Wynagrodzenie za okres zwolnienia od świadczenia pracy

W okresie wypowiedzenia pracownik powinien wciąż świadczyć pracę na rzecz swojego pracodawcy. Niemniej jednak pracodawca może zwolnić podwładnego z tego obowiązku. Wtedy pracownik, mimo że nie świadczy pracy, otrzyma wynagrodzenie. W przypadku pracowników wynagradzanych stałą stawką miesięczną pracownik otrzyma taką samą kwotę jak w każdym innym miesiącu pracy. Problem pojawia się, gdy pracownik jest wynagradzany jeszcze dodatkowymi, zmiennymi składnikami pensji. Przepisy nie precyzują, w jaki sposób w takiej sytuacji wyliczyć wynagrodzenie pracownika. W orzecznictwie i doktrynie pojawiły się więc 3 możliwe sposoby obliczenia wypłaty.

Autopromocja

Pracownikowi można zapłacić wynagrodzenie:

• jak za urlop,

• jak ekwiwalent za urlop,

• przestojowe.

Oświadczenie o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę >>

Wynagrodzenie urlopowe

Zdaniem części prawników pracownikowi w czasie zwolnienia z wykonywania pracy przysługuje wynagrodzenie jak za urlop wypoczynkowy. Składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadł okres niewykonywania pracy.

Przykład

Pracownikowi wypowiedziano umowę o pracę 28 lutego 2010 r. W okresie 1-miesięcznego wypowiedzenia został zwolniony z obowiązku świadczenia pracy. Wynagradzany jest stałą stawką w wysokości 2784 zł. Oprócz tego otrzymuje 15% premię, wynagrodzenie za nadgodziny (w lutym wystąpiły 3, za które przysługuje 100% dodatek, w związku z tym z tego tytułu pracownik otrzymał 104,40 zł).

Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem >>

W okresie zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy pracownik powinien przepracować 184 godziny.

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Ustalając wynagrodzenie za czas zwolnienia od pracy, trzeba ze zmiennych składników wynagrodzenia ustalić podstawę wymiaru, czyli wynagrodzenie faktycznie uzyskane przez pracownika w lutym, w okresie wykonywania pracy. Będzie to:

• 2784 zł – comiesięczna pensja,

• 15% x 2784 zł = 417,60 zł z tytułu premii,

• 104,40 zł – nadgodziny.

Podstawa wyniesie zatem 3306 zł.

Następnie podstawę wymiaru należy podzielić przez liczbę przepracowanych w lutym godzin:

3306 : 163 (160 – wymiar czasu pracy w lutym 2010 r. + godziny nadliczbowe) = 20,28 zł.

Następnie tak uzyskaną stawkę za godzinę zwolnienia należy pomnożyć przez liczbę godzin, jakie pracownik przepracowałby w czasie zwolnienia w marcu 2010 r.:

20,66 zł x 184 = 3731,52 zł (wynagrodzenie za marzec).

Wynagrodzenie jak ekwiwalent za urlop

W doktrynie można spotkać również głosy, że za okres nieświadczenia pracy na wypowiedzeniu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie obliczane jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy. Przy takich obliczeniach składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości trzeba przyjąć w wynagrodzeniu za czas zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do tego wynagrodzenia. Natomiast inne składniki wynagrodzenia, przysługujące pracownikowi za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc i uzyskane w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do tego wynagrodzenia, należy uwzględnić w przeciętnej wysokości z okresu 3 miesięcy. Składniki wynagrodzenia przysługujące pracownikowi za okresy dłuższe niż 1 miesiąc, wypłacone w okresie 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do wynagrodzenia za czas zwolnienia ze świadczenia pracy, uwzględnia się w średniej wysokości z tego okresu.

Przykład

Pracownikowi 31 stycznia 2010 r. wypowiedziano umowę o pracę. Ma on 1-miesięczny okres wypowiedzenia, który upłynie 28 lutego 2010 r. W okresie wypowiedzenia zwolniono go z obowiązku świadczenia pracy. Pracownik otrzymuje stałą pensję w wysokości 2500 zł oraz premię regulaminową uzależnioną od zysku. Za 3 miesiące poprzedzające zwolnienie pracownik otrzymał:

– w listopadzie – 1300 zł premii,

– w grudniu – 1420 zł premii,

– w styczniu –1525 zł premii.

Aby obliczyć podstawę wynagrodzenia, musimy wziąć pod uwagę pensję zasadniczą pracownika oraz średnią kwotę premii z 3 ostatnich miesięcy:

1300 zł + 1420 zł + 1525 zł = 4245 zł,

4245 zł : 3 miesiące = 1415 zł.

Następnie sumujemy wynagrodzenie ze stałych i zmiennych składników:

2500 zł + 1415 zł = 3915 zł.

Podstawę dzielimy przez obowiązujący w 2010 r. współczynnik urlopowy:

3915 zł : 21,08 = 185,72 zł.

Tak otrzymaną stawkę dzienną:

– dzielimy przez 8 godzin:

185,72 zł : 8 godz. = 23,21 zł/godz.,

– i mnożymy przez liczbę godzin, w których pracownik został zwolniony ze świadczenia pracy, ale pozostawał w zatrudnieniu:

23,21 zł/godz. x 160 godz. = 3713,60 zł (kwota należna za luty).

Zwolnienia od pracy >>

Wynagrodzenie jak za przestój

Ostatnim ze sposobów obliczenia wynagrodzenia za okres nieświadczenia pracy w trakcie wypowiedzenia jest wyliczenie go jak wynagrodzenie za przestój. Za takim rozwiązaniem wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z 16 czerwca 2005 r. (I PK 260/04), stwierdzając, że pracownikowi zwolnionemu w okresie wypowiedzenia z obowiązku świadczenia pracy należy się wynagrodzenie w wysokości określonej w art. 81 § 1 k.p., czyli jak za przestój. Pracownik odsunięty od pracy napotyka przeszkody w jej wykonywaniu z przyczyn dotyczących pracodawcy, który podejmuje decyzję o takim zwolnieniu. Dlatego też, stosując ten sposób obliczenia pensji pracownika, przysługiwałoby mu wynagrodzenie określone stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania – 60% wynagrodzenia (jednak nie mniej niż płaca minimalna).

Przykład

Pracownika zwolniono z pracy 31 marca 2010 r. Jest on wynagradzany stawką godzinową w wysokości 27 zł. W okresie wypowiedzenia zwolniono go z obowiązku świadczenia pracy. W związku z tym pracownik za ten czas otrzyma wynagrodzenie:

27 zł x 184 godz. = 4968 zł.

Trudno jednoznacznie stwierdzić, który ze sposobów jest prawidłowy. Zawsze najbezpieczniejszym z punktu widzenia kontroli PIP będzie sposób najkorzystniejszy dla pracownika. Jednak pracodawca może zastosować każdy z wymienionych sposobów.

Podstawa prawna:

• art. 81 § 1, art. 171 § 1 Kodeksu pracy,

• § 6–18 rozporządzenia MPiPS z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (DzU nr 2, poz. 14),

• wyrok SN z 16 czerwca 2005 r. (I PK 260/04, OSNP 2006/9–10/145).