Odprawa pieniężna z tytułu zwolnień grupowych a odszkodowanie za wadliwe rozwiązanie umowy o pracę

Kodeks pracy nakłada na pracodawcę szereg obowiązków związanych z zakończeniem łączącej go z pracownikiem więzi prawnej. Jedną z najważniejszych powinności podmiotu zatrudniającego jest konieczność uzasadnienia powodów, dla których podjął decyzję o zakończeniu dalszej współpracy z pracownikiem zatrudnionym na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.  Przyczyny wypowiedzenia mogą dotyczyć pracownika, jak również mogą leżeć po stronie pracodawcy.

Jak wskazuje Sąd Najwyższy w wyroku z 20 stycznia 2015 roku, sygnatura akt: I PK 140/4: „Spoczywający na pracodawcy z mocy art. 30 § 4 k.p. obowiązek wskazania przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony ma nie tylko charakter formalny, ale jest związany z oceną zasadności dokonanego wobec pracownika wypowiedzenia. Z tego powodu przyczyna wypowiedzenia powinna być skonkretyzowana, co nie oznacza jedynie obowiązku wyczerpującego powołania wszystkich okoliczności, które stały się podstawą podjęcia przez pracodawcę decyzji o rozwiązaniu stosunku pracy.

Polecamy: Kodeks pracy 2017 Praktyczny komentarz z przykładami

Konkretność przyczyny wypowiedzenia polega nie tyle na jej opisaniu w sposób szczegółowy, co na precyzyjnym wskazaniu tych okoliczności, które są przyczyną wypowiedzenia, ponieważ w przypadku ewentualnej kontroli sądowej ta właśnie skonkretyzowana przyczyna będzie podstawą oceny, czy wypowiedzenie było uzasadnione. Skonkretyzowana przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę powinna być znana pracownikowi najpóźniej z chwilą otrzymania pisma wypowiadającego umowę. To samo dotyczy przyjętych przez pracodawcę kryteriów doboru pracowników do zwolnienia”.

Zgodnie z przepisami kodeksu pracy w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Druga grupa okoliczności uzasadniających wypowiedzenie umowy o pracę to przyczyny niedotyczące pracownika, a więc przyczyn które nie dotyczą osoby pracownika, ani sposobu wykonywania przez niego powierzonych obowiązków służbowych, ale takie, które wynikają z konieczności wprowadzenia zmian w przedsiębiorstwie pracodawcy, podyktowanych względami ekonomicznymi, organizacyjnymi, produkcyjnymi, czy technologicznymi. Sąd pracy dokonując oceny zasadności wypowiedzenia nie może ingerować w sama decyzję ekonomiczną podmiotu zatrudniającego, kwestionując jej słuszność, bada jednak czy określona decyzja została podjęta w rzeczywistości.