Wynagrodzenie akordowe

Wynagradzanie w systemie akordowym jest najbardziej korzystne dla pracowników zatrudnianych w firmach, w których liczą się efekty ilościowe pracy, np. w firmach produkujących określone dobra materialne.

Wysokość wynagrodzenia pracownika wykonującego pracę w systemie akordowym zależna jest – w przeciwieństwie do wynagradzania w systemie czasowym lub prowizyjnym – od jego wydajności i stopnia wyrobienia danej normy, np. od liczby uszytych spodni, wykonanych okien czy zamontowanych urządzeń. Pracodawca zatrudniający pracownika, który będzie wykonywał pracę według stawek akordowych, powinien w umowie o pracę wpisać wysokość tych stawek, chyba że zostały one zapisane w regulaminie wynagradzania obowiązującym u danego pracodawcy.

Wynagradzanie w systemie akordowym przez to, że zależy od efektów pracy, jest bardziej motywujące dla pracownika niż wynagradzanie ustalane w stałej miesięcznej wysokości lub wynagrodzenie godzinowe. Z drugiej jednak strony nie zapewnia pracownikowi pewnego i stałego wynagrodzenia. Jednocześnie zatrudnianie w systemie akordowym nie sprzyja współpracy zespołowej między pracownikami, w większości przypadków bowiem każdy z nich w celu osiągnięcia jak najwyższych dochodów zorientowany jest na siebie.

Pracodawcy mają swobodę w wyborze systemów wynagradzania zatrudnionych pracowników, są jednak również takie zawody (kierowcy), w których przepisy zabraniają wprowadzania wynagrodzenia akordowego ze względu na bezpieczeństwo.

Czy wprowadzając nowy składnik płacowy trzeba zmienić regulamin wynagradzania >>

Ustalanie wynagrodzenia w systemie akordowym

Wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy (art. 78 § 1 k.p.). W systemie wynagradzania akordowego wynagrodzenie za pracę obliczane jest w zależności od liczby jednostek (sztuk) produktu (usług), które pracownik wykonał w określonej jednostce czasu. Oznacza to, że wynagrodzenie pracownika jest bezpośrednio uzależnione od wydajności jego pracy.

Przepisy Kodeksu pracy wskazują na możliwość stosowania norm pracy stanowiących miernik nakładu, wydajności oraz jakości świadczonej pracy przez pracownika, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy (art. 83 § 1 k.p.). Normy pracy są ustalane z uwzględnieniem osiągniętego poziomu techniki i organizacji pracy oraz mogą być zmieniane w miarę wdrażania technicznych i organizacyjnych usprawnień zapewniających wzrost wydajności pracy. Normy te wskazują, ile produktów pracownik powinien wykonać w określonej jednostce czasu, czyli w ciągu godziny w warunkach uwzględniających aktualny poziom techniki i organizacji pracy. Jak wskazywał Sąd Najwyższy w wyroku z 21 września 2001 r. (I PKN 626/00, OSNP 2003/16/384), akordowy system wynagradzania pracowników nie może obowiązywać bez wprowadzenia norm pracy. Bez określenia norm pracy nie można prawidłowo ustalić ani stawki akordowej (wynagrodzenie za godzinę pracy zgodnej z normą), ani ceny akordowej (iloczyn stawki akordowej i normy pracy). Wynagrodzenie akordowe powinno określać stawkę akordową oraz normy pracy (wyrok SN z 27 maja 1999 r., I PKN 89/99, OSNP 2000/16/611).

Pracodawca w trakcie zatrudnienia pracownika może zmieniać ustalone normy pracy. O zmianie normy pracy pracownicy powinni być powiadomieni co najmniej na 2 tygodnie przed wprowadzeniem nowej normy. Sposób zawiadomienia pracowników o zmianie normy pracy nie został powszechnie określony. Może on nastąpić w każdy sposób przyjęty u pracodawcy. Nowe, zmienione normy pracy obowiązują strony po upływie 2-tygodniowego terminu.