Obowiązki pracodawcy w związku z prowadzeniem egzekucji z wynagrodzenia

Egzekucja a wynagrodzenia

Z wynagrodzenia pracownika może być prowa­dzona zarówno egzekucja administracyjna, jak i komornicza. Organ egzekucyjny wysyła do pra­codawcy osoby zadłużonej i do dłużnika zawiado­mienie o zajęciu wynagrodzenia. W związku z pro­wadzeniem egzekucji pracodawca ma następują­ce obowiązki:

• niewypłacanie dłużnikowi, poza częścią wolną od zajęcia, żadnego wynagrodzenia, lecz prze­kazywanie zajętego wynagrodzenia bezpo­średnio wierzycielowi (zawiadamiając komor­nika o pierwszej wypłacie) albo komornikowi, m.in. w przypadku gdy do wynagrodzenia jest lub zostanie w dalszym toku postępowania egzekucyjnego skierowana jeszcze inna egze­kucja, a wynagrodzenie w części wymagalnej nie wystarcza na pokrycie wszystkich egzekwowa­nych świadczeń wymagalnych,
• na wezwanie komornika w ciągu tygodnia od zajęcia wynagrodzenia:

- przedstawienie, za 3 miesiące poprzedzające zajęcie, zestawienia periodycznego wynagro­dzenia dłużnika za pracę oraz oddzielnie jego dochodu ze wszystkich innych tytułów,

- podanie, w jakiej kwocie i w jakich terminach zajęte wynagrodzenie będzie przekazywane wierzycielowi,

- w razie istnienia przeszkód do wypłacenia wynagrodzenia za pracę złożenie oświad­czenia o rodzaju tych przeszkód, a w szcze­gólności podanie, czy inne osoby roszczą sobie prawa, czy i w jakim sądzie toczy się sprawa o zajęte wynagrodzenie oraz o jakie roszczenia została skierowana do zajętego wynagrodzenia egzekucja przez innych wie­rzycieli,

- niezwłoczne zawiadomienie komornika oraz wierzyciela o każdej zmianie wymienionych wyżej okoliczności,

• w razie rozwiązania stosunku pracy z dłużnikiem przesłanie nowemu pracodawcy (jeżeli ten jest znany dotychczasowemu pracodawcy) zawiado­mienia komornika i dokumentów dotyczących zajęcia wynagrodzenia oraz powiadomienie o tym komornika i dłużnika, przeciwko któremu toczy się postępowanie egzekucyjne.

Za niewypełnienie powyższych obowiązków wobec komornika pracodawcy grozi grzywna w wysokości do 2 tys. zł, która może być powtó­rzona w przypadku dalszego uchylania się od tych obowiązków. Ponadto grzywna grozi pracodaw­cy również za nieprzekazanie wierzycielowi lub komornikowi zajętego wynagrodzenia i wypłace­nie go pracownikowi.

Redakcja poleca produkt: Nowe umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne (PDF)

Oprócz tego na pracodaw­cy ciąży odpowiedzialność odszkodowawcza za naruszenie obowiązków wynikających z zajęcia bądź złożenia niezgodnego z prawdą oświad­czenia o rodzaju przeszkód do wypłacenia wyna­grodzenia albo dokonania wypłaty zajętej części wynagrodzenia dłużnikowi. Jeżeli pracodawcą nie jest osoba fizyczna, grzywnie podlega pracownik lub wspólnik odpowiedzialny za wykonanie takiej czynności, a w razie niewyznaczenia takiego pra­cownika lub niemożności jego ustalenia - osoby uprawnione do reprezentowania pracodawcy. Jeżeli pracodawcą jest spółka cywilna, grzywnie podlega którykolwiek ze wspólników.

Egzekucja a ubezpieczenia

Egzekucja jest przymusowym wykonaniem dwóch rodzajów obowiązków - pieniężnych i niepienięż­nych - na podstawie tytułu wykonawczego wyda­nego przez uprawniony organ. Czynnością wstęp­ną, która zmierza do wszczęcia postępowania egzekucyjnego, jest upomnienie przesłane przez wierzyciela do dłużnika. Postępowanie egzekucyj­ne może zostać wszczęte po upływie 7 dni od dnia doręczenia upomnienia.

Egzekucję administracyjną prowadzi organ egze­kucyjny, m.in. naczelnik urzędu skarbowego, wójt, burmistrz, prezydent, dyrektor oddziału ZUS. Koszty tego postępowania to opłaty za czynności egzekucyjne i wydatki związane z prowadzeniem postępowania egzekucyjnego. Opłaty egzekucyj­ne to opłaty uiszczane przez zobowiązanego za dokonanie określonych czynności egzekucyjnych.

Dyrektor oddziału ZUS prowadzi egzekucję nie­opłaconych składek na ubezpieczenia spo­łeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych oraz pochodnych od tych należności. Dyrektor oddziału ZUS prowadzi również egzekucję nie­należnie pobranych świadczeń z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Egzekucja a zasiłek

Wynagrodzenie za czas choroby i zasiłki z ubez­pieczeń społecznych (chorobowy, macierzyński, opiekuńczy) korzystają z ochrony przed potrące­niami według odrębnych zasad. Zasiłki podlegają egzekucji na zasadach określonych w art. 139-144 ustawy emerytalnej.

Potrącenia egzekucyjne mogą być dokonywane w następujących granicach:

• na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych na mocy tytułów wykonawczych - do wysokości 60% kwoty zasiłku,
• na zaspokojenie należności związanych z odpłat­nością za pobyt w domach pomocy społecznej, w zakładach opiekuńczo-leczniczych lub pie­lęgnacyjno-opiekuńczych - do wysokości 50% kwoty zasiłku,
• na zaspokojenie innych egzekwowanych należ­ności na mocy tytułów wykonawczych - do wysokości 25% kwoty zasiłku.

Kwoty wolne od potrąceń są obliczane procentowo od aktualnie obowiązującej najniższej emerytury, tj.:

• 50% najniższej emerytury - przy potrącaniu sum ustalonych na mocy tytułów wykonaw­czych na zaspokojenie należności alimentacyj­nych, należności alimentacyjnych potrącanych na wniosek wierzyciela na podstawie przedło­żonego przez niego tytułu wykonawczego oraz potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytu­łów wykonawczych na zaspokojenie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
• 20% najniższej emerytury - z tytułu odpłatno­ści za pobyt osób uprawnionych do świadczeń w domach pomocy społecznej, zakładach opie­kuńczo-leczniczych lub zakładach pielęgnacyj­no-opiekuńczych,
• 60% najniższej emerytury - przy potrącaniu innych należności.

Kwotę do potrącenia ustala się od kwoty brutto zasiłku, tj. przed odliczeniem miesięcznej zalicz­ki na podatek dochodowy od osób fizycznych. W przypadku zbiegu potrąceń nie mogą one prze­kroczyć łącznie 70% świadczenia.