REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Roczny limit godzin nadliczbowych

Agnieszka Zwolińska

REKLAMA

Tylko w prawie polskim godzinami nadliczbowymi nie są godziny pracy wykonywanej przez pracownika niepełnoetatowego ponad obowiązujący go wymiar czasu pracy, ale nieprzekraczające norm wskazanych w Kodeksie pracy.

W kwestii rocznego maksymalnego limitu godzin nadliczbowych wypowiedział się Departament Prawa Pracy MPiPS (stanowisko w sprawie ustalania rocznego limitu pracy w nadgodzinach z 13 listopada 2008 r., DPR-II-079-612/TW/08) oraz Główny Inspektorat Pracy (stanowisko w sprawie limitu godzin nadliczbowych u kierowców z 7 grudnia 2009 r., GPP-417/501-4560-12/09/PE/RP).

REKLAMA

Autopromocja

Wpływ art. 6 dyrektywy 2003/88 na poglądy MPiPS i GIP

Według Ministerstwa roczna maksymalna liczba godzin nadliczbowych wynosi 384 albo 376 godzin w zależności od długości rocznego urlopu wypoczynkowego, do którego uprawniony jest pracownik.

Godziny nadliczbowe w zadaniowym systemie czasu pracy >>

Z kolei według GIP graniczny roczny limit godzin nadliczbowych wynosi 416, z zastrzeżeniem że gdy pracownik w danym roku skorzystał z urlopu wypoczynkowego albo był nieobecny z przyczyn usprawiedliwionych, realna liczba godzin nadliczbowych powinna odpowiednio ulec obniżeniu.

Uzasadniając powyższe stanowiska, odwoływano się do regulacji unijnych, a dokładniej do art. 16 lit. b dyrektywy 2003/88. Przepis ten mówi, że państwa członkowskie mogą w celu stosowania art. 6 dyrektywy 2003/88 (regulacja ta określa maksymalny średni tygodniowy wymiar czasu pracy) ustanowić okres rozliczeniowy nieprzekraczający 4 miesięcy. Z kolei w zdaniu 2 zastrzega, że okresów płatnych urlopów wypoczynkowych oraz zwolnień lekarskich nie włącza się ani nie wpływają one na obliczenie średniej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ustalanie rocznego limitu godzin nadliczbowych w prawie unijnym

Warto więc zastanowić się, jaki wpływ na ustalanie maksymalnego rocznego limitu godzin nadliczbowych mają art. 6 lit. b oraz art. 16 lit. b dyrektywy 2003/88. Na początek jednak kilka uwag ogólnych.

Po pierwsze, wymóg określenia rocznego limitu godzin nadliczbowych nie wynika z prawa unijnego. Rozwiązanie takie nie jest jednak z nim sprzeczne, ponieważ kształtuje poziom ochrony pracownika korzystniej niż dyrektywa 2003/88.

Po drugie, prawo unijne nie definiuje pojęcia godzin nadliczbowych. Artykuł 6 lit. b dyrektywy 2003/88 jedynie posługuje się tym terminem, stanowiąc, że przeciętny wymiar czasu pracy w okresie 7 dni, łącznie z pracą nadliczbową (ang. overtime), nie przekracza 48 godzin.

W kwestii rozumienia tego pojęcia wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości UE (wyrok z 8 lutego 2001 r., C-350/99), tyle że nie w kontekście powołanego art. 6 lit. b dyrektywy 2003/88, ale art. 2 ust. 2 lit. i dyrektywy Rady 91/533/EWG z 14 października 1991 r. w sprawie obowiązku pracodawcy dotyczącego informowania pracowników o warunkach stosowanych do umowy lub stosunku pracy (DzUrz WE L 288 z 18.10.1991 r., s. 32, DzUrz UE Polskie wydanie specjalne 2004, rozdz. 5, t. 2, s. 3).


Trybunał wskazał, że cechą charakterystyczną nadgodzin jest to, że przypadają one poza normalnymi godzinami pracy. Stwierdzenie wydaje się oczywiste. Gdy jednak porównamy definicję pracy w godzinach nadliczbowych sformułowaną w art. 151 § 1 k.p. z rozumieniem nadgodzin zaproponowanym przez Trybunał, to okaże się, że w prawie polskim zakres pojęcia godzin nadliczbowych jest węższy. Przykładowo, w prawie polskim godzinami nadliczbowymi nie są godziny pracy wykonywanej przez pracownika niepełnoetatowego ponad obowiązujący go wymiar czasu pracy, ale nieprzekraczające norm wskazanych w art. 151 § 1 k.p. (zob. art. 151 § 5 k.p.). Oznacza to, że rozumienie nadgodzin w prawie unijnym nie zawsze będzie pokrywać się z rozumieniem nadgodzin przyjętym w prawie polskim.

Jak zrekompensować niepełnoetatowcowi pracę ponadwymiarową >>

Po trzecie, art. 151 § 3 i 4 k.p. reguluje roczny limit godzin nadliczbowych związanych ze szczególnymi potrzebami pracodawcy, z kolei art. 6 lit. b dyrektywy 2003/88 mówi ogólnie o godzinach nadliczbowych. Podobnie do art. 6 lit. b sformułowany został zresztą art. 131 § 1 k.p. Oznacza to, że pracodawca, zlecając pracownikowi pracę nadliczbową w ramach rocznej puli godzin nadliczbowych, o której mowa w art. 151 § 3 i 4 k.p., powinien weryfikować na bieżąco, czy – polecając wykonanie kolejnej pracy nadliczbowej – nie przekroczył maksymalnej średniej tygodniowej w danym okresie rozliczeniowym. Może się bowiem okazać, że np. w związku z awarią pracownik wykonywał już pracę nadliczbową i polecenie mu, w tym samym okresie rozliczeniowym, pracy nadliczbowej z puli rocznego limitu będzie prowadzić do przekroczenia średniej tygodniowej. Na maksymalny roczny limit godzin nadliczbowych, o którym mowa w art. 151 § 3 i 4 k.p., należy więc spojrzeć jak na pewien graniczny pułap, który w przypadku konkretnego pracownika nie zawsze może być osiągnięty w praktyce.

Do podobnego wniosku dojdziemy, gdy uwzględnimy wpływ, jaki na wymiar czasu pracy danego pracownika ma skorzystanie przez niego z urlopu wypoczynkowego.

Wymiar czasu pracy a urlop wypoczynkowy

REKLAMA

Artykuł 16 lit. b dyrektywy nakazuje nie włączać okresu urlopu wypoczynkowego ani nie przypisywać mu znaczenia do obliczenia średniego tygodniowego wymiaru czasu pracy. Polski ustawodawca wpływ urlopu wypoczynkowego na wymiar czasu pracy pracownika uregulował w art. 130 § 3 i art. 138 § 5 k.p. Na podstawie tych przepisów obowiązujący pracownika w danym okresie rozliczeniowym wymiar czasu pracy obniża się o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności. W konsekwencji pracownik nie musi „odrabiać” urlopu, pracując dłużej w pozostałych dniach okresu rozliczeniowego.

Z regulacji tej nie wynika natomiast, czy godziny nadliczbowe, jakie pracodawca mógłby zlecić pracownikowi w okresie urlopu, gdyby ten nie korzystał z tego urlopu, należy odliczyć od maksymalnej liczby godzin nadliczbowych (wyliczonej przy założeniu 100% obecności pracownika). Wskazana powyżej regulacja unijna przemawiałaby za pomniejszeniem maksymalnej liczby nadgodzin. Jeżeli przyjmiemy taką wykładnię, wówczas skorzystanie przez pracownika z urlopu wypoczynkowego wpłynie również na maksymalną liczbę nadgodzin, jakie pracodawca może mu zlecić w danym roku kalendarzowym. Ustalając w zakładzie pracy roczny limit nadgodzin, trudno jednak z góry założyć, że dany pracownik wykorzysta w danym roku należny mu za ten rok urlop wypoczynkowy – choćby w części. Określenie rocznego limitu nadgodzin na poziomie 384 czy 376 (a nie jak dotychczas 416) może natomiast prowadzić do sytuacji, że zlecenie godzin nadliczbowych, choć nie prowadziłoby do przekroczenia maksymalnego średniego tygodniowego czasu pracy, nie będzie możliwe z uwagi na ustalony roczny limit nadgodzin – np. w przypadku 100% obecności pracownika w danym roku kalendarzowym. Z praktycznego punktu widzenia bardziej uzasadnione wydaje się przedstawione na wstępie stanowisko GIP.

Podstawa prawna:

Orzecznictwo:

  • wyrok z 8 lutego 2001 r. Wolfgang Lange przeciwko Georg Schünemann GmbH (C-350/99, Zb. Orz. 2001, s. 1061).
Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Redaktor do Portalu Infor.pl

Do naszego zespołu poszukujemy kreatywnej i zaangażowanej osoby na stanowisko Dziennikarza Portalu Internetowego.

Seniorzy masowo składają wnioski o świadczenie. Ile wyniesie renta wdowia i kto może ją otrzymać? [kalkulator i ankieta ZUS]

Nie słabnie zainteresowanie tzw. rentą wdowią. W całym kraju do ZUS wpłynęło 353 tys. wniosków o rentę wdowią. Nie ma powodu się śpieszyć – nie ma znaczenia, czy wniosek wpłynie do ZUS dzisiaj, czy za miesiąc – renta będzie przyznawana i wypłacana dopiero od lipca 2025 r.

800 plus przysługuje na każde dziecko – czy także na ukraińskie?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczął przyjmowanie wniosków o 800 plus na nowy okres świadczeniowy. W ciągu pierwszych dziesięciu dni lutego 1,6 mln osób złożyło wnioski o świadczenie wychowawcze. Złożone dokumenty dotyczyły 2,4 mln dzieci.

Składki ZUS zwolnionych ze służby żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy służb mundurowych – wyjaśnienia ZUS. Kto i kiedy powinien zapłacić?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych udzielił kompleksowych wyjaśnień odnośnie trybu i zasad płacenia składek na ubezpieczenia społeczne do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zwolnionych ze służby żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy innych służb mundurowych (np. policjantów, strażników granicznych, strażaków PSP).

REKLAMA

Od szybkiej kawy do wartościowego posiłku. Czyli nowoczesne benefity żywieniowe

Rynek pracy od kilku lat redefiniuje priorytety. Gdy dynamika kosztów życia łączy się z rosnącą świadomością pracowników, benefity stają się nie tylko dodatkiem do wynagrodzenia, lecz także kluczowym narzędziem motywacji i lojalności. Dane zawarte w raporcie Benefit Trendbook 2025, zrealizowanym przez Pluxee, pokazują, że aż 88 proc. pracowników oczekuje, by świadczenia wspierały codzienne wydatki, a dla 82 proc. stanowią one sposób na realizację drobnych przyjemności dla siebie i bliskich. W tej rzeczywistości karta na lunch finansowana przez pracodawcę staje się jednym z najbardziej uniwersalnych i elastycznych rozwiązań.

Komunikat PFRON: Przedłużanie orzeczeń o stopniu niepełnosprawności [refundacja składek, dofinansowanie do wynagrodzenia]

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przypomina o możliwości przedłużania orzeczeń miejskich, powiatowych lub wojewódzkich zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności. Chodzi o orzeczenia, które wygasły 30 września 2024 r. lub później.

W tym zawodzie jest dyskryminacja ze względu na wiek. Będzie zmiana ustawy i dostosowanie do dyrektywy Rady 2000/78/WE z 27.11.2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy

Podstawową zasadą wynikającą z KP jest zasada równości w zatrudnieniu i niedyskryminacji. Okazuje się, że w pewnych zawodach i przepisach jest więc jawna dyskryminacja ze względu na wiek. W związku z tym będzie zmiana ustawy co do konkretnego zawodu i dostosowanie do dyrektywy Rady 2000/78/WE z 27.11.2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy.

Czy jesienią 2025 wejdzie nowy dodatkowy urlop i wolne od szkoły dla milionów Polaków? Mamy stanowisko rządu

W ostatnim czasie w mediach wrze sprawa potencjalnego urlopu dla dorosłych i wolnego dla dzieci w okresie jesiennym w szkołach. Wielu zastanawia się czy jesienią 2025 wejdzie nowy dodatkowy urlop i wolne od szkoły i czy dojdzie w związku z tym do zmiany organizacji roku szkolnego 2024/2025 oraz 2025/2026. Mamy w tej sprawie stanowisko rządu a konkretnie Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz opinie rozgoryczonych ale i zachwyconych rodziców, uczniów i nauczycieli.

REKLAMA

Przymusowy urlop 2025. Dla kogo?

Pracodawca może wysłać Cię na urlop nie pytając o zdanie. Tak, to zdanie jest prawdziwe. Zastanawiasz się jak to możliwe, skoro prawo pracy z założenia ma chronić pracownika. Okazuje się, że jest taka możliwość i nie będzie to naruszenie przepisów prawa pracy. Przymusowy urlop 2025. Dla kogo?

Czy w 2025 r. komornik może zająć 13. i 14. emeryturę?

Czy komornik może zabrać 13. i 14. emeryturę w 2025 r.? Ile komornik może zabrać z emerytury w 2025? To zależy kiedy i zależy do jakich świadczeń i długów emeryta, bo od 1 marca 2025 r. będzie to więcej, ale musi zostać pewne minimum, tzw. wolna kwota od potrąceń. Wszystko za sprawą marcowej waloryzacji emerytur i rent w 2025 r.

REKLAMA