REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy wystawienie faktury podczas L4 prowadzi do zwrotu zasiłku?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
Czy wystawienie faktury podczas L4 prowadzi do zwrotu zasiłku?
Czy wystawienie faktury podczas L4 prowadzi do zwrotu zasiłku?
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Wystawienie faktury przez przedsiębiorcę podczas zwolnienia lekarskiego, nie stanowi pracy zarobkowej i nie powoduje konieczności zwrotu do ZUS-u pobranego już zasiłku chorobowego.
rozwiń >

Wystawienie faktury podczas zwolnienia lekarskiego – czy to praca?

Sąd Najwyższy zajął się ważną sprawą dotyczącą utraty prawa do zasiłku chorobowego jak i koniecznością zwrotu pobranych świadczeń z ZUS-u, w sytuacji wykonywania pracy zarobkowej podczas przebywania na zwolnieniu lekarskim. Przyjęło się uważać, że nie można podwójnie się wzbogać z tego samego tytułu, czyli albo się choruje i pobiera zasiłek albo jest się zdolnym do pracy i osiąga się z tego tytułu przychody.

REKLAMA

Autopromocja

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 lipca 2022 r., sygn. I USKP 101/21, „przełamał” takie podejście, ponieważ stwierdził, że wykonywanie pewnych czynności związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (tj. wystawienie faktury) nie stanowi wykonywania pracy, szczególnie jeżeli ubezpieczony nie wprowadza w błąd ZUS-u i nie działa świadomie celem naruszenia prawa. Wystawienie takiego dokumentu to jedynie czynność formalna i techniczna.

W niniejszej sprawie ubezpieczona, prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą w ramach franczyzy sklepu z odzieżą przeszła na zwolnienie lekarskie. W tym czasie nie mogła osobiście wykonywać pracy tak więc zatrudniła do pomocy pracownika na zastępstwo. Jedyną czynnością, którą ubezpieczona musiała podjąć w czasie swojej niezdolności do pracy było wystawienie w formie elektronicznej faktury. Na podstawie umowy franczyzy ubezpieczona była zobowiązana do wykonania tej czynności osobiście. Pomimo tego ZUS uznał, że wystawienie faktury jest czynnością zarobkową i nakazał zwrot nienależnie pobranego zasiłku w kwocie 23 tys. zł. Ubezpieczona odwołała się od decyzji, jednak sądy obu instancji nie przyznały jej racji i przegrała sprawę. Nie rezygnując, pełnomocnik ubezpieczonej wniósł skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego.

Wystawienie faktury to czynność formalna

Sąd Najwyższy uchylił wyrok sądu II instancji i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania, ponieważ ten nie zbadał całości okoliczności sprawy i nie rozważył wszystkich zarzutów apelacji. Sąd Najwyższy zwrócił uwagę na bardzo ważny aspekt art. 17  ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U.2021.1133 t.j.)  bowiem nie jest on dostosowany do osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Czym innym jest praca etatowego pracownika, praca przedsiębiorcy zatrudniającego pracowników czy osoby wykonującej jednoosobową działalność gospodarczą. W niniejszej sprawie ubezpieczona nie chciała podwójnie się wzbogacić, przecież musiała opłacać składki i podatki za nowo zatrudnionego pracownika.

Teraz sąd II instancji będzie musiał zweryfikować: czy składanie podpisu pod fakturą stanowi prowadzenie działalności czy wyłącznie obowiązkową czynność, którą trzeba wykonać, bez względu na stan zdrowia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Na czym polega kontrola zwolnienia lekarskiego?

Zarówno pracodawca jak i ZUS są uprawnieni do kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego od pracy. Kontrola prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby polega na ustaleniu, czy pracownik w okresie orzeczonej niezdolności do pracy:

- nie wykonuje pracy zarobkowej

- nie wykorzystuje zwolnienia od pracy z powodu choroby w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia.

Jeżeli któraś z okoliczności zostanie stwierdzona i udowodniona ubezpieczony traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Zasiłek nie przysługuje także jeżeli zaświadczenie lekarskie zostało sfałszowane. Co więcej osoba, która pobrała nienależne świadczenie, jest obowiązana do jego zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

Co jest czynnością zarobkową?

Sąd Najwyższy w wielu orzeczeniach jak i ZUS podkreślają, że pojęcie pracy i wykonywania czynności zarobkowych należy rozumieć bardzo szeroko. Niemniej jednak każdy przypadek należy oceniać indywidualnie. Poniżej wykaz czynności, które przez Sądy czy ZUS zostały jak i nie zostały uznane za pracę.

O zatrudnieniu lub innej pracy zarobkowej można mówić gdy ma miejsce wykonywanie różnych czynności na podstawie m.in.: stosunku pracy, mianowania, powołania, wyboru, prowadzenia działalności rolniczej, umów cywilnoprawnych ​​​ (umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło) czy też prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Co uznaje się za pracę?

Za pracę uznaje się:

  • udział pracownika będącego członkiem rady nadzorczej spółki akcyjnej w posiedzeniach rady nadzorczej i wykonywanie czynności nadzorczych oraz otrzymywanie z tego tytułu wynagrodzenia;
  • wykonywanie czynności zarządu przez jednoosobowo zarządzającego spółką z o.o. prezesa zarządu
  • udział adwokata - członka zespołu adwokackiego w rozprawach;
  • odpłatne wykonywanie przez radcę prawnego czynności zawodowych, np. podpisywanie dokumentów, reprezentowanie przed sądem, sporządzanie pism procesowych;
  • zawarcie przez przedsiębiorcę w okresie pobierania zasiłku chorobowego umowy o pracę z nowym pracownikiem;
  • prowadzenie własnej działalności gospodarczej.

Prowadzenie własnej działalności gospodarczej

ZUS wskazuje, że: „Prowadzeniem działalności jest nie tylko wykonywanie konkretnych prac, ale także wykonywanie czynności związanych z prowadzeniem zakładu, takich jak nadzór nad pracownikami, obsługa klientów, wydawanie materiałów itp. Jedynie wykonywanie formalnoprawnych czynności związanych z funkcjonowaniem firmy w okresie choroby osoby prowadzącej działalność, nie powoduje utraty przez nią prawa do zasiłku. Chodzi tu przede wszystkim o czynności niezbędne do funkcjonowania firmy, których osoba prowadząca działalność jednoosobowo i będąca jednocześnie pracodawcą, nie może zaniechać w okresie choroby, np. niezbędne sprawy kadrowe, opłacanie czynszu, czy podpisanie, ale nie sporządzanie dokumentów finansowych. Taka sporadyczna, wymuszona okolicznościami aktywność - zdaniem sądów - w niektórych przypadkach może usprawiedliwiać zachowanie prawa do zasiłku chorobowego”. (...) do podejmowania koniecznych ("wymuszonych") czynności prawnych lub faktycznych przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy powinien w okresie korzystania ze świadczeń chorobowych umocować lub wyznaczyć inną upoważnioną osobę.". 

Nie zawsze jednak da się umocować konkretną osobę do wykonywania czynności, np. w omawianej sprawie ubezpieczona była zobowiązana do osobistego wystawienia faktury. Da się zresztą zauważyć pewne sprzeczności w podejściu sądów, ponieważ raz uważają, że zatrudnianie pracowników podczas zwolnienia lekarskiego stanowi pracę, a innym razem twierdzą, że możliwe jest podejmowanie niezbędnych czynności kadrowych, jako czynność sporadyczna i wymuszona okolicznościami. 

Co nie jest wykonywaniem pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy?

Według różnych orzeczeń SN i ZUS-u nie jest wykonywaniem pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy:

  • udział wspólnika spółki cywilnej, którego wkład nie polega na świadczeniu usług, w zysku wypracowanym przez innych wspólników;
  • udział radnego w posiedzeniach zarządu miasta i uzyskiwaniu z tego tytułu diet;
  • udział w akcjach ratowniczych członków ochotniczej straży pożarnej;
  • udział w posiedzeniach rady nadzorczej spółdzielni mieszkaniowej stanowiącego formę społecznej działalności niektórych jej członków i otrzymywanie z tego tytułu rekompensaty w formie ryczałtu
  • wykonywanie przez przedstawiciela Skarbu Państwa czynności członka rady nadzorczej w "realizującej misję publiczną" Telewizji Polskiej SA;
  • działalność uzasadnioną potrzebą środowiskową, społeczną czy publiczną, nawet gdy ubezpieczony otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenie w okresie orzeczonej niezdolności do pracy.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U.2021.1133 t.j.)

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Odprawy pracownicze w 2025 r.

Odprawy pracownicze w 2025 r. są bardzo różnorodne. Kwoty i zasady wypłaty świadczeń finansowych różnią się oczywiście od sytuacji, w jakiej znajdzie się pracownik, ale też od zawodu jaki wykonuje. Poniżej opis kilku przykładowych odpraw, jakie może uzyskać pracownik.

Zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej: zasady, wynagrodzenie, wniosek. Czy pracodawca może odmówić?

Od 2023 r. Kodeks pracy daje pracownikom nowe uprawnienie – możliwość skorzystania ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej. Kiedy można skorzystać ze zwolnienia z powodu działania siły wyższej? Czy pracodawca może odmówić?

Wynagrodzenia wzrosną nawet do 12 tys. zł brutto. Sprawdzamy, kto może liczyć na taką podwyżkę w budżetówce

To już pewne — część pracowników budżetówki w 2025 r. może liczyć na wynagrodzenie zbliżające się do 12 tys. zł brutto. Choć brzmi to jak rewolucja płacowa, w rzeczywistości podwyżki obejmą tylko wybrane grupy zawodowe. Kto skorzysta najwięcej? Czy to zapowiedź wyrównywania wynagrodzeń w sektorze publicznym, czy jedynie korekta inflacyjna dla wybranych?

Wielka Sobota: do której sklepy są otwarte? Od 1 tys. zł do 100 tys. zł kary dla pracodawcy [Ostrzeżenie PIP]

Wielka Sobota - do której sklepy są otwarte? PIP ostrzega pracodawców zatrudniających pracowników w Wielką Sobotę. 19 kwietnia 2025 r. pracownicy handlu nie mogą pracować ponad wskazany w przepisach czas. Do której godziny można pracować w Wielką Sobotę?

REKLAMA

Rewolucja w naliczaniu stażu pracy od 2026 roku. Od umów zlecenia i działalności gospodarczej będą zależeć uprawnienia pracownicze

Od 1 stycznia 2026 r. mają wejść w życie istotne zmiany w Kodeksie pracy, które wpłyną na sposób naliczania stażu pracy. Projektowana nowelizacja przewiduje, że do stażu pracy będą wliczane nie tylko okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, ale także inne formy aktywności zawodowej, takie jak umowy zlecenia, prowadzenie działalności gospodarczej czy służba w niektórych formacjach mundurowych. Zmiany te mają na celu zwiększenie uprawnień pracowniczych, w tym prawa do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższych odpraw czy dodatków stażowych.

1878,91 zł albo 1409,18 zł z ZUS. Złóż wniosek ERN

Od 1 marca 2025 r. do 28 lutego 2026 r. ZUS wypłaca 1878,91 zł albo 1409,18 zł z tytułu niezdolności do pracy. Jakie są 3 rodzaje renty? Jak złożyć wniosek ERN? Czy potrzebne są dodatkowe dokumenty dla ZUS? Zakład tłumaczy zasady wyliczania wysokości renty z tytułu niezdolności do pracy.

Skrócony tydzień pracy? Tak, ale z tym samym wynagrodzeniem

Agnieszka Dziemianowicz-Bąk poinformowała o zakończeniu pierwszego etapu analiz skrócenia tygodnia pracy. Według szefowej MRPiPS krótszy tydzień pracy jest oczekiwany, ale przy zachowaniu wysokości wynagrodzenia.

Wielki Piątek. Dla niektórych to dzień wolny od pracy

Od wielu lat trwa batalia o ustanowienie Wielkiego Piątku dniem wolnym od pracy. Dla większości pracowników jest to normalny dzień pracy. Niektórym jednak przysługuje wolne w ten dzień.

REKLAMA

1636 zł albo i więcej odszkodowania za konkretne choroby zawodowe od ZUS

Choroby zawodowe są spowodowane szkodliwymi czynnikami występującymi w miejscu pracy lub sposobem wykonywania pracy. Wszystkie choroby zawodowe znajdują się w wykazie chorób zawodowych. Jednym ze świadczeń przysługujących z tytułu choroby zawodowej jest jednorazowe odszkodowanie. Od 1 kwietnia 2025 r. za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu przysługuje 1636 zł.

ZUS przyznaje 312,71 zł do 28 lutego 2026 r. Sprawdź, czy się należy.

312,71 zł z ZUS nie należy się każdemu. Warto jednak sprawdzić, jakie są osoby uprawnione. Świadczenie to otrzymuje się bowiem na wniosek, a nie z urzędu. Sprawdź, czy nie przepadają pieniądze z ZUS.

REKLAMA