce. Nowe przepisy oznaczają też realny wzrost kosztów pracy. Działy kadr i płac już powinny przygotowywać się do zmian.

Zmiana branży w 2025 – od czego zacząć i gdzie znaleźć ogłoszenia pracy?

Rynek pracy, jaki znaliśmy, właśnie przestaje istnieć. Dzieje się to na naszych oczach i tak naprawdę tempo zmian jest znacznie szybsze, niż przypuszczali eksperci. Choć brzmi to aż nadto dramatycznie, to jednak nie można zaprzeczyć, że wielu pracowników zmaga się aktualnie z poważnymi problemami zawodowymi, a pracodawcy dwoją się i troją, aby stworzyć nowe systemy zarządzania w rzeczywistości AI. Niektóre zawody już przestają istnieć lub przechodzą intensywne zmiany, u podstaw których znajdziemy wdrożenie czata GPT do codziennych obowiązków. Dla niektórych osób jedynym rozwiązaniem okazała się zmiana pracy, dla innych w grę wchodzi tylko zmiana branży. Przebranżowienie to współczesny odpowiednik ucieczki z tonącego statku - tylko w tym wypadku pracownik sam buduje swoją szalupę ratunkową. Zatem jak aktualnie wygląda temat zmiany branży? Jakie są powody? W którą stronę iść i gdzie szukać nowych zawodowych wyzwań?

REKLAMA

Składka zdrowotna 2025: ryczałt, karta podatkowa, podatek liniowy, zasady ogólne. Jaka jest podstawa wymiaru? Ile procent?

Jaka jest podstawa wymiaru składki oraz kwota składki zdrowotnej w 2025 roku dla niektórych grup ubezpieczonych? ZUS informuje o wysokości składki na ryczałcie, karcie podatkowej, przy zasadach ogólnych, podatku liniowym, podatku od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz dla osób współpracujących.

Do kiedy jest nabór firm i instytucji do pilotażu skróconego tygodnia pracy?

Pilotaż skróconego tygodnia pracy jest konieczny. Może się okazać, że powszechny zapis o krótszym czasie pracy będzie tragiczny dla polskiej gospodarki, firm i społeczeństwa. Do kiedy trwa nabór firm i instytucji do projektu?

REKLAMA