REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ustanie stosunku pracy - obowiązki pracodawcy

Piotr Matwiejczyk

REKLAMA

Pracodawca ma wiele obowiązków związanych ze zwolnieniem pracownika. Musi pamiętać m.in. o udzieleniu mu dni wolnych na poszukiwanie pracy oraz o wydaniu świadectwa pracy.

W związku z ustaniem stosunku pracy na pracodawcy spoczywają pewne obowiązki. Niektóre z nich występują w każdym przypadku ustania stosunku pracy, a inne pracodawca ma obowiązek spełnić jedynie w związku z określonym trybem rozwiązania stosunku pracy.

REKLAMA

Autopromocja

W każdym przypadku ustania stosunku pracy pracodawca ma obowiązek wydania świadectwa pracy. W szczególności świadectwo pracy należy wydać, gdy:

  • następuje rozwiązanie stosunku pracy na podstawie wypowiedzenia (zarówno przez pracownika, jak i pracodawcę), na podstawie porozumienia stron, a także w następstwie rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia (zarówno przez pracodawcę, jak i pracownika),
  • następuje wygaśnięcie stosunku pracy np. w przypadku śmierci pracownika.

Świadectwo pracy należy wydać pracownikowi niezwłocznie po ustaniu stosunku pracy. Jeśli wydanie świadectwa pracy nie jest możliwe, pracodawca nie później niż w terminie 7 dni od dnia ustania stosunku pracy przesyła świadectwo pracy za pośrednictwem poczty albo doręcza je w inny sposób (§ 2 ust. 2 rozporządzenia MPiPS z 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania). Świadectwo pracy wydaje się (doręcza) osobiście pracownikowi lub osobie przez niego wskazanej. Jedynie w przypadku gdy dotychczasowy pracodawca nawiązuje kolejną umowę bezpośrednio po rozwiązaniu poprzedniej umowy o pracę, ma obowiązek wydania świadectwa pracy na żądanie pracownika. Pracownik powinien zgłosić żądanie wydania świadectwa pracy najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień, w którym następuje rozwiązanie stosunku pracy.

Natomiast w przypadku śmierci pracownika pracodawca sporządza świadectwo pracy oraz włącza je do akt osobowych zmarłego pracownika. Z wnioskiem o wydanie takiego świadectwa pracy może wystąpić członek jego rodziny albo inna osoba będąca jego spadkobiercą.

Urlop oraz dni na poszukiwanie pracy

REKLAMA

W okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik ma obowiązek wykorzystania przysługującego mu urlopu wypoczynkowego, jeśli pracodawca udzieli mu takiego urlopu. Obowiązek wykorzystania w tym czasie urlopu wypoczynkowego dotyczy również urlopu zaległego, co znalazło potwierdzenie w wyroku Sądu Najwyższego z 2 września 2003 r. (I PK 403/2002). W przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu - w całości lub w części - z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W okresie co najmniej 2-tygodniowego wypowiedzenia umowy o pracę dokonanego z inicjatywy pracodawcy, pracownik ma prawo do zwolnienia na poszukiwanie pracy. Wymiar zwolnienia jest zależny od długości okresu wypowiedzenia i wynosi odpowiednio:

  • 2 dni robocze - w przypadku 2-tygodniowego i 1-miesięcznego okresu wypowiedzenia,
  • 3 dni robocze - w przypadku 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia.

W sytuacji skrócenia wypowiedzenia na podstawie art. 361 k.p. do jednego miesiąca pracownik ma prawo także do 3-dniowego zwolnienia na poszukiwanie pracy.

Prawo do otrzymania dni wolnych na poszukiwanie pracy jest niezależne od urlopu wypoczynkowego. Tak więc skorzystanie przez pracownika w okresie wypowiedzenia z urlopu wypoczynkowego nie zwalnia pracodawcy z obowiązku udzielenia takiego zwolnienia. Za okres tego zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.


Obowiązek wypłacenia odpraw

Odprawa przysługuje pracownikowi w przypadku, gdy ustanie stosunku pracy następuje w ramach zwolnienia grupowego albo w związku z przejściem na emeryturę lub rentę. Zasady zwolnień grupowych zostały uregulowane w ustawie z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracowniami stosunków pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy. Zwolnienia mają charakter grupowy, jeżeli następuje rozwiązanie stosunku pracy przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników z przyczyn niedotyczących pracowników. Rozwiązanie stosunku pracy może nastąpić w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę lub na mocy porozumienia stron. Dodatkową przesłanką istnienia zwolnień grupowych jest liczba zwalnianych pracowników w określonym czasie.

Pracownikowi, którego stosunek pracy uległ rozwiązaniu w ramach zwolnienia grupowego, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości:

  • 1-miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata,
  • 2-miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat,
  • 3-miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.

Wysokość odpraw może zostać zwiększona na podstawie przepisów wewnętrznych obowiązujących u pracodawcy. Najczęściej są to porozumienia zawierane między pracodawcą a działającymi u niego organizacjami związkowymi.

Należy jednak pamiętać, że na podstawie art. 10 ww. ustawy prawo do odprawy przysługuje każdemu zwalnianemu pracownikowi - nawet jeżeli zwolnienia nie obejmują wskazanej powyżej liczby pracowników - jeżeli wyłącznym powodem rozwiązania umowy o pracę są przyczyny leżące po stronie pracodawcy.

Odprawa rentowa

Pracodawca ma obowiązek wypłacenia odprawy pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę. Odprawa ta przysługuje w wysokości 1-miesięcznego wynagrodzenia, a pracownik, który już raz otrzymał odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa.

Odprawa rentowa przysługuje w przypadku przejścia zarówno na rentę stałą, jak i okresową (uchwała SN z 20 kwietnia 1989 r., III PZP 6/89). Podstawą do otrzymania odprawy jest uzyskanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Podstawy takiej nie stanowi np. otrzymanie prawa do renty rodzinnej.

Jeśli chodzi o przejście na emeryturę, to prawo do odprawy przysługuje również w przypadku przejścia na tzw. wcześniejszą emeryturę. Natomiast odprawa emerytalna nie przysługuje w związku z uzyskaniem świadczenia przedemerytalnego (wyrok SN z 6 maja 2003 r., I PK 257/02).

Podstawa prawna:

- wyrok z 2 września 2003 r. (I PK 403/2002, OSNP 2004/18/310),

- uchwała z 20 kwietnia 1989 r. (III PZP 6/89, OSNC 1990/3/35),

- wyrok z 6 maja 2003 r. (I PK 257/02, OSNP 2004/15/267).

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Obowiązkowe odpisy i dobrowolne zwiększenia na ZFŚS. Ile wynoszą w 2025 r. i w jakim terminie je wpłacić?

Do 31 maja 2025 r. pracodawca tworzący zakładowy fundusz świadczeń socjalnych musi wpłacić na rachunek funduszu kwotę stanowiącą co najmniej 75 proc. równowartości dokonanych odpisów. Pozostałą kwotę dokonanych odpisów i zwiększeń należy przekazać na rachunek bankowy ZFŚS w terminie do 30 września 2025 r. Jaka jest wysokość odpisów i zwiększeń na ZFŚS w 2025 r.?

Komu przysługuje renta wdowia i w jakiej wysokości? ZUS zaprasza na dyżur telefoniczny

Od 1 lipca 2025 r. osoby owdowiałe będą mogły pobierać swoją emeryturę oraz powiększyć ją o część renty rodzinnej po zmarłym małżonku. Alternatywnie będą mogły pobierać rentę rodzinną wraz z częścią swojej emerytury. Jak starać się o rentę wdowią odpowiedzą eksperci ZUS podczas dyżuru telefonicznego.

Komunikat ZUS: Wdrożenie nowej metryki programu Płatnik

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje o planowanym wdrożeniu nowej metryki 307 dla wersji 10.02.002 programu Płatnik.

Polacy żyją coraz dłużej - GUS opublikował tablicę średniego dalszego trwania życia. Czy ZUS przeliczy emerytury?

Nowa tablica średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn wskazuje, że Polacy żyją coraz dłużej. Czy warto składać wnioski o ponowne przeliczenie już otrzymywanej emerytury?

REKLAMA

Trwa nabór wniosków o świadczenie wychowawcze. Jak uniknąć przerwy w wypłatach 800 plus?

1 czerwca 2025 r. rozpocznie się nowy okres świadczeniowy w programie 800 plus. Wniosek o świadczenie wychowawcze można złożyć jedynie drogą elektroniczną. Jak można uniknąć przerwy w wypłacie świadczenia?

Jak prawidłowo usprawiedliwić nieobecności w pracy. Nieprzyjemne konsekwencje zaniedbania tego obowiązku

W razie nieobecności w pracy pracownik zobowiązany jest do jej usprawiedliwienia. W tym celu przepisy prawa pracy określają, jakie są przyczyny usprawiedliwiające nieobecność w pracy. Wymieniają też dowody, na podstawie których można usprawiedliwić nieobecność pracownika.

Zmiany w wynagrodzeniach 2025 i 2026 - transparentnie i jawnie

Do 7 czerwca 2026 roku Polska musi wdrożyć dyrektywę o jawności i przejrzystości wynagrodzeń. Przedsiębiorcy mają niewiele czasu na poważne zmiany w zakresie polityki płacowej. Nowe przepisy oznaczają bowiem konieczność przeprowadzenia wnikliwej analizy struktury płac w firmie, wprowadzenie nowych procedur dotyczących prawa do informacji o wynagrodzeniu i kryteriów ustalania jego wysokości. Choć prace nad ustawą wprowadzającą te przepisy nadal trwają, już teraz warto podjąć działania, które przygotują firmę na nową sytuację.

Najlepiej teraz złóż wniosek o rentę wdowią ERWD. Sprawdź, dlaczego

ZUS podpowiada, że teraz jest najlepszy czas na złożenie wniosku o rentę wdowią ERWD. Dlaczego? Dopiero połowa osób uprawnionych złożyła wniosek o rentę wdowią. Od stycznia były duże kolejki. Kolejna fala wniosków przewidywana jest w maju 2025 r.

REKLAMA

Trzynasta emerytura już we wtorek 1 kwietnia 2025 r.

Trzynasta emerytura trafi do emerytów już we wtorek 1 kwietnia 2025 r. Otrzyma ją 889 tys. osób. Kiedy będą kolejne wypłaty trzynastek? Czy można je dostać kilka razy? Czy każdy je otrzyma? Ile wynosi trzynastka w 2025 roku?

Dodatkowe pieniądze dla seniorów. 1 kwietnia pierwsze trzynastki wpłyną na konta emerytów i rencistów

Pierwszy termin wypłaty trzynastych emerytur przypada na wtorek, 1 kwietnia 2025 r. Trzynastki znajdą się na kontach seniorów razem z ich emeryturą lub rentą. Dodatkowe wypłaty przysługują w wysokości najniższej emerytury.

REKLAMA