REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasady podnoszenia kwalifikacji zawodowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Grażyna Spytek-Bandurska
Zastępca Dyrektora Departamentu Dialogu Społecznego i Stosunków Pracy

REKLAMA

W Sejmie zakończyły się prace legislacyjne nad przyjęciem nowelizacji Kodeksu pracy w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników. Do momentu wejścia w życie ustawy (30 dni od jej ogłoszenia) będą obowiązywały przepisy dotychczasowe lub inne, np. przepisy Kodeksu cywilnego.

Nowelizacja Kodeksu pracy jest konsekwencją wykonania obowiązku polegającego na dostosowaniu systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 31 marca 2009 r. (K 28/08). Stwierdził on niezgodność art. 103 k. p. z art. 92 ust. 1 Konstytucji RP. Przepis art. 103 k.p. zawierał upoważnienie do wydania przez organy administracji rządowej rozporządzenia ustalającego zakres i warunki, na jakich pracodawca ułatwia pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Ze względu na brak szczegółowych wytycznych dotyczących treści aktu wykonawczego TK uznał, że nie jest to prawidłowa delegacja ustawowa.

REKLAMA

Autopromocja

Dotychczasowe rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 12 października 1993 r. określało kształcenie w formach szkolnych oraz kształcenie, dokształcanie i doskonalenie w formach pozaszkolnych.

Pracownikom były przyznane różne świadczenia w zależności od:

  • typu podnoszenia kwalifikacji zawodowych,
  • wykształcenia ogólnego,
  • faktu skierowania przez pracodawcę.

Strony mogły też zawrzeć indywidualną umowę, w której przyjmowały na siebie dodatkowe zobowiązania o charakterze cywilnoprawnym (wyrok SN z 28 lipca 1999 r., I PKN 180/99).

WAŻNE!
Z dniem 11 kwietnia 2010 r. art. 103 k.p. utracił moc prawną.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nowe założenia dotyczące podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników

9 kwietnia 2010 r. Sejm uchwalił senacki projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (druk sejmowy 2584). Tym samym do Kodeksu pracy zostaną wprowadzone przepisy regulujące istotne elementy stosunku między pracodawcą a pracownikiem dotyczące kształcenia pracowników (dodanie nowych art. 1031 – 1035 k.p.).

Za szczególnie ważne prawa i obowiązki obu stron stosunku pracy związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych uznano:

  • udzielenie płatnego urlopu szkoleniowego,
  • zwolnienie z części lub całego dnia pracy,
  • przyznanie dodatkowych świadczeń,
  • zawieranie umowy szkoleniowej,
  • zwrot kosztów kształcenia.

Pozostałe sprawy pozostawia się woli stron, które w umowie powinny doprecyzować warunki podnoszenia kwalifikacji. W praktyce może to oznaczać, że pracodawca jako silniejszy podmiot stosunku pracy będzie dążyć do minimalizacji swojego wkładu w rozwój zawodowy pracownika. W nowym art. 1031 § 1 k.p. zdefiniowane jest pojęcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych, przez które rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą.

Bez względu na to, czy szkolenie ma się odbyć z inicjatywy pracodawcy, czy jedynie za jego zgodą, wzięcie w nim udziału nie ma wpływu na realizację wzajemnych zobowiązań stron stosunku pracy. W konsekwencji pracownik występujący jedynie o zgodę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych nie może być gorzej traktowany, niż gdyby sam pracodawca zainicjował taką potrzebę. W obu przypadkach pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia i innych uprawnień.

Koszty wyposażenia stanowiska pracy >>

Nowe przepisy gwarantują pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe:

  • urlop szkoleniowy, którego udziela się w dni będące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy w wymiarze:
    – 6 dni – jeśli przystępuje do egzaminów: eksternistycznego, maturalnego lub potwierdzającego kwalifikacje zawodowe,
    – 21 dni w ostatnim roku studiów – na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego,
  • zwolnienie z całości lub części dnia pracy na czas niezbędny, aby pracownik mógł punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania (art. 1031 § 2–3, 1032 k.p.).

Pracodawca będzie mógł przyznać pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe dodatkowe świadczenia, w szczególności pokryć opłaty za kształcenie, przejazd i podręczniki (art. 1033 k.p.). Ze względu na fakultatywność ich udzielenia pracownikowi nie będą przysługiwały z tego tytułu żadne roszczenia.

Zawarcie na piśmie umowy szkoleniowej określającej wzajemne prawa i obowiązki stron wynika z art. 1034 k.p. Należy podkreślić, że przyjęte w niej postanowienia nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy rozdziału III Kodeksu pracy. Zawarcie umowy nie jest jednak konieczne, jeżeli pracodawca nie zamierza zobowiązać pracownika do pozostawania w zatrudnieniu po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych.


Pracownik będzie zobowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na szkolenia w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia w czasie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub po jego ukończeniu, jeżeli:

  • bez uzasadnionych przyczyn nie podejmie podnoszenia tych kwalifikacji albo je przerwie,
  • w trakcie podnoszenia tych kwalifikacji lub po ich ukończeniu, w terminie określonym w umowie, nie dłuższym niż 3 lata, wypowie stosunek pracy albo z którym pracodawca rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy (art. 1035 k.p.).

W związku z koniecznością dokonania zwrotu przez pracownika kosztów kształcenia warto pamiętać o podejmowanym trybie rozwiązania stosunku pracy. Tego skutku nie wywołuje np. przyjęcie porozumienia stron, niezwłoczne rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika na podstawie art. 55 k.p. czy też wypowiedzenie umowy o pracę z przyczyn dotyczących pracodawcy wskutek przekształceń organizacyjnych firmy. Ponadto pracodawca może odstąpić od żądania zwrotu uzyskanych świadczeń w całości lub części, mimo że projektowane przepisy wprost o tym nie stanowią.

Niezbędną konsekwencją proponowanej nowelizacji Kodeksu pracy jest zmiana regulacji podatkowej. Zwolnieniem od podatku obejmuje się wartość świadczeń przyznanych przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego.

Jakie regulacje stosować

Ze względu na to, że nie jest znany termin rozpoczęcia obowiązywania nowych przepisów, należy podkreślić rolę przepisów przejściowych. Do pracowników, którzy rozpoczęli podnoszenie kwalifikacji zawodowych przed 11 kwietnia 2010 r., należy stosować przepisy rozporządzenia z 1993 r.

Nie wiadomo natomiast, od kiedy zaczną obowiązywać nowe uregulowania. Projektowana ustawa ma wejść w życie po upływie 30 dni od jej ogłoszenia. Ogłoszenie zaś zależy od terminu podpisania ustawy, co w obecnej sytuacji jest trudne do przewidzenia. Do tego czasu pracodawca i pracownik powinni ustalać warunki podnoszenia kwalifikacji zawodowych na podstawie umowy prawa cywilnego.

Rola szkoleń w organizacji >>

Zanim pojawią się nowe przepisy, strony mogą swobodnie kształtować treść wzajemnych praw i obowiązków. Autonomia woli i równorzędność podmiotów decydują o zasadach kształcenia pracowników. Warto pamiętać, aby składane oświadczenia nie były dotknięte wadą, np. wskutek błędu lub groźby, gdyż podlegają wtedy unieważnieniu.

Pracodawca może indywidualnie uzgodnić z pracownikiem dowolny wymiar urlopu szkoleniowego (np. 3, 6, 12, 24 dni). W zależności od posiadanych przez niego środków finansowych wolno też stronom przyjąć, że płatne zwolnienie z całości lub części dnia pracy obejmie tylko określoną liczbę godzin w tygodniu, pokrycie opłat za kształcenie będzie zaś stanowić niewielki odsetek (np. 10%, 30%, 60% wysokości czesnego).

Ponadto strony mają pełną swobodę w ustalaniu warunków zwrotu przez pracownika kosztów, jakie poniósł pracodawca. W umowie o podnoszenie kwalifikacji zawodowych może znaleźć się postanowienie dotyczące obowiązku zwrócenia świadczeń (np. za przejazdy, zakwaterowanie, wyżywienie, materiały dydaktyczne) w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia w czasie trwania kształcenia lub po jego ukończeniu. Można również zaznaczyć, że ww. zwrot będzie dotyczyć przypadków, gdy rozwiązanie stosunku pracy nastąpi nie tylko za wypowiedzeniem dokonanym przez pracownika, bądź w trybie zwolnienia dyscyplinarnego na mocy art. 52 k.p., ale również w razie porozumienia stron. Istnieje też możliwość ustalenia, że pracodawca i pracownik są związani przyjętą wspólnie umową na określony czas (np. 4 lat od dnia rozpoczęcia kształcenia).

WAŻNE!
Obecnie pracodawca może dowolnie ustalać zakres świadczeń, który nie musi pokrywać się z dotychczas określonymi w prawie pracy przywilejami ułatwiającymi pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Jednocześnie brak jest przeszkód, aby posiłkował się rozwiązaniami, które dotąd funkcjonowały.

W obecnym stanie rzeczy pojawia się pytanie, czy w świetle obowiązującego prawa pracodawca, wyrażając zgodę na uczestnictwo pracownika w szkoleniu, musi spełniać jakieś obowiązki i ponosić koszty. Należy podkreślić, że pracodawca nie musi przyjmować na siebie żadnych zobowiązań z tytułu podnoszenia przez pracownika kwalifikacji zawodowych, gdyż utraciły moc prawną przepisy, które normowały te powinności. Jeśli jednak pracodawca porozumie się z pracownikiem w sprawie realizacji wzajemnych praw i obowiązków, to powinien zawrzeć z nim umowę o podnoszenie kwalifikacji zawodowych, stosując regulacje Kodeksu cywilnego.

W chwili oddawania materiału nie jest znana data wejścia w życie uchwalonej ustawy, a tym samym termin, od którego zaczną obowiązywać nowe regulacje dotyczące podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników.

Podstawa prawna:

  • wyrok SN z 28 lipca 1999 r. (I PKN 180/99, OSNP 2000/21/789).
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Odprawy pracownicze w 2025 r.

Odprawy pracownicze w 2025 r. są bardzo różnorodne. Kwoty i zasady wypłaty świadczeń finansowych różnią się oczywiście od sytuacji, w jakiej znajdzie się pracownik, ale też od zawodu jaki wykonuje. Poniżej opis kilku przykładowych odpraw, jakie może uzyskać pracownik.

Zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej: zasady, wynagrodzenie, wniosek. Czy pracodawca może odmówić?

Od 2023 r. Kodeks pracy daje pracownikom nowe uprawnienie – możliwość skorzystania ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej. Kiedy można skorzystać ze zwolnienia z powodu działania siły wyższej? Czy pracodawca może odmówić?

Wynagrodzenia wzrosną nawet do 12 tys. zł brutto. Sprawdzamy, kto może liczyć na taką podwyżkę w budżetówce

To już pewne — część pracowników budżetówki w 2025 roku może liczyć na wynagrodzenie zbliżające się do 12 tys. zł brutto. Choć brzmi to jak rewolucja płacowa, w rzeczywistości podwyżki obejmą tylko wybrane grupy zawodowe. Kto skorzysta najwięcej? Czy to zapowiedź wyrównywania wynagrodzeń w sektorze publicznym, czy jedynie korekta inflacyjna dla wybranych?

Wielka Sobota: do której sklepy są otwarte? Od 1 tys. zł do 100 tys. zł kary dla pracodawcy [Ostrzeżenie PIP]

Wielka Sobota - do której sklepy są otwarte? PIP ostrzega pracodawców zatrudniających pracowników w Wielką Sobotę. 19 kwietnia 2025 r. pracownicy handlu nie mogą pracować ponad wskazany w przepisach czas. Do której godziny można pracować w Wielką Sobotę?

REKLAMA

Rewolucja w naliczaniu stażu pracy od 2026 roku. Od umów zlecenia i działalności gospodarczej będą zależeć uprawnienia pracownicze

Od 1 stycznia 2026 roku mają wejść w życie istotne zmiany w Kodeksie pracy, które wpłyną na sposób naliczania stażu pracy. Projektowana nowelizacja przewiduje, że do stażu pracy będą wliczane nie tylko okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, ale także inne formy aktywności zawodowej, takie jak umowy zlecenia, prowadzenie działalności gospodarczej czy służba w niektórych formacjach mundurowych. Zmiany te mają na celu zwiększenie uprawnień pracowniczych, w tym prawa do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższych odpraw czy dodatków stażowych.

ZUS daje 1878,91 zł albo 1409,18 zł z tytułu niezdolności do pracy [WNIOSEK ERN]

Od 1 marca 2025 r. do 28lutego 2026 r. ZUS daje 1878,91 zł albo 1409,18 zł z tytułu niezdolności do pracy. Jakie są 3 rodzaje renty? Jak złożyć wniosek ERN? Czy potrzebne są dodatkowe dokumenty dla ZUS? Zakład tłumaczy zasady wyliczania wysokości renty z tytułu niezdolności do pracy.

Skrócony tydzień pracy? Tak, ale z tym samym wynagrodzeniem

Agnieszka Dziemianowicz-Bąk poinformowała o zakończeniu pierwszego etapu analiz skrócenia tygodnia pracy. Według szefowej MRPiPS krótszy tydzień pracy jest oczekiwany, ale przy zachowaniu wysokości wynagrodzenia.

Wielki Piątek. Dla niektórych to dzień wolny od pracy

Od wielu lat trwa batalia o ustanowienie Wielkiego Piątku dniem wolnym od pracy. Dla większości pracowników jest to normalny dzień pracy. Niektórym jednak przysługuje wolne w ten dzień.

REKLAMA

1636 zł albo i więcej odszkodowania za konkretne choroby zawodowe od ZUS

Choroby zawodowe są spowodowane szkodliwymi czynnikami występującymi w miejscu pracy lub sposobem wykonywania pracy. Wszystkie choroby zawodowe znajdują się w wykazie chorób zawodowych. Jednym ze świadczeń przysługujących z tytułu choroby zawodowej jest jednorazowe odszkodowanie. Od 1 kwietnia 2025 r. za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu przysługuje 1636 zł.

ZUS przyznaje 312,71 zł do 28 lutego 2026 r. Sprawdź, czy się należy.

312,71 zł z ZUS nie należy się każdemu. Warto jednak sprawdzić, jakie są osoby uprawnione. Świadczenie to otrzymuje się bowiem na wniosek, a nie z urzędu. Sprawdź, czy nie przepadają pieniądze z ZUS.

REKLAMA