Praca a izolacja - kiedy przysługuje chorobowe?

Praca zdalna na izolacji domowej a świadczenia chorobowe

PROBLEM

Dwóch naszych pracowników przebywało na obowiązkowej izolacji od 22 do 31 stycznia 2021 r. Informację o tym fakcie otrzymaliśmy na PUE ZUS. Jeden z nich ze względu na dobry stan zdrowia wykonywał pracę w okresie izolacji. Jakie przysługuje mu wynagrodzenie - 100% czy 80%? Czy trzeba obliczyć je tak, jak za czas niezdolności do pracy z uwzględnieniem przepisów ustawy zasiłkowej?

Polecamy: Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń – prenumerata.

RADA

Za pracę wykonaną pracownik zachowuje prawo do pełnego 100% wynagrodzenia za pracę, wraz z ewentualnymi dodatkami i premiami, jeżeli przysługuje mu do nich prawo. Nie ma możliwości, aby obniżyć pracownikowi wynagrodzenie za pracę, np. do 80%, tylko dlatego, że pracuje w czasie izolacji. Nie jest on w tym okresie wykonywania pracy uznawany za niezdolnego do pracy. Jeżeli w czasie izolacji nie będzie mógł wykonywać pracy mimo uzyskania na nią zgody, przysługuje mu świadczenie chorobowe - wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy. Tylko te świadczenia z tytułu niezdolności do pracy powinni Państwo ustalać według zasad wynikających z przepisów ustawy zasiłkowej.

UZASADNIENIE

Praca a izolacja

Od 5 grudnia 2020 r. pracownicy mogą wykonywać pracę wynikającą z umowy o pracę w czasie objęcia ich obowiązkową izolacją w warunkach domowych. Warunkiem podjęcia pracy podczas izolacji jest uzyskanie zgody pracodawcy. Do celów dowodowych zgoda powinna zostać udokumentowana, np. w wiadomości elektronicznej (e-mail, SMS, MMS), albo sporządzona na piśmie.

SŁOWNICZEK Izolacja w warunkach domowych - odosobnienie osoby chorej, z przebiegiem choroby zakaźnej niewymagającej bezwzględnej hospitalizacji ze względów medycznych, w jej miejscu zamieszkania lub pobytu, w celu zapobieżenia szerzeniu się chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych.

Narzędzia i materiały potrzebne do wykonywania pracy zdalnej oraz obsługę logistyczną pracy zdalnej w czasie objęcia pracownika obowiązkową izolacją domową zapewnia pracodawca. Pracownik może w tym czasie używać narzędzi lub materiałów niezapewnionych przez pracodawcę, pod warunkiem że umożliwia to poszanowanie i ochronę informacji poufnych i innych tajemnic prawnie chronionych, w tym tajemnicy przedsiębiorstwa lub danych osobowych, a także informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Na polecenie pracodawcy pracownik wykonujący pracę zdalną ma obowiązek prowadzić ewidencję wykonanych czynności, uwzględniającą w szczególności opis tych czynności, a także datę oraz czas ich wykonania. Formę ewidencji i częstotliwość jej sporządzania określa pracodawca. Może on też, w każdym czasie, cofnąć polecenie wykonywania pracy zdalnej pracownikowi wykonującemu ją w okresie objęcia obowiązkową izolacją domową.

Praca w czasie izolacji - wynagrodzenie

Za pracę wykonywaną podczas izolacji nie przysługują świadczenia chorobowe, tj. wynagrodzenie chorobowe ani zasiłek chorobowy. Pracownik musi otrzymać za ten czas zwykle przysługujące mu wynagrodzenie. Zatem oprócz np. stawki stałej miesięcznej ma prawo do dodatków, w tym z tytułu pracy nadliczbowej, jeżeli taka wystąpiła, premii i innych świadczeń, jeśli dotychczas pracodawca je wypłacał czy zapewniał w inny sposób (np. dofinansowywał abonament medyczny). Obniżenie wynagrodzenia czy pozbawienie pracownika prawa do składnika wynagrodzenia tylko dlatego, że praca jest wykonywana podczas izolacji, to nieuprawnione działanie pracodawcy. Nieuprawnione jest też zastępowanie wynagrodzenia za pracę świadczeniem chorobowym, które w mniejszym stopniu obciąża budżet pracodawcy.

Pracownik wykonuje pracę podczas obowiązkowej izolacji domowej. Jego wynagrodzenie składa się ze stawki stałej miesięcznej i stałej premii regulaminowej. Pracodawca, ze względu na słabsze wyniki firmy w okresie epidemii, postanowił wypłacić pracownikom objętym obowiązkową izolacją wynagrodzenie za pracę (osoby te świadczyły pracę w tym czasie za zgodą pracodawcy) w wysokości 80% podstawy wymiaru, jak w przypadku osób niezdolnych do pracy. Takie postępowanie jest nieprawidłowe i naraża pracodawcę na zarzut bezpodstawnego obniżenia wynagrodzenia.

Izolacja - chorobowe

Jeżeli w czasie objęcia obowiązkową izolacją pracownik nie będzie wykonywał pracy zdalnej (bo nie ma takiego obowiązku), przysługują mu świadczenia chorobowe - wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek. Wysokość tych świadczeń ustalana jest na ogólnych zasadach. Nie ma w tym przypadku odrębności w porównaniu z niezdolnością do pracy spowodowaną inną przyczyną. Należy przyjąć, że praca podczas izolacji może dotyczyć tylko niektórych dni, co przede wszystkim będzie zależeć od stanu zdrowia pracownika. W takiej sytuacji za czas przepracowany przysługuje wynagrodzenie, a za czas jej niewykonywania - świadczenie z tytułu choroby.

Pracownik był objęty obowiązkową izolacją od 22 do 31 stycznia 2021 r. Od 22 do 26 stycznia 2021 r. (5 dni) był niezdolny do pracy, za co przysługiwało mu wynagrodzenie chorobowe, a od 27 do 31 stycznia 2021 r. za zgodą pracodawcy wykonywał pracę w czasie izolacji. Średnie wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego, obliczone z okresu styczeń-grudzień 2020 r., wyniosło 4600 zł, a po pomniejszeniu o składki ubezpieczeniowe finansowane przez pracownika - 3969,34 zł (4600 zł - 630,66 zł). Pracownik ma prawo w styczniu br. do wynagrodzenia stałego: płacy zasadniczej w wysokości 4000 zł i dodatku funkcyjnego w wysokości 600 zł. Oba te składniki są obniżane proporcjonalnie za czas niezdolności do pracy, tj. o 1/30 za każdy dzień tej absencji. Za styczeń br. pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za pracę obliczone w następujący sposób:

• 4000 zł : 30 = 133,33 zł,

• 133,33 zł x 5 dni = 666,65 zł,

• 4000 zł - 666,65 zł = 3333,35 zł (pensja zasadnicza),

• 600 zł : 30 = 20 zł,

• 20 zł x 5 dni = 100 zł,

• 600 zł - 100 zł = 500 zł (dodatek funkcyjny).

Natomiast wynagrodzenie chorobowe należy obliczyć następująco:

● 3969,34 zł : 30 = 132,31 zł,

● 132,31 zł x 80% = 105,85 zł,

● 105,85 zł x 5 dni = 529,25 zł (wynagrodzenie chorobowe).

Należy przyjąć, że jeżeli pracownik uzyskałby zgodę pracodawcy na wykonywanie pracy od 27 do 29 stycznia 2021 r., to za 30 i 31 stycznia 2021 r. (sobota i niedziela) powinien otrzymać wynagrodzenie chorobowe. W tych dniach jest bowiem nadal objęty izolacją. Wynagrodzenie chorobowe (zasiłek chorobowy) przysługuje za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy.

Podstawa prawna:

• art. 3 ust. 3-8, art. 4ha-4hb ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych - j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 1842; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 11

• art. 2 pkt 11a ustawy z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi - j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 1845; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2401

• art. 11 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 870; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2320