W jaki sposób zastąpić nieobecnego pracownika

Pracodawca musi być przygotowany na braki kadrowe. Problem ten wiąże się z koniecznością organizowania zastępstw za pracowników, którzy są nieobecni np. z powodu choroby lub z innych przyczyn nie świadczą pracy. Pracodawca w takich okolicznościach ma kilka możliwych rozwiązań, które mogą być zastosowane w różnych okresach czasowych.

Aby zastąpić nieobecnego pracownika, pracodawca może m.in.:

• powierzyć wykonywanie innej pracy pracownikowi zatrudnionemu na innym stanowisku,
• zatrudnić nowego pracownika na podstawie umowy na zastępstwo,
• skorzystać z usług agencji pracy tymczasowej.

Powierzenie pracy

Pracodawca może na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym powierzyć pracownikowi inną pracę niż ta określona w umowie o pracę. Wyjątkowo dopuszczalne jest przeniesienie pracownika na inne stanowisko na nieprzerwany okres do 6 miesięcy, jeżeli ma to miejsce na przełomie roku.

Jedną z przesłanek dopuszczalności powierzenia innej pracy jest posiadanie przez pracownika odpowiednich kwalifikacji zawodowych. Należy ją interpretować w ten sposób, że zakaz przenoszenia na nowe stanowisko dotyczy nie tylko pracowników posiadających wyższe kwalifikacje niż wymagane na nowym stanowisku, ale również sytuacji, w której pracownik posiada zbyt niskie kwalifikacje, aby wykonywać pracę, do której jest przenoszony. Na ten temat wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z 8 maja 1997 r. (I PKN 131/97), w którym stwierdził, że „powierzenie pracownikowi (technik chemik) pracy niewymagającej żadnych kwalifikacji zawodowych (sprzątanie) w okresie biegnącego wypowiedzenia warunków pracy i płacy stanowi naruszenie art. 42 § 4 k.p. Odmowa wykonywania takiej pracy nie uzasadnia rozwiązania umowy o pracę w trybie art. 52 § 1 k.p.”.

Dodatkowo należy również pamiętać, że przez pojęcie „kwalifikacje”, o których mowa w art. 42 § 4 k.p., należy rozumieć nie tylko przygotowanie zawodowe pracownika – jego formalne wykształcenie, zdobyte doświadczenia zawodowe i potrzebne umiejętności, ale także właściwości psychofizyczne pracownika, predyspozycje psychiczne oraz zdolności do wykonywania określonych czynności z punktu widzenia zdrowia fizycznego (wyrok SN z 4 października 2000 r., I PKN 61/00).

Przykład

Pracodawca, chcąc zastąpić nieobecną przez 6 miesięcy pracownicę działu promocji, postanowił powierzyć wykonywanie jej obowiązków innemu pracownikowi, który jest zatrudniony w dziale reklamy. Pracodawca będzie mógł tego dokonać pod warunkiem, że kwalifikacje na powierzanym stanowisku są odpowiednie z tymi posiadanymi przez przenoszonego pracownika. Jednocześnie pracodawca, chcąc przenieść pracownika na okres przekraczający 3 miesiące w roku kalendarzowym, musi pamiętać, że jest to możliwe jedynie na przełomie roku, np. od 1 października 2011 r. do 31 marca 2012 r.