Dodatkowy urlop niepełnosprawnego pracownika

Pracownikowi, który został zaliczony do znacznego i umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, przysługuje urlop dodatkowy w wymiarze 10 dni w roku (art. 19 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych; zwanej dalej ustawą). Jego przyznanie powoduje zwiększenie wymiaru urlopu zwykłego, który łącznie może wynieść nawet do 30 lub 36 dni urlopu w roku kalendarzowym, w zależności od ogólnego stażu pracy. Zatrudnionemu krócej niż 10 lat przysługuje 20 dni urlopu zwykłego i 10 dni dodatkowego, a gdy jego staż pracy wynosi co najmniej 10 lat – 26 dni urlopu zwykłego i 10 dodatkowego.

Dodatkowy urlop nie przysługuje, jeżeli pracownik niepełnosprawny:

• ma prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych (np. pracownik naukowy PAN ma prawo do 36 dni urlopu),

• jest uprawniony do urlopu dodatkowego na podstawie odrębnych przepisów, np. dla sędziów lub dla pracowników zatrudnionych przy pracy szczególnie uciążliwej; jednak gdy wymiar dodatkowego urlopu na podstawie odrębnych przepisów byłby niższy niż 10 dni roboczych, pracownikowi będzie przysługiwał urlop dodatkowy w całości,

• jest zaliczony jedynie do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

Zwolnienie na poszukiwanie pracy a ekwiwalent >>

Pierwszy dodatkowy urlop

Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego pracownik nabywa po przepracowaniu 1 roku po dniu zaliczenia go do znacznego bądź umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Zaliczenia takiego dokonują zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności (miejskie lub powiatowe). Urlop dodatkowy będzie przysługiwać w wymiarze pełnych 10 dni, niezależnie od tego, czy pracownik nabędzie do niego prawo na początku czy na końcu danego roku kalendarzowego.

Przykład

Pracownik zatrudniony na czas określony został zaliczony do znacznego stopnia niepełnosprawności w połowie grudnia 2009 r. Prawo do dodatkowego urlopu nabędzie po upływie roku od dnia otrzymania orzeczenia o niepełnosprawności, a więc w tym przypadku w połowie grudnia 2010 r. (pod warunkiem, że w tym czasie będzie świadczył pracę). Zatem dodatkowe 10 dni urlopu będzie mógł wykorzystać już w grudniu 2010 r.

Należy pamiętać, że ani Kodeks pracy, ani przepisy ustawy o rehabilitacji nie uzależniają prawa do dodatkowego urlopu wypoczynkowego od złożenia pracodawcy wniosku o jego przyznanie. Sąd Najwyższy w wyroku z 29 czerwca 2005 r. stwierdził, że prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego przysługuje pracownikowi zaliczonemu do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, chociażby nie wystąpił do pracodawcy o przyznanie takiego urlopu (II PK 339/04). Oznacza to również, że nieprzedstawienie przez pracownika orzeczenia o zaliczeniu do konkretnego stopnia niepełnosprawności nie pozbawia go prawa do dodatkowego urlopu. Pracodawca musi więc udzielić takiego urlopu nie tylko od chwili dowiedzenia się o dodatkowym uprawnieniu pracownika, ale od momentu powstania tego uprawnienia.