REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasady podnoszenia kwalifikacji zawodowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Grażyna Spytek-Bandurska
Zastępca Dyrektora Departamentu Dialogu Społecznego i Stosunków Pracy

REKLAMA

W Sejmie zakończyły się prace legislacyjne nad przyjęciem nowelizacji Kodeksu pracy w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników. Do momentu wejścia w życie ustawy (30 dni od jej ogłoszenia) będą obowiązywały przepisy dotychczasowe lub inne, np. przepisy Kodeksu cywilnego.

Nowelizacja Kodeksu pracy jest konsekwencją wykonania obowiązku polegającego na dostosowaniu systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 31 marca 2009 r. (K 28/08). Stwierdził on niezgodność art. 103 k. p. z art. 92 ust. 1 Konstytucji RP. Przepis art. 103 k.p. zawierał upoważnienie do wydania przez organy administracji rządowej rozporządzenia ustalającego zakres i warunki, na jakich pracodawca ułatwia pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Ze względu na brak szczegółowych wytycznych dotyczących treści aktu wykonawczego TK uznał, że nie jest to prawidłowa delegacja ustawowa.

REKLAMA

Dotychczasowe rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 12 października 1993 r. określało kształcenie w formach szkolnych oraz kształcenie, dokształcanie i doskonalenie w formach pozaszkolnych.

Pracownikom były przyznane różne świadczenia w zależności od:

  • typu podnoszenia kwalifikacji zawodowych,
  • wykształcenia ogólnego,
  • faktu skierowania przez pracodawcę.

Strony mogły też zawrzeć indywidualną umowę, w której przyjmowały na siebie dodatkowe zobowiązania o charakterze cywilnoprawnym (wyrok SN z 28 lipca 1999 r., I PKN 180/99).

WAŻNE!
Z dniem 11 kwietnia 2010 r. art. 103 k.p. utracił moc prawną.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nowe założenia dotyczące podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników

9 kwietnia 2010 r. Sejm uchwalił senacki projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (druk sejmowy 2584). Tym samym do Kodeksu pracy zostaną wprowadzone przepisy regulujące istotne elementy stosunku między pracodawcą a pracownikiem dotyczące kształcenia pracowników (dodanie nowych art. 1031 – 1035 k.p.).

Za szczególnie ważne prawa i obowiązki obu stron stosunku pracy związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych uznano:

  • udzielenie płatnego urlopu szkoleniowego,
  • zwolnienie z części lub całego dnia pracy,
  • przyznanie dodatkowych świadczeń,
  • zawieranie umowy szkoleniowej,
  • zwrot kosztów kształcenia.

REKLAMA

Pozostałe sprawy pozostawia się woli stron, które w umowie powinny doprecyzować warunki podnoszenia kwalifikacji. W praktyce może to oznaczać, że pracodawca jako silniejszy podmiot stosunku pracy będzie dążyć do minimalizacji swojego wkładu w rozwój zawodowy pracownika. W nowym art. 1031 § 1 k.p. zdefiniowane jest pojęcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych, przez które rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą.

Bez względu na to, czy szkolenie ma się odbyć z inicjatywy pracodawcy, czy jedynie za jego zgodą, wzięcie w nim udziału nie ma wpływu na realizację wzajemnych zobowiązań stron stosunku pracy. W konsekwencji pracownik występujący jedynie o zgodę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych nie może być gorzej traktowany, niż gdyby sam pracodawca zainicjował taką potrzebę. W obu przypadkach pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia i innych uprawnień.

Koszty wyposażenia stanowiska pracy >>

Nowe przepisy gwarantują pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe:

  • urlop szkoleniowy, którego udziela się w dni będące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy w wymiarze:
    – 6 dni – jeśli przystępuje do egzaminów: eksternistycznego, maturalnego lub potwierdzającego kwalifikacje zawodowe,
    – 21 dni w ostatnim roku studiów – na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego,
  • zwolnienie z całości lub części dnia pracy na czas niezbędny, aby pracownik mógł punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania (art. 1031 § 2–3, 1032 k.p.).

REKLAMA

Pracodawca będzie mógł przyznać pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe dodatkowe świadczenia, w szczególności pokryć opłaty za kształcenie, przejazd i podręczniki (art. 1033 k.p.). Ze względu na fakultatywność ich udzielenia pracownikowi nie będą przysługiwały z tego tytułu żadne roszczenia.

Zawarcie na piśmie umowy szkoleniowej określającej wzajemne prawa i obowiązki stron wynika z art. 1034 k.p. Należy podkreślić, że przyjęte w niej postanowienia nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy rozdziału III Kodeksu pracy. Zawarcie umowy nie jest jednak konieczne, jeżeli pracodawca nie zamierza zobowiązać pracownika do pozostawania w zatrudnieniu po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych.


Pracownik będzie zobowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na szkolenia w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia w czasie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub po jego ukończeniu, jeżeli:

  • bez uzasadnionych przyczyn nie podejmie podnoszenia tych kwalifikacji albo je przerwie,
  • w trakcie podnoszenia tych kwalifikacji lub po ich ukończeniu, w terminie określonym w umowie, nie dłuższym niż 3 lata, wypowie stosunek pracy albo z którym pracodawca rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy (art. 1035 k.p.).

W związku z koniecznością dokonania zwrotu przez pracownika kosztów kształcenia warto pamiętać o podejmowanym trybie rozwiązania stosunku pracy. Tego skutku nie wywołuje np. przyjęcie porozumienia stron, niezwłoczne rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika na podstawie art. 55 k.p. czy też wypowiedzenie umowy o pracę z przyczyn dotyczących pracodawcy wskutek przekształceń organizacyjnych firmy. Ponadto pracodawca może odstąpić od żądania zwrotu uzyskanych świadczeń w całości lub części, mimo że projektowane przepisy wprost o tym nie stanowią.

Niezbędną konsekwencją proponowanej nowelizacji Kodeksu pracy jest zmiana regulacji podatkowej. Zwolnieniem od podatku obejmuje się wartość świadczeń przyznanych przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego.

Jakie regulacje stosować

Ze względu na to, że nie jest znany termin rozpoczęcia obowiązywania nowych przepisów, należy podkreślić rolę przepisów przejściowych. Do pracowników, którzy rozpoczęli podnoszenie kwalifikacji zawodowych przed 11 kwietnia 2010 r., należy stosować przepisy rozporządzenia z 1993 r.

Nie wiadomo natomiast, od kiedy zaczną obowiązywać nowe uregulowania. Projektowana ustawa ma wejść w życie po upływie 30 dni od jej ogłoszenia. Ogłoszenie zaś zależy od terminu podpisania ustawy, co w obecnej sytuacji jest trudne do przewidzenia. Do tego czasu pracodawca i pracownik powinni ustalać warunki podnoszenia kwalifikacji zawodowych na podstawie umowy prawa cywilnego.

Rola szkoleń w organizacji >>

Zanim pojawią się nowe przepisy, strony mogą swobodnie kształtować treść wzajemnych praw i obowiązków. Autonomia woli i równorzędność podmiotów decydują o zasadach kształcenia pracowników. Warto pamiętać, aby składane oświadczenia nie były dotknięte wadą, np. wskutek błędu lub groźby, gdyż podlegają wtedy unieważnieniu.

Pracodawca może indywidualnie uzgodnić z pracownikiem dowolny wymiar urlopu szkoleniowego (np. 3, 6, 12, 24 dni). W zależności od posiadanych przez niego środków finansowych wolno też stronom przyjąć, że płatne zwolnienie z całości lub części dnia pracy obejmie tylko określoną liczbę godzin w tygodniu, pokrycie opłat za kształcenie będzie zaś stanowić niewielki odsetek (np. 10%, 30%, 60% wysokości czesnego).

Ponadto strony mają pełną swobodę w ustalaniu warunków zwrotu przez pracownika kosztów, jakie poniósł pracodawca. W umowie o podnoszenie kwalifikacji zawodowych może znaleźć się postanowienie dotyczące obowiązku zwrócenia świadczeń (np. za przejazdy, zakwaterowanie, wyżywienie, materiały dydaktyczne) w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia w czasie trwania kształcenia lub po jego ukończeniu. Można również zaznaczyć, że ww. zwrot będzie dotyczyć przypadków, gdy rozwiązanie stosunku pracy nastąpi nie tylko za wypowiedzeniem dokonanym przez pracownika, bądź w trybie zwolnienia dyscyplinarnego na mocy art. 52 k.p., ale również w razie porozumienia stron. Istnieje też możliwość ustalenia, że pracodawca i pracownik są związani przyjętą wspólnie umową na określony czas (np. 4 lat od dnia rozpoczęcia kształcenia).

WAŻNE!
Obecnie pracodawca może dowolnie ustalać zakres świadczeń, który nie musi pokrywać się z dotychczas określonymi w prawie pracy przywilejami ułatwiającymi pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Jednocześnie brak jest przeszkód, aby posiłkował się rozwiązaniami, które dotąd funkcjonowały.

W obecnym stanie rzeczy pojawia się pytanie, czy w świetle obowiązującego prawa pracodawca, wyrażając zgodę na uczestnictwo pracownika w szkoleniu, musi spełniać jakieś obowiązki i ponosić koszty. Należy podkreślić, że pracodawca nie musi przyjmować na siebie żadnych zobowiązań z tytułu podnoszenia przez pracownika kwalifikacji zawodowych, gdyż utraciły moc prawną przepisy, które normowały te powinności. Jeśli jednak pracodawca porozumie się z pracownikiem w sprawie realizacji wzajemnych praw i obowiązków, to powinien zawrzeć z nim umowę o podnoszenie kwalifikacji zawodowych, stosując regulacje Kodeksu cywilnego.

W chwili oddawania materiału nie jest znana data wejścia w życie uchwalonej ustawy, a tym samym termin, od którego zaczną obowiązywać nowe regulacje dotyczące podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników.

Podstawa prawna:

  • wyrok SN z 28 lipca 1999 r. (I PKN 180/99, OSNP 2000/21/789).
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wyzwania dla pracodawców w zakresie wynagrodzeń. Zmiany pomogą zmniejszyć rotację pracowników

Połowa polskich pracowników uważa, że zarabia za mało. To powód dużej rotacji pracowników. Jakie wyzwania stoją przed pracodawcami? Co muszą zmienić, aby zmniejszyć rotację w firmie?

Raz w roku 14 dni z rzędu urlopu wypoczynkowego? Czy to obowiązek pracownika?

Czy pracownik musi raz w roku kalendarzowym wykorzystać 14 dni urlopu wypoczynkowego z rzędu? Zgodnie z art. 162 Kodeksu pracy na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części, ale co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych.

Nie do 5 000 zł a do 46 000 zł: nowe przepisy już w mocy. Poszła w górę wysokość grzywny za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Nie do 5 000 zł a do 46 000 zł. Aż 9. krotnie poszła w górę wysokość grzywny za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Kto zyska a kto straci i dlaczego tak się stało? Ustawodawca reaguje na bieżącą sytuację na rynku pracy. Tym samym znowelizowano najistotniejszą ustawą w obszarze ubezpieczeń społecznych jaką jest ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 350, dalej jako: ustawa). Zatem za co można nałożyć taką grzywnę?

Sprawdź, którym liderem jesteś: kontroler, terapeuta, mesjasz, eko-lider [Zarządzanie]

Dr Simon Western wyróżnia 4 typy liderów w firmach: terapeuta, mesjasz, kontroler i eko-lider. Który typ przywództwa został uszyty na miarę naszych czasów? Sprawdź, którym typem lidera jesteś.

REKLAMA

Nadchodzi jawność wynagrodzeń. Co się zmieni?

94% kandydatów do pracy przez brak widełek płacowych w ogłoszeniu rezygnuje z aplikowania, nawet jeśli oferta jest atrakcyjna dla rozwoju ich ścieżki kariery. Nadchodzi jawność wynagrodzeń. Co to oznacza? Czy podanie widełek płacowych w ogłoszeniach o pracę będzie obowiązkowe?

Lipiec 2025: jakie zmiany i ważne daty w prawie pracy i ubezpieczeń społecznych?

Lipiec 2025 r. przyniósł ważne zmiany w prawie pracy i ubezpieczeń społecznych. Zmiany mają wpływ na sytuację pracowników, pracodawców, osób z niepełnosprawnościami, przedsiębiorców, osób bezrobotnych, stażystów i dla wielu innych grup. Wchodzi w życie sporo nowych przepisów - jedne są bardziej niszowe - bo dotyczące np. zatrudnienia w służbach, a drugie mniej, odnoszące się do wielu osób. Przypominamy też jakie są ważne terminy kadrowo-płacowe, które powinny być dochowane w lipcu 2025 r.

Czy certyfikacja ISO nadal ma sens?

Zarządzanie jakością, zarządzanie środowiskowe, systemy zapewniania bezpieczeństwa i higieny pracy czy czystości mikrobiologicznej – nowoczesne organizacje, szczególnie te, działające globalnie, porządkują wewnętrzne procesy własnymi procedurami. Czy w tej sytuacji certyfikacja ISO nadal ma sens? – Bez wątpienia. I to nie tylko po to, żeby zwiększyć konkurencyjność i wiarygodność w oczach kontrahentów – przekonuje Katarzyna Petrusiewicz, ekspert CWS Workwear.

Najbardziej szanowane zawody 2025. B2B, outsourcing i praca tymczasowa wypierają umowę o pracę

Jakie zawody są obecnie najbardziej szanowane przez społeczeństwo? Na końcu listy znajdują się posłowie, europosłowie, samorządowcy, influencerzy i youtuberzy. Zmienia się idealna wizja pracy - B2B, outsourcing i praca tymczasowa wypierają umowę o pracę.

REKLAMA

Pracodawca powinien redukować przebodźcowanie pracowników [SPOSOBY]

Współcześnie pracujemy za dużo, za głośno i za szybko. Wpływa to na przebodźcowanie, co z kolei powoduje niezdolność do koncentracji, złe samopoczucie, a nawet problemy psychiczne. Raport Pracuj.pl “Neurokomfort w pracy i rekrutacji, czyli przed jakimi wyzwaniami stajemy jako neuroróżnorodni w świecie pełnym bodźców” przedstawia problem i podaje pracodawcom sposoby na redukowanie przebodźcowania pracowników.

Uwaga! Komunikat ZUS: Od 1 lipca 2025 nowy kod ubezpieczenia dla osób niepełnosprawnych na stażu. Sprawdź, jak rozliczać 09 21 i 09 20

ZUS przypomina: od 1 lipca 2025 r. obowiązuje nowy kod tytułu ubezpieczenia dla osób niepełnosprawnych pobierających stypendium z urzędu pracy. Zmiana wynika z nowelizacji rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

REKLAMA