REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ochrona dóbr osobistych pracownika

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Małgorzata Podgórska

REKLAMA

Pracodawca jest zobowiązany szanować godność i inne dobra osobiste pracownika. Poszkodowany, którego dobra osobiste zostały naruszone, może żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy na cel społeczny.

Dobra osobiste to indywidualne odczucia każdego człowieka, których naruszenie wywołuje w nim poczucie osobistej krzywdy. Zaliczamy do nich: zdrowie, wolność, cześć, swobodę sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnicę korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukową, artystyczną, wynalazczą i racjonalizatorską (art. 23 k.c.).

REKLAMA

Autopromocja

Ochrona dóbr osobistych pracownika

Z pewnością nie można uznać za bezprawną sytuację, gdy pracodawca wykonuje swoje uprawnienia w sposób należyty i w granicach wyznaczonych przez prawo. Ochrona dóbr osobistych wielokrotnie była przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego, który stwierdził w swoim orzeczeniu, że pracodawca nie narusza dóbr osobistych pracownika, polecając mu udanie się na komisariat policji w celu zbadania alkomatem stanu trzeźwości (wyrok z 15 października 1999 r., I PKN 309/99). Pracodawca, ujawniając na swoich stronach internetowych informacje o pracowniku bezpośrednio związane z jego pracą zawodową, bez jego zgody, nie narusza dóbr osobistych tego pracownika (wyrok SN z 19 listopada 2003 r., I PK 590/02). Za naruszenie dóbr osobistych pracownika nie może być również uznane działanie pracodawcy zmierzające do zażegnania konfliktu przez przeniesienie pracownika wywołującego konflikt na inne miejsce pracy, a w rezultacie rozwiązanie z nim stosunku pracy ze względu na bezskuteczność tych działań (wyrok SN z 4 czerwca 2002 r., I PKN 249/01), a także działanie zmierzające do przeprowadzenia kontroli rzeczy pracownika, jeżeli został on o takim zamiarze pracodawcy wcześniej uprzedzony (wyrok SN z 13 kwietnia 1972 r., I PR 153/72).

Przykład

Pracownik wystąpił do pracodawcy o udzielenie zapomogi, ponieważ znalazł się w trudnej sytuacji życiowej i finansowej. Pracodawca poprosił o przedłożenie zaświadczenia o zarobkach u drugiego pracodawcy w celu dokonania weryfikacji wniosku, zgodnie z regulaminem wewnętrznym firmy. Pracodawca nie narusza dobra osobistego pracownika przez takie żądanie, gdyż w celu właściwej weryfikacji wniosku i działając zgodnie z regulaminem przyznawania zapomóg, miał prawo żądać od pracownika takiego zaświadczenia i nie było to działaniem bezprawnym.

Pracodawca ma prawo do krytyki pracownika >>

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ponadto godność i inne dobra osobiste pracownika powinny być szanowane przez pracodawcę. W praktyce nie zawsze jest to przestrzegane. Pracodawca nie może na przykład podsłuchiwać rozmów pracowników, czy też stosować wobec nich szykan i obraźliwych określeń.

Należy zgodzić się z poglądem, że naruszeniem godności pracowników są także wszelkie przejawy mobbingu, którego cechami charakterystycznymi są:

  • brak racjonalnych przyczyn prześladowania,
  • systematyczny i długotrwały charakter wrogich zachowań,
  • lekceważenie,
  • ośmieszanie,
  • znieważanie,
  • zniesławianie,
  • grożenie,
  • naruszenie nietykalności cielesnej pracownika.

Dotyczy to sytuacji zarówno mobbingowania pracownika przez pracodawcę, jak i przez innych współpracowników. Przepisy prawa pracy nakładają na pracodawcę obowiązek przeciwdziałania tym zjawiskom.


Jednak określenie, czy w praktyce doszło do naruszenia dóbr osobistych pracownika, często bywa przedmiotem sporów. Orzecznictwo sądowe wskazuje zazwyczaj, że o naruszeniu dóbr osobistych świadczy zachowanie pracodawcy niemieszczące się w granicach porządku prawnego. Bez wątpienia można uznać, że są to również działania niezgodne z zasadami współżycia społecznego. Nie można czynić ze swojego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego (art. 8 k.p.). Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.

Przykład

W trakcie wyjazdu integracyjnego nakręcono amatorski film jako pamiątkę ze wspólnego spotkania, a następnie umieszczono na stronie internetowej firmy. Jeden z pracowników zwrócił się do pracodawcy o „wycięcie” fragmentów filmu, w których widać jego osobę. Pracodawca odmówił, twierdząc, że to film z imprezy firmowej i ma prawo publikowania go bez zgody pracowników. Nie miał jednak racji, gdyż film ten nie miał ścisłego związku z działalnością firmy i pracą zawodową osób w nim występujących. Pracownik miał prawo żądać ochrony swojego dobra osobistego, jakim jest wizerunek, i usunięcia fragmentów, w których się pojawiał, a pracodawca powinien uczynić zadość żądaniu pracownika.

Mobbing a zatrudnienie cywilnoprawne >>

Ochrona dóbr podczas rekrutacji do pracy

REKLAMA

Pracodawca jest zobowiązany szanować godność i inne dobra osobiste pracownika (art. 111 k.p.). Oznacza to, że na etapie nawiązywania stosunku pracy przepis ten nie ma zastosowania. A zatem kandydat na pracownika może dochodzić ochrony wyłącznie na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego.

Należy zwrócić uwagę na to, że w czasie procesu rekrutacji coraz częściej przeprowadzane są różnego rodzaju testy mające na celu określenie cech osobowościowych i kompetencji umysłowych osoby, w szczególności np.: kandydata na nauczyciela, kierowcę czy trenera. Należy więc poinformować kandydata o celu badania i jakie cechy będą sprawdzane. Wyniki takich testów nie mogą być udostępniane osobom trzecim, a zainteresowany powinien zostać poinformowany o osiągniętych przez niego rezultatach. Naruszeniem dóbr osobistych byłoby zapewne ocenianie sytuacji osobistej i rodzinnej kandydata, np. dotyczącej dzieci, zdrowia czy stanu cywilnego.

Roszczenia pracownika wobec pracodawcy

Pracownik, którego dobra osobiste zostały naruszone, może żądać od pracodawcy wydania pisma polegającego na odwołaniu lub sprostowaniu treści oświadczenia albo na przeproszeniu poszkodowanego pracownika. Niezależnie od tego sąd może nakazać zapłatę zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłatę odpowiedniej sumy na cel społeczny. Dodatkowo, jeżeli w związku z naruszeniem dóbr osobistych pracownik doznał straty majątkowej, może on żądać jej naprawienia.

Ponadto pracownik, wobec którego pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków, może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia. W takim przypadku ma prawo do odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a jeżeli umowa o pracę została zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy – w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni (art. 55 § 11 k.p.).

Podstawa prawna:

  • orzecznictwo Sądu Najwyższego:

– wyrok z 13 kwietnia 1972 r. (I PR 153/72, OSNC 1972/10/184),
– wyrok z 15 października 1999 r. (I PKN 309/99, OSNP 2001/5/147),
– wyrok z 4 czerwca 2002 r. (I PKN 249/01, OSNP 2004/7/118),
– wyrok z 19 listopada 2003 r. (I PK 590/02, OSNP 2004/20/351),
– uchwała z 16 lipca 1993 r. (I PZP 28/93, OSN 1994/1/2).

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czerwiec 2025: kalendarz do druku [PDF]

Pobierz kalendarz czerwca 2025 do druku z miejscem na notatki. Czerwiec 2025 roku zawiera dwa święta ustawowo wolne od pracy. W tym miesiącu jest również Dzień Dziecka i Dzień Ojca. Najważniejsze daty już są zaznaczone. Wydrukuj i dopisz ważne notatki.

PPK: 10 dni i 3 miesiące to ważne terminy przy zawieraniu umowy o zarządzanie i prowadzenie PPK

Wdrożenie PPK to przede wszystkim wybór instytucji finansowej i zawarcie umowy o zarządzanie oraz umowy o prowadzenie PPK. Podmiot zatrudniający musi pamiętać o ważnych terminach: 10 dni i 3 miesiące. Jakie obowiązki ma pracodawca? Co z mikroprzedsiębiorcą?

O 339,50 zł więcej dorobi emeryt i rencista od czerwca 2025 roku

Rosną limity dorabiania dla rencistów i wcześniejszych emerytów. Chodzi o kwoty, po przekroczeniu których ZUS obniża lub zawiesza pobierane świadczenie emerytalne lub rentowe. To dobra wiadomość.

Zautomatyzuj HR z SyKOF HR i przygotuj organizację na erę AI

Automatyzacja to nie tylko wygoda – to fundament dla wdrażania sztucznej inteligencji w HR. System SyKOF HR wspiera organizacje w cyfrowej transformacji procesów kadrowo-płacowych, integrując się z ekosystemem ERP i tworząc fundament pod przyszłościowe zastosowania AI.

REKLAMA

14 emerytura 2025 - kiedy wypłata? [Rozporządzenie]

14 emerytura będzie także w 2025 roku. Kiedy można spodziewać się wypłaty dodatkowego świadczenia dla emerytów i rencistów? Ile wynosi czternastka? Jst rozporządzenie Rady Ministrów. Oto najważniejsze informacje.

Jazda na rowerze: dla pracownika benefit z karty sportowej i korzyść dla zdrowia

Coraz cieplejsze dni zachęcają do aktywności fizycznej, takiej jak jazda rowerem. Z roku na rok przybywa osób, które decydują się na mniej lub bardziej regularne dojeżdżanie takim jednośladem do pracy.

Jawność wynagrodzeń: większość jest za, ale pod warunkiem, że dotyczy ona wyłącznie cudzych płac a nie własnych zarobków

Najnowsze badanie przynosi wiedzę o aktualnych poglądach polskich pracowników. Polacy o jawności wynagrodzeń: chcemy znać zarobki innych, ale swoich nie chcemy ujawniać. Czy zmiana prawa, którą sprawi wdrożenie dyrektywy o jawności płac to zmieni?

Zatrudnianie cudzoziemców w 2025 roku [Przewodnik i zmiany krok po kroku]

W dobie globalizacji coraz więcej polskich firm sięga po talenty spoza kraju. Od 1 czerwca 2025 r. proces zatrudniania cudzoziemców zostanie zmodernizowany i w pełni zdigitalizowany dzięki nowej ustawie z 20 marca 2025 r. o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom. Choć formalności nadal wymagają precyzji, są prostsze, szybsze i dostępne online.

REKLAMA

Pracownicy teraz: praca bez poczucia sensu nie daje satysfakcji

Według 91 proc. polskich „zetek” i millenialsów praca bez poczucia sensu nie daje satysfakcji. Wśród priorytetów młodych pracowników są także niezależność finansowa i work-life balance. Jeśli te warunki nie są spełniane, potrafią oni zrezygnować z pracy i szukać nowego pracodawcy.

Dobre samopoczucie w miejscu pracy, to kluczowe oczekiwanie najmłodszych pracowników czyli Zetek

Dla Zetek pracowników w pracy ważna jest równowaga między życiem zawodowym i prywatnym. Otwarta komunikacja z przełożonym, równowaga między życiem zawodowym i prywatnym oraz stabilność zawodowa - to wartości, którymi najczęściej kierują się przedstawiciele pokolenia Z przy wyborze pracodawcy.

REKLAMA